Trắc bách diệp – cây cảnh đẹp, cây thuốc quý

BS. Tiểu Lan10:48 02/05/2021

Trắc bách diệp được trồng khắp nơi ở đất nước ta để làm cảnh và làm thuốc. Cây trắc bách diệp cho ta 2 vị thuốc: trắc bá diệp (lá cành phơi hay sấy khô) và bá tử nhân.

Thành phần hóa học: trắc bá diệp có tinh dầu (fenchon, camphor, borneol acetat, terpinol), flavonoid (myricetin, hinokiflavon, amentoflavon, quercitin) và lipid (exter của acid: juniperic, sabinic, pimatic, isopimaric…) …

Theo Đông y, trắc bá diệp vị đắng chát, tính hơi hàn; vào kinh tâm, can và đại tràng. Tác dụng lương huyết, cầm máu, tiêu độc; còn có tác dụng chữa đàm thấp. Trắc bá diệp thường dùng dưới dạng sao cháy tổn tính, trong các phương thuốc về huyết. Liều dùng: 6 – 12g. Dùng sống có tác dụng lương huyết, sao đen có tác dụng cầm máu (chỉ huyết). Xin giới thiệu một số bài thuốc có trắc bá diệp.

Không chỉ làm cảnh đẹp, trắc bách diệp còn là vị thuốc Đông y trị nhiều bệnh, đặc biệt làm thuốc trị chứng xuất huyết do nhiệt.

Lương huyết, cầm máu

Bài 1 – Bột trắc bách: trắc bá diệp (chế giấm) 60g, nghiền thành bột. Mỗi lần uống 8 – 12g, ngày uống 2 – 3 lần, chiêu với nước đun sôi còn ấm. Dùng khi huyết nhiệt mạnh gây chảy máu cam, băng huyết, tiểu tiện ra huyết.

Bài 2: trắc bá diệp (thán) 20g, bồ hoàng (thán) 16g, bạch thược (tẩm rượu sao) 63g. Tất cả nghiền thành bột mịn. Mỗi lần uống 8g, ngày uống 3 lần, chiêu với nước đun sôi còn ấm. Trị người nhiệt băng huyết.

Bài 3 – Hoàn Tứ sinh: sinh địa 20g, trắc bá diệp sống 12g, lá ngải sống 12g, lá bạc hà sống 12g. Tất cả giã nát làm hoàn hoặc sắc nước uống. Trị người nhiệt chảy máu cam.

Video đang HOT

Bài 4 – Thang bá diệp: trắc bá diệp (thán) 12g, gừng khô (thán) 6g, lá ngải để lâu 6g. Sắc uống. Trị nôn ra máu lâu không khỏi.

Bài 5: trắc bá diệp 12g, hạn liên thảo 20g, sinh địa 16g, hòe hoa 16g, huyền sâm 12g, địa cốt bì 12g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa chảy máu do cơ địa dị ứng gây rối loạn thành mạch.

Trị đàm thấp chỉ đới: khi bị thấp nhiệt bạch đới. Dùng Hoàn trắc bá: trắc bá diệp 12g, bạch truật 12g, bạch thược 12g, bạch chỉ 12g, hương phụ 8g, hoàng liên 4g, hoàng bá 8g. Tất cả nghiền thành bột, dùng hồ gạo làm hoàn hoặc sắc nước uống. Trị thấp nhiệt bạch đới.

Chữa viêm thận cấp tính, đặc biệt với viêm bể thận: trắc bá diệp 63g, biển súc 63g, cam thảo 4g, đại táo 4 quả. Các vị sắc với 1.500 ml nước còn 500 ml, chia uống 3 lần trong ngày.

Chữa viêm bàng quang cấp: trắc bá diệp 16g, hoàng bá 16g, hạn liên thảo 16g, tỳ giải 16g, mộc thông 16g, hoàng cầm 12g, liên kiều 12g, hòe hoa 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Hoa mào gà, vị thuốc trị nhiều chứng bệnh

Hoa mào gà là loài hoa quen thuôc đươc trông tại nhiêu gia đình dùng đê làm cảnh. Trong Đông y, Cây hoa mào gà sử dụng hạt, bông hay mầm non làm dược liệu, vị thuốc này có nhiều tác dụng quý như điều trị đi cầu ra máu, thổ huyết, khi hư, di tinh, chảy máu cam...

Mào gà đỏ có nguồn gốc ở vùng Đông Ấn, được nhập trồng làm cảnh và làm thuốc ở nhiều nơi. Người ta dùng cụm hoa, hạt và lá để làm thuốc với tên gọi là kê quan hoa (Flos Celociase Cristatae).

Hoa mào gà còn có tên gọi kê đầu, kê cốt tử hoa, mồng gà. Tên khoa học Celosia cristata L., thuộc họ rau dền (Amaranthaceae). Thân nhẵn, cao 30-70cm. Lá mọc lệch có cuống, lá có các màu đỏ sẫm, xanh, xanh vàng. Hoa mọc tập trung ở đỉnh như mào con gà. Cụm hoa được thu hái vào cuối hè đầu thu, khi hoa đang nở rộ, đem phơi khô, bảo quản nơi khô ráo để làm thuốc.

Hoa mào gà có chứa chất betamin, một chất có nitrogen chứa anthocyanin. Trong hạt có chất dầu béo.

Theo Đông y, kê quan hoa có vị ngọt, tính mát, tác dụng tiêu viêm , cầm máu. Sách Nam dược thần hiệu của Tuệ Tĩnh viết: "Kê quan hoa tính mát, khí thuần hòa, trị được chứng trường phong hạ huyết (đi cầu ra máu), chứng trĩ, mạch lương, lỵ và băng huyết".

Ngày nay, người ta dùng hoa mào gà (cả hạt) sắc uống để cầm máu trong các trường hợp ra máu như: lỵ ra máu, trĩ ra máu, thổ huyết, băng huyết, rong kinh, tiểu ra máu. Ngày dùng 10-16g khô hoặc 30-45g tươi.

Nước sắc hoa mào gà được dùng để rửa mắt đỏ đau, giúp hạ sốt ở trẻ em. Dùng chữa kiết lỵ, xích bạch đới, viêm đường tiết niệu.

Người Ấn Độ dùng hạt mào gà trị ho, lỵ; đắp chữa mụn nhọt có mủ.

Một số bài thuốc dùng hoa mào gà đỏ:

- Chữa chứng thổ huyết: Hoa mào gà 30g, gạo nếp 50g. Ngâm hoa mào gà trong nước nửa ngày, sau đó đun sôi khoảng 20 phút rồi lọc lấy nước. Dùng nước này nấu với gạo nếp thành cháo loãng. Chia làm 2 phần ăn trong ngày với ít đường trong lúc đói bụng.

- Chữa chứng dạ dày, ruột hoặc tử cung bị xuất huyết: Hoa mào gà đỏ 10-16g khô (30-45g tươi), sấy giòn rồi tán thành bột. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 1-2g với nước cháo loãng.

- Chữa viêm âm đạo, khí hư bạch đới: Hoa mào gà tươi 500g, nước cốt củ sen 500ml. Hoa mào gà rửa sạch, cho vào nồi nấu với lượng nước thích hợp. sau 20 phút chắt lấy nước 1 lần rồi cho vào nồi hầm tiếp. Chắt đủ 3 lần nước thì gộp chung lại, nấu lửa nhỏ cho đến khi cô đặc. Đổ nước cốt củ sen vào, nấu cho tới khi thấy nước thuốc sền sệt thì bắc nồi xuống. Thêm 500g đường cát trắng vào trộn đều. Dàn mỏng trên đĩa lớn, phơi khô, tán bột, cho vào hũ sạch, đậy kín và dùng dần.

Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10-12g với nước ấm vào lúc đói bụng.

- Chữa đại tiện ra máu: Hoa mào gà đỏ rửa sạch, sao cháy, tán thành bột mịn. Dùng uống mỗi ngày 2-3 lần, mỗi lần 6-9 g.

- Chữa ho ra máu: Hoa mào gà trắng đốt tồn tính, mỗi ngày uống với 15-20g với nước cơm, hoặc dùng 15g hoa mào gà sắc uống.

- Chữa bế kinh: Hoa mào gà tươi 24g, thịt heo nạc 100g. Hai thứ hầm chín mềm. Chia ăn 2 lần trong ngày.

- Chữa kinh nguyệt không đều: Hoa mào gà đỏ và trắng mỗi loại 10-12g. Nấu với 300 ml nước, sắc còn 100ml, chia 2 lần uống trong ngày.

- Chữa thai lậu (phụ nữ có thai không đau bụng, thỉnh thoảng ra máu): Hoa mào gà trắng sao cháy, long nhãn 10g. Nấu với 100ml nước và 100ml rượu trắng, sắc còn 100ml, chia 2 lần uống trong ngày.

- Chữa rong huyết, rong kinh, băng huyết: Hoa mào gà đỏ và trắc bá diệp, lượng bằng nhau. Hai thứ rửa sạch, phơi khô, sao tồn tính. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 6g.

-Món ăn Hoa ngọc kê: Nguyên liệu: Hoa mào gà đỏ còn tươi 50-100g, một con gà mái.

Cách làm: Hoa rửa sạch. Gà làm sạch, nấu chín đến phân nửa, sau đó cho hoa mào gà vào nấu tiếp cho chín nhừ, nêm gia vị vừa ăn. Ăn vào lúc đói bụng. Đây là món có tác dụng bổ dưỡng, tăng lực và bổ khí huyết. Dùng cho trường hợp lao lực và mắc các chứng xuất huyết.

Cậu bé 2 tuổi chảy máu cam, người mẹ sai lầm trong cách sơ cứu khiến con trai tử vong ngay lập tức Chảy máu cam là tình trạng phổ biến ở trẻ em, dù là tự nhiên hay cố ý, nếu không xử lý đúng cách đều có thể gây nguy hiểm tới tính mạng. Trang Aboluowang, Trung Quốc đưa tin, Tiểu Cường (2 tuổi) là con một trong gia đình. Vào một ngày nọ, trong khi đang chơi đồ chơi ở nhà, cậu bé...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thấy gì từ câu nói "Mày có biết tao là ai không?"01:00

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Xác minh người mặc đồ GrabBike chỉnh tín hiệu đèn giao thông ở TPHCM12:11

Ông Trump và ông Biden đều nhận công về thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza09:00

Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, thả con tin tại Gaza08:14

Phe ông Yoon cáo buộc lãnh đạo cơ quan điều tra 'vi phạm bí mật quân sự'09:51

Iran hé lộ tàu do thám hiện đại trong cuộc tập trận rầm rộ17:48

Trung Quốc thông báo điện đàm ông Tập-ông Trump, TikTok không qua ải Tòa Tối cao Mỹ09:17

Hàng loạt diễn biến trước lễ nhậm chức của ông Trump09:58

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cảnh giác nguy cơ tai nạn sinh hoạt ở trẻ em dịp Tết

06:31:15 22/01/2025

Sau quá trình hồi sức tích cực bằng các biện pháp thở máy, ổn định huyết động, sử dụng kháng sinh và biện pháp hạ thân nhiệt chủ động để bảo vệ não, các trẻ đã ổn định sức khỏe. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần theo dõi các di chứng thần kinh.

Điều gì xảy ra với cơ thể bạn khi bạn uống sữa mỗi ngày?

06:28:03 22/01/2025

Sữa chứa tryptophan, một loại axit amin giúp thư giãn và buồn ngủ, hỗ trợ giấc ngủ ngon. Do đó, để thức đẩy thư giãn cũng như ngủ ngon, bạn nên bổ sung sữa vào chế độ ăn của mình.

Leo cầu thang có tác dụng gì?

06:23:07 22/01/2025

TS. Qi cho biết, nghiên cứu này cung cấp bằng chứng mới về tác dụng bảo vệ của việc leo cầu thang đối với nguy cơ mắc ASCVD, đặc biệt là đối với những người có nhiều yếu tố nguy cơ mắc ASCVD.

6 loại thực phẩm giúp bác sĩ trẻ hơn tuổi thật 20 tuổi

06:12:41 22/01/2025

Cá hồi là một trong những loại cá có hàm lượng axit béo omega-3 cao, rất quan trọng cho sức khỏe tim mạch, cung cấp năng lượng và xây dựng tế bào. Thêm cá hồi vào thực đơn của gia đình sẽ giúp có lợi cho sức khỏe.

Bảo vệ sức khỏe trước thềm Tết Nguyên đán

05:57:02 22/01/2025

Đây cũng là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng. Các chuyên gia y tế đưa ra nhiều khuyến cáo về cách bảo vệ sức khỏe trong giai đoạn này.

4 dấu hiệu sớm của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

05:54:50 22/01/2025

Khó thở, hụt hơi có thể là một trong những dấu hiệu đầu tiên của COPD. Sau khi đi bộ nhiều giờ hoặc leo núi, nếu bạn bắt đầu nhận thấy mình cảm thấy rất mệt mỏi và hụt hơi suốt cả ngày, đây là dấu hiệu ban đầu cho thấy phổi đang yếu đi.

Loại rau ở nông thôn mọc đầy, nhưng lại ẩn chứa những 'bí mật' tuyệt vời cho sức khỏe

05:52:34 22/01/2025

Không chỉ là một loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, lá lốt còn có khả năng phòng chống ung thư và cải thiện sức khỏe làn da một cách đáng kinh ngạc.

Đắk Lắk: 2 bệnh nhân tử vong vì bệnh dại trong 1 tháng

05:47:57 22/01/2025

Theo người nhà, bệnh nhân làm nghề buôn bán chó nên thường xuyên tiếp xúc với chó, mèo. Cách đây 2 năm bệnh nhân bị chó cắn nhưng không tiêm vaccine phòng bệnh.

Loại cỏ dại mọc đầy trên núi: Hoa nở như kim cương, được ví như 'nhân sâm' không phải ai cũng biết

05:40:12 22/01/2025

Tất nhiên, khi lá non phát triển với số lượng lớn, để tận dụng tối đa nguồn lá non này người ta thường chế biến thành các sản phẩm khác như phơi khô, làm đồ uống để bảo quản được lâu hơn.

Kiểu ăn 'kỳ lạ' giúp tan mỡ bụng, chống tiểu đường

05:26:43 22/01/2025

Một kiểu ăn bất thường vừa được chứng minh là an toàn và có thể cải thiện nhiều vấn đề sức khỏe, làm tan mỡ bụng.

Uống nước cam mỗi sáng có tác dụng gì?

05:45:36 21/01/2025

Một nghiên cứu khác xác nhận những người tham gia uống hơn nửa cốc nước cam mỗi ngày trong hơn 20 năm có tỷ lệ tăng huyết áp thấp hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ăn cà rốt có tốt cho người bệnh đái tháo đường không?

05:42:14 21/01/2025

Các hợp chất hoạt tính sinh học chính trong cà rốt là falcarinol và falcarindiol. Bên cạnh đặc tính kháng nấm, các hợp chất này còn có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm.