Món vếch bò nấu cà đắng của người Ê đê

Nguyễn Nam19:59 19/03/2021

Trước đây, món vếch bò nấu cà đắng thường chỉ được làm khi bon làng có lễ hội lớn hay nhà giàu trong cộng đồng Ê đê trên địa bàn tỉnh làm tiệc mừng thiết đãi dân làng.

Vào những dịp như vậy, bà con mới mổ bò và dành các bộ phận đặc biệt của con bò để nấu món ăn này. Với người Ê đê, món ăn có lịch sử lâu đời và mang hương vị đặc trưng, đặc biệt không thể lẫn vào đâu được.

Vếch theo tiếng Ê đê thực chất là phần đầu ruột non của động vật ăn cỏ. Đối với người Ê đê, vếch của các loài động vật ăn cỏ như dê, trâu, bò rất sạch vì chúng được chăn thả trong rừng, chỉ ăn cỏ và lá cây rừng…

Phần da bò được nướng trước khi luộc chín

Để có được món vếch bò cà đắng, người Ê đê phải chế biến công phu và tốn nhiều thời gian. Món vếch bò nấu cà đắng cần có các nguyên liệu chính gồm da, gân, thịt và bộ lòng của con bò. Sau khi mổ bò, người Ê đê lấy vếch được tiến hành thật nhanh để không gây xáo trộn các thành phần bên trong nội tạng. Họ dùng lạt buộc chặt hai đầu đoạn ruột non rất ngắn liền kề với bao tử bò rồi mới cắt ra để riêng. Đoạn ruột này được luộc trong nước sôi cùng sả đập dập cho chín trước khi nấu cùng các nguyên liệu khác.

Lòng bò được người Ê đê luộc chín trước khi nấu cùng vếch bò, cà đắng

Da bò phải được nướng trên than hồng rồi mới đem luộc chín cùng sả. Người Ê đê dùng sả và riềng xử lý trong các công đoạn chế biến để tạo mùi thơm của món ăn. Những phần nội tạng khác cùng với da, gân, một ít thịt hoặc sườn bò cùng với bộ lòng cũng sẽ luộc chín cùng với sả, riềng rồi mới đem cắt miếng vừa ăn. Tất cả nguyên liệu trên được nấu trong một chiếc nồi lớn, thêm nước và đun trên lửa cho chín nhừ trong khoảng một tiếng.

Video đang HOT

Cà đắng được cắt nhỏ ngâm nước trước khi nấu

Lúc này, cà đắng sau khi ngâm nước được vớt ra để ráo rồi cho vào nồi ninh cùng các nguyên liệu trên. Sau đó, họ nêm muối và bột ngọt tạo vị đậm đà. Ngoài ra, món ăn này không thể thiếu các gia vị sả, gừng, ớt, lá é. Tất cả được băm nhỏ hoặc giã nát rồi cho vào nồi. Cuối cùng, vếch đã luộc chín được thái từng đoạn nhỏ cho vào nồi nấu trong vòng 20 phút nữa.

Người Ê đê dùng hoa và lá é để tạo mùi thơm trong món ăn

Như vậy, món vếch bò thơm ngon phải mất 3 – 4 tiếng kỳ công chế biến. Chính vì thế, ngày nay người Ê đê cũng chỉ thường làm món vếch bò nấu cà đắng khi có khách quý đến nhà hoặc lúc bon làng làm lễ hội. Những món ăn nấu cùng vếch sẽ có vị hơi đắng, ngọt hậu, hòa quyện cùng mùi thơm của cỏ, của dịch vị trong ruột bò rất đặc trưng. Món vếch đạt yêu cầu sẽ tổng hòa các vị đắng, cay, thơm, bùi, béo,…

Sả, gừng, ớt, rau thơm được băm nhỏ cho vào nấu để tăng hương vị cho món ăn

Món vếch bò nấu cà đắng là một trong những món ăn đặc biệt của người Ê đê

Món cà đắng của người Ê đê

Đối với người Ê đê, món cà đắng giã cùng cá hấp tuy dân dã nhưng vô cùng độc đáo. Đây là một trong những món ăn truyền thống trong bữa cơm hằng ngày của người Ê đê.

Món ăn chế biến khá đơn giản nhưng đã trở thành đặc sản gây "thương nhớ", đặc biệt là những người con Ê đê xa quê hương...

Nguyên liệu chế biến món ăn này khá quen thuộc trong đời sống người Ê đê, gồm có cà đắng, cá hấp, sả, ngò gai, ớt, củ nén ngắn, người Ê đê đã có món cà đắng giã cá hấp dân dã.

Các nguyên liệu chế biến món ăn gần gũi với đời sống thường ngày của người Ê đê

Bởi nguyên liệu chế biến món ăn khá dễ tìm, hầu như đều có trong vườn nhà như cà đắng, sả, ngò gai, ớt, củ nén, lá é. Trong khi đó, người Ê đê có thói quen trữ cá nục khô hay cá nục hấp trong gian bếp của gia đình. Cách chế biến món ăn cũng vô cùng đơn giản như lối sống của người đồng bào nơi đây.

Cà đắng, cá hấp, ớt được nướng chín vàng trước khi giã

Cà đắng sau khi rửa sạch, ngắt bỏ cuống, đem nẹp trong thanh tre nướng trên than cho chín mềm, lớp vỏ ngoài đổi màu vàng hoặc nâu. Người Ê đê còn nướng sơ củ nén và ớt trước khi giã để tăng thêm mùi thơm cho món ăn này. Cá nục hấp được rửa qua nước cho sạch, đem nướng trên than hồng. Chỉ cần nướng vài phút, cá nục hấp đã tỏa ra mùi thơm phức, lớp da khô lại chín vàng cũng có nghĩa là món ăn sắp hoàn thành.

Món cà đắng giã cá hấp độc đáo của người Ê đê

Trong thời gian nướng các nguyên liệu trên, người Ê đê tranh thủ thái nhỏ sả và các loại rau thơm bỏ vào cối gỗ, dùng chày giã cùng gia vị muối, bột ngọt. Khi ớt, củ nén, cà đắng chín mềm, bén mùi thơm bay lên, người Ê đê sẽ lấy các nguyên liệu này thêm vào cối giã thật nhuyễn.

Cá nướng chín được bóc tách lấy phần thịt, bỏ xương, sau đó cho vào cối giã cùng hỗn hợp sẵn có. Các nguyên liệu sau khi nướng lên tạo mùi thơm đặc biệt cùng các loại rau thơm càng thêm kích thích khứu giác, vị giác.

Món cà đắng giã cá hấp ăn cùng cơm nóng vô cùng ngon miệng

Món cà đắng giã cá hấp là một món ăn khô, có hương vị truyền thống, đặc trưng của người Ê đê với vị đắng, cay, mặn, bùi... Người Ê đê rất thích dùng món ăn này với cơm nóng. Lúc sáng sớm hay buổi chiều tối gió lạnh nơi vùng cao, còn gì bằng một bát cơm nóng hổi ăn cùng với món ăn đủ hương vị của người Ê đê...

Cá trê nướng cuốn rau rừng Đồng bào Ê đê hay M'nông trên địa bàn tỉnh Đắk Nông nướng cá trê cùng với các loại gia vị tự nhiên ăn kèm rau rừng khiến món cá trở nên độc đáo, đậm đà, thơm lừng và kích thích vị giác vô cùng... Đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ tỉnh Đắk Nông làm gia vị muối ớt đặc biệt...