Ba mặt trận Israel đang phải đối phó ngoài Gaza
Israel đối mặt với một loạt mặt trận tấn công mới trong cuộc chiến chống Hamas.
Xe tăng của Israel ở Cao nguyên Golan khai hoả. Ảnh: AFP
Năm tuần kể từ khi bắt đầu xung đột, các cuộc tấn công vào Israel đang trải dài từ biên giới với Liban và Syria đến Bờ Tây và Biển Đỏ.
Theo tờ El Pais, mối lo ngại rằng cuộc chiến giữa Israel và Hamas ở Gaza sẽ lan rộng khắp khu vực đã phần nào trở thành hiện thực. Năm tuần sau khi Hamas phát động cuộc tấn công c.hết chóc vào ngày 7/10, Israel đang phải đối mặt với các mặt trận tấn công mới, nằm bên ngoài vùng đất của người Palestine nhưng lại hướng vào trong lãnh thổ của người Do Thái. Ông Benny Gantz, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel và hiện là thành viên của nội các chiến tranh, thừa nhận rằng đất nước của ông hiện đang trong một “cuộc chiến trên nhiều mặt trận”.
“Trọng tâm chính là ở Gaza, nhưng chúng tôi đang chiến đấu phòng thủ và tấn công ở phía Bắc và các khu vực khác”, ông Gantz, người từng đóng vai trò Tổng Tham mưu trưởng IDF (Lực lượng Phòng vệ Israel) trong cuộc chiến quy mô lớn năm 2014 ở Gaza, cảnh báo vào tuần trước. Tuyên bố của ông được đưa ra một tháng sau khi bắt đầu cuộc chiến khiến 1.200 người ở Israel và hơn 11.000 người ở Gaza t.hiệt m.ạng. Các cuộc tấn công chống lại Israel, chủ yếu do dân quân và các nhóm vũ trang được cho là được Iran ủng hộ, kéo dài từ biên giới Liban và Syria, đến Bờ Tây và Biển Đỏ.
Mặt trận phía Bắc
Sự leo thang của các cuộc đụng độ ở biên giới Liban – Israel đã mở ra mặt trận thù địch lớn nhất và bùng nổ nhất sau cuộc xung đột ở Dải Gaza. Kể từ ngày 7/10, 90 người – trong đó 70 người là thành viên của lực lượng Hezbollah – đã t.hiệt m.ạng trên lãnh thổ Liban. Các cuộc đấu rocket giữa quân du kích dòng Shiite và pháo binh Israel ở cả hai bên Đường Xanh (đường phân chia giữa hai quốc gia vẫn đang có chiến tranh về mặt kỹ thuật) đang trở nên căng thẳng hơn và sâu rộng hơn mỗi ngày. Hôm 11/11, đụng độ đã xảy ra tại một khu vực nằm cách biên giới 40km về phía Bắc, nơi một máy bay không người lái của Israel tấn công một phương tiện của Liban.
Ông Yossi Kuperwasser, người từng đứng đầu bộ phận nghiên cứu tình báo của IDF, tin rằng “sự leo thang trên mặt trận Liban đang diễn ra một cách có kiểm soát”. “Nhưng sau khi Israel xâm nhập vào Thành phố Gaza, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều cuộc đối đầu hiếu chiến hơn ở biên giới Liban”, ông Kuperwasser nhận định hôm 9/11 tại một hội nghị dành cho các nhà báo nước ngoài ở Jerusalem.
Theo quan điểm của ông, “dường như cả Israel và Hezbollah đều không sẵn sàng phát động một cuộc chiến tranh toàn diện” như năm 2006. Khi đó, 1.300 người Liban, chủ yếu là dân thường và 165 người Israel, hầu hết là binh lính, đã t.hiệt m.ạng trong 33 ngày giao tranh. Sau này, 10.800 lính gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc từ 40 quốc gia đã được triển khai tới biên giới.
Trong bài phát biểu thứ hai kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Gaza, lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah hôm 11/11 cho biết Iran “cung cấp hỗ trợ về quân sự, tài chính và ngoại giao”. Ông nói thêm: “Nếu sự phản kháng diễn ra mạnh mẽ ở Liban, Palestine và khu vực, thì đó là nhờ sự hỗ trợ về vật chất, quân sự và tài chính từ Iran. Điều này đã mang lại sự thay đổi trong cán cân răn đe khu vực”.
Lãnh đạo Hezbollah, Hassan Nasrallah phát biểu qua màn hình trước người ủng hộ, ở vùng ngoại ô phía nam Beirut, Liban ngày 11/11/2023. Ảnh: Reuters
Ông Nasrallah tiết lộ rằng Hezbollah đang tấn công các mục tiêu mới ở Israel với sự gia tăng về số lượng hoạt động và loại vũ khí trong những ngày gần đây, đồng thời tuyên bố mặt trận Liban “sẽ vẫn hoạt động”.
Tuy nhiên, “Hezbollah phải tính đến những gì người dân Liban còn lại đang nói. Họ biết rằng đất nước của họ, đang sa lầy trong một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng, có thể bị tàn phá nếu chiến tranh với Israel nổ ra. Không ai muốn điều đó”, ông Kuperwasser, hiện là chuyên gia an ninh tại Trung tâm Công vụ Jerusalem, cảnh báo. Ông nói thêm: “Đầu tiên và quan trọng nhất, Hezbollah đang tìm cách đ.ánh lạc hướng Israel khỏi mục tiêu cơ bản của họ là chống lại Hamas ở Dải Gaza”.
Cũng ở mặt trận phía Bắc, Israel còn có các đối thủ khác như lực lượng dân quân Palestine lưu vong ở Liban, liên kết với cả Hamas và đảng Fatah. Từ Syria, trên biên giới với Cao nguyên Golan (bị Israel chiếm đóng từ năm 1967), Lực lượng Quds, lực lượng viễn chinh của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, cũng đóng vai trò quan trọng. Xa hơn, lực lượng dân quân Shiite của Iraq cũng đang tấn công các căn cứ mà Mỹ dung để bảo vệ các đồng minh của mình ở Trung Đông, trong đó có Israel.
Mặt trận phía Nam (Biển Đỏ)
Video đang HOT
Lãnh đạo Hezbollah, Nasrallah cũng cho biết “trục kháng chiến” đang kiềm chế Israel bằng các hoạt động ngăn chặn, ám chỉ các cuộc tấn công của phiến quân Houthi ở Yemen nhằm vào mũi phía Nam lãnh thổ Israel. “Israel đã buộc phải chuyển một phần hệ thống phòng không của mình tới khu vực Eilat”, ông Nasrallah nói.
Eilat là một địa điểm du lịch nổi tiếng trên Vịnh Aqaba, lối vào Biển Đỏ của Israel. Máy bay không người lái t.ự s.át, các vụ phóng tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo từ Yemen đã làm tăng gấp đôi mối đe dọa đối với lãnh thổ Israel, chính xác là ở khu vực mà hơn 60.000 thường dân Israel đã sơ tán đến từ các vùng giáp Dải Gaza.
Đối phó với mối đe doạ từ Biển Đỏ, Israel đã lần đầu tiên sử dụng hệ thống phòng thủ Arrow mới. Đây là lá chắn tên lửa tiên tiến nhất mà họ có, sau hệ thống Iron Dome (Vòm Sắt – dành cho tên lửa tầm ngắn) và David’s Sling (tầm trung). Phiến quân Houthi đã nhận trách nhiệm về các cuộc tấn công, một số trong đó đã tấn công lãnh thổ Ai Cập gần đó. Từ Biển Đỏ, Saudi Arabia và Mỹ cũng đang che chắn cho Israel khỏi các cuộc tấn công của phiến quân Yemen. Tàu khu trục Carney của Mỹ, được trang bị hệ thống chống tên lửa Aegis, đã đ.ánh chặn một số tên lửa và máy bay không người lái do Houthi phóng.
Nhóm Houthi cho biết họ sẽ tiếp tục b.ắn vào Israel chừng nào nước này còn tấn công Dải Gaza. Ảnh: Getty Images
Cựu Tướng Kuperwasser cho biết: “Chúng ta đang phải đối mặt với một kiểu chiến tranh đa mặt trận mới. Nhưng không phải tất cả các mặt trận đều đang được chiến đấu với cường độ như nhau. Mặt trận chính là ở Gaza, và những nơi khác, chống lại Hezbollah hoặc Houthi, chỉ là thứ yếu. Chúng tôi có mặt trên các mặt trận còn lại và với lực lượng đông hơn mức chúng tôi thường triển khai trong thời gian bình thường.”
Mặt trận Bờ Tây
Israel đã triển khai binh lính ở biên giới với Liban và Syria cũng như ở ven Biển Đỏ. Đồng thời, nước này đã tăng cường hiện diện quân sự tại các khu vực do Chính quyền Dân tộc Palestine kiểm soát về mặt lý thuyết, ở Bờ Tây – nơi đã bị Israel chiếm đóng trong 56 năm. Ông Kuperwasser cho biết: “Hoạt động triển khai quân sự rất mạnh mẽ ở phía Bắc, xung quanh Jenin”.
Kể từ ngày 7/10, ít nhất 175 người Palestine đã t.hiệt m.ạng dưới tay lực lượng an ninh Israel hoặc những người định cư Do Thái cực đoan. Còn trước cuộc tấn công của Hamas, khoảng 220 người Palestine cũng đã t.hiệt m.ạng kể từ đầu năm 2023. Đây được cho là thời điểm nguy hiểm nhất ở Bờ Tây kể từ làn sóng Intifada lần thứ hai (2000 – 2005).
Chuyên gia Kuperwasser nói: “Hamas đặt nhiều kỳ vọng vào việc mở rộng ảnh hưởng của mình ở Bờ Tây và trong cộng đồng người Arab ở Israel [chiếm 20% dân số gốc Palestine], nhưng những người này hiện vẫn bình tĩnh”.
Trái ngược với những gì đã xảy ra trong cuộc chiến tranh Gaza năm 2021, sự bùng phát bạo lực ở các thành phố có sự pha trộn giữa người Arab Israel và người Do Thái Israel, chẳng hạn như Lod hay Haifa, cho đến nay vẫn chưa xuất hiện trong cuộc xung đột hiện tại. Ở Đông Jerusalem, nơi bị chiếm đóng từ năm 1967, đã xảy ra ít nhất ba vụ đ.âm vào lực lượng an ninh, trong đó một sĩ quan t.hiệt m.ạng và những kẻ tấn công b.ị b.ắn c.hết.
Quy trình đặc biệt để Israel phát hiện, lập bản đồ và xoá sổ đường hầm ở Gaza
Để tiến vào đường hầm của Hamas, Israel có khi phải vận dụng cả những biện pháp quân sự cũ kỹ hàng chục năm, thậm chí đã bị lãng quên.
Chiến binh Palestine thuộc lữ đoàn Al-Quds, cánh quân sự của Phong trào Thành chiến Hồi giáo, bên trong một đường hầm ở Beit Hanun, Dải Gaza ngày 18/5/2022. Ảnh: Jerusalem Post
Một tuần sau khi quân đội Israel bao vây Thành phố Gaza (Gaza City) và cắt đứt nó khỏi phần phía Nam của dải đất, dường như không có bằng chứng nào về một cuộc tấn công nghiêm trọng vào khu trung tâm.
Điều đó chứng tỏ rằng trận chiến khó khăn nhất ở Thành phố Gaza, trận chiến dưới lòng đất, vẫn chưa thực sự bắt đầu. Một số đường hầm có thể đã được xác định và phá hủy khi quân đội tiến lên, nhưng đó có thể chỉ là một phần rất nhỏ.
Để vào được đường hầm, bên cạnh những kỹ thuật tiên tiến, các lực lượng Israel sẽ phải sử dụng cả các phương pháp quân sự đã có từ hàng chục năm nay và bị lãng quên từ lâu.
Xác định các lối vào hầm
Để giành được vị trí chiến đấu trong địa đạo, Israel phải xác định được càng nhiều lối vào càng tốt. Đối với một hệ thống được cho là dài tới 500km, con số đó có lẽ lên tới hàng chục nghìn.
Hầu hết lối vào đều được giấu kín bên trong các tòa nhà dân cư, gara, cơ sở công nghiệp, nhà kho, dưới bãi rác và sau hơn một tháng bị n.ém b.om, còn cả dưới đống đổ nát.
Nhưng Israel đã chuẩn bị cho việc đối phó với các đường hầm kể từ cuộc tấn công vào Gaza năm 2014. Việc giám sát liên tục bằng máy bay không người lái, sử dụng phần mềm phức tạp để phân tích các kiểu chuyển động và có thể nhận dạng từng khuôn mặt rồi đối chiếu chúng với cơ sở dữ liệu về các thành viên Hamas đã biết, đã tiết l.ộ h.àng trăm lối vào hầm.
Lực lượng Israel tìm thấy một đường hầm ở Gaza trong các hoạt động gần đây. Ảnh: IDF/Telegram
Những người cung cấp tin cho họ có lẽ đã bổ sung thêm nhiều thông tin hơn, và sẽ không ngạc nhiên nếu đơn vị biệt kích đường hầm Yahalom của Israel có thể biết được một nửa số điểm tiếp cận đường hầm.
Đơn vị biệt kích Yahalom được chia thành nhiều nhóm với các chuyên môn khác nhau, trong đó nhóm Samur (hay "Chồn") tập trung vào việc xâm nhập, dọn dẹp và loại bỏ các đường hầm; nhóm Sayfur tập trung huấn luyện cách xử lý các loại vũ khí đặc biệt, trong khi nhóm Yael tập trung vào việc rà phá và phá hủy.
Lập bản đồ các đường hầm
Biết các lối vào là hữu ích, nhưng ngay cả khi tất cả những lối vào đã biết đều bị tấn công, điều đó không đồng nghĩa Hamas không thể sử dụng được các đường hầm. Hầu hết các đường hầm đều có nhiều lối vào ở mỗi đầu nên một số sẽ luôn mở.
Những chủ nhân của đường hầm Gaza có lợi thế rất lớn vì họ nắm rõ mạng lưới. Trong khi đó, phần mềm của Israel có thể đưa ra gợi ý kết nối các mô hình chuyển động để tiết lộ rằng hai điểm có thể được kết nối với nhau, nhưng nó không tiết lộ các tuyến đường, chỉ đường hoặc giao lộ ngầm.
Để lập bản đồ các đường hầm với độ chính xác bất kỳ, biệt kích phải vào bên trong, đối mặt với những nguy hiểm và khó khăn to lớn. Đầu tiên là về mặt kỹ thuật: Ở dưới đó, thiết bị định vị GPS trở nên vô dụng vì tín hiệu vệ tinh không thể xuyên qua lòng đất.
Biệt kích Israel có thể sẽ sử dụng các thiết bị kết hợp cảm biến từ tính, không bị ảnh hưởng khi đi dưới lòng đất và cảm biến chuyển động giống như cảm biến được sử dụng trong máy đếm bước chân. Hệ thống này còn thô sơ và thiếu chính xác, nhưng có còn hơn không.
Khi vào bên trong, lính biệt kích rất có thể sẽ hoạt động bằng kính nhìn ban đêm thay vì tiết lộ vị trí của họ bằng đèn. Họ sẽ không thể sử dụng sóng vô tuyến để liên lạc với các đơn vị mặt đất mà phải sử dụng điện thoại dã chiến, công nghệ có từ hơn 100 năm trước. Và ngay cả khi không gặp phải sự phản kháng của Hamas, họ vẫn phải dừng lại ở mọi ngã ba hầm và đ.ánh giá xem các nhánh sẽ dẫn đến đâu.
Một lực lượng nhỏ sẽ phải được bố trí ở mỗi bên đường hầm để phòng thủ trước các cuộc phản công. Mỗi khi tìm thấy một trục thẳng đứng, hầu như luôn được sử dụng làm lối vào, họ sẽ phải tạm dừng, lập bản đồ vị trí và chuyển nó trở lại các đơn vị trên mặt đất.
Các thiết bị robot được cho là cũng gặp nhiều trở ngại trong đường hầm. Ảnh: IDF
Một thách thức lớn là hầu hết các đường hầm có thể đã bị gài bẫy bằng các thiết bị nổ được định vị sẵn. Chúng có thể được nối với ngòi nổ từ xa, nhưng cũng có thể được kích hoạt bởi các ngòi nổ chuyên dụng phản ứng với ánh sáng, độ rung, tiếng ồn, chuyển động và thậm chí tăng nồng độ khí CO2 khi có con người xuất hiện.
Các đường hầm được kết nối bằng dây và cáp điện, internet, điện thoại và đường dây quân sự. Hamas có thể cũng có các thiết bị quan sát và phát hiện cho phép họ biết người Israel đang ở đâu để họ có thể cho n.ổ b.om từ xa.
Một vụ nổ trong đường hầm sẽ hạn chế nguy hiểm hơn nhiều so với trên mặt đất. Chúng lan rộng hơn và hút hết oxy nên những người sống sót sau vụ nổ ban đầu thường bị ngạt thở.
Hamas cũng có thể đốt các hợp chất gây cháy làm mất oxy của người xâm nhập. Điều này sẽ giữ cho các đường hầm hầu như không bị hư hại, cho phép các chiến binh Palestine tiếp tục sử dụng chúng sau khi buộc kẻ thù phải rút lui. Nhóm biệt kích gần như chắc chắn sẽ có thiết bị thở nhưng việc đeo những chiếc mặt nạ và bình dưỡng khí cồng kềnh khiến việc liên lạc và chiến đấu trở nên khó khăn hơn.
Buộc chiến binh phải xuất lộ trên mặt đất
Các chỉ huy của cả hai bên đều muốn tránh giao tranh trong đường hầm. Hamas có lẽ không thể ngăn cản người Israel đi vào một số đường hầm nhưng có thể tìm cách ngăn cản quyền tự do hoạt động của họ trong đó.
Bộ chỉ huy Israel biết rằng lợi thế về công nghệ và vũ khí của họ trên bộ cao hơn đáng kể so với bên dưới, vì vậy, họ muốn đẩy Hamas ra ngoài và chiến đấu trên mặt đất. Để làm được điều đó, họ có thể sử dụng các tác nhân hóa học như hơi cay, một ít trong số đó có tác dụng rất lâu trong các đường hầm chật hẹp.
Một tay s.úng Palestine di chuyển trong đường hầm chật hẹp. Ảnh: Al Jazeera
Có khả năng Hamas không có đủ thiết bị bảo hộ cho các tay s.úng trong đường hầm của mình, vì thế, bất kỳ tác nhân nào dựa trên khí độc đều có thể phát huy tác dụng. Tuy vậy, giới phân tích đ.ánh giá Israel sẽ ít có khả năng sử dụng khí độc c.hết người vì điều đó sẽ gây ra thêm những cáo buộc nặng nề từ cộng đồng quốc tế.
Trước đây, nước thường được sử dụng để làm ngập các đường hầm và buộc người cư trú phải rời khỏi nhưng vấn đề là ở Gaza không có đủ nước.
Chiến đấu trong đô thị khó khăn, đòi hỏi kiến thức và trang bị cụ thể; chiến đấu trong đường hầm còn khó khăn và chuyên biệt hơn. Vũ khí thông thường quá lớn và cồng kềnh để sử dụng trong không gian hạn chế. Dù chọn loại s.úng nào, các chiến binh trong đường hầm sẽ có hỏa lực hạn chế vì chỉ có hai người có thể b.ắn cùng một lúc, một người quỳ, người còn lại đứng trên họ, chặn trường b.ắn của những người còn lại trong đội.
Lựu đạn cầm tay và s.úng trường gần như chắc chắn bị loại bỏ, cũng như bất kỳ loại s.úng phóng tên lửa nào. Lựu đạn gây choáng có thể mang lại lợi thế cho biệt kích Israel bằng cách khiến kẻ thù bị điếc và mù tạm thời, nhưng vẫn còn nghi vấn liệu chúng có thể được sử dụng mà không gây nguy hiểm cho "quân mình" hay không.
Theo thông lệ hàng thế kỷ, biệt kích đường hầm Israel chắc chắn sẽ được trang bị dao chiến đấu hoặc dao rựa, vì việc giao tranh tay đôi là điều chắc chắn sẽ xảy ra. Đã có nhiều thảo luận về việc cho chó tấn công đường hầm của Israel, nhưng một chuyên gia về chó của quân đội và cảnh sát đã bác bỏ ý kiến này. Lý do là tâm tính của động vật rất khó đoán trong điều kiện chiến đấu cực kỳ căng thẳng và có nhiều trường hợp dưới ánh đèn flash và tiếng ồn của một cuộc đọ s.úng, chúng đã quay lưng lại với chủ.
Phá hủy đường hầm
Các kỹ sư chiến đấu của Israel tuyên bố họ đang thử nghiệm một "bom bọt biển", một thiết bị chứa hai hoá chất tạo bọt nở ra nhanh chóng. Ý tưởng là tạo ngay một nút chặn bằng bê tông cứng để chặn các đường hầm, nhưng đã xảy ra rủi ro khi sử dụng và không chắc "bom bọt biển" đã sẵn sàng để triển khai hay chưa. Thay vì chỉ phong tỏa nó, Israel muốn phá hủy mọi đường hầm mà họ đi qua, vì vậy họ sẽ phải đảm bảo rằng toàn bộ công trình kiến trúc đã bị phá hủy, chứ không chỉ các lối vào.
Trong hầu hết các trường hợp, điều này không thể thực hiện được bằng cách đặt chất nổ bên trong đường hầm. Để phá dỡ lâu dài hơn, người ta thường phải đào hố sâu trên tường và trần hầm, lấp đầy bằng thuốc nổ và cho nổ để làm rung chuyển cấu trúc sâu và tạo hang đất để lấp đầy.
Có vẻ khá phi lý khi bắt tay vào thực hiện một công việc kỹ thuật lớn như vậy trong khi phải chiến đấu, vì vậy Israel có thể coi nhiệm vụ của mình trước tiên là t.iêu d.iệt các chiến binh Hamas và sau đó mới phá hủy toàn bộ mạng lưới ngầm của họ.
Hamas tiết lộ 'lằn ranh đỏ' để Hezbollah tham chiến Nhóm vũ trang Hezbollah ở Liban đã đụng độ nhiều lần với các lực lượng Israel kể từ khi giao tranh nổ ra ở Dải Gaza. Một quả đạn pháo do Israel phóng về phía làng Aita al-Shaab của Liban ngày 13/11. Ảnh: AP Một phát ngôn viên cấp cao của phong trào Hồi giáo Hamas ở Palestine cho biết lực lượng Hezbollah...