Điều trị xơ phổi ở bệnh nhân hậu Covid-19

Bộ Y tế ngày 1.8 ban hành ‘Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sau nhiễm Covid-19 ở người lớn’.

Theo hướng dẫn, hậu Covid-19 là bệnh lý mới nổi, chưa được hiểu biết đầy đủ, có thể gây nên tình trạng sức khỏe nghiêm trọng.

Viện Y tế quốc gia của Vương quốc Anh (National Institute for Health and Clinical Excellence – NICE) tháng 3.2022 đưa ra 4 phân loại sau: 1/ Covid-19 cấp: triệu chứng kéo dài 4 tuần; 2/ Covid-19 bán cấp: triệu chứng kéo dài 4 – 12 tuần; 3/ Hậu Covid-19: triệu chứng xuất hiện trong hoặc sau khi mắc Covid-19, kéo dài trên 12 tuần và không thể lý giải bằng các chẩn đoán khác; 4/ Covid-19 kéo dài: triệu chứng tiếp diễn hoặc xuất hiện sau giai đoạn Covid-19 cấp.

Sơ đồ tiếp cận hậu Covid-19. Ảnh BỘ Y TẾ

Phổi là cơ quan tổn thương chính thường gặp ở đa số bệnh nhân (BN) Covid-19. Những người bệnh qua được giai đoạn cấp có thể có các bất thường về phổi lâu dài như xơ phổi, dẫn đến suy giảm chức năng phổi, biểu hiện thường gặp là khó thở.

Khó thở là triệu chứng hay gặp (14 – 36%) ở BN hậu Covid-19, tùy theo mức độ: nhẹ là cảm giác hụt hơi, tăng khi gắng sức, hoặc nặng hơn, khó thở thường xuyên, giảm ô xy máu (khi có tổn thương di chứng xơ phổi).

Ho kéo dài thường biểu hiện từ giai đoạn cấp tính, kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng sau đó, xuất hiện ở 7 – 34% trường hợp hậu Covid-19.

Đau ngực, cảm giác khó chịu trong lồng ngực, xuất hiện ở 10 – 22% các trường hợp.

Xơ phổi sau Covid-19 là di chứng sau tổn thương phổi, chủ yếu gặp ở người bệnh nặng, sau thời gian điều trị tại khoa cấp cứu/ICU hồi phục ra viện; xuất hiện ở 3 – 8% các trường hợp. Tình trạng xơ hóa phổi có thể xảy ra ở BN hậu Covid-19. BN xơ phổi được điều trị thuốc trong 4 – 6 tuần theo đơn của bác sĩ. Ngoài ra, cần điều trị các bệnh đồng mắc nếu có như hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm trào ngược dạ dày thực quản, phòng nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch…

Với BN khó thở do hậu Covid-19, theo hướng dẫn, BN có thể được thở ô xy dài hạn khi thiếu ô xy mạn tính; thở ô xy kết hợp thông khí không xâm nhập với áp lực dương liên tục trong trường hợp tắc nghẽn ngừng thở khi ngủ kèm giảm ô xy máu ban đêm…