Đặc sản “gác bếp” Tây Bắc ai từng thử qua cũng phải lòng

Thịt trâu gác bếp và thịt lợn gác bếp từ lâu đã là đặc sản nổi tiếng của núi rừng Tây Bắc. Ai đã từng một lần được thưởng thức hai món “gác bếp” độc đáo này chắc hẳn vẫn còn mãi luyến lưu hương vị của nó.

Tây Bắc – một địa danh đã đi vào thơ ca không chỉ bởi vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo mà còn bởi những con người mộc mạc, chân chất cùng với nền ẩm thực phong phú, hiếm có.

Tuy nhiên, phải nói rằng, những cung đường quanh co uốn lượn, những dòng sông lững lờ dưới triền núi, những cao nguyên đẹp miên man trong mùa hoa là những phong cảnh chúng ta có thể rất dễ bắt gặp khi đến vùng núi phía Bắc. Điều duy nhất tạo nên sắc riêng cửa từng vùng có lẽ đến từ con người và nền ẩm thực đặc trưng mỗi nơi. Với Tây Bắc, khi nhắc đến những món ăn tạo nên nét riêng biệt của vùng đất này có lẽ không thể không nhắc đến hai món “gác bếp” cực kì nổi tiếng là thịt trâu và thịt lợn.

Không phải tự dưng mà người ta xếp hai loại thịt khô này vào danh sách những sản vật hàng đầu của Tây Bắc, bởi hai món “gác bếp” này đã có từ rất lâu đời, để mà nói ai là người đã sáng tạo ra món đặc sản này thì ngay cả các cụ già làng nhất cũng không biết được, chỉ biết rằng đã có từ hàng ngàn năm nay.

Không chỉ vậy, hương vị của hai món đặc sản này còn mang hương thơm của các loại gia vị nổi tiếng chỉ có riêng ở vùng cao như: hạt mắc khén, hạt dổi,… tạo nên một món ăn đậm chất núi rừng với hương vị khó quên.

Trâu gác bếp vốn là đặc sản của người Thái đen, xưa kia họ nghĩ ra cách ướp thịt trâu, bò treo lên gác bếp để có thể ăn được lâu, dùng trong những ngày lễ tết, cỗ bàn hay những dịp quan trọng. Ngày nay, thịt trâu gác bếp trở thành đặc sản vùng cao Tây Bắc, phổ biến hơn trong bữa cơm của dân bản, được những thực khách bốn phương rất ưa thích.

Trâu gác bếp được xem là một món đặc sản đặc sắc của Tây Bắc có lẽ đến từ cách chế biến và bảo quản cầu kỳ của món ăn này. Để làm trâu gác bếp người ta phải chọn từ thịt thăn và bắp trâu tươi. Sau đó, họ róc các thớ thịt ra thành từng miếng, tẩm gia vị đặc biệt dậy mùi như hạt dổi, hạt sẻn… rồi gác bếp cho chín dần bằng khói bếp củi.

Thịt trâu sấy vừa tới, thịt có độ dai vừa phải, thớ thịt hồng nhẹ đan xen, không cứng, ăn còn nguyên vị ngọt của thịt tươi.

Khi thưởng thức, vị ngọt của thịt hoà quyện cùng cái vị đậm đà cay cay thơm nồng của gia vị vùng cao khiến ai từng ăn một lần đều nhớ mãi không quên. Đó cũng là một trong những lý do vì sao thịt trâu khô lại được nhiều người yêu thích đến vậy.

Cũng giống như thịt trâu, lợn gác bếp cũng có cách làm tương tự. Chỉ khác ở chỗ nguyên liệu và gia vị tẩm ướp.

Để làm ra thịt lợn gác bếp ngon người dân Tây Bắc chọn thịt từ những chú lợn được chăn thả tự nhiên ở núi cao. Khác với thịt trâu, lợn gác bếp có chút cay cay của gừng, của ớt, thơm thơm của tỏi và mắc khén và đặc trưng nhất là những loại lá rừng được đồng bào cho vào để tẩm ướp trước khi sấy thịt. Do vậy khi thưởng thức món thịt lợn gác bếp cho ta cảm giác rất lạ, vị ngọt ngậy, dai của thịt mà không hề bị ngấy.

Món thịt lợn gác bếp giờ đây không chỉ là món ăn truyền thống của người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng Tây Bắc Việt nam mà còn là món đặc sản được nhiều người yêu thích với bất cứ ai yêu thích nghẹ thuật ẩm thực Tây Bắc. Ngày nay ở rất nhiều nơi học cách làm thịt lợn gác bếp ở vùng đất này, nhưng không đâu cũng có thể làm được món thịt lợn gác bếp ngon như nơi đây.

Có những người cầu kì, muốn thưởng thức trọn vị ngon của hai loại đặc sản “gác bếp” này đã lặn lội lên tận Tây Bắc để ăn và mua về. Thế nhưng, nếu tìm tòi một chút, bạn có thể mua được thịt trâu và thịt lợn gác bếp chính hiệu Tây Bắc ngay tại Hà Nội mà không phải đi đâu xa. Bởi, để đáp ứng nhu cầu của người dân Hà thành, tiểu thương vùng cao đã không ngại mang đặc sản quê mình đi xa hơn để nhiều người biết đến hơn. Tuy nhiên, khi tìm đến những địa chỉ mua hàng bạn cũng nên tìm hiểu chọn nơi uy tín, có thương hiệu để tránh mua phải hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Đều là những đặc sản không có chất bảo quản bởi vậy khi mua thịt trâu gác bếp và thịt lợn gác bếp về bạn nên bảo quản trong ngăn đá của tủ lạnh như vậy sản phẩm sẽ sử dụng được lâu hơn. Nếu được bảo quản tốt, trong vòng 6 đến 8 tháng hai loại thịt khô này vẫn không mất đi hương vị của nó.