Trẻ 5 – 12 t.uổi đã mắc Covid-19 có cần tiêm vaccine không?
Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn mới nhất về tiêm phòng vaccine cho trẻ từ 5 – dưới 12 t.uổi…Nhiều cha mẹ rất mong chờ ngày con được tiêm vaccine để an toàn hơn khi đã đến trường.
Tuy nhiên, băn khoăn mà các bậc cha mẹ cần được giải đáp là: liệu con là F0 rồi thì có cần tiêm vaccine nữa không?
Phóng viên báo Sức khỏe và Đời sống đã có cuộc trò chuyện với TS. BS Lê Kiến Ngãi – Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn – BV Nhi TW về vấn đề này.
Phóng viên: Tại sao vaccine phòng COVID-19 lại quan trọng với trẻ từ 5 – dưới 12 t.uổi?
TS.BS.Lê Kiến Ngãi: Hiện nay, với một số lượng lớn người đã mắc COVID-19, các trường hợp mới mắc tiếp tục xuất hiện, các biến chủng của virus SARS-CoV-2, đặc biệt là biến chủng Omicron – dễ lây lan đã lưu hành trong cộng đồng, thì khả năng sẽ có nhiều t.rẻ e.m bị nhiễm bệnh hơn và một số có thể bị bệnh nặng, hay biến chứng là một thực tế.
TS. BS Lê Kiến Ngãi – Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn – BV Nhi TW
Một số trẻ khi mắc COVID-19 có thể trải qua tình trạng các triệu chứng lâm sàng xuất hiện kéo dài, thường được gọi là “tình trạng COVID-19 kéo dài”, “tình trạng hậu COVID-19″, hoặc “biến chứng sau nhiễm SARS-CoV-2″. Tỷ lệ gặp cũng như đặc điểm biểu hiện của các tình trạng này đang tiếp tục được điều tra phân tích. Tuy nhiên có thể nói, đây là vấn đề mới về sức khỏe t.rẻ e.m phát sinh ở những trẻ mắc COVID-19 và chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển cả về thể chất và tinh thần của trẻ.
Video đang HOT
Ngoài ra, tình trạng siêu viêm (hyperinflamatory) liên quan đến nhiều cơ quan hệ thống trong cơ thể t.rẻ e.m khi mắc COVID-19, thường được gọi là MIS-C: hội chứng viêm đa cơ quan ở t.rẻ e.m (Multi-system inflamatory syndrome in children) đã được ghi nhận trên toàn cầu, là biến chứng nặng có những ảnh hưởng nhất định đến quá trình hồi phục sau khi mắc COVID-19 ở t.rẻ e.m.
Ngày nay, t.rẻ e.m mắc các bệnh lý nền như tiểu đường, béo phì, hay dị tật bẩm sinh về tim và tuần hoàn … không hiếm. Nhóm trẻ này rất dễ có tình trạng nặng khi mắc COVID-19 so với những trẻ không có bệnh nền. Một nghiên cứu gần đây của Hoa Kỳ thông báo rằng những người dưới 18 t.uổi mắc COVID-19 có khả năng xuất hiện đái tháo đường sau giai đoạn nhiễm 30 ngày cao gấp 2,5 lần so những người không mắc COVID-19 và những người bị nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính trước đại dịch. Các nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính không do SARS-CoV-2 không liên quan đến việc gia tăng nguy cơ đái tháo đường.
Ở khía cạnh về xã hội hội, đã có bằng chứng cho thấy tỷ lệ t.ử v.ong trong số trẻ mắc COVID-19 ở các nước thu nhập thấp và trung bình cao hơn so với các nước có thu nhập cao.
Vaccine dự phòng ngay cả khi trẻ đã mắc COVID-19 tiếp tục cần thiết.
Như vậy, mặc dù t.rẻ e.m có nguy cơ mắc bệnh nặng do nhiễm SARS-CoV-2 thấp hơn khi so với các nhóm t.uổi khác. Tuy nhiên, khi dịch COVID-19 đã lan rộng trong cộng đồng thì nguy cơ t.rẻ e.m mắc COVID-19 không hề thấp. Hơn nữa, t.rẻ e.m hoàn toàn có đầy đủ các nguy cơ tiến triển bệnh nặng và biến chứng khi mắc COVID-19, đặc biệt là những trẻ có bệnh lý nền. Dự phòng COVID-19 cho t.rẻ e.m là không để trẻ mắc bệnh và nếu có mắc thì biểu hiện bệnh nhẹ và không có biến chứng. Cùng với các biện pháp phòng ngừa không đặc hiệu, thì vaccine chính là giải pháp căn cơ, lâu dài bảo vệ trẻ trước những diễn biễn liên tục thay đổi, khó lường của đại dịch COVID-19.
Phóng viên: Các quốc gia trên thế giới đã sử dụng vaccine phòng COVID-19 cho t.rẻ e.m trong thời gian vừa qua như thế nào? Việt Nam lựa chọn vaccine phòng COVID-19 nào sử dụng cho t.rẻ e.m từ 5- dưới 12 t.uổi thưa TS?
TS.BS. Lê Kiến Ngãi: Đến nay đã có 3 loại vaccine phòng COVID-19, đó là vaccine mRNA, vaccine virus bất hoạt và vaccine tái tổ hợp được lựa chọn sử dụng cho t.rẻ e.m. Ngay sau khi được các tổ chức có thẩm quyền phê duyệt, các vaccine phòng COVID-19 cho t.rẻ e.m đã được sử dụng rộng rãi trên quy mô toàn cầu cũng như ở các nước trong khu vực.
Đối với vaccine mRNA, cho đến tháng 2/2022, các quốc gia trên thế giới đã sử dụng cho trẻ từ 5-11 t.uổi bao gồm: Hoa Kỳ, Brazil, UAE, Bahrain, Saudi Arabia, Oman, Israel, Đan Mạch, Bồ Đào Nha, Estonia, Latvia, Lithuania, Ban Lan, Italia, Tây Ban Nha, Đảo Cypsus, Hy Lạp, Hungary, Bỉ, Pháp, Anh, Cộng hoà Séc, Đức, Thuỵ Sỹ. Đến tháng 3/2022, 17 quốc gia trong khu vực Tây Thái Bình Dương cũng đã bắt đầu sử dụng vắc xin mRNA phòng COVID-19 cho trẻ từ 5-11 t.uổi.Đối với vaccine bất hoạt đã được một số quốc gia như Trung Quốc, Hồng Kông, Macau, UAE, Bahrain sử dụng cho trẻ từ 3-17 t.uổi; Campuchia sử dụng cho trẻ 5-17 t.uổi; Chile (cho trẻ 6-11 t.uổi).Đối với vaccine tái tổ hợp, đã có Cuba và Venezuela sử dụng cho trẻ từ 1-18 t.uổi.
Việt Nam chúng ta đã lựa chọn vaccine mRNA, đó là các vaccine Comirnaty của Pfizer-BioNTech và Spike Vax của Moderna là các vaccine phòng COVID-19 sẽ được sử dụng cho trẻ từ 5 – dưới 12 t.uổi. Đây là các vaccine phòng COVID-19 cũng đã được hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng.
Phóng viên: Thưa TS, trẻ từ 5-dưới 12 tuổỉ đã mắc COVID-19 có cần tiêm vaccine phòng COVID-19 không? Nếu cần thì thời gian nào tiêm sẽ thích hợp?
TS. BS Lê Kiến Ngãi: Như tôi đã nói, trẻ đã mắc COVID-19, vẫn có thể mắc lại. Khi trẻ đã mắc COVID-19 thì nguy cơ diễn biến nặng, có thể t.ử v.ong, rồi mắc các tình trạng hậu COVID, và cả các biến chứng khác là hoàn toàn có thể. Vì vậy khi dịch bệnh đang tiếp tục diễn ra thì vaccine dự phòng ngay cả khi trẻ đã mắc COVID-19 tiếp tục cần thiết.
Để đảm bảo an toàn khi tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ nhất là khi trẻ đã mắc COVID-19 trước đó, căn cứ vào các bằng cớ khoa học cũng như kinh nghiệm đã công bố của các quốc gia đã triển khai tiêm vaccine phòng COVID-19 cho t.rẻ e.m, Hội đồng chuyên môn tư vấn sử dụng vaccine của Bộ Y tế đã đồng thuận quy định thời gian tối thiểu để tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ từ 5-dưới 12 t.uổi đã mắc COVID-19 là 3 tháng.
Đây là khoảng thời gian được cho là nếu trẻ đã mắc COVID-19, thì cũng gần như đã hồi phục hoàn toàn, đồng thời khả năng bảo vệ tự nhiên thu được khi trẻ nhiễm bệnh cũng suy giảm, vì vậy tiêm vaccine cho trẻ là phù hợp. Cán bộ y tế khi khám sàng lọc sẽ có đ.ánh giá toàn diện, tư vấn và chỉ định tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ đảm bảo an toàn theo đúng các quy định và hướng dẫn chuyên môn.
Khi nào Việt Nam sẽ tiêm mũi 3 vaccine phòng Covid-19?
Bộ Y tế yêu cầu các địa phương tiếp tục đẩy nhanh việc tiêm vaccine cho người từ 18 t.uổi trở lên, ưu tiên tiêm đủ liều cho người trên 50 t.uổi. Đồng thời, lên kế hoạch tiêm mũi 3,4 trong năm 2022.
Theo PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế), trong thời gian tới Việt Nam triển khai song song vừa tiêm vaccine cho trẻ 12-17 t.uổi theo lộ trình vừa tiếp tục bảo phủ vaccine mũi một, mũi hai cho các tỉnh thành. Tất cả các tỉnh phía Nam hiện đạt được tỷ lệ bao phủ mũi một rất cao, một số tỉnh đã hoàn thành mũi hai trên 70%, thậm chí như TPHCM hầu như hoàn thành tiêm mũi 2 cho người dân. Vì thế, Bộ Y tế sẽ tiếp tục cung ứng đủ vaccine cho lần lượt các tỉnh có tỷ lệ bao phủ thấp vì các tỉnh đó đã phải ưu tiên cho những tỉnh có dịch.
"Chúng tôi ưu tiên việc tiêm bao phủ mũi một, tiến tới bao phủ mũi 2 cho người trên 50 t.uổi. Song song với đó, sẽ mở rộng dần diện triển khai tiêm vaccine cho trẻ, cũng theo tuần tự các tỉnh, thành phố", TS Hồng nói.
Mục tiêu quan trọng nhất hiện nay là tiêm vaccine cho người từ 18 t.uổi trở lên, ưu tiên tiêm đủ mũi cho người từ 50 t.uổi trở lên (Ảnh minh họa: Đỗ Quân).
Mục tiêu quan trọng nhất hiện nay là tiếp tục đẩy nhanh việc tiêm vaccine cho người từ 18 t.uổi trở lên. Trong đó, ưu tiên tiêm đủ liều cho người trên 50 t.uổi, trong tháng 11 này phải đạt tỷ lệ bao phủ vaccine trên 80% với nhóm này ở hầu hết các tỉnh thành.
"Việc cung ứng vaccine hiện đỡ căng thẳng hơn giai đoạn đầu. Vì thế, với tiến độ của những tháng gần đây, chúng tôi khẳng định có thể hoàn thành được việc bao phủ cho hầu hết người dân Việt Nam từ 18 t.uổi trở lên, đủ 2 mũi trong năm nay và trong quý IV ít nhất tất cả t.rẻ e.m từ 12 đến 17 t.uổi được tiêm một mũi vaccine. Và nếu cung ứng đủ trong tháng 12 và đợt đầu của năm 2022 thì chúng tôi tin sẽ sớm bao phủ được lượng vaccine cho người lớn và trẻ", TS Hồng cho biết thêm.
Cũng theo chuyên gia, khi nguồn cung vaccine đã đủ, Việt Nam sẽ tính phương án tiêm mũi bổ sung. Bộ Y tế đang yêu cầu các địa phương xây dựng kế hoạch sử dụng vaccine trong năm 2022, trong đó có kế hoạch tiêm mũi 3,4.
Cụ thể, để làm cơ sở cho việc phân bổ vaccine trong những tháng cuối năm và xây dựng kế hoạch tiêm chủng năm 2022, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị liên quan đề xuất nhu cầu sử dụng vaccine trong những tháng cuối năm cho người từ 18 t.uổi trở lên, cho trẻ 12-17 t.uổi. Bên cạnh đó, cũng xây dựng kế hoạch sử dụng vaccine năm 2022 cho trẻ từ 3 t.uổi trở lên và người lớn, trong đó bao gồm việc tiêm nhắc lại mũi 3, mũi 4 cho những người đã tiêm đủ liều (2 liều).
Theo hướng dẫn của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, những trường hợp cần tiêm mũi vaccine bổ sung là: người từ 65 t.uổi trở lên, người từ 18 t.uổi trở lên có bệnh nền, những người làm việc trong môi trường nguy cơ cao như lực lượng tuyến đầu, trường học hay nhân viên bán hàng...
Thống kê theo số thực trên Cổng thông tin tiêm chủng, đến ngày 4/11, cả nước đã tiêm được hơn 85 liều vaccine phòng Covid-19, trong đó đã có 33 triệu người tiêm một liều vaccine và khoảng gần 26 triệu người tiêm đủ 2 liều. Tỷ lệ tiêm ít nhất một liều vaccine là hơn 81% và tỷ lệ tiêm đủ 2 liều là gần 36% dân số từ 18 t.uổi trở lên.
Các tỉnh, thành phố có tỷ lệ tiêm ít nhất một liều vaccine cho dân số từ 18 t.uổi trở lên đạt trên 95% là Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TPHCM, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai, Long An, Lâm Đồng, Vĩnh Long, Bình Dương.
Điều cha mẹ cần đặc biệt lưu ý khi con tiêm vaccine phòng Covid-19 Sau tiêm vaccine Covid-19, trẻ sẽ được theo dõi tại điểm tiêm 30 phút, tiếp tục theo dõi 28 ngày sau. Đặc biệt, trong 3 ngày đầu cha mẹ cần theo dõi con sát, trẻ tránh chạy nhảy, thể thao quá mức. Từ tháng 11, Việt Nam sẽ triển khai tiêm vaccine phòng Covid-19 của Pfizer cho trẻ từ 12 đến dưới 18...