Chuyên gia hướng dẫn cách phân biệt biểu hiện của zona thần kinh với kiến ba khoang
Nhiều bệnh nhân nhầm lẫn biểu hiện do kiến ba khoang với zona thần kinh nên sử dụng các loại lá để đắp lên vết thương. Vì vậy, tổn thương của bệnh nhân không giảm mà tăng nặng hơn và lan ra các vị trí khác.
Bệnh nhân đến khám tại BV Da liễu TƯ. Ảnh: Linh Trần.
Hiện nay, kiến ba khoang đang tấn công nhiều khu vực ở Hà Nội. Chỉ riêng tại BV Da liễu TƯ, trung bình mỗi ngày có khoảng 100 người đến khám và điều trị do tiếp xúc với kiến ba khoang. Trong số đó, có một số bệnh nhân nhầm tưởng bị zona thần kinh nên tự mua thuốc về bôi hoặc dùng thuốc lá đắp vết thương khiến tổn thương nặng hơn, gây khó khăn cho quá trình điều trị. Dưới đây là hướng dẫn của chuyên gia BV Da liễu TƯ về cách phân biệt của biểu hiện của bệnh zona thần kinh và kiến ba khoang.
Theo các bác sĩ, triệu chứng zona thần kinh gặp đầu tiên là tự dưng đau nhức nhối dọc theo dây thần kinh nửa bên người, ngứa, nóng rát, đau nhức dữ dội; các bọng nước to lõm ở giữa, hoặc mọc thành chùm mụn nước rất đặc trưng; tổn thương xuất hiện ở một bên cơ thể, lan dần và đỏ ửng; tổn thương phân bổ quanh dây thần kinh; đau dữ dội thần kinh, đau đầu, đau nửa đầu, kèm sưng hạch bạch huyết vùng lân cận. Đặc biệt, tổn thương da của bệnh zona thần kinh thường chỉ bị một nửa người, không bao giờ bị cả hai bên.
BS. Đặng Bích Diệp, Trưởng phòng Công tác Xã hội, BV Da liễu TƯ hướng, dẫn cách phân biệt kiến ba khoang và zona thần kinh
Người tiếp xúc với kiến ba khoang sẽ bị nhiều vết đỏ ở vùng da hở như mặt, cổ, ngực, vai, gáy. Khoảng 12-24 tiếng sẽ xuất hiện thương tổn điển hình như da rát bỏng, phồng rộp thành vệt, hoặc đám, nổi mụn nước ở giữa. Nếu ngứa gãi sẽ lan ra vùng da lành, vùng nếp gấp. Sau 3 ngày thương tổn đỡ rát bỏng, bong vảy. Sau 5-7 ngày vảy bong hết nhưng vết rát sẽ thâm rất lâu.
Nếu người bệnh không thấy kiến ba khoang, nhưng da tự dưng nổi các vết ban đỏ, lấm tấm mụn nước thì nên nghi bị kiến 3 khoang gây tổn thương. Do đó, cần rửa ngay vùng da đó bằng nước muối sinh lý 3-4 lần/ngày để trung hòa chất tiết của côn trùng.
Bôi thuốc gì khi 'dính' kiến ba khoang độc tính gấp 15 lần rắn hổ mang?
Ca bệnh viêm da do kiến ba khoang có thể mắc rải rác trong năm nhưng khoảng 1 tuần trở lại đây thì số ca bệnh tăng đột biến. Nhiều người thắc mắc cần bôi thuốc gì và cách phòng tránh kiến ba khoang như thế nào?
Anh N.M.H. (Hà Nội) đi khám tại Bệnh viện Da liễu trung ương cho biết, sau khi ngủ dậy anh thấy những nốt chấm đỏ ngứa ngáy, bỏng rát nên ra nhà thuốc mua thuốc mỡ về bôi. Tuy nhiên, bôi thuốc 4 ngày rồi mà vùng da tổn thương ngày càng phồng rộp, đau rát. Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán anh H. bị viêm da do tiếp xúc độc tố của kiến ba khoang.
Bác sĩ Quách Thị Hà Giang - Phó trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu trung ương cho biết, ca bệnh viêm da do kiến ba khoang có thể mắc rải rác trong năm nhưng khoảng 1 tuần trở lại đây thì số ca bệnh tăng lên. Có những gia đình cả nhà đều bị nên phải đến bệnh viện để khám.
Bệnh nhân đến bệnh viện có rất nhiều người đã từng sử dụng các thuốc khác nhau để trị vết thương do kiến ba khoang, thậm chí có bệnh nhân nhầm tình trạng viêm da này với bệnh zona thần kinh. Một số bệnh nhân nhai gạo ra đắp vào vết thương, hoặc đắp lá làm cho tổn thương da nặng hơn.
Gia tăng đột biến viêm da do kiến ba khoang.
Thực chất, người bệnh không phải bị kiến ba khoang "đốt" mà viêm da do tiếp xúc dịch tiết có độc tố pederin của kiến. Chất độc này được ví độc gấp nọc độc của rắn hổ mang chúa từ 10 - 15 lần.
Pederin tạo nên phản ứng ở da trong vòng 24 giờ sau tiếp xúc. Đáp ứng ở da thấy được khác nhau phụ thuộc vào nồng độ của paderin, thời gian tiếp xúc và từng cá thể bệnh nhân bị tiếp xúc. Trường hợp nhẹ có thể thấy ban đỏ nhẹ trong khoảng 2 ngày sau đó tự hết.
Trường hợp nặng hơn, các ban đỏ này sẽ hình thành bọng nước trong vài ngày tiếp theo, tổn thương có vùng hơi lõm gợi hình một vật gì hình tròn hoặc bầu dục áp vào, sau đó là giai đoạn bong vảy da. Thời gian toàn bộ đợt tiến triển có thể kéo dài 5-20 ngày. Đôi khi tổn thương cũng để lại sẹo.
Bôi thuốc gì khi "dính" chất độc kiến ba khoang?
Theo bác sĩ Giang, dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh là khi thức dậy sau một đêm hoặc tự nhiên có cảm giác rát bỏng, trên vùng da hở như mặt, cổ, vai gáy, cánh tay xuất hiện tổn thương dạng dát đỏ thành vệt, thành đám theo chiều tay quệt, hơi nề, trên có xuất hiện mụn nước, mụn mủ li ti. Bạn cảm thấy ngứa và cào gãi khiến tổn thương càng lan rộng. Một số trường hợp nặng, nhất là trẻ em có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận tổn thương.
Nếu vô tình dính phải dịch tiết từ kiến ba khoang, sơ cứu đúng cách giúp những tổn thương trên da dịu đi rất nhiều. Cụ thể:
Dùng nước sạch rửa vùng da bị thương tổn sẽ giảm đáng kể tình trạng nổi bọng nước do chất độc của kiến ba khoang.
Vị trí tổn thương được điều trị bằng các dung dịch nước hoặc hồ làm dịu da, sát khuẩn như dung dịch Jarish, hồ nước, hồ neo pred.
Bôi thuốc mỡ corticoid 1-2 lần/ ngày trong vòng 5-7 ngày.
Nếu nhìn thấy kiến ba khoang bám trên người hay quần áo, đồ đạc trong nhà, không nên dùng tay giết chết, chà xát chúng mà nên thổi chúng ra xa, hoặc để một tờ giấy vào cho kiến bò lên và lấy nó ra khỏi người.
Loài kiến này bị thu hút bởi ánh sáng đèn nên cần đóng các cửa sổ, cửa ra vào các phòng làm việc và phòng ngủ vào ban đêm. Khi ngủ nên tắt điện để tránh thu hút kiến. Khi có cảm giác rát bỏng, nổi ban đỏ cần phải đến cơ sở da liễu khám để được chẩn đoán và điều trị đúng, kịp thời.
Hình ảnh kiến ba khoang
Kiến ba khoang có cánh không?
Kiến ba khoang là một loại bọ cánh cứng có tên khoa học là Paederus fuscipes (tên tiếng Anh là rove beetles). Thực ra nó không phải là con kiến nhưng vì hình dạng giống như kiến nên gọi là kiến ba khoang, ngoài ra còn có một số tên gọi khác như kiến hoang, kiến kim, kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong...
Kiến ba khoang có thân hình thon, dài như hạt thóc (dài khoảng 0,7 - 1cm, ngang 2 - 5mm), có 3 đôi chân, bụng có đốt, thon nhọn về đuôi, bay và chạy rất nhanh; về màu sắc, đôi khi có màu cam tối hay sậm màu, vùng bụng trên và đầu màu đen, vùng trên giữa phát quang ngũ sắc, óng ánh màu xanh, đính kèm đôi cánh cứng. Một đôi cánh trong suốt gấp gọn bên dưới cánh cứng. Đầu nhỏ có hai râu đơn chia đốt mở rộng về phía trước.
Nhiều khi bạn phát hiện kiến ba khoang trong nhà không có cánh là bởi vì chúng bị gãy rụng cánh.
Những hiểu lầm về viêm xoang phổ biến không phải ai cũng biết Những hiểu lầm về viêm xoang sẽ dẫn đến việc khi xuất hiện các dấu hiệu, người mắc bệnh không kịp đi khám, điều trị kịp thời và thích hợp dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Viêm xoang là một bệnh tai mũi họng thường gặp nhất. Có khoảng 15% số người dân mắc bệnh viêm xoang và nó cũng là 1...