Điều gì xảy ra khi vận động viên ăn thiếu chất?
Dinh dưỡng là yếu tố then chốt giúp vận động viên duy trì và cải thiện hiệu suất trong các hoạt động thể thao cường độ cao.
Khi vận động viên ăn thiếu chất dinh dưỡng hoặc đói, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả sức khỏe và kết quả thi đấu…
Hậu quả về mặt sức khỏe
Mỗi vận động viên có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, tùy thuộc vào môn thể thao, cường độ tập luyện và cơ địa cá nhân. Điều này lý giải tại sao cần thiết kế chế độ ăn uống riêng biệt cho vận động viên nhằm đáp ứng các yêu cầu năng lượng cao hơn, thời điểm ăn uống chiến lược và sự cân bằng các chất dinh dưỡng.
Về mặt sức khỏe nói chung, việc vận động viên thường xuyên ăn uống thiếu chất, hoặc đói, có thể gây những hệ lụy như:
Suy giảm sức khỏe tổng quát
Thiếu dinh dưỡng làm giảm năng lượng, gây mệt mỏi, thậm chí suy nhược cơ thể. Điều này ảnh hưởng đến khả năng tập trung và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Không những thế, chế độ ăn không cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết sẽ tác động tiêu cực đến hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh n.hiễm t.rùng và kéo dài thời gian hồi phục khi mắc bệnh.
Ảnh hưởng đến xương và cơ bắp
Protein cần thiết cho quá trình phục hồi và xây dựng cơ bắp. Vận động viên nên tiêu thụ 1,2 – 2g protein mỗi kilogram trọng lượng cơ thể mỗi ngày hoặc tùy theo giai đoạn tập luyện để tối ưu hóa quá trình phục hồi. Thiếu protein và năng lượng có thể dẫn đến mất khối cơ, làm giảm sức mạnh và khả năng thực hiện các bài tập.
Bên cạnh đó, thiếu canxi và vitamin D thường dẫn đến loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương. Đây là vấn đề nghiêm trọng đối với các vận động viên, đặc biệt là những người tham gia các môn thể thao chịu lực.
Ở các vận động viên nữ, thiếu dinh dưỡng có thể gây rối loạn k.inh n.guyệt hoặc mất kinh, làm giảm khả năng sinh sản và giảm mật độ xương. Vận động viên có chế độ ăn nghèo nàn cũng có thể gặp rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện như táo bón, tiêu chảy, khó tiêu…
Ảnh hưởng đến tâm lý
Khi não không nhận đủ năng lượng và dưỡng chất, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, đuối sức, khả năng tập trung tư duy suy giảm. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, thiếu dinh dưỡng ảnh hưởng đến cân bằng hóa học trong não, gây ra các vấn đề tâm lý như trầm cảm và lo âu. Điều này xảy ra khi cơ thể không được cung cấp đủ lượng carbohydrate cần thiết, thường gặp ở vận động viên có chế độ tập luyện cường độ cao.
Video đang HOT
Vận động viên ăn không đủ dinh dưỡng có nguy cơ cao gặp các chấn thương như căng cơ, rách dây chằng, gãy xương…
Hậu quả đối với kết quả thi đấu
Nói về mối liên hệ giữa dinh dưỡng và tập luyện, người ta ví tập luyện đúng giống như cái bánh xe trước, lái đi đúng hướng, còn dinh dưỡng đúng như cái bánh xe sau, là động lực đẩy cái xe đi đến đích. Nếu bánh xe sau bị “xịt lốp”- cung cấp không đủ dinh dưỡng hoặc dinh dưỡng không đúng cách, thì tập luyện đúng cũng không thể đi đến đích và giành huy chương.
Thiếu năng lượng làm giảm sức mạnh và sức bền, khiến vận động viên khó có thể duy trì hiệu suất cao trong các buổi tập luyện và thi đấu. Hơn thế, khi cơ và xương không được cung cấp đủ dinh dưỡng, nguy cơ chấn thương tăng lên, như căng cơ, rách dây chằng, gãy xương…
Giảm khả năng phục hồi
Trong quá trình tập luyện kéo dài hoặc cường độ cao, cơ thể sẽ đốt cháy carbohydrate lưu trữ trong cơ (glycogen) để làm nhiên liệu. Tuy nhiên, lượng glycogen dự trữ cũng có thể cạn kiệt, dẫn đến đau nhức cơ bắp. Do đó, sau khi tập luyện hoặc thi đấu, cơ thể cần bổ sung năng lượng và dinh dưỡng để tái tạo glycogen và phục hồi cơ bắp.
Thiếu dinh dưỡng sẽ làm chậm quá trình này, khiến cho vận động viên không thể trở lại trạng thái tốt nhất một cách nhanh chóng. Tình trạng kéo dài sẽ ảnh hưởng đến khả năng tập luyện và thi đấu trong các sự kiện kế tiếp.
Giảm khả năng tập trung và chiến lược
Khi đói, khả năng ra quyết định của vận động viên bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến những sai lầm chiến lược trong thi đấu. Thiếu dinh dưỡng cũng làm giảm tốc độ phản ứng và phản xạ, điều này đặc biệt quan trọng trong các môn thể thao đòi hỏi phản ứng nhanh như bóng đá, quần vợt…
Như vậy, thiếu dinh dưỡng hoặc đói không chỉ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe tổng thể mà còn tác động tiêu cực đến hiệu suất thi đấu của vận động viên. Việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng và phù hợp có vai trò cực kỳ quan trọng để duy trì sức khỏe và hiệu suất tối ưu. Vận động viên nên thảo luận chặt chẽ với các chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn uống riêng biệt cho nhu cầu cá nhân và đặc thù môn thể thao của mình.
Để phòng loãng xương cần làm theo cách sau
Loãng xương là một tình trạng rối loạn chuyển hóa của bộ xương làm giảm sức mạnh của xương dẫn đến làm tăng nguy cơ gãy xương.
Bệnh phát triển chậm, âm thầm cho đến khi bệnh nhân bị gãy xương mặc dù có khi chỉ té ngã nhẹ.
Các đối tượng dễ mắc loãng xương
Ai cũng có thể mắc loãng xương nhưng đối tượng dưới đây dễ mắc hơn:
Người từ sau 40 t.uổi có khả năng mắc loãng xương;
Phụ nữ có nguy cơ mắc loãng xương cao hơn nam. Nguyên nhân chủ yếu là do khối lượng xương của nữ thấp hơn. Ngoài ra, sự thay đổi tiết tố trong quá trình mãn kinh cũng ảnh hưởng lớn đến xương.
Người có người thân có t.iền sử mắc loãng xương có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Với người từng bị gãy xương hoặc mắc các vấn đề khác về xương khớp sẽ có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn.
Người bị mắc loãng xương sẽ thường đi kèm theo các thói quen về ăn uống thiếu dưỡng chất có lợi cho xương như canxi, vitamin D.
Người thường xuyên uống rượu bia và hút t.huốc l.á, lười vận động hay thường làm nhiều việc nặng đều có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Một số bệnh lý khác cũng tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh loãng xương như bệnh nội tiết, viêm khớp, bệnh thận.
Phòng ngừa loãng xương
Loãng xương làm tăng nguy cơ gãy xương.
Loãng xương là bệnh lý thường gặp ở nhiều đối tượng khác nhau. Bệnh có thể đến từ nhiều nguyên nhân nên cần có động thái chủ động phòng bệnh ngay từ khi còn trẻ. Có thể phòng bệnh từ chế độ ăn uống và sinh hoạt hằng ngày.
Về chế độ ăn
Để ngăn ngừa cần tăng cường ăn bổ sung các thực phẩm giàu canxi, cụ thể như sữa, các chế phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua,.. giữ vai trò chủ yếu, nguồn này cung cấp tới 60-80% tổng lượng canxi cần hấp thu.
Nên ăn nhiều cá (như cá hồi, cá thu, ngừ và cá đóng hộp còn xương mềm) cũng bảo đảm cung cấp nhiều canxi.
Ngoài ra, cần tăng cường thực phẩm giàu vitamin D giúp cơ thể hấp thụ tối ưu hàm lượng canxi. Một số thực phẩm chứa hàm lượng cao vitamin D bao gồm: rau lá xanh đậm (cải bó xôi, cải xoăn, rau muống,...), đậu nành, ngũ cốc...
Tập luyện giúp phòng loãng xương
Thường xuyên rèn luyện cơ thể bằng các bài tập thể dục với cường độ phù hợp nhằm tăng cường sự dẻo dai và chắc khỏe cho xương. Ghi nhận cho thấy tập luyện thể thao đóng vai trò hữu ích trong việc ngăn ngừa loãng xương, gia tăng sức mạnh các cơ, cải thiện khả năng thăng bằng, giải tỏa các cơn đau, duy trì vận động và giảm thiểu nguy cơ gãy xương.
Các loại hình tập luyện thể thao phù hợp bao gồm: Tập luyện nâng tạ, bài tập sức bền cho cơ thể, kéo giãn cơ, các bài tập về thăng bằng...
Các bài tập như thể dục nhịp điệu, khiêu vũ thể thao, đi bộ, leo cầu thang với hầu hết trọng lượng của cơ thể dồn lên đôi chân sẽ tác động trực tiếp đến hông và xương sống, giúp làm chậm quá trình mất khoáng chất, giảm thiểu nguy cơ loãng xương. Đồng thời các bài tập này cũng tốt cho sức khỏe của tim và hệ tuần hoàn.
Việc tập luyện, vận chuyển các khớp một cách linh hoạt giúp giữ cho các cơ làm việc tốt hơn. Các động tác kéo căng, co giãn thường được thực hiện tốt nhất sau khi cơ bắp được làm ấm, ví dụ như cuối buổi tập thể dục hoặc sau khi khởi động 10 phút. Những động tác này nên được thực hiện nhẹ nhàng, chậm rãi để mang đến hiệu quả cao nhất.
Chế độ ăn nhiều cá cũng bảo đảm cung cấp nhiều canxi phòng bệnh.
Tóm lại: Loãng xương là một trong những biến chứng của quá trình lão hóa. Loãng xương có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, đặc biệt là người sau 40 t.uổi. Vì vậy, khi có các vấn đề về xương khớp, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được bác sĩ khám và điều trị.
Tuyệt đối không tự ý mua thuốc hay lạm dụng vào thuốc giảm đau. Bởi một số thành phần của thuốc có thể gây ảnh hưởng và làm trầm trọng mức độ loãng xương.
Người có nguy cơ mắc bệnh nên thường xuyên đo loãng xương định kỳ để kịp thời phát hiện sớm các dấu hiệu loãng xương.
Bài tập thư giãn cho người căng cơ quá mức Căng cơ quá mức ảnh hưởng tiêu cực đến sinh hoạt do hạn chế vận động. Tình trạng căng cơ ở mức độ nhẹ có thể phục hồi rất nhanh nếu được chăm sóc đúng cách. Chính vì vậy việc xoa bóp, tập vận động giúp hồi phục tình trạng này. Nặng hơn tình trạng căng cơ này có thể dẫn tới những...