Tăng công bố khoa học quốc tế – bắt nhịp xu hướng quốc tế hóa GD đại học
Bộ GD&ĐT vừa công bố danh sách 34 trường đại học được khen thưởng vì có bài báo khoa học quốc tế công bố năm 2020.
Công bố quốc tế tốt sẽ giúp nâng cao vị thế học thuật cho các trường.
Nhìn vào số bài báo công bố trên các tạp chí khoa học danh tiếng của các trường, có thể thấy rõ xu hướng quốc tế hóa và hội nhập ngày một mạnh mẽ.
Tác động từ chính sách khen thưởng
PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Lạc Hồng nhìn nhận: Cơ chế khuyến khích và chính sách khen thưởng, đầu tư cho công tác nhiên cứu khoa học (NCKH) của từng trường sẽ là “chìa khóa” thúc đẩy hoạt động này phát triển mạnh. Các trường đạt được sự tăng trưởng nhanh và mạnh về số lượng bài báo quốc tế như Trường ĐH Kinh tế TPHCM, Trường ĐH Mở TPHCM hay Trường ĐH Thái Nguyên đều là những đơn vị có chính sách hỗ trợ, song hành với nhà khoa học rất lớn.
“Với trường đại học, hoạt động đào tạo và NCKH không thể tách rời. Vì vậy, ngoài các chính sách khuyến khích, mỗi trường cần phải có đường hướng, chiến lược riêng cho mình. Từ năm 2014, nhà trường đã ban hành quy chế về hoạt động khoa học – công nghệ của giảng viên và quy chế khen thưởng bài báo khoa học. Theo đó, bài công bố khoa học quốc tế đạt chất lượng cao được thưởng lên đến 150 triệu đồng. Những bài báo khoa học trong nước, kể cả cấp tỉnh cũng có mức khen thưởng phù hợp. Mức thưởng này được điều chỉnh tăng dần và hiện là 180 triệu đồng” – PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh nói.
PGS.TS Nguyễn Tất Toàn – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Nông Lâm TPHCM (đơn vị có tới 47 bài báo năm 2020) nhìn nhận công tác NCKH của một đơn vị phát triển tốt không thể thiếu những chính sách song hành bên cạnh nghĩa vụ nghiên cứu của từng giảng viên. Tuy nhiên, để công tác NCKH thật sự “lột xác”, Hội đồng trường, Ban giám hiệu từng đơn vị phải thúc đẩy mạnh mẽ việc hợp tác quốc tế, chuẩn hóa đội ngũ, chương trình và hội nhập triệt để.
“Thời gian qua trường ký kết và gia hạn hơn 80 biên bản ghi nhớ hợp tác với đối tác quốc tế từ các trường đại học, tổ chức phi chính phủ đến công ty/tập đoàn đa quốc gia tại nhiều nước trên thế giới về đào tạo, NCKH, trao đổi giảng viên và sinh viên. Song song đó, trường triển khai các dự án quốc tế về nghiên cứu chuyên sâu trong các lĩnh vực đặc thù thuộc thế mạnh của trường. Kết quả là số lượng bài báo khoa học tăng nhanh, năm 2020 trường có 47 bài báo” – PGS.TS Nguyễn Tất Toàn cho biết.
Video đang HOT
Sinh viên cần được nuôi dưỡng tinh thần NCKH ngay từ khi bước vào giảng đường.
Đẩy mạnh xu hướng quốc tế hóa và hội nhập
Để thúc đẩy giảng viên tham gia sâu vào công tác NCKH, các trường đại học bên cạnh tạo điều kiện thuận lợi còn xây dựng chính sách dành riêng cho lĩnh vực này, đặc biệt coi trọng xu hướng quốc tế hóa chương trình, chuẩn hóa giáo trình và thúc đẩy hợp tác quốc tế.
Trường ĐH Kinh tế TPHCM (UEH) là trường đại học Việt Nam đầu tiên xây dựng và áp dụng chương trình đào tạo tiên tiến quốc tế cho toàn bộ chương trình đào tạo đại trà. Đây được xem là nền tảng tạo sự vững bước của nhà trường trong 3 năm qua khi số lượng bài báo công bố quốc tế không ngừng gia tăng, nhất là ở lĩnh vực kinh tế.
GS.TS Nguyễn Đông Phong – Chủ tịch Hội đồng trường UEH chia sẻ: Trường có 224 bài báo khoa học được công bố quốc tế năm 2020, xếp thứ 5 các trường có công bố nhiều và dẫn đầu ở lĩnh vực kinh tế. Kết quả trên cho thấy chính sách đẩy mạnh nghiên cứu hàn lâm của UEH đang đúng hướng, theo xu thế quốc tế hóa giáo dục đại học, tập trung vào chất lượng bài báo công bố. UEH đã tham gia vào cộng đồng các nhà khoa học trên thế giới trong nghiên cứu, với mục tiêu đẩy mạnh hơn nữa quốc tế hóa và cùng nhau chia sẻ tri thức khoa học với thế giới.
GS Nguyễn Minh Hà – Hiệu trưởng Trường ĐH Mở TPHCM (đơn vị có 220 bài báo quốc tế năm 2020) cũng nhìn nhận vấn đề hội nhập và quốc tế hóa là bản lề cho sự gia tăng chất lượng và hiệu quả của công tác NCKH ở nhiều trường hiện nay. Quốc tế hóa, theo GS Hà không chỉ ở việc thúc đẩy giảng viên trong nước tham gia sâu vào các nghiên cứu với giảng viên quốc tế, mà ngược lại các trường phải tạo được hệ sinh thái nghiên cứu đủ mạnh để hút nhà khoa học quốc tế về. Để làm được điều đó cần phải có chiến lược và lộ trình cụ thể: Từ việc chuẩn hóa chương trình đào tạo, giảng dạy chương trình liên kết quốc tế, một số chương trình đại trà hoàn toàn bằng tiếng Anh… việc tham gia sâu vào các bảng xếp hạng chất lượng quốc tế cũng là cách để giảng viên khai thác hết năng lực NCKH của mình.
“Ngoài chính sách khen thưởng hỗ trợ từ 40 – 220 triệu/1 bài báo quốc tế, trường còn đặc biệt quan tâm đến việc tham gia các bảng xếp hạng uy tín trên thế giới. Bên cạnh đó, để thu hút chất xám và nhà khoa học trên thế giới về, nhà trường thường xuyên tổ chức hội thảo quốc tế, hợp tác nghiên cứu với các tổ chức, GS nước ngoài, đặc biệt tập trung nâng cao hàm lượng khoa học cho tạp chí khoa học của trường, xem đây là một kênh tạo sự tương tác giữa giảng viên của mình với thế giới trong NCKH, cũng như khẳng định chỉ số khoa học của đơn vị” – GS Nguyễn Minh Hà nói.
Trường ĐH Lạc Hồng quan tâm liên kết với các trường bạn (trong nước lẫn quốc tế) trong hoạt động NCKH, giúp đội ngũ giảng viên nhà trường nâng cao trình độ. Lĩnh vực hợp tác này thường thông qua mối quan hệ của các tiến sĩ đã đi du học ở nước ngoài, hội thảo quốc tế, chúng tôi cũng có thể gặp được những người có cùng chung hướng nghiên cứu và chủ động liên hệ với nhau để lập nhóm nghiên cứu. Khi đủ tốt, các cá nhân trong nhóm có thể tách ra để thành lập nhóm nghiên cứu khác tương tác song hành với chính sách của nhà trường. – PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh
Muốn viết tốt phải đọc nhiều
Năm 2019, với 46 công bố khoa học, Trường đại học Lạc Hồng nằm trong tốp 50 trường đại học tại Việt Nam có nhiều công bố khoa học quốc tế. Năm nay, nhà trường vẫn tiếp tục duy trì đều đặn công tác nghiên cứu khoa học (NCKH) này.
PGS-TS Nguyễn Vũ Quỳnh, Phó hiệu trưởng Trường đại học Lạc Hồng. Ảnh: T.VI
PGS-TS Nguyễn Vũ Quỳnh, Phó hiệu trưởng nhà trường cho biết, để có được kết quả đó, bản thân các giảng viên trong trường phải có nhiều cố gắng. Nhà trường cũng có chiến lược và chính sách phù hợp để thúc đẩy hoạt động NCKH.
Công bố quốc tế tập trung vào khối ngành kỹ thuật
Trường đại học Lạc Hồng có hoạt động NCKH khá sôi nổi. Đâu là yếu tố khích lệ để cán bộ, giảng viên nhà trường tích cực tham gia hoạt động này, thưa ông?
- Đối với trường đại học, hoạt động đào tạo và NCKH là không thể tách rời. Trường chúng tôi quy định mỗi giảng viên có 280 giờ chuẩn giảng dạy và 150 giờ làm NCKH trong 1 năm học. Như vậy, hoạt động NCKH chiếm hơn 1/3 thời gian so với giờ chuẩn giảng dạy. Bên cạnh đó, nếu giảng viên phải tập trung cho hoạt động NCKH thì cũng có thể quy đổi số giờ này cho nhau.
Xác định hoạt động NCKH là quan trọng và góp phần tạo nên uy tín cho nhà trường, ngay từ năm 2014, trường chúng tôi đã ban hành Quy chế về hoạt động KHCN của giảng viên Trường đại học Lạc Hồng và Quy chế khen thưởng bài báo khoa học. Theo đó, các công trình CNKH được công bố trong nước và quốc tế đều được khen thưởng, tùy theo chất lượng. Hiện nay, mức thưởng cao nhất dành cho bài công bố khoa học quốc tế là 180 triệu đồng.
Việc khen thưởng trong công tác NCKH được nhà trường duy trì ổn định, mức t.iền thưởng chỉ có tăng chứ không giảm. Đây chính là một yếu tố khuyến khích giảng viên nhà trường tham gia NCKH.
Thưa ông, hiện nay, số lượng bài báo khoa học quốc tế của Trường đại học Lạc Hồng chủ yếu thuộc khối ngành nào?
- Hiện nay, khối ngành kỹ thuật của trường gồm các ngành như: cơ điện tử, điện điện tử, tự động hóa, hóa thực phẩm, dược, công nghệ thông tin, xây dựng... đang có số lượng công bố khoa học nhiều hơn so với khối ngành kinh tế, xã hội. Riêng khối ngành kinh tế, chúng tôi có thầy Nguyễn Văn Lâm, Trưởng phòng Quan hệ quốc tế thường xuyên có bài báo quốc tế.
Đối với khối ngành xã hội, trường chúng tôi có ngành Đông Phương học, đào tạo tiếng Hàn, tiếng Trung, tiếng Nhật... Giảng viên của những ngành này rất giỏi ngoại ngữ nhưng tiếng Anh lại không phải là thế mạnh của họ. Trong khi đó, công bố bài báo quốc tế bắt buộc phải viết bằng tiếng Anh. Vì vậy, hiện nay khối ngành này chúng tôi vẫn chưa có bài báo quốc tế.
Muốn đi xa phải đi cùng đồng đội
Theo tôi được biết, đa phần các công bố khoa học quốc tế của giảng viên Trường đại học Lạc Hồng đều là các công trình viết chung. Đây liệu có phải là "chiến lược" của nhà trường?
- Để thúc đẩy hoạt động NCKH, nhất là trong việc công bố các bài báo khoa học quốc tế, nhà trường phải dựa vào đội ngũ cán bộ, giảng viên có năng lực nghiên cứu tốt. Đó hầu hết là những người được đào tạo tiến sĩ ở nước ngoài về. Họ chính là đầu tàu dẫn dắt thế hệ tiếp theo, là thuyền trưởng chỉ đạo các nhóm nghiên cứu, giúp nhóm nghiên cứu mạnh hơn.
Người ta vẫn nói rằng "muốn đi xa thì phải đi cùng nhau". Theo tôi, trong hoạt động NCKH điều này là rất chính xác. Bởi vì nếu làm theo nhóm thì các thành viên có thể hỗ trợ, bổ sung cho nhau. Mỗi người phụ trách một phần việc, như vậy sẽ nhanh có kết quả hơn. Còn nếu làm việc một mình thì sẽ phải tự xoay xở. Nếu giỏi lắm, một người cũng chỉ có thể thực hiện được 1-2 bài nghiên cứu/năm.
Ngoài phối hợp cùng giảng viên trong trường, chúng tôi còn liên kết với các trường bạn (cả trong nước lẫn quốc tế) trong hoạt động NCKH. Hợp tác quốc tế trong NCKH giúp đội ngũ giảng viên nhà trường nâng cao trình độ. Lĩnh vực hợp tác này thường thông qua mối quan hệ của các tiến sĩ đã đi du học ở nước ngoài. Họ thường hợp tác với các giáo sư hoặc bạn bè, đồng nghiệp ở trường được đào tạo. Thông qua các hội thảo quốc tế, chúng tôi cũng có thể gặp được những người có cùng chung hướng nghiên cứu và chủ động liên hệ với nhau để lập nhóm nghiên cứu. Khi đủ tốt, các cá nhân trong nhóm có thể tách ra để thành lập nên nhóm nghiên cứu khác.
Là tác giả có nhiều bài báo công bố quốc tế, ông có thể chia sẻ một số kinh nghiệm của ông trong hoạt động này?
- Tôi học đại học và cao học ở Việt Nam. Thời điểm đó, ngay cả giảng viên hướng dẫn của tôi cũng chưa quen với việc viết bài báo khoa học quốc tế. Gần đây, khi quan hệ hợp tác quốc tế mở rộng, chúng ta có nhiều nhà khoa học đi du học đã đưa kiến thức, cách thức NCKH theo chuẩn quốc tế về Việt Nam.
Bản thân tôi, năm 2010 tham gia làm nghiên cứu sinh ở Đài Loan (Trung Quốc). Khi đó, tôi mới biết được những tiêu chuẩn viết bài báo khoa học quốc tế. Tôi cũng may mắn gặp được giáo sư hướng dẫn là người rất chuyên tâm NCKH. Ông có rất nhiều bài báo quốc tế. Tôi đã tìm đọc tất cả các bài báo đó của thầy. Từ đó rút ra kinh nghiệm cho mình. Tôi cũng tìm đọc các cuốn sách hướng dẫn viết bài báo khoa học. Sau đó tôi tập viết các bài báo cho hội thảo khoa học. Ban đầu, để có được một bài báo đăng trên tạp chí quốc tế rất gian nan. Nhưng dần dần, tôi nâng được kiến thức và kỹ năng viết bài.
Theo tôi, nếu như yêu cầu cao nhất của đề tài chuyển giao công nghệ là tính ứng dụng thì yêu cầu quan trọng của một bài báo khoa học chính là tính mới của đề tài nghiên cứu. Muốn vậy, người viết bài phải làm rõ tổng quan tính hình nghiên cứu, nêu rõ ưu, nhược điểm của các công trình đi trước. Với khối ngành kỹ thuật của chúng tôi, nhiều khi tính mới chính là chỉ ra được nhược điểm của vấn đề nghiên cứu và cách khắc phục nhược điểm đó.
Tóm lại, theo tôi, muốn viết được một bài công bố khoa học quốc tế, việc đầu tiên chính là phải đọc nhiều công trình nghiên cứu quốc tế. Ngay cả những người đã có nhiều công trình công bố rồi thì vẫn phải thường xuyên đọc. Có như vậy mới cập nhật được xu hướng nghiên cứu mới để tìm ra hướng đi cho mình.
Xin cảm ơn ông!
Chỉ tiêu xét điểm thi tốt nghiệp ít, điểm chuẩn sẽ cao? Chưa năm nào các trường đại học sử dụng nhiều phương thức tuyển sinh và giảm mạnh chỉ tiêu xét điểm kỳ thi chung như năm nay. Thay đổi này khiến thí sinh cần cân nhắc nhiều hơn trong việc lựa chọn phương thức xét tuyển. Thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển bằng học bạ năm 2020 - ĐÀO NGỌC THẠCH Đề...
