Hàn Quốc và lựa chọn sở hữu vũ khí hạt nhân
Những lời kêu gọi sở hữu vũ khí hạt nhân tại Hàn Quốc gần đây bắt nguồn từ lịch sử của một quốc gia phải đối mặt với các mối đe dọa an ninh khu vực dai dẳng.
Theo phân tích của nhà nghiên cứu Chris Gowe trên trang web của Viện Nghiên cứu Hòa bình và Xung đột (IPCS) mới đây, các cuộc thăm dò dư luận gần nhất một lần nữa gây ra cuộc tranh luận về sử dụng vũ khí hạt nhân ở Hàn Quốc. Kết quả khảo sát do Hội đồng Chicago về Vấn đề Toàn cầu (CCGA) công bố ngày 21/2 cho thấy, 71% công dân Hàn Quốc ủng hộ phát triển năng lực hạt nhân nội địa, trong khi 56% ủng hộ sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật của Mỹ tại Hàn Quốc.
Binh sĩ Mỹ và Hàn Quốc trong một cuộc tập trận chung. Ảnh: NI
Cuộc khảo sát của Unification KINU vào mùa Thu năm 2021 cũng đã chứng minh rằng phần lớn người dân Hàn Quốc ngày càng ủng hộ sở hữu vũ khí hạt nhân, nhưng cả hai nhóm nghiên cứu đều lưu ý rằng có sự khác nhau giữa những người được hỏi về lựa chọn giữa vũ khí hạt nhân do Hàn Quốc tự phát triển và vũ khí hạt nhân của Mỹ triển khai tại Hàn Quốc.
Khi Triều Tiên tăng tốc phát triển năng lực quân sự và liên minh Mỹ-Hàn xuất hiện mâu thuẫn, một số chính trị gia kêu gọi Seoul nên theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân riêng. Những người khác lại khuyến nghị rằng nên tái triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Mỹ ở Hàn Quốc.
Trong một số trường hợp, Hàn Quốc đã vạch ra con đường hướng tới hạt nhân hóa. Tháng 10/2021, Seoul đã thử nghiệm thành công tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM), trở thành quốc gia không sở hữu hạt nhân đầu tiên thử nghiệm hệ thống như vậy. SLBM thường có ở các quốc gia muốn đảm bảo khả năng tấn công hạt nhân.
Ngoài ra, Hàn Quốc còn có kế hoạch xây dựng một lò phản ứng hạt nhân mođun nhỏ tại khu Tổ hợp Nghiên cứu Nguyên tử Gampo, có thể phục vụ phát triển động cơ đẩy tàu ngầm, bất chấp hiệp ước với Mỹ về giới hạn vật liệu hạt nhân cho các mục đích dân sự. Hàn Quốc đã có tiềm lực hạt nhân mạnh và việc triển khai các lò phản ứng sử dụng urani làm giàu cao (HEU) sẽ giúp rút ngắn thời gian cần thiết để phát triển vũ khí hạt nhân. Những diễn biến này đã làm dấy lên nhiều đồn đoán về tham vọng hạt nhân tiềm tàng của Seoul.
Video đang HOT
Lập luận ủng hộ phát triển vũ khí hạt nhân của Hàn Quốc dựa trên quan điểm rằng Triều Tiên sẽ không bao giờ từ bỏ vũ khí hạt nhân, cùng những lo ngại về độ tin cậy về khả năng răn đe hạt nhân mở rộng của Mỹ trong một cuộc xung đột tiềm tàng. Do liên minh Mỹ – Hàn Quốc suy yếu và các mục tiêu an ninh khu vực khác nhau của hai nước, một số học giả Mỹ cho rằng tốt hơn hết Seoul nên phát triển năng lực hạt nhân để chống lại mối đe dọa. Họ gợi ý rằng Mỹ nên hỗ trợ chính trị động thái như vậy.
Hàn Quốc lo ngại các tiến bộ về hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng có thể khiến Mỹ khó can thiệp vào cuộc xung đột trên Bán đảo Triều Tiên, vì tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) của Triều Tiên hiện có khả năng tấn công các thành phố lớn của Mỹ, như tên lửa Hwasong-14 và 15. Đây là những yếu tố khiến một số người khuyến nghị rằng Seoul nên xem xét một cách tiếp cận đảm bảo năng lực hạt nhân của chính mình.
Tên lửa đạn đạo Hwasong-15 trong lễ duyệt binh kỷ niệm 70 năm thành lập Quân đội Triều Tiên ở Bình Nhưỡng. Ảnh: AFP
Các đề xuất về việc Hàn Quốc tự phát triển vũ khí hạt nhân đặt ra câu hỏi liệu tình hình an ninh của nước này có thực sự được cải thiện. Không rõ việc phát triển năng lực hạt nhân của Hàn Quốc sẽ có ảnh hưởng gì đến việc ra quyết định sử dụng hạt nhân của Triều Tiên, nhưng trường hợp xấu nhất có thể xảy ra là viễn cảnh Seoul sở hữu vũ khí hạt nhân sẽ khiến Bình Nhưỡng phải cân nhắc đến tấn công phủ đầu. Như vậy, leo thang xung đột trên Bán đảo Triều Tiên sẽ tăng lên bất kể Hàn Quốc có sự cải thiện về khả năng răn đe.
Triều Tiên đã nhiều lần chứng minh rằng họ sẽ không ngần ngại cắt đứt các đường dây liên lạc song phương quan trọng. Hàn Quốc được trang bị vũ khí hạt nhân sẽ làm gia tăng nghi ngờ của Triều Tiên trong tình huống mà các cơ chế quản lý rủi ro đó đã không còn hoạt động, nguy cơ dẫn đến tính toán sai lầm nhiều hơn. Hơn nữa, nếu Hàn Quốc sở hữu vũ khí hạt nhân, “hiệu ứng domino hạt nhân” sẽ nổi lên trong khu vực và môi trường an ninh tổng thể sẽ bị xấu đi.
Ngoài ra, Mỹ chưa bao giờ chấp nhận ý tưởng Hàn Quốc sở hữu vũ khí hạt nhân và việc Seoul theo đuổi hạt nhân hóa có thể sẽ dẫn đến chấm dứt liên minh Mỹ-Hàn. Bên cạnh đó, sở hữu vũ khí hạt nhân của Hàn Quốc cũng đồng nghĩa với việc từ bỏ giải pháp ngoại giao tiềm năng hướng tới phi hạt nhân hóa hoặc hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên. Mặc dù triển vọng thuyết phục Bình Nhưỡng phi hạt nhân hóa hiện tại còn mờ mịt, nhưng trường hợp Seoul có vũ khí hạt nhân sẽ làm cơ hội giảm đi.
Tóm lại, chuyên gia phân tích Gowe cho rằng việc Hàn Quốc rời khỏi hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) sẽ gây ra những hậu quả tai hại đối với chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu, tạo thêm lý do để Bình Nhưỡng khẳng định mục đích sở hữu kho vũ khí của riêng mình. Các cơ hội ngoại giao theo đuổi hòa bình và phi hạt nhân hóa với Triều Tiên có thể sẽ biến mất, giáng một đòn mạnh vào nỗ lực hướng tới hòa bình và ổn định khu vực.
Trục tam giác chiến lược Nga-Trung Quốc-Iran và phản ứng của Mỹ
Trung Quốc, Nga và Iran đang tìm kiếm sự hợp tác kinh tế và thương mại chung và dành ưu tiên cao nhất cho khía cạnh này.
Tiến sĩ Salem Alketbi, nhà phân tích chính trị người Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), bình luận trên tờ Jerusalem Post mới đây rằng tình hình quốc tế đang diễn biến phức tạp, tất cả đều dựa trên bối cảnh của quá trình định hình lại trật tự thế giới sau COVID-19.
Cuộc khủng hoảng ở Ukraine ngày càng leo thang và những cảnh báo của phương Tây về một cuộc tấn công của Nga vẫn tiếp tục.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Putin. Ảnh: Reuters
Khi Trung Quốc tiếp tục trỗi dậy chiến lược, họ kết hợp xen kẽ giữa quyền lực mềm (đầu tư và thương mại) và quyền lực cứng ngày càng tăng, phản ứng mạnh mẽ hơn trước bất kỳ chỉ trích nào của phương Tây đối với các chính sách của nước này.
Ngoài ra, chuyến thăm Nga của Tổng thống Iran Ebrahim Raisi, được ông gọi là bước ngoặt trong quan hệ Tehran-Moskva, nằm trong số những động thái quan trọng này. Thời điểm của chuyến thăm nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của cuộc hội đàm quan trọng với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, trùng với vòng đàm phán thứ 7 nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mà các cường quốc quốc tế (P5 1) đạt được với Iran. Nhiều nhà quan sát kỳ vọng phần đàm phán tại Vienna sẽ nằm trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh Nga-Iran.
Một nhà phân tích Nga nhận định rằng Tổng thống Iran có thể nói sự thật với Điện Kremlin về khả năng hạt nhân của Tehran để tìm ra giải pháp cho ranh giới đàm phán giữa Iran với sự phối hợp của Nga, vốn có nhiều lợi ích chung với Tehran ở giai đoạn này.
Trên thực tế, Trung Quốc, Nga và Iran đang tìm cách hợp tác kinh tế và thương mại chung, đồng thời dành ưu tiên cao nhất cho khía cạnh này, vì cả ba đều tin rằng Mỹ không sẵn sàng tham gia vào các cuộc chiến mới. Do đó, các vấn đề hợp tác quân sự và mua bán vũ khí trở nên ít quan trọng hơn. Các hành lang giao thông và dự án địa chính trị, vốn là những nút quan trọng cho Con đường Tơ lụa mới, được ưu tiên cao hơn so với việc mua bán vũ khí, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
Mới đây, hiệp định Hợp tác Chiến lược và Thương mại Trung Quốc - Iran đã có hiệu lực. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh cho biết thỏa thuận kéo dài 25 năm là một văn kiện toàn diện về hợp tác và bao gồm một lộ trình tổng hợp cho các khía cạnh kinh tế và chính trị. Theo tờ Petroleum Economist (Anh), Trung Quốc sẽ đầu tư 280 tỷ USD trong ngành dầu khí và 120 tỷ USD trong ngành giao thông vận tải của Iran.
Những khoản đầu tư khổng lồ này sẽ đi kèm với việc Iran giảm giá dầu cho Trung Quốc (được giảm giá 32% khi mua dầu, khí đốt và các sản phẩm hóa dầu với thời hạn thanh toán là hai năm) và Bắc Kinh sẽ được ưu tiên thực hiện các dự án phát triển của Iran.
Theo Tiến sĩ Salem Alketbi, bất chấp mọi phân tích về liên minh Trung Quốc-Iran, thực tế là Bắc Kinh không theo đuổi chiến lược dựa trên các liên minh chặt chẽ hoặc ý thức hệ. Ngược lại, nước này dựa trên lợi ích chung trong các mối quan hệ cân bằng và song song với tất cả các quốc gia và các bên.
Bắc Kinh tìm cách không dựa vào các tác nhân cụ thể trong một khu vực và không đứng vào bên nào trong một cuộc xung đột. Tuy nhiên, không nên bỏ qua những lợi ích chiến lược đáng kể phát sinh từ quan hệ đối tác Iran-Trung Quốc. Khả năng thách thức hoặc ít nhất là làm suy yếu ảnh hưởng của Mỹ của Tehran sẽ được nâng cao.
Điều này gián tiếp mang lại cho Bắc Kinh những lợi thế chiến lược. Tuy nhiên, một câu hỏi quan trọng vẫn là, liệu Trung Quốc có thể đạt được sự cân bằng thực sự trong quan hệ đối tác chiến lược với tất cả các bên cạnh tranh và xung đột ở Trung Đông hay không.
Trong khi đó, Mỹ lại không muốn vướng vào những cuộc đối đầu mới, chỉ tập trung vào phản ứng hàng ngày trước thách thức chiến lược từ Trung Quốc và Tổng thống Joe Biden muốn chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ.
Tuy nhiên, kết quả của các cuộc thăm dò gần đây không có lợi cho ông Biden và uy tín ngày càng giảm chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kết quả của Đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử tháng 11 tới. Hiện ông Biden đang tập trung vào việc thông qua luật và cải cách để chống lại tác động của dịch COVID-19 đối với cử tri Mỹ để cải thiện tình hình.
Tiến sĩ Salem Alketbi kết luận, thực tế là khu vực Trung Đông đang trải qua một quá trình chuyển đổi chiến lược nhanh chóng, phản ánh những thay đổi rộng lớn hơn trên trường quốc tế. Do đó, có vẻ như cần phải xem xét cẩn thận những thay đổi này để nhận ra tác động của những gì đang xảy ra xung quanh và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu chính xác, nhằm bảo vệ lợi ích của các quốc gia và tránh những bất ngờ do những thay đổi lớn và nhanh chóng trong trật tự thế giới.
Tổng thống Hàn Quốc sẵn sàng tổ chức hội nghị thượng đỉnh liên Triều vô điều kiện Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ngày 10/2 cho biết ông sẵn sàng tổ chức hội nghị thượng đỉnh liên Triều mà không cần điều kiện gì, theo bất cứ hình thức nào mà Triều Tiên mong muốn. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Ảnh: Yonhap/TTXVN Thông báo trên được đưa ra trong bối cảnh xuất hiện lo ngại Bình Nhưỡng có thể...
