Lợi khuẩn phômai có thể hỗ trợ giảm triệu chứng tự kỷ

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là tình trạng thần kinh kéo dài suốt đời, ảnh hưởng đến khả năng tương tác xã hội, hành vi, tác động đến hơn 60 triệu người trên toàn cầu với số ca chẩn đoán tăng hàng năm.

(Ảnh minh họa. Getty images)

Một nghiên cứu tiên phong của các nhà khoa học Trung Quốc về rối loạn phổ tự kỷ đã phát hiện lợi khuẩn (probiotic) có trong phô mai có thể hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng.

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một tình trạng thần kinh kéo dài suốt đời, ảnh hưởng đến khả năng tương tác xã hội, giao tiếp và hành vi, tác động đến hơn 60 triệu người trên toàn cầu với số ca chẩn đoán tăng hàng năm.

Các nhà nghiên cứu từ Viện Động vật học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã khám phá mối liên hệ giữa sức khỏe đường ruột và chứng tự kỷ, dựa trên những bằng chứng ngày càng rõ ràng về việc hệ vi sinh vật đường ruột có thể ảnh hưởng đến chức năng não bộ, tâm trạng và nhận thức.

Kết quả sơ bộ của họ được công bố trên tạp chí Cell Genomics ngày 12/2 chỉ ra những cải thiện đáng kể về hành vi xã hội ở chuột sau khi được điều trị bằng probiotic Lactobacillus rhamnosus, một loại vi khuẩn thường được sử dụng trong quá trình lên men sữa.

ASD từ lâu đã được cho là có liên quan đến các yếu tố di truyền và môi trường, nhưng các nghiên cứu gần đây nhấn mạnh đến trục ruột-não – một hệ thống liên lạc hai chiều giữa đường tiêu hóa và hệ thần kinh trung ương. Sự rối loạn của vi khuẩn đường ruột đã được liên kết với các tình trạng rối loạn phát triển thần kinh, bao gồm lo âu và trầm cảm.

Nhóm nghiên cứu, do nhà khoa học gen Triệu Phương Khánh từ Viện Động vật học dẫn đầu, tập trung vào gen CHD8, một gene quan trọng cho sự phát triển của não và ruột. Đột biến ở CHD8 là một trong những dấu hiệu di truyền phổ biến nhất của chứng tự kỷ.

Sử dụng công nghệ giải trình tự RNA đơn bào tiên tiến, các nhà nghiên cứu đã tạo ra một mô hình chuột với sự thiếu hụt CHD8 đặc hiệu ở các tế bào ruột.

Các nhà khoa học cho biết những con chuột này thể hiện các đặc điểm điển hình của ASD: giảm hứng thú với sự mới lạ trong môi trường xã hội và mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng glutamate và GABA trong vỏ não.

Đáng chú ý, sau một tháng bổ sung Lactobacillus rhamnosus hàng ngày, những con chuột đã cho thấy sự phục hồi tính dẻo dai của khớp thần kinh – một cơ chế quan trọng cho việc học tập và ghi nhớ, và sự gia tăng của các nơ-ron Drd2-dương tính, vốn điều chỉnh động lực xã hội. Đặc biệt, sự suy giảm tò mò của chuột đối với môi trường xã hội mới đã được đảo ngược.

Thông cáo báo chí của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết: “Những phát hiện này làm sâu sắc thêm hiểu biết của chúng ta về nguồn gốc phân tử của ASD và mở ra cánh cửa cho các liệu pháp đổi mới.”

Cũng theo thông cáo, mặc dù can thiệp lợi khuẩn của nghiên cứu nhắm vào các tế bào ruột, tác động của nó còn lan tỏa đến não, qua đó cho thấy vai trò của ruột như một “bộ não thứ hai.”

Giới khoa học sẽ cần tiến hành thử nghiệm trên người để xác nhận tính an toàn và hiệu quả của phương pháp này, nhưng nghiên cứu đã mang lại hy vọng cho các gia đình đang đối mặt với thách thức trong việc nuôi dạy trẻ tự kỷ.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, với tỷ lệ 1/36 tr.ẻ e.m Mỹ được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ tính đến năm 2023, nhu cầu về các phương pháp điều trị không xâm lấn là cấp thiết.

Các nhà nghiên cứu cho biết, liệu pháp lợi khuẩn, nếu được chứng minh là hiệu quả, sẽ trở thành một biện pháp can thiệp hành vi mới dành cho trẻ tự kỷ, với tác dụng phụ tối thiểu.

Trong giai đoạn sắp tới, nhóm của ông Triệu dự định nghiên cứu cách các tín hiệu có nguồn gốc từ ruột ảnh hưởng chính xác đến các mạch não.

Hiện nay, sự quan tâm toàn cầu đối với các phương pháp điều trị dựa trên hệ vi sinh vật đang tăng cao, với các thử nghiệm lâm sàng đang khám phá tác dụng lợi khuẩn trong việc hỗ trợ nhiều loại bệnh khác nhau, từ trầm cảm đến bệnh Parkinson./.