Nghiên cứu gien mới làm sáng tỏ bí mật của ung thư

Theo dõi VGT trên

Tại sao 2 bệnh nhân mắc cùng một loại ung thư, được điều trị giống nhau nhưng một người sống, một người c.hết?

Nghiên cứu gien mới làm sáng tỏ bí mật của ung thư - Hình 1

Các nhà khoa học đã có thể xác định được ít nhất một biến đổi gien gây ra khối u ở hơn 95% bệnh nhân và từ 5 đến 10 đột biến gien trở lên ở nhiều bệnh nhân – Ảnh minh họa: Shutterstock

Ung thư là một căn bệnh di truyền, và một nguồn lớn dữ liệu di truyền mới của nhiều loại ung thư khác nhau hứa hẹn sẽ mở ra những con đường mới trong phòng ngừa và điều trị, theo Medicine Net.

Các nhà nghiên cứu cho biết có đến 19 trong số 20 loại ung thư có thể truy ngược đến một hoặc nhiều đột biến gien cụ thể, dựa trên dữ liệu thu thập được từ trình tự chuyên sâu của toàn bộ hàng ngàn bộ gien ung thư.

Hiện tại các nhà khoa học đã có thể xác định được ít nhất một biến đổi gien gây ra khối u ở hơn 95% bệnh nhân và từ 5 đến 10 đột biến gien trở lên ở nhiều bệnh nhân, theo Medicine Net.

Những đột biến gien này được gọi là đột biến quan trọng, đồng chủ tịch dự án, Peter Campbell, cho biết. Ông Peter Campbell là người đứng đầu về ung thư, lão hóa và đột biến mắc phải tại Viện Wellcome Sanger ở Anh.

Trung bình, một bộ gien ung thư chứa 4 – 5 đột biến quan trọng, các nhà nghiên cứu báo cáo.

Kiến thức này sẽ giúp các nhà nghiên cứu và bác sĩ phát triển và lựa chọn các phương pháp điều trị chính xác, nhắm vào các đột biến cụ thể đang gây ung thư ở từng bệnh nhân, ông Campbell nói.

Những phát hiện này giúp chúng ta “giải mã sự phức tạp của bệnh ung thư”, tiến sĩ William Cance, từ Hiệp hội Ung thư Mỹ, cho biết. “Chúng tôi muốn thực hiện từng liệu pháp điều trị ung thư chi tiết cho từng bệnh nhân ung thư. Chúng tôi đang hướng tới phương pháp thiên về xem xét thành phần di truyền của khối u chứ không phải điều trị mọi bệnh ung thư của cùng một loại theo cùng một cách”, ông William Cance cho biết.

Dự án này mang tên “Phân tích Ung thư của Tổ hợp toàn bộ hệ gien”, đã phân tích 2.658 toàn bộ hệ gien của các mẫu ung thư từ 38 loại khối u.

Kết quả đầu tiên được công bố trên tạp chí Nature, vào ngày 5.2 trong 6 bài báo.

Video đang HOT

Ông Campbell cho biết dữ liệu cho thấy tại sao 2 bệnh nhân mắc cùng loại ung thư, được điều trị giống nhau, có thể có kết quả hoàn toàn khác nhau, một người c.hết và một người sống.

Do gien ung thư ở một người khác hoàn toàn với các bệnh nhân khác, và những gien này bị ảnh hưởng bởi các sự kiện trong suốt cuộc đời của một người, tiến sĩ Campbell nói.

Đột biến ảnh hưởng cũng giống như hút thuốc, phơi nắng hoặc béo phì.

Các nhà khoa học đã thấy hàng ngàn sự kết hợp khác nhau của đột biến gây ung thư và hơn 80 quá trình tiềm ẩn khác nhau tạo ra các đột biến gây ung thư. Đó là các quá trình do lão hóa, do di truyền và do lối sống. Tất cả tạo nên bộ gien của một người trong quá trình phát triển ung thư.

Trong suốt cuộc đời, mọi người tích lũy các đột biến gien từ hành động sống đơn giản. Trung bình khoảng 2 tuần, mỗi tế bào m.áu tăng thêm 1 đột biến. Điều quan trọng là tìm ra đột biến nào gây ra bệnh ung thư, theo Medicine Net.

Bằng cách xây dựng trên cơ sở dữ liệu di truyền này, các nhà nghiên cứu hy vọng trong tương lai sẽ có thể nhập các gien gây ung thư ở bệnh nhân và yếu tố lối sống vào máy tính và đưa ra các phương pháp chữa trị chính xác.

Sử dụng các liệu pháp nhắm mục tiêu này có thể giúp chẩn đoán chính xác hơn, từ đó chỉ định cách điều trị hiệu quả nhất và ít độc hại nhất cho bệnh nhân, tiến sĩ Campbell cho biết.

Theo Thanh niên

Giải mã AND và hành trình truy tìm sự sống

Hàng năm ở Việt Nam có khoảng 1.5 triệu t.rẻ e.m chào đời, trong đó cứ 33 em lại có 1 em mang dị tật bẩm sinh (thể hiện ra kiểu hình).

Tuy nhiên, số lượng trẻ mang gien đột biến, khiếm khuyết nhiễm sắc thể vẫn chưa có thống kê chính xác. Những cá thể đó tiếp tục trưởng thành, lập gia đình và ẩn giấu mầm bệnh di truyền nguy hiểm như ung thư, các bệnh mạn tính và vô vàn hội chứng lạ khác.

Theo đuổi hành trình giành lại sự sống cho bệnh nhân, nhóm bác sĩ và chuyên gia Viện Di truyền Y học (TP.HCM) miệt mài ứng dụng công nghệ giải trình tự gien nhằm tìm ra lời giải cho những ca bệnh mà chẩn đoán lâm sàng còn bỏ ngỏ.

Giải mã AND và hành trình truy tìm sự sống - Hình 1

"Lời nguyền" dòng họ ung thư

Suốt thời gian dài, ở các làng quê Việt Nam lan truyền giai thoại về những dòng họ chịu "lời nguyền" ung thư. Phần lớn người dân cam chịu số phận, đặt nghi ngờ về chất lượng nguồn nước, không khí, thực phẩm... nhưng ẩn sâu trong lòng gia phả là những "gãy đổ" từ nguồn gốc.

Hoàn cảnh của chị N.T.L trong gia đình 9 anh chị em cũng như thế.Bất thình lình, 2 người thân trong gia đình qua đời vì ung thư phổi và ung thư tuyến giáp; đến lượt mình, chị L. bàng hoàng khi biết mình mắc ung thư vú.6 tháng sau, em gái của L. được chẩn đoán mang trong mình mầm mống ung thư vú.

Đất trời như sụp đổ, L. nghẹn lời: "Tôi không hiểu chuyện gì đang xảy ra với gia đình mình. Ba mẹ tôi hoàn toàn không mắc ung thư, sao đến đời con cháu lại phát bệnh hàng loạt?Liệu còn ai trong gia đình mắc ung thư nữa không?Nó cứ ám ảnh tôi từng ngày".

Không tin vào số phận, chị L. lặn lội vào TP.HCM, tìm đến các bác sĩ chuyên về di truyền để giải đáp cho những bí ẩn trong dòng họ. Chỉ mất 2 phút phết niêm mạc má và 14 ngày phân tích, bộ gien của chị L. hiện rõ trong báo cáo: "Mang đột biến gây bệnh trên gien BRCA1 liên quan đến ung thư vú và buồng trứng di truyền".

Theo lời đề nghị từ bác sĩ, những người thân trong gia đình chị L. cũng làm xét nghiệm. Kết quả cho thấy ba của chị L. mang gien đột biến BRCA1, dẫn đến đời con và đời cháu cũng mắc nguy cơ ung thư di truyền. "Lời nguyền" nan y lên gia đình chị L. được sáng tỏ. Từ giây phút đó, thay vì sợ hãi với những yếu tố siêu nhiên, gia đình chị L. biết họ đang đối mặt với điều gì; được bác sĩ và các chuyên gia di truyền tư vấn kế hoạch phòng ngừa, điều trị sớm.

Ánh sáng không phải chờ đến cuối đường hầm mới lộ diện. Căn bệnh ung thư ở chị L. và người thân được chẩn đoán sớm, nâng tỷ lệ chữa khỏi và sống sót đến hơn 80%, khi được điều trị trúng đích theo phác đồ do Cơ quan Quản lý Thực - Dược phẩm Mỹ (FDA)/Mạng lưới Ung thư Quốc gia Mỹ (National Comprehensive Cancer Network - NCCN) hướng dẫn.

Giải mã AND và hành trình truy tìm sự sống - Hình 2


Đội ngũ nhà khoa học, bác sĩ di truyền tại TP HCM theo đuổi những công trình nghiên cứu chuyên sâu giải mã gien

Giải mã bi kịch gia đình

Chào đời giữa vùng đất nắng cát Bình Thuận, bệnh nhi T.V.L 7 tháng t.uổi là con thứ tư trong một gia đình kém may mắn, 3 chị của L. khi sinh ra đều nhẹ cân, tay chân nhỏ, chậm phát triển vận động và đều mất vì suy hô hấp khi chưa đầy 2 t.uổi. Đến lượt L. chào đời, gia đình đã rất hạnh phúc vì bé trông tương đối khỏe mạnh.Nhưng khoảng 5 tháng t.uổi, gia đình bắt đầu nhận thấy sự bất thường, bé vẫn chưa biết lật. Cuối tháng 2/2019, bé bắt đầu nôn ói, tiêu chảy và có dấu hiệu suy hô hấp, gia đình đưa bé vào bệnh viện địa phương, bé được đặt khí quản, điều trị 2 ngày nhưng bệnh không thuyên giảm. L. được chuyển vào bệnh viện Nhi Đồng 2 tại TP.HCM.

Mỗi người có thể tự phết niêm mạc má bằng que gòn, sau đó gửi về Viện Di truyền Y học để rà soát "bệnh án tương lai"

Qua thăm khám và khai thác t.iền sử gia đình, các bác sĩ bệnh viện Nhi Đồng 2 quyết định tham vấn bác sĩ Nguyễn Vạn Thông (Phó khoa Giải phẫu bệnh, Tế bào và Di truyền Bệnh viện Hùng Vương, TP.HCM) và được khuyến nghị làm xét nghiệm gien.Kết quả xét nghiệm chẩn đoán di truyền cho thấy bé L. mang đột biến (gây bệnh) trên gien IGHMBP2.

Dựa vào đó, các bác sĩ bệnh viện Nhi Đồng 2 đã chẩn đoán bé mắc bệnh teo cơ tủy kèm suy hô hấp type I. Cha mẹ của L. được hỗ trợ làm xét nghiệm di truyền và kết quả cho thấy cả 2 người đều mang đột biến trên gien IGHMBP2. Tuy không cứu được bé nhưng bậc cha mẹ biết được nguyên nhân cội rễ của vấn đề, từ đó giúp các bác sĩ đưa ra các biện pháp tầm soát trước sinh nếu cha mẹ bé có ý định sinh con tiếp theo.

Bệnh teo cơ tủy kèm suy hô hấp type I (SMARD1) là thể rất hiếm của teo cơ tủy (SMA) dẫn đến sự suy giảm không thể phục hồi của các tế bào thần kinh vận động alpha trên tủy sống. Các tế bào thần kinh vận động alpha cung cấp các dây thần kinh cho cơ xương và kích thích sự co cơ.Hầu hết t.rẻ e.m bị bệnh này đều c.hết vì suy hô hấp trước 13 tháng t.uổi nếu không được thở máy. Nguyên nhân gây SMARD1 được biết là do những đột biến trên gien IGHMBP2 ở nhiễm sắc thể số 11 và được di truyền theo kiểu lặn, nhiễm sắc thể thường.

Chăm sóc sức khỏe đến tận tế bào

Đó chỉ là hai trong nhiều bệnh án lạ lùng được giải mã nhờ công nghệ gien hiện đại. Nếu 10 năm trước, người Việt muốn xét nghiệm gien (chỉ để kiểm tra huyết thống) phải gửi mẫu m.áu ra nước ngoài, mòn mỏi chờ kết quả với chi phí trên trời giờ đây đã có thể tiếp cận những xét nghiệm gien chuyên sâu, phức tạp ngay tại quê nhà với chi phí rẻ hơn 10 lần. Điều này xuất phát từ trăn trở của các bác sĩ tại Viện Di truyền Y học để mang công nghệ hiện đại nhất về Việt Nam cho số đông người dân tiếp cận.

Kỹ thuật mới cho phép tách chiết gien ADN đơn giản hơn kỹ thuật lấy m.áu truyền thống. Mỗi người có thể tự phết niêm mạc má (trong khoang miệng) bằng que gòn tại nhà, sau đó gửi về Viện Di truyền Y học để rà soát "bệnh án tương lai" đã được quy định trên bộ gien đó.

Giải mã AND và hành trình truy tìm sự sống - Hình 3


ADN giờ đây có thể tách chiết dễ dàng từ mẫu m.áu, niêm mạc má và trả kết quả nhanh chóng ngay tại Việt Nam

Nhờ vậy suốt 3 năm qua, giải pháp gien đã hé lộ những xu hướng bệnh di truyền đang tiềm tàng trong quần thể gien Việt như đa polyp đại tràng (mầm mống ung thư đại tràng), ung thư vú... Những căn bệnh tưởng như "từ trên trời rơi xuống" nay được phát hiện tiềm tàng từ những vật liệu di truyền hình thành sự sống.

Hiện nay các chuyên gia Việt Nam đã chọn lọc 17 gien để xác định nguy cơ tiềm ẩn của hơn 10 loại ung thư di truyền khác nhau: Ung thư buồng trứng, ung thư đại trực tràng, ung thư nội mạc tử cung, ung thư da, ung thư tụy, ung thư dạ dày, ung thư t.iền liệt tuyến, ung thư thận, ung thư u cận hạch, ung thư u nguyên bào võng mạc; nâng cao chăm sóc sức khỏe cộng đồng".

Trong khi chờ đợi sự ra đời các loại vacxin cho nhiều căn bệnh nan y và mạn tính, công nghệ hiện đại cho phép mỗi người nhìn thấy trước hành trình sức khỏe bản thân trong tương lai; từ đó có kế hoạch phòng ngừa hiệu quả, giảm thiểu các can thiệp không cần thiết đối với những người thân không mang gien đột biến, góp phần nâng cao t.uổi thọ và chất lượng dân số tại Việt Nam.

TS. GIANG HOA

Theo SK&ĐS

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Loại rau dai giòn, quen thuộc với người Việt, giúp giảm cholesterol, điều hòa đường huyết
19:46:35 04/07/2024
Đừng chủ quan khi hay bị đau nửa đầu
13:30:46 04/07/2024
Uống nước ấm vào sáng sớm có tác dụng gì?
00:29:57 06/07/2024
Bụng cười đời tươi
21:38:02 04/07/2024
Lại ghi nhận thêm 1 ổ dịch chó dại tại Định Quán
19:16:33 05/07/2024
Món ăn tốt nhất để giải cảm
21:08:14 04/07/2024
Lý do bật quạt điện suốt đêm có hại cho sức khỏe
18:11:52 05/07/2024
Những ai không nên ăn bưởi?
20:53:36 05/07/2024

Tin đang nóng

3 người đàn ông thế lực chống lưng cho Lưu Diệc Phi
18:01:51 05/07/2024
Doãn Hải My nhắc chuyện trầm cảm sau sinh, làm rõ cách đối xử của mẹ Văn Hậu
17:09:06 05/07/2024
Rần rần clip Nam Thư bị tát 50 cái vì tội giật chồng, chia sẻ của "kiều nữ làng hài" mới là điều bất ngờ
21:47:49 05/07/2024
Một Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam cưới gấp để "chạy bầu"?
20:05:20 05/07/2024
Phì cười với biểu cảm hài hước của cặp sinh đôi nhà Phương Oanh, ai cũng bình luận: Sao y bản chính bố Bình
20:01:15 05/07/2024
Bác dâu giàu có nhưng lại mang 2 lon sữa ông thọ đến để nhờ tôi xin việc cho con gái mình vào tập đoàn lớn
17:27:44 05/07/2024
Lâm Tâm Như hé lộ tình trạng Trần Nghiên Hy - Trần Hiểu, vô tình làm lộ bằng chứng cặp sao đổ vỡ?
19:38:18 05/07/2024
Đoàn Di Băng chi gần 1 tỷ ăn mừng có con trai, ái nữ mắc bệnh lạ, sợ trái cây
17:04:24 05/07/2024

Tin mới nhất

Người phụ nữ không qua khỏi sau hơn một tháng bị chó cắn

23:44:04 05/07/2024
Hai ngày sau, tình trạng bệnh nặng hơn, bà S. được chuyển tuyến lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai điều trị. Tại đây, bác sĩ chẩn đoán bà bị rối loạn tri giác, n.hiễm t.rùng chưa rõ nguyên nhân.

Giá trị của hạt sen với sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

23:26:43 05/07/2024
Do tâm sen có hàm lượng alkaloid cao nên sẽ tác động lực mạnh và ảnh hưởng đến tim. Vì vậy, những người bị bệnh tim nên chú ý chỉ nên dùng hạt sen bỏ tâm hoặc dùng tâm sen với lượng vừa phải.

Nên cẩn trọng thời điểm uống cà phê

23:22:11 05/07/2024
Tác dụng của caffeine có thể kéo dài 5-6 tiếng, do đó, bạn nên tránh uống cà phê ít nhất 6 tiếng trước khi ngủ để không ảnh hưởng đến giấc ngủ.

10 điều cần ghi nhớ nếu bạn là người thường xuyên uống cà phê

23:19:06 05/07/2024
Cà phê có thể ức chế sự thèm ăn, khiến một số người bỏ bữa. Đảm bảo bạn ăn các bữa ăn cân bằng có thể giúp duy trì mức dinh dưỡng và năng lượng phù hợp trong suốt cả ngày.

Cách phòng tránh tác dụng phụ của thuốc kháng histamin chống dị ứng

23:16:18 05/07/2024
Người cao t.uổi thường nhạy cảm hơn với các tác dụng phụ của thuốc kháng histamin chống dị ứng với các triệu chứng buồn ngủ, chóng mặt, lú lẫn, táo bón hoặc khó tiểu.

Bổ sung vitamin và khoáng chất làm đẹp da thế nào cho an toàn?

23:12:07 05/07/2024
Do các vitamin tan trong dầu được dự trữ trong chất béo, chúng có thể tích tụ trong trong cơ thể, gây độc, đặc biệt là khi bạn bổ sung quá nhiều thông qua thực phẩm bổ sung.

Nguy cơ c.hết người vì những món ăn từ côn trùng

23:08:10 05/07/2024
Lựa chọn những loại nhộng, ấu trùng, côn trùng thông thường, phổ biến, còn tươi sống để chế biến thành thức ăn. Đặc biệt những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn.

Cân nhắc khi dùng thực phẩm chức năng

23:05:09 05/07/2024
Cùng với sự gia tăng này, những vấn đề bất cập xảy ra khi người dân sử dụng các sản phẩm này một cách tùy tiện, tràn lan và không được các chuyên gia y tế hướng dẫn cũng gia tăng theo.

Phát hiện bệnh hiếm gặp sau khi ho ra dịch lạ

22:58:58 05/07/2024
Biểu hiện của bệnh viêm phế quản nhựa là bệnh nhân có nhiều đợt ho ra dịch và cặn màu trắng. Bệnh này thường ở trẻ nhỏ mắc chứng tim bẩm sinh sau phẫu thuật Fontan, hiếm khi gặp ở người khỏe mạnh.

Hải Phòng: Số ca mắc sốt xuất huyết tiếp tục tăng nhanh

22:52:26 05/07/2024
Theo Sở Y tế, nguyên nhân dịch SXHD bùng phát và lây lan là do thời tiết nóng ẩm thất thường vừa qua, kết hợp nhiều khu dân cư công tác vệ sinh môi trường còn kém, cống rãnh hở... đã tạo điều kiện thuận lợi cho ký sinh trùng, muỗi phát ...

Hở van tim hai lá có nguy hiểm không?

21:28:13 05/07/2024
Điều trị hở van tim bao gồm điều trị nội khoa và ngoại khoa. Điều trị nội khoa để giảm triệu chứng, điều trị biến chứng suy tim, ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục m.áu đông.

Dấu hiệu của bệnh ung thư tuyến giáp đã di căn xa

21:25:56 05/07/2024
Di căn hạch và di căn xa là yếu tố quan trọng để đ.ánh giá giai đoạn, tiên lượng thời gian sống thêm, nguy cơ tái phát trong ung thư. Đặc điểm di căn phụ thuộc vào loại ung thư và các nhóm mô bệnh học của chúng.

Có thể bạn quan tâm

Baifern Pimchanok có chia sẻ đầu tiên sau khi Nine Naphat tuyên bố chia tay, trạng thái tinh thần ra sao?

Sao châu á

23:53:48 05/07/2024
Sau một ngày Nine Naphat mở họp báo chính thức công khai thừa nhận chuyện chia tay, Baifern Pimchanok đã có chia sẻ đầu tiên trên trang cá nhân.

Nam Thư từng bị chỉ trích vì hành động ôm ấp sát rạt một sao nam có vợ

Sao việt

23:52:11 05/07/2024
Diễn viên Nam Thư từng nhận về những bình luận tiêu cực khi có hành động thân thiết với một sao nam đã có gia đình.

Lộ bằng chứng nữ TikToker nổi tiếng có hành động "đi quá giới hạn" dù mới lên xe hoa?

Netizen

23:27:16 05/07/2024
Sau thời gian yên ắng hậu đường ai nấy đi , cặp đôi S và D bất ngờ trở thành chủ đề bàn luận của cộng đồng mạng.

Thánh nữ cosplay quay lại nghiệp cũ, fan nam vẫn đắm đuối như thuở nào

Cosplay

23:21:29 05/07/2024
Sau thời gian tập trung cho gia đình và dự án cá nhân, nữ coser nức tiếng quay lại sân chơi với những màn biến hình ấn tượng.

Không nhiều lời thoại, "Vùng Đất Câm Lặng: Ngày Một" vẫn âm thầm phá đảo phòng vé

Phim âu mỹ

23:15:58 05/07/2024
Ngay từ khi ra mắt, những lời khen ngợi dành cho VÙNG ĐẤT CÂM LẶNG: NGÀY MỘT (tựa gốc: A QUIET PLACE: DAY ONE) đã được minh chứng bằng màn trình diễn tại phòng vé.

Phương Oanh sau sinh có làn da sáng, khỏe mạnh nhờ một cách chăm sóc đáng tham khảo

Làm đẹp

23:05:28 05/07/2024
Phương Oanh sau sinh không chỉ giảm cân thành công, cô còn sở hữu làn da sáng, khỏe mạnh nhờ biết cách chăm sóc.

'Bản sao NSND Thu Hiền' khiến Đại Nghĩa 'xấu hổ' nhớ chuyện cũ

Tv show

23:04:57 05/07/2024
Phần trình diễn của thí sinh Phạm Dương Gia Hân trên sân khấu Biến hóa bất ngờ khiến MC Đại Nghĩa nhớ lại màn hóa thân thành NSND Thu Hiền của mình.

Khlóe Kardashian bị chỉ trích vì để con gái 6 t.uổi trang điểm quá đậm

Sao âu mỹ

23:01:20 05/07/2024
Dù bị khán giả la ó khi để con gái 6 t.uổi - True trang điểm lòe loẹt trong buổi biểu diễn khiêu vũ gần đây nhưng Khlóe Kardashian không hề quan tâm.

Nghĩa trang ở Thái Lan chiếu phim cho người đã khuất

Thế giới

22:42:21 05/07/2024
Một nghĩa trang của cộng đồng người Hoa ở Thái Lan đã tổ chức chiếu phim cho người đã khuất nhằm mục đích xoa dịu linh hồn của họ ở thế giới bên kia.

Nàng Diệp 'Người một nhà' cực quyến rũ khi diện đầm dạ hội sang trọng

Phong cách sao

22:41:50 05/07/2024
Đầm dạ hội không chỉ là thời trang mà còn là về phong cách và sự tự tin. Các thiết kế dành riêng cho các buổi tiệc sang trọng trong bộ sưu tập Eternal Elegance cho người phụ nữ tỏa sáng từ chính nét đẹp độc đáo của riêng mình.

Không thể loại Ronaldo

Sao thể thao

22:39:09 05/07/2024
Sau 4 trận đấu, Ronaldo không ghi bàn dù có 20 cú dứt điểm, nhiều nhất trong số các cầu thủ đang thi đấu tại EURO 2024. Ronaldo cũng bỏ lỡ một quả phạt đền và khiến Bồ Đào Nha suýt gặp bi kịch tại tứ kết.