Opioid là gì? Từ A đến Z về chứng nghiện Opioid
Opioid là gì? Là một chất, một nhóm thuốc hay một loại bệnh? Cùng tìm hiểu về thuật ngữ này thông qua bài viết dưới đây!
Opioid là gì? Ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe con người. Mọi câu hỏi sẽ được giải đáp thông qua bài viết sau. Việc nắm được kiến thức cơ bản về y học sẽ giúp chúng ta tự bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.
1. Opioid là gì?
Opioid là gì? Thực chất, Opioid là một nhóm thuốc giảm đau. Nhóm thuốc Opioid có nguồn gốc đến từ các thành phần tự nhiên và tổng hợp. Nhóm thuốc Opioid bao gồm các nhóm thuốc phiện. Đa phần là các loại thuốc có gốc thuốc phiện như morphine.
2. Tác dụng và tác dụng phụ của Opioid
2.1. Tác dụng của nhóm thuốc Opioid
- Nhóm thuốc giảm đau Opioid có tác dụng giảm và cắt nhanh những cơn đau một cách hiệu quả.
- Ngoài ra các loại thuốc thuộc nhóm thuốc này còn được sử dụng với mục đích gây mê.
- Opioid còn có tác dụng điều trị ho và tiêu chảy.
Opioid là một nhóm thuốc giảm đau (Ảnh Internet)
2.2. Tác dụng phụ của các loại thuốc thuộc nhóm Opioid là gì?
- Sử dụng thuốc thuộc nhóm Opioid dễ gây ra cảm giác buồn ngủ. Vì vậy cần tránh sử dụng trước khi thực hiện một việc gì đó cần sự tập trung cao. Ví dụ như lái xe hoặc vận hành máy móc,…
- Opioid dễ gây cảm giác chóng mặt và buồn nôn sau khi sử dụng;
- Opioid có thể gây ra tình trạng suy hô hấp ở người sử dụng nên cần chú ý liều lượng;
- Nó cũng là một tác nhân có thể gây nên tình trạng táo bón;
- Một tác dụng nguy hiểm của Opioid là gây ra ảo giác. Nếu lạm dụng còn sẽ gây nghiện, lờn, phụ thuộc vào Opioid;
3. Các nhóm chính của Opioid
Video đang HOT
Opioid được chia làm hai nhóm chính. Bao gồm nhóm thuốc giảm đau Opioid yếu và nhóm thuốc giảm đau Opioid mạnh.
3.1. Nhóm thuốc giảm đau Opioid yếu
Chất được xếp vào loại yếu thuộc nhóm Opioid là chất gì? Codein và tramadol là hai chất đại diện cho nhóm thuốc giảm đau này. Các chất này được sử dụng phổ biến để điều trị những cơn đau ở mức trung bình. Để đạt hiệu quả tốt nhất, chúng được kết hợp với một vài loại thuốc giảm đau ngoại biên.
Nhóm thuốc này được áp dụng đối với những tình huống:
- Dùng thuốc giảm đau ngoại biên không mang đến hiệu quả;
- Cắt nhanh cơn đau trong một vài tình huống cần thiết của bệnh lý ở người bệnh;
- Sau khi sử dụng morphine bằng cách tiêm thẳng vào mạch máu. Opioid được sử dụng như một liệu pháp thay thế cho đường uống.
Nhóm thuốc giảm đau Opioid yếu – Ảnh Internet
3.2. Nhóm thuốc giảm đau Opioid mạnh
Nhóm thuốc này chỉ được sử dụng đối với các cơn đau dữ dội và nghiêm trọng. Trong những trường hợp cấp cứu, cần thiết hoặc không phản ứng với nhóm thuốc giảm đau nhẹ.
Nhóm thuốc giảm đau Opioid mạnh bao gồm morphine và fentanyl. Đây là nhóm thuốc cần được sử dụng theo đơn bởi có nguy cơ gây nghiện, suy hô hấp.
4. Những ảnh hưởng xấu khi quá lạm dụng Opioid
4.1. Lạm dụng Opioid dễ gây tình trạng nhờn thuốc
Lạm dụng Opioid dễ gây hiện tượng nhờn thuốc Opioid, hay còn gọi là nguy cơ dung nạp thuốc. Hiện tượng nhờn thuốc xảy ra do Opioid làm chậm quá trình sản sinh endorphin của cơ thể. Endorphin có tác dụng ngăn cản sự truyền tín hiệu đau. Dùng Opioid trong thời gian dài sẽ gây ức chế việc sản xuất endorphin. Và người ta gọi đây là hiện tượng nhờn thuốc.
4.2. Nguy cơ lệ thuộc Opioid
Nguy cơ này sẽ xảy ra sau quá trình sử dụng Opioid kéo dài với liều lượng cao. Việc này sẽ khiến cơ thể thay đổi dần và sẽ quá lệ thuộc vào thuốc.
Người bị lệ thuộc vào Opioid khi ngưng sử dụng Opioid sẽ có các biểu hiện như: Run rẩy toàn thân; Ói mửa; Khó ngủ hoặc mất ngủ dễ dẫn đến trầm cảm; Hiện tượng tiêu chảy;…
Lạm dụng Opioid có thể dẫn đến tử vong (Ảnh Internet)
4.3. Nguy cơ nghiện Opioid là gì?
Nguy cơ nghiện Opioid được coi là một dạng bệnh lý. Nguy cơ này sẽ xảy ra khi người ta lạm dụng Opioid để tìm khoái cảm. Lâu dần, người nghiện Opioid sẽ tìm mọi cách để được sử dụng thuốc nhằm thỏa mãn cơn thèm.
Nghiện Opioid khiến người nghiện không thể dừng sử dụng loại thuốc này. Người nghiện sử dụng thuốc giảm đau nhóm Opioid mà bất chấp tác hại của nó. Nếu bị cưỡng ép cai Opioid, người bệnh cũng xuất hiện các triệu chứng như người lệ thuộc Opioid.
4.4. Quá lạm dụng Opioid có khả năng dẫn đến tử vong
Fentanyl thuộc nhóm Opioid mạnh vẫn đang lưu thông bất hợp pháp trên thị trường. Việc người bệnh nghiện Opioid sẽ khiến họ luôn bị thôi thúc để tăng liều dùng. Nhưng chính điều này sẽ gây ra khả năng tử vong rất cao cho người bệnh.
5. Cách phòng tránh tình trạng nghiện Opioid
Cần tuân theo chỉ định của bác sĩ trong việc sử dụng Opioid (Ảnh Internet)
- Chỉ sử dụng Opioid trong một thời gian ngắn để chữa bệnh;
- Luôn tuân theo toa thuốc cũng như dặn dò của bác sĩ, không tự ý tăng liều dùng;
- Không dùng Opioid cho những căn bệnh có các cơn đau mãn tính. Tìm đến bác sĩ để được kê toa và sử dụng các liệu pháp giảm đau an toàn hơn;
- Tuân thủ đúng quy định về việc sử dụng Opioid. Không chia sẻ thuốc cho người khác;
- Không sử dụng những loại thuốc Opioid trôi nổi trên thị trường. Chỉ mua Opioid theo toa và ở những nhà thuốc được cấp quyền bán Opioid.
Có những dấu hiệu này, nên đến viện khám ngay kẻo cơ thể đang 'chứa khối u'
Khi thấy cơ thể có những dấu hiệu này, bạn nên đến bệnh viện ngay để được khám và điều trị kịp thời, bởi rất có thể bạn đang gặp những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, thậm chí là ung thư.
Ảnh minh họa: Internet
Chán ăn, thay đổi khẩu vị: Việc chán ăn, thay đổi khẩu vị có thể xảy ra do sự thay đổi của tâm lý, stress, trầm cảm... Tuy nhiên nó cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể có bệnh. Khi các tế bào phát triển bất thường ở dạ dày, tuyến tụy, ruột kết và buồng trứng, nó sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất trong cơ thể và gây áp lực lên dạ dày, tạo ra cảm giác no lâu hơn. Dù ăn một lượng thức ăn nhỏ cũng có thể tạo ra cảm giác no, thậm chí cảm thấy sợ thức ăn.
Chán ăn là một trong những triệu chứng đầu tiên mà bạn cần quan tâm. Nó có thể đi kèm với hiện tượng mệt mỏi. Lúc đó, bạn cần cảnh giác với việc phát triển của các khối u trong cơ thể. Do đó, khi gặp bất cứ sự thay đổi bất thường nào về vị giác, ảnh hưởng tới khả năng ăn uống, bạn nên tìm gặp bác sĩ để được tư vấn và thăm khám.
Khó nuốt, buồn nôn khi ăn: Sự phát triển của các khối u ở vùng thực quản có thể dẫn tới việc khó nuốt ngay cả khi uống nước.
Ngoài ra, khối u ở hệ tiêu hóa có thể khiến người bệnh thường xuyên bị khó tiêu, buồn nôn, nôn mửa, đầy hơi sau khi ăn.
Cơ thể mệt mỏi: Dù bạn ăn đủ chất nhưng cơ thể vẫn thường xuyên rơi vào trạng thái mệt mỏi thì hãy cảnh giác. Đó là một trong những dấu hiệu cho thấy cơ thể đang có bệnh. Các tế bào tăng sinh bất thường cần sử dụng đến một lượng lớn chất dinh dưỡng để phát triển. Do đó, lượng dưỡng chất mà người bệnh nạp vào trong ngày không đủ để nuôi dưỡng cơ thể. Việc bị các khối u "đánh cắp" dinh dưỡng có thể gây ra tình trạng mệt mỏi kéo dài.
Nếu thấy các triệu chứng trên diễn ra trong một thời gian dài hoặc ngày một nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến cuộc sống hoặc đi kèm với các biểu hiện như sút cân, sốt, chảy máu bất thường, bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe càng sớm càng tốt.
Bên cạnh đó, việc khám sức khỏe định kỳ là một biện pháp giúp phòng và phát hiện sớm các loại bệnh nguy hiểm.
Ho dai dẳng, ho ra máu: Dấu hiệu nhận biết ung thư phổi hay ung thư đầu cổ có thể nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
Khàn tiếng: Khàn tiếng được xác định không do viêm nhiễm đường hô hấp hoặc kéo dài hơn 3 - 4 tuần. Nó có thể dẫn đến ung thư vòm họng, ung thư thanh quản.
Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Thức ăn và nước uống có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài như: táo bón, tiêu chảy, phân dẹp, bụng đau âm ỉ sau khi đi tiểu,... nhưng không do thực phẩm.
Tiểu tiện bất thường: Các triệu chứng bất thường như đi tiểu thường xuyên, tiểu lắt nhắt, tiểu ra máu, bí tiểu, lưu lượng nước tiểu yếu hoặc thay đổi chung về chức năng co thắt bàng quang có thể dấu hiệu của bệnh ung thư đường tiết niệu.
Thiếu máu không rõ nguyên nhân: Phần lớn lý do gây thiếu máu do mất máu, đặc biệt trong bệnh lý ung thư, mất máu thường gặp nhất qua đường tiêu hóa (ung thư đại tràng, ung thư dạ dày).
Khối u bất thường ở vú hoặc núm vú tiết dịch: Hầu hết các khối u vú là khối u lành tính như u xơ hoặc nang. Nhưng tất cả các khối u vú cần phải được kiểm tra định kỳ đề phòng khả năng tiến triển thành ung thư.
Khối u bất thường trên cơ thể: Các khối u tồn tại dai dẳng hoặc sưng trên 4 tuần.
Tinh hoàn to bất thường: Ung thư tinh hoàn được nhận biết bằng sự xuất hiện một khối bất thường ở tinh hoàn, hay tinh hoàn sung to. Trong đó, 90% các trường hợp không đau vùng tinh hoàn lại có phát hiện bất thường.
Xuất hiện nốt ruồi, mụn cóc bất thường: Những thay đổi rõ ràng trong mụn cóc hoặc nốt ruồi như màu sắc không đồng nhất, ngày càng phát triển về kích thước, có bờ không đều hoặc chảy máu có thể là dấu hiệu ung thư da.
Khó tiêu, khó nuốt: Cảm giác khó nuốt tăng dần dù là thức ăn lỏng có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư thực quản. Ngoài ra, các triệu chứng như khó tiêu, ợ nóng, ợ chua, ợ hơi kéo dài mặc dù sử dụng thuốc kháng axit cần được nội soi tiêu hóa trên nhằm kiểm tra và loại trừ khả năng ung thư thực quản, dạ dày.
Xuất huyết âm đạo bất thường: Như xuất huyết từ đường âm đạo sau mãn kinh, hoặc giữa chu kỳ kinh nguyệt bình thường và trong giao hợp có thể là dấu hiệu của ung thư cổ tử cung hoặc tử cung.
Cảm giác khó chịu tầng sinh môn, âm hộ dai dẳng: Cảm thấy ngứa, rát, nóng, châm chích...vùng tầng sinh môn, quanh hậu môn cùng dấu hiệu biến đổi màu sắc da (viêm đỏ, mảng trắng, mảng loét...) là cảnh báo ung thư âm hộ hoặc ống hậu môn.
Vết thương không lành: Các vết loét trên da, trong niêm mạc má, lưỡi..., kéo dài nhiều tuần là dấu hiệu ung thư biểu mô dễ gây nhầm lẫn với biến chứng bệnh lý đái tháo đường.
Đau đầu: Đây là triệu chứng rất thường gặp trong đời sống hằng ngày của con người. Tuy nhiên, bạn cần cẩn trọng nếu triệu chứng đau đầu dai dẳng, dữ dội, không thuyên giảm khi dùng thuốc giảm đau, kèm theo nhìn mờ, buồn nôn hoặc nôn.
Một số triệu chứng bất thường khác: Sụt cân không rõ nguyên nhân, sốt nhẹ về chiều tối, mệt mỏi, biếng ăn, mất ngủ hoặc ngủ li bì... cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh ung thư.
Dễ chảy máu và mệt mỏi: Nếu bỗng dưng cơ thể bạn trở nên xanh xao, giống như các triệu chứng thiếu máu, dễ cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng, chán ăn hoặc dễ bị chảy máu (chảy máu mũi hoặc do đánh răng... Có nhiều đốm tím và đốm đỏ trên cơ thể mà không rõ lý do, đó có thể là dấu hiệu của chức năng tiểu cầu và đông máu kém.
Báo động bệnh trầm cảm ở trẻ em Trầm cảm là một bệnh lý nguy hiểm, không chỉ xảy ra ở người lớn, mà còn gặp ở trẻ em. Dấu hiệu sớm ở trẻ mắc trầm cảm là rối loạn giấc ngủ, mất ngủ triền miên, luôn rơi vào trạng thái lo âu. Các bậc phụ huynh cần nhận biết sớm các dấu hiệu trầm cảm ở con mình để có...