Đột quỵ không còn là nỗi lo với những thực phẩm cực sẵn ở Việt Nam này
Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu.
Tuy nhiên, bạn có biết rằng, việc phòng ngừa đột quỵ không hề khó khăn như bạn nghĩ? Bí quyết nằm ở chính những thực phẩm quen thuộc hàng ngày, dễ dàng tìm kiếm và chế biến.
Các loại rau màu xanh đậm
Rau xanh đậm chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, beta-carotene, và các flavonoid. Các chất này giúp trung hòa các gốc tự do gây hại trong cơ thể, bảo vệ tế bào và mạch máu khỏi tổn thương, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ. Kali và magie có vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp. Rau xanh đậm là nguồn cung cấp dồi dào hai khoáng chất này, giúp duy trì huyết áp ổn định, giảm nguy cơ đột quỵ.
Folate là một loại vitamin B có tác dụng giảm nồng độ homocysteine trong máu. Nồng độ homocysteine cao làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu và đột quỵ. Do đó, việc bổ sung folate từ rau xanh đậm có thể giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch. Rau xanh đậm chứa rất ít chất béo bão hòa và cholesterol, giúp duy trì mức cholesterol lành mạnh trong máu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ.
Các loại rau màu xanh đập cực tốt cho tim mạch, ngăn ngừa đột quỵ. Ảnh :Shutter Stock
Các loại hạt
Nhiều loại hạt, đặc biệt là hạt óc chó, hạt lanh và hạt chia, chứa nhiều axit béo omega-3. Omega-3 có tác dụng giảm viêm, giảm cholesterol xấu (LDL) và triglyceride, đồng thời tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó bảo vệ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ. Các loại hạt cũng là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp kiểm soát đường huyết và cholesterol, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến đột quỵ như tiểu đường và tăng huyết áp.
Magie có vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp và chức năng tim. Các loại hạt như hạt bí, hạt điều và hạnh nhân chứa nhiều magie, giúp duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ đột quỵ. Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào và mạch máu khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ. Hạt hướng dương và hạnh nhân là những nguồn cung cấp vitamin E tốt.
Ngoài vitamin E, các loại hạt còn chứa nhiều chất chống oxy hóa khác như polyphenol và flavonoid, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.
Video đang HOT
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hạt cũng chứa nhiều calo và chất béo, vì vậy nên ăn một lượng vừa phải và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống năng động để đạt hiệu quả tốt nhất.
Trái cây họ cam quýt
Vitamin C dồi dào trong các loại trái cây họ cam quýt là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào và mạch máu khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ. Các loại trái cây họ cam quýt chứa nhiều flavonoid, một nhóm chất chống oxy hóa có tác dụng giảm viêm, giảm cholesterol xấu (LDL) và huyết áp, đồng thời cải thiện chức năng mạch máu.
Kali có vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp. Trái cây họ cam quýt là nguồn cung cấp kali dồi dào, giúp duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ đột quỵ. Ngoài ra, chất xơ giúp kiểm soát đường huyết và cholesterol, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến đột quỵ như tiểu đường và tăng huyết áp. Trái cây họ cam quýt cũng chứa ít calo và chất béo, phù hợp cho một chế độ ăn uống lành mạnh, giúp kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ đột quỵ.
Trái cây họ cam quýt cũng là những thần dược ngừa đột quỵ bạn không nên bỏ qua. Ảnh: Istock
Các loại đậu
Đậu chứa nhiều chất xơ hòa tan, giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và kiểm soát đường huyết, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến đột quỵ như tiểu đường và tăng huyết áp. Protein từ đậu giúp thay thế protein động vật, giảm lượng chất béo bão hòa và cholesterol trong chế độ ăn uống, bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Các loại đậu dồi dào folate là một loại vitamin B có tác dụng giảm nồng độ homocysteine trong máu. Nồng độ homocysteine cao làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu và đột quỵ. Do đó, việc bổ sung folate từ các loại đậu có thể giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch. Kali và magie có vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp. Các loại đậu như đậu đen, đậu lăng và đậu nành chứa nhiều kali và magie, giúp duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ đột quỵ.
Sữa chua
Canxi và vitamin D có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương và hệ tim mạch. Sữa chua là nguồn cung cấp dồi dào hai dưỡng chất này, giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp và xơ vữa động mạch, hai yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ.
Protein trong sữa chua giúp xây dựng và duy trì các mô cơ thể, bao gồm cả mạch máu. Điều này giúp tăng cường sức khỏe mạch máu và giảm nguy cơ tổn thương mạch máu, một yếu tố quan trọng gây đột quỵ. Sữa chua, đặc biệt là các loại sữa chua ít béo hoặc không béo, chứa ít chất béo bão hòa, giúp duy trì mức cholesterol lành mạnh trong máu và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
Đột quỵ khiến não già hơn gần 40 tuổi
Mỗi giờ trôi qua, cơn đột quỵ khiến các tế bào não chết nhanh, trên quy mô lớn, làm suy yếu chức năng thần kinh tương đương lão hóa tự nhiên gần 40 năm.
Ngày 25/6, TS.Lê Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM thông tin rằng đột quỵ khiến người bệnh mất đi 3,7 năm tuổi thọ trong một giờ, sau cơn đột quỵ não bị tàn phá, có thể già thêm tương đương quá trình lão hóa tự nhiên 37 năm.
Mỗi giờ trôi qua, cơn đột quỵ khiến các tế bào não chết nhanh, trên quy mô lớn, làm suy yếu chức năng thần kinh tương đương lão hóa tự nhiên gần 40 năm.
Tế bào não là loại tế bào không thể tái tạo, tế bào chỉ hao hụt dần theo thời gian không sản sinh mới. Đột quỵ xảy ra càng lâu thì tốc độ, mức độ hủy hoại tế bào não diễn ra càng nhanh và nghiêm trọng.
Bác sĩ Tuấn giải thích trong cơn đột quỵ do mạch máu bị tắc nghẽn (thường do cục máu đông), chỉ một giây trôi qua có đến 32.000 tế bào não chết đi vĩnh viễn và trong 59 giây sau đột quỵ, não bộ mất 1,9 triệu tế bào não.
Số lượng tế bào não chết tăng nhanh, trên quy mô lớn khi đột quỵ làm suy yếu hoặc mất vĩnh viễn các chức năng thần kinh liên quan. Hậu quả khiến não bị hủy hoại, già đi nhanh hơn.
Khi cục máu đông cắt đứt lượng oxy cung cấp đến não gây khuyết tật về thần kinh. Tắc nghẽn lâu, não thiệt hại nhiều, giảm các lựa chọn điều trị và tăng nguy cơ tàn tật hoặc tử vong.
Với đột quỵ não (do mạch máu não bị vỡ khiến máu chảy ra tràn vào các mô não xung quanh), ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, khối máu tụ trong não gây ra phản ứng viêm nhanh, sản sinh hóa chất trung gian làm tổn thương tế bào não xung quanh.
Trong 0-4 giờ đầu sau đột quỵ xuất huyết não, phản ứng viêm hình thành, sinh ra độc tố làm tổn thương tế bào não. Sau 4-7 giờ, hàng rào máu não bị tổn thương kích thích sản sinh nhiều độc tố hơn. Lúc này vùng não xung quanh khối máu tụ phù nề, tổn thương, thoái hóa não nhiều hơn ban đầu.
Bác sĩ Tấn Sĩ khuyến cáo loại bỏ khối máu tụ càng sớm càng tốt. Nếu không, não trải qua quá trình phân hủy các tế bào nhanh, ảnh hưởng đến các vùng não lân cận và khối choán chỗ của máu tụ, dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh khó có cơ hội phục hồi các chức năng trí nhớ, vận động, tỷ lệ tử vong cao, tiên lượng kém.
Có hai loại đột quỵ là đột quỵ nhồi máu não (chiếm khoảng 85%) và đột quỵ xuất huyết não (khoảng 15%). Phương pháp điều trị khác nhau tùy thể loại đột quỵ như dùng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch, can thiệp nội mạch lấy huyết khối, phẫu thuật mở sọ lấy khối máu tụ và bít tắc mạch máu vỡ.
Phương thức điều trị nào cũng cần thực hiện sớm, trong khung giờ vàng (3-4,5 giờ đầu với dùng thuốc tiêu sợi huyết, 6 giờ đầu hoặc hơn với can thiệp mạch và 6-8 thậm chí hơn 24 giờ với phẫu thuật).
"Nhận biết sớm dấu hiệu của đột quỵ và điều trị kịp thời để bảo vệ não, hạn chế tối đa tế bào não chết vĩnh viễn", bác sĩ Tuấn nói.
Các triệu chứng của đột quỵ được nhận biết theo nguyên tắc FAST bao gồm F (face) là đột ngột méo liệt mặt, A (arm) là yếu, liệt tay hoặc rối loạn cảm giác nửa người, S (speak) là nói khó, nói đớt, không nói được hoặc nói không chính xác, T (Times - telephone) là nhanh chóng gọi cấp cứu và đưa người bệnh đến bệnh viện có chuyên môn điều trị đột quỵ ngay lập tức.
Chủ động phòng ngừa bằng cách kiểm soát các các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp cao, bệnh tim mạch, đái tháo đường, hút thuốc lá, béo phì, mỡ máu cao, rượu bia...
Tầm soát đột quỵ định kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ. Ví dụ, xét nghiệm máu góp phần phát hiện bệnh tiểu đường hay các bệnh tim mạch gây tắc mạch máu não (thông liên nhĩ).
Bác sĩ siêu âm tim, đo điện tim, gắn máy theo dõi nhịp tim trong 24 giờ kết hợp khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh cũng hỗ trợ đánh giá nguy cơ đột quỵ.
Các máy móc, kỹ thuật hiện đại giúp bác sĩ tầm soát, phát hiện những bất thường trong cơ thể. Hệ thống máy chụp CT 1975 lát cắt tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), phát hiện được các tổn thương nhỏ chỉ 0,23 mm, trong đó có những mảng xơ vữa, cục máu đông, vị trí tắc hẹp, phình vỡ, dị dạng mạch máu não. Hệ thống này còn góp phần đánh giá nhanh và sớm đột quỵ chỉ trong vài phút, đẩy nhanh quá trình điều trị.
Bên cạnh thuốc tiêu sợi huyết hay can thiệp nội mạch bằng máy chụp mạch DSA hiện đại, Robot AI cùng nhiều thiết bị thế hệ mới giúp mổ thức tỉnh cấp cứu đột quỵ hiệu quả, tránh làm tổn thương các bó sợi thần kinh và mô não lành của người bệnh.
6 cách bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống Chất xơ giúp cho tiêu hóa tốt, giảm cholesterol và có thể giúp bạn sống lâu hơn. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều người không nhận đủ chất xơ trong chế độ ăn uống của mình. Vậy làm thế nào để có đủ chất xơ? 1. Tác dụng của chất xơ Chất xơ là một phần của thực phẩm thực vật mà cơ...