Suy nghĩ sai lầm khiến nhiều người dễ mắc bệnh dại
Nhiều người nghĩ rằng khi bị chó, mèo cào, cắn thì không cần phải tiêm vaccine phòng bệnh dại nếu con chó, mèo đó đã được tiêm vaccine phòng bệnh dại.
Nhưng điều này là sai lầm.
Bệnh dại là một loại virus không thể chữa khỏi, chúng tấ.n côn.g vào não, tủy sống của động vật có vú. Ảnh: nolancountyhealth.
Trong một lần tham gia buổi truyền thông trực tiếp về phòng, chống bệnh dại, bà H.T.H. (thôn 6C, xã Ea Phê, huyện Krông Pắc) có một câu hỏi gửi đến báo cáo viên: Khi bị chó, mèo cắn nếu con chó, mèo này đã được tiêm vaccine phòng bệnh dại thì người bị cắn có cần phải tiêm vaccine phòng bệnh dại hay không? Vì cách đây không lâu, bà H. bị chó hàng xóm cắn nhưng vì bà H. biết con chó này đã được tiêm phòng bệnh dại nên bà không đi tiêm.
Lý giải cho câu hỏi này, bác sĩ Nguyễn Quý, Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh tật/HIV, Trung tâm Y tế huyện Krông Pắc, cho biết trên thế giới đã từng phát hiện chó tiêm phòng vẫn t.ử von.g do dại và chưa có nghiên cứu nào khẳng định chó, mèo đã tiêm phòng thì người bị cắn, cào sẽ không mắc bệnh dại.
Mặc dù vaccine tiêm cho chó, mèo giúp giảm tỷ lệ dại trên vật nuôi, hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu 100% con vật đã tiêm phòng sẽ không mắc bệnh dại.
Hiệu quả miễn dịch ở động vật sau khi tiêm phòng dại phụ thuộc nhiều vào yếu tố chất lượng vaccine, kỹ thuật tiêm, thời điểm tiêm, tiêm có đúng phác đồ và có tiêm nhắc lại mỗi năm hay không. Vì vậy, khi chó cắn, mèo cào người dân cần sơ cứu tại chỗ và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, hướng dẫn tiêm vaccine phòng bệnh dại.
Bác sĩ Nguyễn Quý, Trưởng Khoa KSBT/HIV, Trung tâm Y tế huyện Krông Pắc, giải đáp thắc mắc của người dân về tiêm vaccine phòng bệnh dại trong một buổi truyền thông phòng, chống bệnh dại tại cộng đồng.
Bệnh dại có quá trình ủ bệnh rất phức tạp, có thể chỉ trong vòng từ 7 đến 10 ngày nhưng cũng có thể kéo dài trên 1 năm, phụ thuộc vào mức độ nặng, nhẹ và vị trí vết cắn của động vật. Điều này dẫn đến tình trạng khó kiểm soát, khó theo dõi và điều trị sau khi bị chó mèo cào, cắn.
Video đang HOT
Trong các trường hợp vết cắn nặng, nhiều vết cắn hoặc vết cắn ở vị trí gần thần kinh trung ương, như: đầu, mặt, cổ, đầu chi, bộ phận sin.h dụ.c …thì virus dại phát tán rất nhanh. Nếu không được xử trí vết thương đúng cách, tiêm huyết thanh và vaccine kịp thời, người bị chó, mèo cào, cắn sẽ t.ử von.g trong thời gian ngắn. 100% người lên cơn dại sẽ t.ử von.g.
Do đó, khi bị chó, mèo cào, cắn mọi người cần rửa kỹ vết thương bằng nước và xà phòng liên tục trong 15 phút, nếu không có xà phòng thì phải rửa vết thương bằng nước sạch dưới vòi nước chảy liên tục 15 phút. Sau đó, tiếp tục rửa vết thương bằng cồn 45-70%, rượu mạnh hoặc cồn iod …để làm giảm thiểu lượng vi rút dại tại vết cắn.
Sau đó, cần khẩn trương đến các cơ sở y tế gần nhất để được đán.h giá vết thương, tư vấn tiêm chủng vaccine và huyết thanh theo từng trường hợp, tình trạng và số lượng vết cắn, vị trí bị cắn. Đặc biệt lưu ý, khi tiêm vaccine phòng dại, cần loại bỏ suy nghĩ tiêm một mũi rồi thôi. Nhiều trường hợp đã t.ử von.g do tiêm không đủ liều.
Theo hướng dẫn giám sát, phòng chống bệnh dại trên người do Bộ Y tế ban hành, việc tiêm vaccine dự phòng bệnh dại và tiêm nhắc lại theo định kỳ được khuyến cáo cho cán bộ thú y, nhân viên phòng thí nghiệm làm việc với virus dại, người làm nghề giế.t mổ chó, người dân và những người đi du lịch đến các khu vực lưu hành bệnh dại.
Việc tiêm phòng trước khi bị động vật nghi dại cào, cắn, liếm vừa giúp giảm tỷ lệ t.ử von.g do dại vừa giúp giảm số mũi tiêm nếu không may bị phơi nhiễm.
Hiện, Việt Nam đang có 2 loại vaccine phòng dại gồm Verorab (Pháp) và vaccine Abhayrab (Ấn Độ).
Cũng theo bác sĩ Quý, nhiều người mang tâm lý lo ngại tác dụng phụ của vaccine phòng dại. Song đó là vấn đề của vaccine thế hệ cũ. Verorab và Abhayrab được sản xuất theo công nghệ mới, không chứa các tế bào thần kinh nên không ảnh hưởng đến sức khỏe và trí nhớ.
Vaccine thế hệ mới cũng không chống chỉ định với phụ nữ mang thai và cho con bú. Nếu bị chó mèo cắn, phác đồ của người chưa từng tiêm vaccine bao gồm 5 mũi.
Trường hợp phơi nhiễm độ III cần phối hợp tiêm huyết thanh kháng dại. Trường hợp chủ động phòng ngừa, mọi người chỉ cần tiêm 3 mũi vaccine đã có miễn dịch với bệnh. Nếu bị chó mèo cắn sau tiêm, dù vết thương nặng, mọi người chỉ cần tiêm ngừa thêm 2 mũi, không cần dùng huyết thanh kháng dại.
Quảng Bình: Nhiều người đến tiêm vaccine phòng dại sau Tết Nguyên đán
Trong 3 ngày làm việc gần đây, Phòng Tiêm chủng của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Bình thực hiện tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine phòng dại cho 50 người, trong đó có 14 người tiêm mũi đầu tiên do chó cắn trong dịp nghỉ Tết.
Trao đổi với phóng viên Báo Sức khỏe và Đời sống, Bác sĩ Đỗ Quốc Tiệp, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Quảng Bình cho biết, trong 2 tháng đầu năm 2024, đơn vị ghi nhận nhiều trường hợp bị chó, mèo và các động vật khác cắn, cào... gây thương tích được tư vấn để tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine phòng dại.
Quảng Bình ghi nhận nhiều trường hợp bị chó cắn trong 2 tháng đầu năm 2024.
Những ngày qua, Phòng Tiêm chủng CDC Quảng Bình liên tục tiếp nhận các trường hợp bị chó cắn. Trong 3 ngày làm việc sau kỳ nghỉ Tết (mồng 6, 7 và mồng 10 tháng Giêng), phòng thực hiện tư vấn, tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine phòng dại cho 50 người, trong đó, có 14 người tiêm mũi đầu tiên do chó cắn trong dịp nghỉ Tết.
Ngày 19/2 (tức mùng 10 tháng Giêng), người nhà đưa cháu L.N.G.H. (4 tuổ.i) trú tại thị trấn Nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch đến đơn vị tiêm chủng. Bố cháu bé cho biết, trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán, cháu H. chơi với con chó con trong nhà và bị cắn vào má trái, nhưng cháu giấu không nói cho bố mẹ biết.
Ngày 17/2, con chó nhỏ bỏ ăn và chế.t, thấy má cháu H. sưng tấy nơi có vết xước, gặng hỏi cháu mới nói bị chó con cắn. Người bố nhanh chóng chở cháu đến cơ sở y tế để thăm khám.
Cháu H. được tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine phòng dại.
"Trong nhà nuôi 3 con chó, 2 con chó lớn đã được thú y tiêm phòng dại, còn con chó nhỏ chưa kịp tiêm thì đã cắn cháu và hiện con chó đã chết", anh Long - bố bé H. cho biết.
Cán bộ y tế đã khám và tư vấn cho gia đình, đồng thời tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine phòng dại cho cháu H.
Trước đó, ngày 6/2, CDC Quảng Bình ghi nhận trường hợp t.ử von.g nghi do mắc bệnh dại đầu tiên của năm 2024 trên địa bàn tỉnh. Trước ngày t.ử von.g khoảng 2 tháng, ông N.T. (SN 1956, trú xã Mỹ Trạch, huyện Bố Trạch), bị chó thả rông cắn cẳng chân phải, chả.y má.u nhưng không đi tiêm phòng dại.
Ngày 29/1, ông T. cảm thấy mệt mỏi, đau nhức lưng, tiểu rắt. Đến ngày 2/2, ông T. được người nhà đưa đi khám và nhập viện tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới. Đến 6h30 ngày 3/2, ông T. được chuyển tới Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.
Sau khi tiếp nhận ông T., Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương chẩn đoán bệnh nhân T. mắc bệnh dại. Gia đình được bệnh viện tư vấn đưa bệnh nhân về nhà, bệnh nhân t.ử von.g ngày 5/2.
Người đàn ông tại Quảng Bình t.ử von.g sau 2 tháng bị chó cắn không tiêm vaccine phòng dại.
Theo BS. Đỗ Quốc Tiệp, các trường hợp bị chó, mèo cắn mới ghi nhận thường xảy ra khi người dân đi chơi, thăm hỏi, chăm sóc và chơi đùa cùng vật nuôi trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán. Điều đáng lo ngại là phần lớn vật nuôi cắn người chưa được tiêm vaccine phòng dại. Nhiều người sau khi bị cắn, đặc biệt là tr.ẻ e.m đã dấu, không thông báo để được tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine phòng dại nên tăng nguy cơ mắc bệnh.
Giám đốc CDC Quảng Bình khuyến cáo người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được sơ cứu, tư vấn sau khi bị vật nuôi hay động vật hoang cắn, cào xước. Một số trường hợp cần thiết sẽ tiêm dự phòng bệnh dại bằng huyết thanh và vaccine để bảo vệ tính mạng của người bệnh bị phơi nhiễm.
Việc tự ý điều trị bằng thuố.c nam đến nay chưa được chứng minh có hiệu quả phòng bệnh, ngược lại có thể gây nguy hiểm, tạo điều kiện cho virus dại xâm nhập vào cơ thể nhanh chóng hơn. Do đó khi bị chó cắn, mèo cào... tuyệt đối không sử dụng thuố.c nam để điều trị.
Cán bộ CDC Quảng Bình hướng dẫn và yêu cầu các đơn vị tăng cường giám sát các trường hợp bị chó cắn.
Trước tình hình bệnh dại có chiều hướng gia tăng, CDC Quảng Bình đề nghị Trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố tăng cường chủ động giám sát để kịp thời phát hiện, vận động các trường hợp có nguy cơ đến cơ sở y tế tiêm vaccine phòng bệnh dại, huyết thanh kháng dại.
Tăng cường công tác truyền thông trong cộng đồng về bệnh dại và dự phòng sau phơi nhiễm với virus dại. Đồng thời, lập kế hoạch, chủ động nguồn cung ứng vaccine phòng dại và huyết thanh kháng dại để kịp thời đáp ứng nhu cầu người dân.
Hai người t.ử von.g vì bệnh dại Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa yêu cầu lãnh đạo các sở, ngành và địa phương vào cuộc rốt ráo để phòng chống bệnh dại sau khi có 2 người t.ử von.g. Chi cục Chăn nuôi và Thú y Thanh Hóa cho biết, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh xảy ra 3 ổ dịch bệnh dại tại 2 huyện...