Đột tử khi chơi thể thao: Nguyên nhân có thể do đâu?
Để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra, bác sĩ khuyến cáo, trước khi chơi bất kỳ môn thể thao nào, người dân đều cần phải kiểm tra sức khỏe, cũng như lắng nghe cơ thể trong quá trình vận động.
80% ca đột tử khi chơi thể thao có sẵn bệnh lý tim mạch
Các chuyên gia nhận định có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến đột tử khi chơi thể thao.
Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch má.u Việt Nam, thể thao nâng cao sức khỏe là rất tốt. Tuy nhiên nếu chúng ta không đảm bảo an toàn tập luyện, không kiểm tra, sàng lọc, điều trị triệt để những chấn thương, bệnh lý tiềm ẩn trước đó thì có thể gây chấn thương, gây ra các bệnh lý cấp tính về tim mạch, hô hấp.
ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch má.u Việt Nam (Ảnh: Bác sĩ cung cấp).
Thậm chí, người tập có thể đối mặt với tình trạng nhồi má.u cơ tim, ngừng tim, tăng huyết áp, xuất huyết não…
Do đó, khi tham gia chơi thể thao cần chú ý tới sức khỏe của bản thân.
Tình trạng đột quỵ khi chơi thể thao chủ yếu do người bệnh có vấn đề về huyết áp, bệnh lý tim mạch. Hoạt động quá sức khiến bệnh lý tái phát và dẫn đến đột quỵ.
Đột quỵ não có 2 thể là nhồi má.u não và xuất huyết não.
Trong đó, nhồi má.u não là một dạng của tai biến mạch má.u não, xảy ra khi một mạch má.u bị tắc, nghẽn, gây hoại tử và chế.t khu vực não không được cung cấp má.u, dẫn đến các chứng đột quỵ và có thể t.ử von.g.
Xuất huyết não xảy ra khi mạch má.u não bị vỡ, má.u đột ngột xâm lấn vào não, làm tổn thương não.
“Cụ thể khi đá bóng, nhịp tim thay đổi, đậ.p nhanh hơn, nếu không kiểm soát tốt sẽ khiến nhịp tim, huyết áp tăng nhanh, xuất hiện các cơn thiếu má.u lên não.
Tập luyện thể thao không đúng cách có thể dẫn đến nhiều nguy cơ sức khỏe (Ảnh: Getty).
Có thể sau vài phút người bệnh sẽ trở lại trạng thái bình thường nhưng đây chính là dấu hiệu dự báo cơn đột quỵ nguy hiểm sắp xảy ra”, BS Mạnh cho hay.
Video đang HOT
Thực tế, khoảng 80% các trường hợp đột tử khi chơi thể thao là người có bệnh lý tim mạch từ trước. Có những người đã biết trước bệnh, nhưng chủ quan nghĩ là nhẹ. Cũng có những người có bệnh lý nhưng chưa phát hiện vì không đi khám hoặc khám nhưng không đúng chuyên khoa, không được phát hiện.
Một số hội chứng hay bệnh lý dễ gây ngừng tim khi gắng sức, ví dụ như: hội chứng Brugada, hội chứng WPW, bệnh cơ tim phì đại…
Những người bị hội chứng đó, có thể không hề có yếu tố khởi phát, nhưng tự nhiên xuất hiện rối loạn nhịp tim, tim đậ.p rất nhanh. Bình thường tim đậ.p 70 – 80 lần/phút nhưng khi rối loạn, nhịp tim tăng lên 300-400 lần/phút gây tụt huyết áp, ngất xỉu và có thể ngừng tim ngay sau đó.
Tiêu cơ vân: Tình trạng nguy hiểm khi chơi thể thao quá độ
Một tình trạng nguy hiểm khác khi chơi thể thao cường độ mạnh, quá sức là tiêu cơ vân.
Theo TS.BS Nguyễn Văn Tuyên, Trưởng khoa Nội thận – Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, các chương trình tập luyện cường độ cao dồn ép rất nhiều áp lực lên các cơ.
“Hội chứng tiêu cơ vân được định nghĩa là tình trạng hủy hoại tế bào cơ vân, từ đó giải phóng vào má.u các thành phần của tế bào cơ như: myoglobin, các men có trong cơ vân, kali, photpho, axit uric, creatine kinase (CK), AST, ALT… gây rối loạn nước – điện giải.
Tình trạng này dẫn đến sốc giảm thể tích, toan hóa má.u, suy thận cấp do myoglobin làm tắc ống thận, hội chứng khoang… Các thành phần này tăng cao trong má.u sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh thậm chí là t.ử von.g”, BS Tuyên phân tích.
Nhận diện “báo động đỏ” khi chơi thể thao
Theo BS Mạnh, có thể nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ qua quy tắc “BE FAST”:
- B (Balance – Thăng bằng): Diễn tả triệu chứng khi bệnh nhân đột ngột mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu dữ dội và mất khả năng phối hợp vận động.
- E (Eyesight – Thị lực): Thể hiện việc bệnh nhân bị mờ mắt (giảm thị lực) hoặc mất hoàn toàn thị lực của một hoặc cả 2 mắt.
- F (Face – Khuôn mặt): Miêu tả sự biến đổi của khuôn mặt, bệnh nhân có thể bị liệt, méo miệng, nhân trung (đoạn nối giữa điểm dưới mũi đến môi trên) bị lệch, thể hiện rõ nhất khi bệnh nhân cười mở miệng lớn.
- A (Arm – Cánh tay): Bệnh nhân cử động khó hoặc không thể cử động tay chân, tê liệt một bên cơ thể. Cách xác nhận nhanh chóng nhất là yêu cầu bệnh nhân giơ 2 tay lên và giữ lại cùng một lúc.
- S (Speech – Giọng nói): Bệnh nhân khó nói, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường. Bạn có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người nghi ngờ bị đột quỵ lặp lại một câu đơn giản bạn vừa nói.
- T (Time – Thời gian): Khi xuất hiện đột ngột các triệu chứng trên hãy nhanh chóng gọi 115 hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
“Trước khi tập bất kỳ môn thể thao nào đều cần phải kiểm tra thể lực. Chúng ta có thể đến gặp bác sĩ thể thao hoặc huấn luyện viên thể lực để được tư vấn, khám sàng lọc xem có bệnh lý gì tiềm tàng không như: bệnh tim, phổi hoặc gia đình có tiề.n sử về tim phổi, huyết áp, cơ xương khớp…
Nếu có vấn đề gì bất thường, người dân được tư vấn chọn môn tập và chọn lượng vận động phù hợp, nếu không có thể xuất hiện các bệnh lý, tai biến.
Ngoài ra, trước bất cứ hoạt động thể dục thể thao nào, mỗi người cần dành thời gian khởi động làm nóng cơ thể, để cơ thể có thời gian thích nghi với hoạt động gắng sức”, BS Mạnh khuyến cáo.
Ngày 20/10, Công an quận Hoàng Mai (Hà Nội) cho biết, đang điều tra nguyên nhân t.ử von.g của một người đàn ông khi đang tập gym.
Theo phản ánh trên mạng xã hội, ngày 20/10, người đàn ông trên đến tập tại phòng tập California Fitness & Yoga cơ sở ở quận Hoàng Mai, Hà Nội. Quá trình tập, người này bất ngờ ngất xỉu, có dấu hiệu bị đột quỵ.
Sau khoảng 30-40 phút, việc sơ cứu không đem lại tác dụng. Khi nhân viên y tế đến nơi, nạ.n nhâ.n đã t.ử von.g.
Bệnh lý tim mạch đang trẻ hóa
Lối sống, áp lực công việc và phương pháp chăm sóc sức khỏe chưa tốt khiến cho tỷ lệ người trẻ mắc bệnh lý tim mạch ngày càng gia tăng, có nhiều trường hợp mắc bệnh cảnh nặng nề.
Các bác sĩ Bệnh viện E can thiệp tim mạch cho bệnh nhân.
Gia tăng người mắc bệnh tim mạch
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thế Huy, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E cho biết, bệnh tim mạch thường được chia thành 2 nhóm: Bệnh tim bẩm sinh và bệnh tim mắc phải.
Hiện nay, các bệnh lý tim mắc phải đang có xu hướng gia tăng. Các bệnh lý tim mắc phải thường gặp là tăng huyết áp, xơ vữa mạch má.u, thiếu má.u cơ tim do tổn thương động mạch vành, các bệnh lý về động mạch chủ hoặc động mạch ngoại biên.
Bên cạnh đó, còn có bệnh lý hở van tim, tim bẩm sinh. Các tình trạng như suy tim, rối loạn nhịp tim cũng là tình trạng phổ biến có thể gây ra t.ử von.g do bệnh tim mạch.
Các bệnh lý tim mạch nguy hiểm thường gặp trong trường hợp cấp cứu như nhồi má.u cơ tim cấp, phình tắc động mạch chủ hoặc các trường hợp gây tắc mạch gồm đột quỵ não, tai biến mạch má.u não, xuất huyết não.
Bệnh tim mạch thường được ví như "sát thủ thầm lặng" vì bệnh thường diễn biến âm thầm. Thí dụ như bệnh lý tăng huyết áp thường không có triệu chứng cụ thể, chỉ khi đo huyết áp người bệnh mới thấy chỉ số huyết áp tăng cao. Điều này khiến người bệnh chủ quan trong điều trị và theo dõi tình trạng bệnh.
Do đó, người bệnh thường phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn và khiến bệnh có nhiều biến chứng, tăng nguy cơ t.ử von.g.
Các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch là người cao tuổ.i. Người cao tuổ.i dễ mắc các bệnh tim mạch do mạch má.u bị tổn thương dần theo thời gian, thường xuất hiện các mảng xơ vữa bám trong thành mạch. Điều này gây ra tình trạng hẹp mạch hoặc tắc mạch má.u.
Bên cạnh đó, nhóm bệnh nhân bị béo phì hoặc có bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid má.u hoặc những người có người thân mắc bệnh lý tim mạch cũng là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh tim mạch.
Bệnh lý tim mạch đang trẻ hóa
Gần đây, có những bệnh nhân chỉ mới 30-35 tuổ.i nhưng đã vào viện với tình trạng tắc hoàn toàn mạch vành hay còn gọi là nhồi má.u cơ tim cấp và có diễn biến nặng nề.
"Ngay cả khi bệnh nhân được tiến hành các thủ thuật để thông tắc mạch và đặt stent, người bệnh vẫn phải chịu những ảnh hưởng nặng nề như suy tim trong tương lai", bác sĩ Huy nói.
Đa phần các bệnh nhân trẻ tuổ.i mắc bệnh tim mạch thường gặp các vấn đề căng thẳng trong công việc, thường xuyên hút thuố.c l.á, bị béo phì. Đây đều là các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở người trẻ tuổ.i. Bên cạnh đó còn có các yếu tố khác như mắc bệnh tiểu đường, thường xuyên sử dụng rượu bia cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
"Người trẻ thường chịu nhiều áp lực cuộc sống do công việc khiến họ đôi khi lơ là trong việc chăm sóc sức khỏe của bản thân. Thí dụ như, họ có chế độ ăn không hợp lý, thường xuyên ăn đồ ăn nhanh, thức khuya, ít vận động. Các yếu tố này làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở người trẻ, đặc biệt bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng lâu dài.
Do đó, người trẻ cần phải ý thức hơn trong việc bảo vệ bản thân khỏi bệnh tim mạch bởi đây là căn bệnh có thể mắc ở mọi lứa tuổ.i", bác sĩ Huy cảnh báo.
Khi cấp cứu tim mạch, yếu tố thời gian đóng vai trò vô cùng quan trọng khi bệnh nhân đã có những yếu tố cấp tính về tim mạch. Các trường hợp cấp cứu tim mạch như nhồi má.u cơ tim cấp, tai biến mạch má.u não cấp... là khi các bộ phận trọng yếu như tim và não đang bị thiếu má.u.
Lúc này, cấp cứu càng sớm thì người bệnh càng có nhiều cơ hội để phục hồi. Như vậy, "khung giờ vàng" là khoảng thời gian hồi phục tốt nhất cho các phần bị tổn thương khi bệnh nhân gặp tai biến.
Do đó, nếu người thân trong gia đình có các vấn đề tim mạch cấp tính như đau ngực dữ dội, liệt nửa người thì cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu kịp thời, chẩn đoán bệnh và chuyển bệnh nhân vào các chuyên khoa sâu để điều trị kịp thời.
Ngoài ra, những người đã mắc bệnh tim mạch cũng cần thường xuyên thăm khám, sử dụng thuố.c đều chỉ định của bác sĩ để duy trì sức khỏe của bản thân.
Những người có người thân trong gia đình mắc bệnh tim mạch thường dễ bị di truyền và có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch. Trong trường hợp này, khi thấy bản thân có các dấu hiệu của bệnh tim mạch như khó thở, tức ngực, hồi hộp,... người bệnh cần đến các chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán bệnh kịp thời.
Theo bác sĩ Huy, mọi người có thể phòng tránh bệnh tim mạch bằng cách hạn chế các yếu tố nguy cơ như cai thuố.c l.á; hạn chế sử dụng rượu, bia;...
Đối với những bệnh nhân trẻ tuổ.i hoặc những người đã mắc bệnh tim mạch cần phải có chế độ ăn hợp lý, duy trì cân nặng phù hợp, tập thể dục đều đặn, cân đối công việc và cuộc sống.
Ngăn ngừa nhồi má.u cơ tim với 4 bí quyết sau Nhồi má.u cơ tim một là bệnh lý tim mạch nguy hiểm, có thể gây t.ử von.g. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa, giảm thiểu nguy cơ nếu có biện pháp chăm sóc sức khỏe đúng. Hiện nay, tỷ lệ người bị nhồi má.u cơ tim đang có xu hướng tăng và điều đáng lo ngại hơn là đối tượng...