Bún đỏ: Đặc sản trứ danh vùng nắng gió Tây Nguyên

P.V11:46 09/03/2021

“Chưa ăn bún đỏ, chưa đến Buôn Mê” là câu nói mà nhiều người dành cho món ăn của vùng đất đỏ bazan Tây Nguyên. Bởi lẽ bún đỏ là một món đặc sản không thể bỏ lỡ khi đến đây.

Có thể thấy, bún đỏ Tây Nguyên có màu sắc tương đồng với bún riêu miền Nam tuy nhiên hương vị thì đặc trưng hơn nhiều.

Bún đỏ là món ăn bình dân nhưng vô cùng đặc trưng của vùng Tây Nguyên mà ai đến đây cũng muốn thưởng thức một lần. Đặc biệt thay, người dân ở đây hiếm có ai bán bún đỏ buổi sáng mà chỉ bắt đầu bày bán từ tối đến khuya. Chẳng biết lí do tại sao nhưng nhiều người đoán rằng có lẽ bún đỏ hợp với thời tiết se lạnh buổi tối của vùng cao và khi đó những người lao động ở đây mới có thời gian nghỉ tay.

Nếu chỉ nhìn qua, chắc hẳn các bạn sẽ cảm thấy món ăn này quen thuộc. Bởi bún đó vừa hao hao giống bún riêu lại vừa có sợi giống bánh canh. Cái tên bún đỏ cũng bắt nguồn từ việc sợi bún có màu đỏ gạch đẹp mắt của nước dùng.

Để có được màu sắc bắt mắt như vậy, những người bán hàng thường trụng sợi bún vào nồi nước dùng trước. Hạt điều trong nước dùng sau khi ngấm đều vào sợi bún mới vớt ra bát và chan nước dùng vào. Cách làm này hoàn toàn khác với bún riêu hay là bánh canh. Do vậy nó mang nét đặc trưng riêng của Tây Nguyên nắng gió.

Nước dùng được hầm từ xương, thịt và cả gạch cua, thịt heo trộn tiêu và hành băm nhuyễn. Tất cả nguyên liệu hòa quyện tạo ra hương vị thanh, ngọt. Sợi bún được cho vào nồi nước dùng trước khoảng 10 phút mới đảm bảo được độ nở, độ mềm, độ ngấm của các gia vị. Khi đủ thời gian, người bán phải dùng một cái vá thật to để múc bún đỏ từ trong nồi nước dùng.

Kèm theo đó là vô vàn loại topping ăn kèm như trứng cút, huyết heo, hành phi, tóp mỡ rán giòn và cả đĩa rau xanh mướt được trụng sẵn. Rau có thể là cải ngọt cũng có thể là giá đỗ hoặc rau cần. Bún đỏ chỉ ăn kèm cùng 3 loại rau này mới tạo nên vị đậm đà, kích thích vị giác của thực khách. Một tô bún đỏ được bê ra thơm nức mũi, cho thêm chút ớt cay cay, chút chanh chua nhẹ là có thể làm ấm bụng một buổi tối lạnh thấu xương tại vùng cao.

Khắp các con phố tại Buôn Ma Thuột (TP Kon Tum), cứ về khuya là đâu đâu cũng thấy những xe bán bún đỏ. Giá của một tô bún đầy ắp nhân như vậy chỉ từ 15.000 – 20.000 đồng/ tô. Đến với vùng đất này, bạn có thể mua bất cứ đặc sản nào để mang về làm quà nhưng chỉ riêng bún đỏ thì phải đến tận nơi và thưởng thức vị ngon thương nhớ ấy. Suy cho cùng, nếu đến Tây Nguyên mà chưa từng ăn bún đỏ thì chưa trọn vẹn một chuyến đi.

Những món ăn đặc trưng riêng của Hà Nội, du khách phương xa không thể bỏ qua

Đến với Hà Nội, du khách không chỉ được biết về một thành phố cổ kính nghìn năm tuổi, nhưng rất năng động.

Video đang HOT

Điều đặt biệt nhất, trong mỗi tuyến phố, con ngõ của thành phố này còn ẩn chứa những giá trị tinh hoa ẩm thực. Nhiều món ăn tuy dân giã những nó mang cốt cách, đặc trưng riêng có của người Hà Nội.

Phở Hà Nội:

Phở là một món ăn truyền thống nổi tiếng ở nhiều địa phương trên dải đất hình chữ S. Mỗi nơi có một hương vị riêng. Tuy nhiên, hàng phở trên phố Hà Nội có mật độ dày đặc từ bình dân từ 25.000 - 30.000 đồng/bát đến cao cấp cả trăm nghìn mỗi bát. Hương vị phở của Hà Nội cũng có những đặc trưng riêng tinh tế, phục vụ cho cả những thượng khách khó tính nhất.

Phở Hà Nội món ăn tinh tế chiều lòng mọi thực khách.

Thành phần chính của phở là bánh phở và nước dùng cùng với thịt bò hoặc thịt gà thái lát mỏng. Các gia vị không thể thiếu trong nồi nước dùng làm nên đặc trưng riêng của phở. Nếu là phở bò nước dùng được hầm bằng xương bò, đuôi bò, cùng với các vị củ quả vị gồm gừng, quế, hồi, thảo quả, hạt mùi, đinh hương ... Các vị này cũng được nhà hàng cân đối đủ để tạo ra mùi vị riêng có của nước dùng trong phở bò, không quá hắc. Nước dùng cho phở gà chỉ cần nước luộc gà, thêm gừng tươi, xương gà. Phở ngon hay không, phụ thuộc vào nước dùng, sự tinh tế và bí truyền trong cách chế biến của mỗi nhà hàng.Bánh phở được chế biến từ gạo tẻ, tráng chín và cắt thành sợi. Bánh phở được trần qua nước sôi, cho vào bát, thịt bò, thịt gà thái miếng mỏng đặt lên trên, có thêm vài cọng hành lá, rau mùi, tiêu, ớt, chanh. Nếu là phở gà còn có thêm lá chanh thái sợi. Phở là món ăn ngon, giàu dinh dưỡng và chứa đựng cả sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực của người Hà Thành. Phở có thể dùng trong điểm tâm sáng, ăn trưa, tối.Hà Nội nổi tiếng với những thương hiệu phở: Bát Đàn, Lý Quốc Sư, Hàng Điếu, Phở Nhớ, Phở Sướng ... Những người đi xa Hà Nội, mỗi khi nhớ về Thủ đô lại nhớ đến những bát phở thơm ngào ngạt, khói nghi ngút. Có những thực khách phương xa đến với Hà Nội, chia sẻ: Chưa ăn phở là chưa đến nơi này. Bún chả: Giống phở, bún chả cũng có ở rất nhiều tuyến phố, con ngõ của Hà Nội. Bún chả cũng là món ăn bình dân, dễ ăn, hợp với nhiều người và mùa nào ăn cũng được.

Bún chả phổ biến ở nhiều ngõ ngách, đường phố của Hà Nội.

Bún chả gồm thành phần chính là bún trắng và thịt miếng, thịt viên, chả nem. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng người chế biến chả phải khéo léo trong lựa chọn thịt, tinh tế tẩm ướp sao cho thịt mềm, nướng không bị cháy, thơm ngon. Kể cả chả viên và chả miếng khi nướng xong không bị khô và thơm nức. Bún được làm bằng gạo tẻ của làng nghề bún Phú Đô.

Bún chả món ăn bình dân của Hà Nội nhưng đã được đón thượng khách Tổng thống Mỹ Barack Obama khi còn đương nhiệm đến thăm Việt Nam và thưởng thức.

Bún chả ngon một phần phụ thuộc vào nước chấm ăn trong bún chả được pha chế tinh tế giữa nước trắng giấm ăn, tiêu, ớt, đường, tỏi, chanh, dưa góp, ăn kèm với rau sống. Mỗi suất bún chả bình dân chỉ có 25.000 đồng. Một số hàng bún chả nổi tiếng của Hà Nội như: Bún chả Hương Liên ở Thi Sách, Lê Văn Hưu, Ngô Thì Nhậm ... đã từng được đón nguyên Tổng thống Mỹ Obama đến ăn; bún chả Sinh Từ Hoàng Cầu, Tôn Đức Thắng, Nguyễn Khuyến...; bún chả Đắc Kim Láng Hạ, Đường Thành ... cũng chỉ có giá từ 40.000 - 60.000 đồng/suất.

Vịt cỏ Vân Đình: Thịt vịt cũng có ở nhiều địa phương của Việt Nam, nhưng vịt cỏ Vân Đình đã trở thành thương hiệu nổi tiếng, làm mê mẩn lòng người của đất Hà Thành.Ngày nay ở nhiều địa phương vì lợi nhuận trong chăn nuôi đã chuyển đổi con giống nuôi từ vịt ta sang vịt lai để cho năng suất cao. Tuy nhiên, ở Vân Đình, huyện Ứng Hoà, Hà Nội vẫn giữ nuôi giống vịt cỏ con nhỏ, nạc nhiều - thịt ngọt, da mỏng, xương mềm.

Vịt cỏ Vân Đình cũng có ở nhiều hàng bán trên các tuyến phố Hà Nội.

Vịt được nhiều nhà hàng chế biến thành những món ngon nức lòng thức khách, như: Tiết canh vịt, vịt luộc , nấu cháo, om sấu, lẩu vịt, vịt nướng, bún vịt nấu măng chua ...Thịt vịt không quá khó chế biến, tuy nhiên để có được những món ăn ngon cũng phục thuộc vào sự tinh tế của mỗi chủ nhà hàng. Vịt nướng được ướp với gia vị vừa đủ, nướng trên than hoa thơm nức. Thịt vịt nước vừa tới mềm, da vàng không bị cháy. Thịt vịt luộc cũng chín tới, mềm. Nước chấm chủ yếu dùng nước chấm ma ri với chanh, ớt, tỏi. Một số cửa hàng tự phan nước chấm bằng mắm, ớt, tỏi, đường, chanh vừa đủ. Thịt vịt nướng và luộc ăn lúc nóng, kèm với rau thơm húng quế, kinh giới, tía tô, ... thịt mềm, thơm dễ ăn với mọi người.

Thịt vịt chế biến được nhiều món nướng, luộc, lẩu, om sấu, nấu măng ...

Ngoài 2 món trên, thịt vịt còn được om sấu, hoặc nấu canh măng chua, lẩu vịt để ăn với bún. Nồi nước canh vịt bốc khói với nước chua của sấu - măng thanh mát, nhúng rau muống, rau cải, tạo ra hương vị ngon khó cưỡng. Vịt có thể ăn sáng với bún vịt, ăn trưa, đãi khách với món vịt quay, vịt luộc ...

Món ăn từ ốc:

Ốc cũng là món ăn phổ biến ở nhiều địa phương của Việt Nam, nhưng với người Hà Nội ốc được chế biến nhiều món ăn tinh tế, có hương vị đặc biệt.Riêu ốc (bún ốc), đây là món có nước riêu cua chan với bún. Ốc trong riêu được chế biến tinh tế từ ốc nhồi, hoặc ốc mít, ốc vặn tươi. Nước dùng được chế biến từ cua đồng xay nhiễn lọc lấy nước cho vừa đủ gia vị, cà chua bổ cau thả miếng vào nồi, chuối xanh cắt khúc nấu chín. Gia vị ăn kèm còn có hành tím phi thơm, đậu chiên giòn, rau sống, giá đỗ, rau thơm, ớt chưng, hoặc ớt tươi, chanh, mắm tôm (tuỳ khẩu vị từng người).

Hàng ốc luôn đông khách.

Ngoài món bún ốc, ốc còn được người Hà Nội chế biến tinh tế thành các món ốc luộc, ốc xào me, chả ốc, ... Ốc luộc và xào ngoài các gia vị như gừng tươi, củ sả, ớt tươi trong nồi ốc thì bàn tay tài hoa của người đầu bếp phải tại ra nước chấm chua thanh, ngọt nhẹ và pha chút cay nồng của ớt, sả, gừng. Thực khách vừa ăn, vừa xuýt xoa, đổ mồ hôi.

Các món ăn từ ốc luôn hấp dẫn thực khách từ mùi vị đến cảm quan. Đây là chả ốc gói giấy bạc và gói lá lốt nướng.

Cùng với đó, một số nhà hàng còn chế biến ốc thành chả ốc. Chả ốc gồm nguyên liệu ốc nhồi băm nhỏ, hành củ, hàng lá, thì là, lá lốt, trứng sống, thịt vai xay nhiễn, tiêu, ớt, thái nhỏ, gia vị vừa đủ trộn đều. Có thể cho thịt ốc đã trộn vào giấy bạc hoặc gói trong lá lốt nước trên than hoa cho chín đều. Nước chấm cũng pha mắm, chanh, đường, tỏi, ớt, gừng vừa đủ ăn nóng kèm rau thơm.

Chả cá Lã Vọng:

Cá làm chả là cá lăng còn tươi sống. Ngon nhất là cá Anh Vũ. Đây là 2 loài cá ít xương, dễ chế biến, thơm, ngon. Cá lăng và Anh Vũ được bắt tại Tam Giang - ngã ba sông sông Hồng, sông Lô và sông Đà, TP Việt Trì (Phú Thọ).

Chả cá Lã Vọng đã đi vào đời sống của người dân Hà Nội.

Cá để làm chả phải lựa chọn con còn đang bơi. Công đoạn sơ chế ướp gia vị là quan trọng nhất để có chả cá ngon. Cá làm sạch, lọc thịt, thái miếng vuông hoặc chữ nhật, ướp với nước riềng, mẻ, nước mắm ngon, một chút mắm tôm, nghệ, hạt tiêu. Cá ướp từ 1 - 2 giờ đồng hồ, đưa vào vỉ nướng qua than hoa cho chín đều. Chuẩn bị ăn, các nhà hàng đặt chảo dầu sôi trên bếp trước mặt thực khách và trút cá vào đảo cùng hành hoa, thì là cắt khúc. Chả cá Lã Vọng ăn với bún, chấm cùng mắm tôm hoặc nước mắm ngon phan chanh, ớt, đường vừa đủ.

Bánh tôm Hồ Tây:

Đi dọc những con đường quanh Hồ Tây, hồ Trúc Bạch thực khách luôn bắt gặp hàng quán bán bánh tôm. Làm bánh tôm rất đơn giản, chỉ cần ướp gia vị vào tôm khoảng 15-20 phút cho ngấm. Bột năng, bột mì cho vào tô đánh với nước sề sệt tạo độ dẻo sệt. Khi chiên múc một môi bột đặt tôm vào giữa và cho vào chảo dầu đang sôi chiên cho tới khi vàng là được.

Các nhà hàng bánh tôm có ở rất nhiều khu vực Hồ Tây, Hà Nội.

Bánh tôm Hồ Tây được làm bằng tôm đánh bắt từ Hồ Tây vỏ mỏng, thịt chắc, có vị ngọt béo. Bột được chiên giòn ăn bùi, ngọt và ngậy, được ăn kèm với rau sống chấm nước mắm chua cay.Bánh tôm Hồ Tây ngon nhất khi bánh còn nóng hổi, vỏ tôm và bột giòn tan, thịt tôm ngọt. Bánh tôm được bán quanh năm. Ai đến với Hà Nội đều muốn thưởng thức món ăn đặc sản Hà Thành. Bánh tôm chiều lòng thực khách từ già tới trẻ bởi dễ ăn, giá cả cũng phải chăng.

Bánh tôm Hồ Tây tuy không quá đặc sắc, nhưng lại mang nét ẩm thực kết tinh từ lâu đời của người Hà Thành. Ai đến với Thủ đô Hà Nội đều muốn một lần thưởng thức bánh tôm gắn với địa chỉ Hồ Tây, giống như ăn kem ở phố Tràng Tiền mang đặc trưng riêng.Trong chương trình Điểm đến: Bánh tôm Hồ Tây đã lên sóng CNN, vượt ra khỏi lãnh thổ Việt Nam đến với các nước trên thế giới.

Món ăn từ cốm:

Cốm Làng Vòng : Nói đến cốm nhiều người đã nghĩ tới món ăn đặc sản bậc nhất của người Hà Nội là cốm Làng Vòng, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy. Cốm đã đi vào thơ ca, nhạc họa và đời sống của người dân Hà Thành.

Cốm Làng Vòng.

Để có được hạt cốm xanh, dẻo, thơm, người Làng Vòng lựa chọn từ giống lúa, quá trình gieo cấy đúng thời vụ, đảm bảo an toàn thực phẩm, gặt đúng thời điểm lúa chín khi bấm vào hạt thóc còn chút sữa. Cốm làng vòng làm đúng theo phương pháp truyền thống rang, giã, sàng, sảy. Từ khi, gặt lúa đến khi thành hạt cốm thơm ngon đến tay người tiêu dùng là một quá trình kỳ công, tỷ mỉ. Hạt cốm làm theo phương pháp truyền thống không phẩm màu nhưng vẫn có màu xanh đẹp, dẻo, thơm.Cốm còn chế biến ra nhiều món ăn ngon chỉ có ở Hà Nội đó là: Chả cốm, xôi cốm, chè cốm, bánh cốm...

Bánh cốm Hàng Than : Cách đây hơn 150 năm (1865) - khi cụ tổ của dòng họ Nguyễn Duy mở cửa hàng bánh cốm đầu tiên ở phố Hàng Than. Bánh Cốm Hàng Than đã trở thành một đặc sản của Hà Nội. Bánh cốm được làm từ cốm Làng Vòng, đậu xanh, đường trắng thơm ngon đặc trưng.Bánh cốm Hàng Than không chỉ đơn thuần là một món ăn, nó còn được sử dụng trong lễ hỏi kết duyên cho đôi nam nữ thành vợ - thành chồng. Khác với các món ăn khác, cốm Làng Vòng và bánh cốm Hàng Than đã theo chân du khách đi mọi miền tổ quốc và vượt biên giới theo khách du lịch làm quà ở những miền đất xa xôi.

Bánh cốm Hàng Than.

Những món ăn kể trên đã đi qua chiều dài lịch sử trong sự nghiệp xây dựng Thủ đô ngàn năm văn hiến. Những món ăn kể trên đã gắn liền tên địa danh Hà Nội. Với những thực khách từ phương xa tới, nhất là trong dịp Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần 2 diễn ra tại Hà Nội, mỗi món ăn không chỉ mang đến một cảm nhận mới mà còn cho thấy sự tinh tế, tinh hoa trong ẩm thực của người Hà Thành nói riêng và Việt Nam nói chung. Có những món ăn như cốm, bánh cốm còn theo chân du khách vượt qua biên giới đi về những miền đất xa xôi làm quà.

Món ngon 'độc lạ', khó quên từ cà đắng Tây Nguyên Ai có dịp ghé ngang đến trung tâm Tây Nguyên, mảnh đất Đắk Lắk nắng gió thưởng thức một vài món ngon từ quả cà đắng với vị lạ lẫm, khó quên. Tại Đắk Lắk nhiều món ăn độc, lạ gắn với quả cà đắng. Lâu dần, cà đắng như trở thành "thương hiệu" trong nhiều món ăn nơi đây. Món gỏi cà...