Giúp HĐQT tăng khả năng giám sát nội bộ
Lần đầu tiên một chương trình chuyên sâu về Ủy ban kiểm toán bằng tiếng Việt được tổ chức bởi Viện Thành viên HĐQT Việt Nam (VIOD) với sự hỗ trợ của IFC và PwC ở Việt Nam.
Tiến sỹ Vũ Bằng, cố vấn cấp cao cho HĐQT của VIOD, Chủ tịch Hội đồng Sáng kiến quản trị công ty Việt Nam – VCGI
Theo ông Nguyễn Viết Thịnh, Tổng giám đốc VIOD, mong muốn lớn nhất của chương trình là hỗ trợ đắc lực cho Hội đồng quản trị (HĐQT) trong vai trò định hướng, giám sát và xây dựng hệ thống quản trị theo chuẩn quốc tế và phát triển bền vững tại các công ty cổ phần, đại chúng ở Việt Nam.
Khóa học diễn ra ngày 8-9/11 thu hút hơn 30 người tham dự là các thành viên HĐQT, thành viên Ban kiểm soát, các cán bộ quản lý cấp cao đến từ các công ty niêm yết, ngân hàng, công ty đại chúng và công ty nước ngoài có hoạt động tại Việt Nam.
Chương trình này được VIOD hợp tác cùng Công ty Tài chính quốc tế (IFC) và Công ty kiểm toán PwC thiết kế phiên bản tiếng Việt cho các công ty Việt Nam, dựa trên Chương trình ACMP gốc phiên bản tiếng Anh của IFC đã được VIOD cho ra mắt lần đầu tiên vào cuối tháng 5/2018.
Chương trình xoay quanh 2 mục tiêu chính: Thứ nhất, nghiên cứu các nguyên tắc cơ bản của các yêu cầu, nhiệm vụ và trách nhiệm chính của Ủy ban kiểm toán, cũng như các lĩnh vực chủ yếu của giám sát theo thông lệ quốc tế tốt nhất; thứ hai, cung cấp những hiểu biết về các thực tiễn quan trọng đóng góp cho tính hiệu quả của Ủy ban kiểm toán.
Ông Phan Đức Hiếu, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (trái) và ông Nguyễn Viết Thịnh,
Tổng giám đốc VIOD (phải)
Ủy ban kiểm toán trực thuộc HĐQT đóng vai trò thiết yếu trong công tác quản trị và giám sát các hoạt động và kết quả kinh doanh của công ty. Theo thông lệ quốc tế tốt, Ủy ban kiểm toán đóng vai trò trung tâm để đảm bảo các hệ thống kiểm soát nội bộ và quản lý rủi ro được tiến hành cùng với việc duy trì tính trung thực của quy trình báo cáo tài chính.
Luât Doanh nghiệp năm 2014 khuyến khích các công ty cổ phần áp dụng thông lệ quản trị tốt của quốc tế bằng cách đưa ra 2 lựa chọn cho doanh nghiệp: (i) giữ nguyên mô hình Ban kiểm soát hiện có; hoặc (ii) thành lập một Ủy ban kiểm toán (Ban kiểm toán nội bộ) trực thuộc HĐQT với yêu cầu tối thiểu có 20% thành viên độc lập trong HĐQT.
Mô hình Ủy ban kiểm toán ở nhiều nước đã chứng minh được tính hiệu quả đối với các hoạt động quản trị công ty. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay, mới chỉ có một số ít các công ty tiên phong thay đổi và áp dụng mô hình có Ủy ban kiểm toán. Trên thực tế, các công ty gặp phải không ít khó khăn trong việc chuyển đổi và thực hiện do thiếu các văn bản tài liệu hướng dẫn, cũng như thiếu các kinh nghiệm triển khai thực tế. Bà Nguyễn Nguyệt Anh, phụ trách Chương trình quản trị công ty Việt Nam của IFC cho rằng, để đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường vốn, các doanh nghiệp Việt Nam cần tiên phong trong việc áp dụng các thông lệ quản trị tốt nhằm tăng tính cạnh tranh và sức hút đối với các nhà đầu tư.
“Chương trình chuyên sâu về Ủy ban kiểm toán này là chương trình đầu tiên nằm trong chuỗi các chương trình quản trị tiên tiến mà IFC đang hỗ trợ kỹ thuật cho VIOD, nhằm giúp HĐQT tăng cường tính hiệu quả trong vai trò giám sát của mình”, bà Nguyệt Anh nói.
Ông Nguyễn Văn Thiền, Chủ tịch HĐQT CTCP Nước và môi trường Bình Dương (BWE) cho biết, công ty ông quyết định cử 4 lãnh đạo chủ chốt tham gia khóa học chuyên sâu về Ủy ban kiểm toán để trang bị nền tảng kiến thức tiên tiến, đồng thời để củng cố quan điểm cần minh bạch và chuẩn mực trong các báo cáo tài chính. BWE đã niêm yết trên Sở GDCK TP. HCM (HOSE) từ ngày 20/7/2017. Cũng như nhiều doanh nghiệp niêm yết, doanh nghiệp đại chúng khác, mô hình Ủy ban kiểm toán là một điểm mới với BWE, nhưng có nhiều lợi ích cho doanh nghiệp.
“Các ông chủ luôn phải đối diện với nỗi lo mất vốn, nên tôi tin việc trang bị kiến thức tiên tiến cho HĐQT để từ đó có cơ sở xây dựng hệ thống quản trị hiệu quả từ nội bộ là mong muốn của rất nhiều lãnh đạo doanh nghiệp, chứ không riêng BWE”, ông Thiền nói.
Chương trình chuyên sâu về Ủy ban kiểm toán nằm trong chuỗi “Chương trình quản trị tiên tiến (GEP)” của VIOD dành cho thành viên HĐQT – là chuỗi chương trình trọng tâm trong hoạt động của VIOD nhằm thúc đẩy tính chuyên nghiệp của HĐQT, nâng cao đạo đức kinh doanh và tính minh bạch tại các doanh nghiệp trong nước.
Ngọc Hà
Video đang HOT
Theo tinnhanhchungkhoan.vn
Thị trường tài chính: Chuyện mới thời 4.0
Trong một nỗ lực hướng đến các chuẩn mực quốc tế về công bố thông tin, Cuộc bình chọn các doanh nghiệp niêm yết sẽ buộc phải thay đổi chính mình sau mỗi lần tổ chức. Như bất kỳ cuộc bình chọn nào, tất cả không nằm ngoài mục đích tìm ra người xứng đáng nhất.
Với sự phát triển của công nghệ thông tin, điều thần bí nằm ở việc sở hữu thông tin mà các tổ chức lớn có được nay đã biến mất
Quá trình lựa chọn doanh nghiệp niêm yết năm nay cũng vậy nhưng khó hơn rất nhiều. Đó là tìm ra doanh nghiệp có phẩm hạnh đẹp về công bố thông tin.
Các định chế tài chính vẫn thường bàn về đổi mới sản phẩm dịch vụ trong chiến lược phát triển của họ. Tiến bộ công nghệ là yếu tố then chốt của đổi mới. Có một sự khác biệt giữa đổi mới mang tính đột phá và đổi mới mang tính cải tiến. Bài viết này là những ghi chép rời rạc về quá trình đổi mới đang âm thầm diễn ra trong lĩnh vực tài chính.
Thị trường tài chính
Thị trường tài chính, một cách ngắn gọn, giúp kết nối những người có t.iền nhàn rỗi với những những người cần t.iền. Các lý thuyết kinh tế đã chỉ ra rằng, một trong những vấn đề mà thị trường tài chính phải giải quyết là thông tin không cân xứng giữa người có t.iền và người cần t.iền.
TS. Quách Mạnh Hào, Đại học Birmingham, Vương quốc Anh
Cụ thể, những người có t.iền nhàn rỗi thường không thể hiểu rõ như chính những người cần t.iền về khả năng của họ cũng như về việc họ sẽ sử dụng t.iền như thế nào. Nói cách khác, người cần t.iền có nhiều thông tin hơn so với người có t.iền về việc t.iền sẽ được dùng vào việc gì và hiệu quả ra sao.
Sự tồn tại của thông tin không cân xứng cũng có nghĩa là các giao dịch sản phẩm tài chính phát sinh các chi phí làm giàu thông tin khiến các sản phẩm trở nên đắt đỏ, hoặc thị trường sẽ không tồn tại. Các định chế tài chính ra đời nhằm khắc phục khuyết tật của thị trường, trong đó có việc cải thiện vấn đề thông tin và giảm chi phí.
Các tổ chức đầu tư, môi giới chứng khoán hay các ngân hàng hoặc công ty bảo hiểm, dù các sản phẩm dịch vụ khác nhau, đều có mô hình kinh doanh dựa vào thông tin. Sự thành công và hiệu quả của thị trường tài chính nói chung, cũng như các định chế tài chính nói riêng, phụ thuộc nhiều vào việc họ đã tạo ra thông tin nhanh, thuận tiện với chi phí rẻ như thế nào.
Tiến bộ công nghệ thúc đẩy sự thay đổi nhanh chóng của thế giới
Trước sự tiến bộ của công nghệ, thế giới đang thay đổi nhanh chóng. Người ta nói nhiều tới Công nghiệp 4.0 để hàm ý rằng, tiến bộ công nghệ đang làm thay đổi cách thức các quan hệ sản xuất và quan hệ kinh tế vận hành.
Nếu như cách mạng Công nghiệp 1.0 là sự xuất hiện của máy hơi nước thay thế lao động thủ công; Công nghiệp 2.0 là sự xuất hiện của các dây chuyền sản xuất quy mô lớn; Công nghiệp 3.0 là sự tham gia của máy tính và quá trình tự động hóa thì Công nghiệp 4.0 là sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo và những nhà máy thông minh.
Đáng chú ý trong sự phát triển công nghệ là sự xuất hiện và vai trò của các công nghệ đột phá. Khác với công nghệ lối mòn chủ yếu dựa trên việc cải tiến hệ thống đã có, công nghệ đột phá hoàn toàn mới và thậm chí chưa hoàn thiện.
Những ví dụ về công nghệ đột phá có thể kể ra chẳng hạn máy tính để bàn đã thay thế máy chữ và sau đó thì chính nó lại dần bị thay thế bởi máy tích xách tay và máy tính bảng. Hay như email đã thay thế cách thức chúng ta trao đổi thông tin bằng đường bưu điện, hoặc như điện thoại di động thay thế điện thoại cố định và rồi chúng cũng đang dần bị thay thế bởi các mạng xã hội.
Đổi mới trong tài chính: Ai sẽ là người tiên phong?
Hai quan sát rời rạc nêu trên tưởng như không liên quan, nhưng khi ghép lại, chúng gợi ý cho chúng ta một bức tranh về nhu cầu đổi mới và những sản phẩm dịch vụ mới trên thị trường tài chính. Vậy, ai sẽ là người tiên phong trong đổi mới thị trường tài chính?
Christensen, Giáo sư Đại học Harvard và là một trong những người đầu tiên bàn về công nghệ đột phá, cho rằng, các tổ chức lớn thường không có động lực để thực hiện công nghệ đột phá mà chỉ tập trung nguồn lực vào cải thiện công nghệ hiện tại.
Số liệu khách hàng luôn là nhân tố trọng tâm trong việc ra quyết định của các tổ chức tài chính
Một phần lý do cho điều này là vì các tổ chức lớn thường phải tập trung nguồn lực vào công việc kinh doanh hiện tại, thu hút và duy trì khách hàng hiện hữu, chiếm lĩnh thị trường hơn là tập trung vào các công nghệ đột phá đầy rủi ro. Công nghệ đột phát do đó được cho sẽ được tạo ra phần lớn bởi các công ty khởi nghiệp, cụ thể trong lĩnh vực tài chính là các công ty FinTech.
Cách tiếp cận truyền thống trong thị trường tài chính là chỉ có các đại gia lớn và giàu có mới có thể tiến vào thị trường này. Điều đó không còn nữa. Những công ty khởi nghiệp FinTech tập trung vào những lĩnh vực cụ thể của dịch vụ tài chính, không cần quá nhiều t.iền theo cách truyền thống và đang dần chiếm lĩnh thị trường vốn độc quyền bởi những tổ chức lớn.
Đặc biệt, những người sử dụng dịch vụ, sau khi niềm tin bị xói mòn bởi khủng hoảng tài chính, quan tâm nhiều hơn tới các dịch vụ cho phép họ có thể quản lý, kiểm soát và thực hiện các lựa chọn mang tính cá nhân nhiều hơn.
Các dịch vụ từ bảo hiểm, đầu tư, gửi t.iền hay vay mượn đều có thể thực hiện nhanh chóng trực tuyến thông qua các công ty không đòi hỏi nhiều về vốn cũng như chi phí vận hành như các tổ chức tài chính truyền thống.
Những công ty khởi nghiệp đã vận dụng hết sức hài hòa sự tiến bộ công nghệ và vai trò của thông tin trong việc thiết kế sản phẩm. Chẳng hạn, các công ty tạo chợ đang rất thành công trong việc kết nối người mua và người bán trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, tương tự như mô hình Uber trong kinh doanh vận tải.
Tại Anh, người dùng thay vì đến gõ cửa từng công ty bảo hiểm, giờ chỉ cần tìm đến các nền tảng trực tuyến được cung cấp bởi các công ty khởi nghiệp để có được gần như tất cả thông tin họ cần liên quan tới chính sách bảo hiểm, so sánh và lựa chọn các chính sách phù hợp nhất một cách dễ dàng.
Một điển hình khác của đổi mới là việc ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tín dụng và đầu tư. Trong quá khứ, khi một cá nhân cần vốn, phần lớn họ chỉ có thể tìm đến một trong hai nguồn để vay mượn, gia đình hoặc bạn bè và ngân hàng.
Sự thiếu thông tin về những người cần vốn nhỏ làm cho chi phí giao dịch trở nên quá đắt đỏ, cộng thêm thủ tục ngân hàng thường rất rườm rà, khiến thị trường thất bại. Nhưng các công ty khởi nghiệp đã tạo ra các nền tảng về cho vay ngang hàng hay tài trợ nhóm đám đông để phục vụ những người cần vốn quy mô nhỏ và nhanh.
Có thể nói, các công ty khởi nghiệp đang dần chiếm ưu thế trong mảng thị trường phục vụ các nhu cầu nhỏ của các doanh nghiệp nhỏ và người dùng cá nhân. Đây là lĩnh vực mà các tổ chức lớn không phải không biết, nhưng họ không làm bởi chi phí với họ quá lớn.
PwC trong một báo cáo về xu hướng thị trường tài chính vài năm trước đã đưa ra nhận định của các tổ chức truyền thống rằng, các công ty FinTech sẽ dần chiếm lĩnh khoảng 25% thị phần toàn thị trường tài chính. Đó cũng chính là lý do tại sao cùng với sự xuất hiện của các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực tài chính là xu thế mua lại các công ty khởi nghiệp này của các tổ chức tài chính truyền thông.
Vấn đề thứ hai của xu thế đổi mới trên thị trường tài chính là tầm quan trọng ngày càng gia tăng của khoa học dữ liệu và sự gia tăng trải nghiệm của khách hàng. Phân tích dữ liệu từ lâu đã được dùng trong kinh doanh dịch vụ tài chính. Từ việc các tổ chức ghi nhận các thông tin cá nhân thông thường để xác định về tính cách rủi ro hay khả năng tài chính để ra quyết định cho vay, các tổ chức tài chính lớn đã thu thập một lượng dữ liệu lớn tổng hợp mở rộng về hành vi, thói quen, sở thích, quan điểm cá nhân của các khách hàng để thiết kế và cung cấp các sản phẩm phù hợp với các đặc tính đó.
Chẳng hạn, các công ty đã bắt đầu dùng nghiên cứu về cách thức con người dùng mạng xã hội để đưa ra những phân tích dữ liệu cần thiết cho các tổ chức tài chính về mức độ uy tín của khách hàng. Trang fanpage của công ty bạn có nhiều likes hay không, hay bạn có phản hồi thường xuyên với những bình luận của khách hàng hay không, cũng là yếu tố được phân tích. Hay thậm chí, việc kết bạn với ai, họ có thói quen gì cũng có thể được phân tích để xác định xu hướng tiêu dùng và vay mượn trong tương lai của chính bạn.
Sự chuyển dịch từ tập trung vào sản phẩm sang tập trung vào khách hàng là thực sự có ý nghĩa bởi nó chủ động giải quyết được vấn đề về thông tin không cân xứng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu và khả năng của khách hàng.
Bạn sẽ không ngạc nhiên khi thấy rằng, mỗi khi bạn tìm kiếm một sản phẩm nào đó trên mạng, chỉ một lúc sau trên các trang mà bạn mở sẽ tràn ngập các quảng cáo sản phẩm liên quan. Đó là vì các công ty hiểu rõ bạn đang muốn gì từ những dấu vết bạn để lại trên mạng.
Số liệu khách hàng luôn là nhân tố trọng tâm trong việc ra quyết định của các tổ chức tài chính. Những người làm ngân hàng ra quyết định dựa trên chỉ số tín dụng trong khi những nhà bảo hiểm nhìn vào lịch sử lái xe hoặc sức khỏe của khách hàng trước khi đưa ra một chính sách bảo hiểm.
Việc sử dụng dữ liệu và thông tin không chỉ dừng lại ở các dữ liệu lịch sử mà nó đang hướng tới các dữ liệu trực tiếp. Khi con người và các thiết bị trở nên kết nối phụ thuộc lẫn nhau nhiều hơn, những dữ liệu real time (trực tiếp) được thu thập để đưa ra những quyết định nhanh hơn.
Sự phát triển của khoa học dữ liệu cũng dẫn tới xu hướng trải nghiệm ra quyết định của khách hàng. Các dịch vụ tài chính truyền thống thường dựa vào các nhà môi giới và tư vấn tài chính - những người đ.ánh giá tình hình tài chính cá nhân của khách hàng và ra khuyến nghị. Những người này có lợi thế rất lớn bởi sự tiếp cận cơ sở dữ liệu và thông tin so với khách hàng của họ.
Trong một thời gian dài, các khách hàng cá nhân, chẳng hạn những nhà đầu tư, đã thường tự thực hiện các giao dịch với niềm tin rằng, họ có thể làm tốt hơn những người chuyên nghiệp. Với xuất hiện của các FinTech và sự phát triển của khoa học dữ liệu, ý tưởng về các trải nghiệm cá nhân ngày càng rõ hơn.
Nói cách khác, điều thần bí nằm ở việc sở hữu thông tin mà các tổ chức lớn có được nay đã biến mất - các khách hàng cá nhân có thể tiếp cận thông tin giống như họ. Nhu cầu thông tin của các khách hàng cá nhân được đáp ứng bởi các nhà tư vấn tự động - những robot tư vấn dựa trên phân tích cơ sở dữ liệu.
Các nhà tư vấn tự động trực tuyến đang trở nên chiếm ưu thế và các công ty môi giới và đầu tư sẽ dần mất thị trường. Điều này sẽ buộc các tổ chức tài chính phải đổi mới hướng tới sự thân thiện hơn với khách hàng, cho phép khách hàng trải nghiệm nhiều hơn trong các quyết định của họ.
Chẳng hạn, đổi mới với các công ty chứng khoán không phải là cung cấp cho khách hàng dịch vụ môi giới chi phí cao bán kèm tư vấn, mà là phát triển các mô hình môi giới giá rẻ và cho khách hàng nhiều thông tin và tự do hơn trong việc ra quyết định, hướng tới phát triển các danh mục đầu tư thông minh với sự trợ giúp của các robot đầu tư tự động.
Điểm thứ ba trong xu thế đổi mới thị trường tài chính là quá trình làm lớn các dịch vụ nhỏ và sự hợp tác để cung cấp dịch vụ tổng thế cho khách hàng. Những người đổi mới truyền thống thường có xu hướng bắt chước những gì các tổ chức lớn đã làm và cố gắng làm tốt hơn.
Ngày nay, đổi mới hướng vào những dịch vụ nhỏ, các tổ chức lớn càng không làm và khách hàng càng thất vọng càng tốt. Ví dụ trong lĩnh vực chuyển t.iền kiều hối, theo truyền thống dịch vụ này không phải là lĩnh vực ngân hàng ưa thích bởi nó có chi phí lớn và mất thời gian nếu khách hàng chuyển t.iền nhỏ. Nhưng điều đó không phải là vấn đề đối với các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực chuyển t.iền.
Bằng việc kết nối hệ thống ngân hàng, tạo ra nền tảng giao diện thân thiện, họ đã cho phép khách hàng có thể chuyển t.iền nhanh, dễ dàng và rẻ. Trong tương lại gần, sự tiến bộ của công nghệ cũng sẽ dẫn tiến tới việc chuyển t.iền cũng đơn giản như chúng ta gửi tin nhắn qua mạng xã hội.
Việc chiếm lĩnh các mảng thị trường nhỏ của những người đổi mới không đồng nghĩa với việc họ muốn cạnh tranh với các đối thủ truyền thống. Ngược lại, cả những tổ chức truyền thống và những người đổi mới đều nhận thấy lợi ích của việc họ hợp tác.
Những người đổi mới thông minh sẽ nhận ra rằng, họ có thể sử dụng chiến lược tay đôi, trong đó họ cạnh tranh tại những mảng dịch vụ thế mạnh, nhưng hợp tác cho lĩnh vực họ không giỏi. Với những tổ chức lớn, việc hợp tác không những mang lại cho họ khách hàng mới mà còn giúp họ hiểu rõ hơn cá lợi thế chiến lược mà những công ty khởi nghiệp đang nắm giữ, từ đó giúp họ có các tiếp cận mới trong lĩnh vực nghiên cứu phát triển của chính họ.
Kết quả là chúng ta sẽ thấy những sự kết hợp. chẳng hạn như Apple Pay không nhất thiết phải dẫn tới sự biến mất của hệ thống thanh toán như Visa và Mastercard. Hoặc các ngân hàng có thể hợp tác với các công ty có lợi thế nhất định nhằm bán chéo hoặc giới thiệu sản phẩm. Điều này cuối cùng không nằm ngoài mục tiêu cung cấp dịch vụ tổng thể cho khách hàng.
Vài nhận xét cuối cùng
Đổi mới trên thị trường tài chính đang diễn ra hàng ngày với sự phát triển của công nghệ. Đổi mới không đồng nghĩa với sự biến mất của các dịch vụ tài chính truyền thống. Nhưng sự hiện diện vật lý của các định chế tài chính có thể sẽ là một dấu hỏi.
Chẳng hạn, dịch vụ ngân hàng sẽ không mất đi, nhưng ngân hàng trực tuyến và ngân hàng di động sẽ dần thay thế các ngân hàng truyền thống với trụ sở khang trang. Thậm chí, ngân hàng trực tuyến cũng sẽ dần biến mất giành chỗ cho ngân hàng di động và ngân hàng trên mạng xã hội. Nói cách khác, các dịch vụ tài chính sẽ dần dần được phát triển trên các nền tảng trực tuyến, thay vì các trụ sở mặt đất.
Trong sự phát triển của khoa học dữ liệu, yếu tố then chốt trong tương lai sẽ nằm ở khả năng bảo mật, thay vì khả năng xử lý dữ liệu thành thông tin như hiện tại. Những công nghệ nền tảng như Blockchain sẽ phát triển bởi nó cho phép thực hiện các giao dịch an toàn và bảo mật. Và một điểm quan trọng và thú vị nữa sẽ là sự biến mất của các đồng t.iền thực tế. Thói quen dùng thẻ và t.iền số sẽ dần thay thế nó.
Theo TS. Quách Mạnh Hào, Đại học Birmingham, Vương quốc Anh
Đặc san Toàn cảnh doanh nghiệp niêm yết 2018
Lập báo cáo thường niên: Một số điểm cần hoàn thiện Kết quả vòng chấm sơ khảo Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết cho thấy, trong báo cáo thường niên của một số doanh nghiệp, nội dung về tác động đến môi trường và xã hội chưa đầy đủ, hoặc chưa biết cách trình bày, hay báo cáo đ.ánh giá của ban giám đốc có những điểm không được phân tích kỹ... Năm...
