Cúng Giao thừa Tết 2024 nên làm khi nào? Trong nhà hay ngoài trời trước? Nắm rõ những điều này để có một năm trọn vẹn
Giao thừa là khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới và là dịp tiễn đưa các vị thần trong năm cũ, đón tiếp các vị thần của năm mới.
Ý nghĩa phong tục cúng Giao thừa
Cúng Giao thừa là phong tục của người Việt Nam từ xa xưa nhưng cách thức thực hiện nghi lễ này ở ba miền Bắc – Trung – Nam cũng có nhiều điểm khác nhau.
Theo từ điển Hán – Việt của tác giả ào Duy Anh, Giao thừa nghĩa là cũ giao lại, mới đón lấy. Chính vì ý nghĩa ấy nên hàng năm vào lúc giao thời giữa hai năm cũ, mới có lễ trừ tịch.
Ý nghĩa của lễ trừ tịch là đem bỏ hết đi những điều xấu của năm cũ sắp qua để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến.
Lễ trừ tịch còn là lễ để “khu trừ ma quỷ”, do đó có từ “trừ tịch”. Lễ trừ tịch cử hành vào lúc Giao thừa nên còn mang tên là lễ Giao thừa .
Cúng Giao thừa là nghi lễ quan trọng đối với người Việt.
Theo tục lệ cổ truyền thì Giao thừa được tổ chức nhằm đón các Thiên binh (12 vị Hành khiển). Lúc đó họ đi thị sát dưới hạ giới, rất vội không kịp vào tận bên trong nhà được nên bàn cúng thường được đặt ở ngoài cửa chính mỗi nhà.
Hết một năm, vị Hành khiển cũ đã cai quản hạ giới trong năm cũ sẽ bàn giao công việc cho vị Hành khiển mới đi xuống cai quản Hạ giới trong năm mới.
Mâm lễ được sắp bày với lòng thành kính tiễn đưa người nhà Trời đã cai quản mình năm cũ trở lại thiên đình và đón người mới xuống sẽ làm nhiệm vụ cai quản hạ giới năm tới.
Do bàn giao việc cũ, tiếp quản công việc năm mới diễn ra trong không khí khẩn trương nên các vị chỉ có thể ăn vội vàng, hoặc chỉ kịp chứng kiến tấm lòng thành của chủ nhà.
Vì thế, ngày Tết trên bàn thờ mỗi gia đình phải luôn có bình hương, đèn dầu và hai ngọn nến thắp sáng.
Mâm cúng giao thừa luôn được gia chủ chuẩn bị kỹ lưỡng.
Cúng Giao thừa lúc mấy giờ?
Cúng giao thừa mấy giờ thường là câu hỏi của mỗi người khi lần đầu thực hiện lễ cúng này. Thông thường người ta thường cúng giao thừa vào giờ chính Tý – tức 12 giờ đêm ngày 30 hoặc 29 tháng Chạp Tết.
Đây cũng chính là khoảnh khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới và là dịp tiễn đưa các vị thần trong năm cũ, đón tiếp các vị thần của năm mới.
Cúng Giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước?
Khi cúng giao thừa phải làm hai lễ, một lễ trong nhà và một lễ ngoài trời, nên cúng giao thừa ngoài trời trước hay trong nhà trước là băn khoăn của nhiều gia đình.
Theo các chuyên gia phong thủy, lễ ngoài trời phải làm trước nhằm “nghênh tân, tiễn cửu” tức là đón quan hành khiển mới, tiễn quan hành khiển cũ.
Sau khi hoàn tất lễ ngoài trời, các gia chủ sẽ tiến hành cúng giao thừa trong nhà, khi đã bày đầy đủ lễ lên bàn thờ gia tiên thì đốt đèn nến, thắp hương thơm và thành kính cầu khấn.
Video đang HOT
Theo phong tục của người Việt Nam từ cổ xưa, Giao thừa nhà nhà đều cúng lễ ngoài trời và cúng lễ trong nhà chuẩn bị chu đáo để đón người đến xông đất, mang tài lộc vào nhà.
Tuy nhiên, phong tục mỗi miền về mâm cỗ cúng Giao thừa vẫn có nét khác nhau.
Mâm cúng Giao thừa khác biệt giữa các vùng miền
Mâm cúng Giao thừa trong nhà miền Bắc
Tại miền Bắc, mâm cúng giao thừa trong nhà gồm những gì? Mâm cơm cúng giao thừa trong nhà của người miền Bắc thường là những món truyền thống, bao gồm 4 bát, 4 đĩa. Nếu cỗ lớn hay gia đình có điều kiện thì bao gồm 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa.
Lễ vật cúng giao thừa ngoài trời cơ bản không thể thiếu là đèn/nến, hương, vàng mã, trầu cau, hoa tươi, trái cây. Đối với trái cây, bạn cần chọn 5 loại quả khác nhau sao cho đảm bảo tươi, ngon, không bị dập và chín quá.
Đặc biệt mâm cúng giao thừa ngoài trời có cần gạo muối, đây là 2 thứ không thể thiếu được trên mâm cúng.
Mâm cơm cúng Giao thừa miền Bắc
Nhìn chung, mâm cỗ cúng Giao thừa ngoài trời của người miền Bắc khá đầy đủ và phong phú. Đặc biệt gà luộc với xôi đỗ xanh ít khi thiếu trong mâm cỗ mặn và gà cúng Giao thừa thường phải là gà trống.
Theo quan niệm từ ông cha để lại, vì Giao thừa (trừ tịch) là đêm mà mặt trời ngủ sâu nhất, bởi thế nên các cụ ta thường hay cúng gà trống với hy vọng con gà sẽ cất cao tiếng gáy đ.ánh thức mặt trời dậy để cả năm được tràn ngập ánh sáng, mưa thuận gió hòa, con đường t.iền tài, sức khỏe… được rạng rỡ, sáng sủa.
Những con gà trống vàng ươm, da bóng, sáng nằm yên vị trên mâm xôi thơm nức luôn hằn sâu trong tâm trí mỗi người Việt và nó trở thành một nét văn hóa tâm linh đẹp chẳng bao giờ phai. Nhiều gia đình còn thay gà trống bằng thủ lợn.
Bên cạnh xôi, gà hoặc thủ lợn, người Bắc cúng Giao thừa cùng bánh chưng vuông, bánh chưng dài (nhiều nơi còn gọi là bánh tày, còn người miền Nam lại gọi là bánh tét) và hoa quả.
Những loại quả già, chín, mọng còn tươi mới để bày tỏ lòng thành kính dâng lên thần linh, thổ địa, tổ tiên như táo, lê, cam, quýt, bưởi và chuối. Nói chung, cách chọn hoa quả cúng đêm Giao thừa cũng như trong mấy ngày Tết của người Bắc không quá khắt khe như người miền Nam.
Trong mâm cỗ cúng Giao thừa ngoài Bắc, nhiều gia đình còn cúng quả trứng luộc để chung với chút gạo, muối và một bát cháo trắng.
Mâm cúng Giao thừa miền Nam
Mâm cúng giao thừa trong nhà ở miền Nam
Mâm cỗ cúng giao thừa của người miền Nam thường ưu tiên các món nguội do miền Nam có thời tiết nắng nóng đặc trưng
Thời khắc Giao thừa , người miền Nam cúng ngoài sân và trong nhà. Lễ cúng đơn giản với đĩa ngũ quả, hoa trang hoặc vạn thọ, sống đời, hai cây đèn cầy, lư hương, giấy t.iền vàng bạc và một trái dừa tươi đã chặt sẵn.
Nhiều người cho biết, cúng Giao thừa ở miền Nam ngày nay đã lược bớt một số công đoạn cũng như giảm đi phần lễ. Nếu đầy đủ và “đúng chuẩn” thì mâm lễ mặn phải có thủ lợn luộc, gà trống luộc, xôi, bánh chưng, chè, đặc biệt kèm thêm bắp cải thảo… tất cả được bày lên bàn trang trọng đặt ở trước cửa nhà.
Vào đúng thời điểm Giao thừa, người chủ gia đình phải thắp đèn, nến, rót rượu, rồi khấn vái trước án. Hiện nay, nhiều gia đình vẫn còn duy trì cách cúng đầy đủ như thế.
Mâm cúng Giao thừa miền Trung
Mâm cúng giao thừa trong nhà ở miền Trung
Theo một số người chia sẻ, đêm Giao thừa lễ cúng ngoài trời của người miền Trung với hương trầm ngào ngạt, không gian thờ phượng đoan nghiêm, mọi người trong gia đình đứng xếp hàng theo thứ tự trước án thờ dâng hương cúng Giao thừa.
Bắt đầu từ thời khắc Giao thừa thì trên bàn thờ luôn luôn được hương chong đèn rạng, nghi ngút trầm hương.
Mâm cỗ cúng Giao thừa của người miền Trung cũng không thể thiếu gà, bánh chưng và bánh nếp. Có nhiều gia đình làm đơn giản hơn là mâm xôi và gà luộc cùng những chén rượu để tiễn năm cũ qua đi, bỏ lại sau lưng những gì không may mắn và đón những thời khắc đầu tiên của năm mới với hy vọng về sự may mắn và sung túc.
Trên thực tế, ngoài ý nghĩa mang màu sắc tâm linh đẹp đẽ của người dân Việt Nam thì đêm Giao thừa chính là thời điểm các thành viên trong gia đình sum họp, quây quần bên nhau, cùng hướng tới một năm mới với nhiều điều bất ngờ đang đón chờ ngoài cửa.
Những món ăn trong mâm cỗ dù sang trọng hay bình dân đều mang ý nghĩa riêng biệt, sâu sắc mà mỗi người Việt đều thành tâm dâng lên tiên tổ.
Những điều kiêng kỵ, nên làm trong ngày Lập Xuân để có may mắn, tài lộc
Lập xuân là ngày tốt để bắt đầu cho một năm mới. Tuy vậy, chúng ta cũng cần lưu ý những điều kiêng kỵ và nên làm trong ngày này để có được may mắn, tài lộc cả năm.
Lập Xuân là ngày đầu tiên củ tiết Lập Xuân, là thời điểm chuyển giao giữa các tiết Đại Hàn và Vũ Thủy. Vì vậy, thời tiết không còn giá rét và mưa lớn.
Sau tiết Lập Xuân, tiết trời dần chuyển ấm áp hơn, không khí ôn hòa, không quá lạnh cũng không quá nóng. Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà, Lập Xuân là ngày tốt để bắt đầu cho một năm mới.
Vào ngày này, gia chủ có thể thực hiện các việc như: Cúng tế, cầu phúc, cầu tự, đính hôn, ăn hỏi, cưới gả, giải trừ, chữa bệnh, động thổ, đổ mái, sửa kho, khai trương...
Tuy nhiên, để có thể gặp may mắn, hanh thông cả năm, vào ngày này, mỗi người cũng cần lưu ý những điều kiêng kỵ, nên làm dưới đây.
Ảnh minh họa: PX
Những điều nên làm trong ngày Lập Xuân
Thời tiết Lập Xuân vẫn còn lạnh, độ ẩm không khí cao, con người nếu không cẩn thận thì vẫn dễ ốm. Do đó, mọi người vẫn cần mặc ấm để bảo vệ sức khỏe, những hôm mưa rét cần tránh để mình bị ướt, dẫn đến cảm lạnh.
Thời tiết nồm ẩm cũng khiến nhà cửa, đồ đạc dễ phát sinh nấm mốc, vi khuẩn phát triển mạnh. Thế nên, chúng ta cần giữ vệ sinh thật tốt, có thể bật điều hòa hoặc máy hút ẩm trong những ngày nồm để giữ môi trường khô ráo.
Tiết Lập Xuân gần với tết Nguyên đán, mọi người đều đang rất bận rộn với công việc. Để được khỏe mạnh, mỗi người cần biết cách tự cân bằng, đồng thời bồi bổ cơ thể thật tốt, có chế độ dinh dưỡng hợp lý, tích cực vận động cơ thể, thể dục thể thao.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà khuyến cáo, mọi người nên làm những việc dưới đây trong ngày Lập Xuân.
1. Tham gia các bữa tiệc hỷ, họp mặt vui vẻ để tinh thần lạc quan, sảng khoái.
2. Trong ngày Lập Xuân, mỗi người nên dậy sớm để hít thở không khí trong lành, tập luyện thể dục thể thao tăng cường sức khỏe.
3. Nên làm nhiều việc thiện, xuất phát từ cái tâm của mình chứ không phải chỉ để mong chờ phúc báo.
4. Trồng hoặc mua thêm cây xanh đặt quanh nhà để tăng thêm sắc xanh, thay đổi vận khí, giúp phong thủy luân chuyển theo hướng tích cực hơn.
5. Nếu trong nhà có thờ cúng nên sắm chút hoa quả mùa xuân để thắp hương ngày Lập Xuân.
Ảnh minh họa: PX
Những điều kiêng kỵ
Cũng theo chuyên gia Song Hà, vào ngày Lập Xuân, gia chủ không nên tổng vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa. Bởi, theo quan niệm của dân gian, ngày Lập Xuân đầu tiên nếu quét nhà là sẽ hất tài lộc ra khỏi cửa.
Vị chuyên gia này cũng lưu ý những kiêng kỵ sau:
1. Không đổ rác
2. Không cho nước
Nước là một trong những nguyên tố khởi nguyên của vũ trụ nên người Việt Nam quan niệm, nước tượng trưng cho sự sinh sôi. Hình ảnh nước đầy ăm ắp tượng trưng cho sự may mắn, sinh sôi, mát lành.
4. Nữ nhân trong kỳ k.inh n.guyệt không vào nhà người khác (không kiêng với mặt bằng công ty hay cơ quan) trong ngày Lập Xuân.
5. Không tranh cãi, bất hòa
Vào ngày này, mọi người thường cố giữ hòa khí, không tranh cãi, gắt gỏng dù có khó chịu đến thế nào. Người lớn tránh quát mắng, trẻ con không khóc lóc để giữ cho một năm luôn vui vẻ, hòa thuận.
6. Kiêng quan hệ nam nữ, sinh hoạt vợ chồng
Trong ngày Lập Xuân, người phương Đông có quan niệm kiêng khem, tránh việc gần gũi nam nữ. Bởi lẽ, theo quan niệm cổ xưa, việc quan hệ nam nữ vào ngày này sẽ dẫn đến những vận hạn đen đủi, không may mắn, thậm chí là đại hạn.
7. Không vay t.iền, mượn t.iền, trả t.iền
Ngày này, tư gia đều tránh cho vay, đi vay, đòi nợ hay trả nợ... Theo quan niệm của dân gian, nếu đi vay thì cả năm sẽ túng thiếu cùng quẫn còn cho vay thì t.iền bạc phân tán, không được may mắn, phát đạt.
8. Kiêng nói những điều xui
Những phát ngôn ngày Lập Xuân sẽ có ảnh hưởng đến những chuyện sẽ xảy ra trong năm. Vì vậy, gia chủ không nên nói những từ ngữ xui xẻo... Thay vào đó, gia chủ nên nói chuyện với mọi người bằng những từ ngữ dễ chịu, vui vẻ và những câu mang lại may mắn không chỉ cho bản thân mà cho cả người xung quanh mình.
9. Kiêng mặc quần áo đóng bộ gồm cả 2 màu trắng, đen
Theo quan niệm của người xưa, màu trắng và đen kết hợp cùng lúc là màu của tang lễ, c.hết chóc. Vì vậy, vào ngày Lập Xuân đầu tiên thì phải mặc trang phục với những màu sắc sặc sỡ như: màu hồng, đỏ, vàng, xanh... để tạo nên sự hưng phấn và vui vẻ tăng cường may mắn.
"Nếu vì công việc hay đó là gu thời trang thì nam mặc vest có thể có cà vạt hay cài áo màu đỏ, xanh lá, xanh lam. Nữ thì khăn quàng cổ hoặc cài áo màu sắc tươi tắn...", chuyên gia Song Hà cho biết thêm.
7 ngày nữa đến Tết Nguyên đán: 3 con giáp thu t.iền tỷ, giàu sang vượt trội Chỉ còn 7 ngày nữa thôi đất trời bước vào khoảnh khắc chuyển giao năm cũ và năm mới, 3 con giáp sau đây may mắn hứng hết lộc lá, giàu sang không ai sánh kịp. T.uổi Dần Người t.uổi Dần nhanh nhẹn, quyết liệt với nhiệm vụ được giao. Họ xông xáo tham gia các hoạt động tập thể và luôn để...