Viễn cảnh ‘cân’ được vũ trụ nhờ vào ánh sáng bí ẩn cổ xưa
Các nhà thiên văn học đã phát hiện một đợt bùng phát sóng vô tuyến bí ẩn của vũ trụ, phải mất 8 tỉ năm mới đến được trái đất, phá mọi kỷ lục về thời gian trước đó.
Mô phỏng nguồn phát của một sự kiện bùng phát sóng vô tuyến nhanh từ thiên hà xa xôi vượt qua 8 tỉ năm ánh sáng đến trái đất ESO
Hiện tượng bùng phát sóng vô tuyến nhanh (FRB) là những đợt bùng phát sóng vô tuyến trong khoảng thời gian cực ngắn ở cường độ mãnh liệt với nguồn gốc chưa rõ từ vũ trụ.
FRB đầu tiên được phát hiện năm 2007, và kể từ đó hàng trăm luồng ánh sáng dạng này đã được các nhà thiên văn học ghi nhận đến từ khắp vũ trụ.
Video đang HOT
Theo báo cáo mới đăng trên chuyên san Science, sự kiện sóng ngắn vừa phá kỷ lục được đặt tên FRB 20220610A. Dù chỉ diễn ra trong khoảnh khắc chưa đến 1 phần ngàn giây (0,001 giây), chùm ánh sáng này phóng thích năng lượng tương đương hơn 30 năm hoạt động không ngừng nghỉ của mặt trời chúng ta.
Nhiều FRB “chạm” đến trái đất trong thời gian siêu ngắn, dài nhất là vài phần ngàn giây trước khi biến mất, khiến giới chuyên gia gặp nhiều khó khăn trong quá trình phát hiện và nghiên cứu chúng.
Một số mạng lưới kính viễn vọng vô tuyến đang tiếp sức cho các nhà thiên văn học nghiên cứu hiện tượng này, trong đó có ASKAP ở Wajarri Yamaji thuộc bang Tây Úc (Úc).
“Nhờ vào hệ thống các đĩa vô tuyến của ASKAP, chúng tôi có thể xác định vị trí xuất phát của FRB 20220610A sau khi phát hiện nó vào tháng 6.2022″, Đài CNN dẫn lời đồng tác giả Stuart Ryder của Đại học Macquarie (Úc). Kế đến, nhóm của ông sử dụng Kính viễn vọng cực lớn của Đài thiên văn Nam Âu ở Chile để tìm kiếm nguồn phát.
Kết quả cho thấy FRB 20220610A vượt qua quãng đường xa nhất và lâu nhất so với bất kỳ nguồn FRB nào khác, và nhiều khả năng bắt nguồn từ một nhóm nhỏ các thiên hà đang hợp nhất.
Các nhà khoa học cho rằng FRB có lẽ là phương pháp độc nhất vô nhị để có thể “cân được” trọng lượng của vũ trụ. Theo đó, các FRB có thể dùng để đo đạc vật chất giữa các thiên hà, vốn là số liệu trước nay chưa thể biết được.
Hố đen 'chưa từng tồn tại' bị kính viễn vọng Hubble phát hiện
Kính viễn vọng Hubble đã phát hiện ra hố đen có khối lượng trung bình dường như đang hiện diện trong một cụm sao.
Hố đen bí ẩn được xác định nằm cách xa Trái đất khoảng 6.000 năm ánh sáng ở lõi của cụm sao Messier 4. Các nhà khoa học cho rằng hố đen này là một vùng không gian siêu đậm đặc có khối lượng tương đương 800 Mặt trời và liên tương tới một hình ảnh khá thú vị đó chính là các ngôi sao gần đó quay quanh hố đen giống như "đàn ong bay lượn quanh tổ".
Nhà vật lý thiên văn học ở Viện khoa học Kính viễn vọng không gian, Maryland, Mỹ - Eduardo Vitral chia sẻ: "Nó quá nhỏ để chúng ta có thể lý luận nó là một thứ gì khác ngoài một hố đen riêng lẻ. Thay vào đó, có thể đó là một cơ cấu sao mà chúng ta chưa đủ khả năng xác định với hiểu biết về vật lý của chúng ta hiện nay".
Sự sụp đổ của các ngôi sao khổng lồ đã khiến hố đen được sinh ra, nó lớn lên bằng cách hút các khí, bụi, sao và các hố đen khác xung quanh. Trong giới khoa học, có 2 loại hố đen gồm: Hố đen khối lượng sao, tức là có khối lượng từ vài đến vài chục lần khối lượng Mặt trời và hố đen siêu nặng, hay còn được coi như "quái vật vũ trụ" có khối lượng từ vài triệu đến 50 tỷ lần Mặt trời.
Các hố đen có khối lượng trung bình tương đương từ 100 đến 100.000 lần Mặt trời là những hố đen khó tìm kiếm nhất trong vũ trụ, mặc dù suy đoán là vậy nhưng các nhà khoa học chưa khẳng định được sự tồn tại của hố đen này. Các nhà khoa học đã sử dụng kính viễn vọng Hubble hướng về phía cụm sao Messier 4, cụm sao cầu gồm từ vài chục nghìn đến hàng triệu ngôi sao tụ lại dày đặc, nhiều trong số đó là những ngôi sao cổ nhất từng hình thành trong vũ trụ của chúng ta.
Trong Dải Ngân Hà, có khoảng 180 cụm sao hình cầu như vậy và do có mật độ khối lượng cao ở vùng trung tâm nên đây là nơi lý tưởng cho các hố đen "trẻ tuổi" tiếp tục phát triển.
Trong 12 năm qua, các nhà nghiên cứu đã thu thập được dữ để xác định chính xác các ngôi sao của Messier 4 (Cụm sao cầu gần Trái đất nhất), đồng thời nghiên cứu chuyển động của chúng quanh vùng trung tâm và phát hiện ra rằng các ngôi sao đang di chuyển xung quanh một thứ gì đó có khối lượng lớn mà không thể phát hiện trực tiếp ở trung tâm của cụm sao.
Nhà khoa học Timo Prusti làm việc tại đài quan sát kính viễn vọng Gaia chia sẻ: "Khoa học hiếm khi phát hiện ra một điều gì đó mới mẻ mà chỉ cần trong một khoảnh khắc và đây có thể chính là một bước đi nữa để khẳng định rằng các hố đen khối lượng trung bình thực sự có tồn tại".
Giá xăng đưa cả phi hành đoàn lên vũ trụ Giá xăng đưa cả phi hành đoàn rau củ, thịt cá cùng bay vào vũ trụ, riêng "anh lương" vẫn ở mặt đất... Giá xăng đưa rau củ lên trời - Tranh: Hải Nam
