Thưởng thức xôi trứng kiến của người dân tộc

Nông Mạnh Hùng08:43 26/10/2019

Đối với người miền núi và trung du tỉnh Bắc Giang, món trứng kiến để ăn và chúng được xem như nguồn thực phẩm bổ dưỡng, ngon và chữa bệnh hiệu quả.

Xôi trứng kiến là một trong những đặc sản của người dân tộc Tày, đặc biệt vào mùa xuân, kiến ở trong rừng đẻ nhiều trứng nên đây là thời điểm vàng để thưởng thức món ăn lạ miệng thơm ngon này. Người dân tộc Tày hay còn có tên gọi khác là người Thổ, có dân số đông và phổ biến thứ hai sau dân tộc Kinh và phân bố chủ yếu ở các vùng núi thấp và trung du phía Bắc nước ta. Bản làng của người Tày thường tập trung gần rừng, núi và ven suối.

Xôi trứng kiến – đặc sản của người Tày

Mỗi dân tộc đều có một đặc trưng văn hóa ẩm thực riêng, người dân tộc Tày cũng vậy, những món ăn độc đáo làm nên bản sắc rất riêng của họ, và phần lớn những món ăn này đều có nguồn gốc từ những loại thực phẩm phổ biến trong bản, trong rừng mà họ sinh sống.

Một trong những món ăn lạ miệng đó có món “xôi trứng kiến” – đặc sản của người dân tộc Tày mà nếu có cơ hội thưởng thức bạn sẽ không thể quên được hương vị thơm ngon, ngòn ngọt, bùi béo mà lại không hề ngấy của món xôi hấp dẫn này.

Xôi trứng kiến có màu sắc hấp dẫn cùng hương vị thơm ngon

Trứng kiến nhỏ, nên có khi phải đi cả ngày đường mới có thể tìm được một, hai cân. Mà cũng không phải là trứng của loại kiến nào cũng có thể lấy để nấu xôi đâu nhé, chỉ có loại kiến nâu làm tổ trên ngọn cây, có nơi còn gọi là kiến ngạt, kiến cong trôn mới cho trứng béo ngậy và nhiều đạm.

Tìm được tổ kiến rồi, công đoạn lấy trứng cũng lắm gian nan. Lấy trứng cũng phải có nghệ thuật nếu không sẽ bị kiến tấn công ngay. Dụng cụ lấy trứng cũng rất đơn giản, chỉ là một chiếc câu liêm, một chiếc rựa, một thúng và một sàng. Khi đã lấy được tổ kiến xuống rồi, bạn phải thật khéo léo để gỡ trứng ra khỏi những con kiến.

Quan sát nhưng chẳng ai thấy kiến chúa bao giờ và cũng chẳng biết chúng sinh hoạt ra sao, chỉ biết chúng thường làm tổ trên những chạc cây không cao lắm. Tổ bé thì bằng cái tô, to bằng ấm hãm nước uống. Tổ được kết từ lá khô mục, gió rung không rụng, mưa xối không ướt. Từng đàn kiến ra vào trong trật tự, không cắn nhau mà cũng chẳng tranh giành.

Trứng kiến là thành phần chính của món xôi trứng kiến

Sang xuân kiến vào mùa sinh sản, nhưng thật sự mùa trứng kiến chỉ từ tháng ba đến tháng tư âm lịch. Tiết trời ấm áp, cây cối xanh tươi, khi những hạt trứng li ti lớn dần trong tổ, to bằng hạt gạo là lúc người dân thu lượm mang về. Dụng cụ là một chiếc rá to được buộc cán dài hơn sải tay, thân cán buộc túm hoa cỏ tranh để kiến không theo cán mà bò vào người.

Người dân trong vùng thường dùng cách thả một chiếc lá vào giữa thúng cho kiến mẹ bu lấy chiếc lá rồi đem vứt đi. Cứ làm như vậy cho tới khi hết kiến, chỉ còn những hạt trứng tròn, béo ngậy và vàng óng thì thôi.

Có nhiều món làm từ trứng kiến nhưng thông thường người dân sử dụng trứng kiến để đồ xôi. Món xôi trứng kiến được làm từ gạo nếp nương, có thêm mỡ, hành và hạt tiêu, gia vị.

Video đang HOT

Để loại bỏ con kiến, người ta thường cho lá hoặc cành cây vào để kiến bám lên

Những hạt trúng nhỏ li ti như giọt sương mai buổi sớm được đãi nhẹ với nước ấm, để ráo rồi ướp với bột canh, hành khô và phi với mỡ cho tới lúc tỏa hương thơm lừng làm háo hức những cái dạ dày tham lam. Sau đó mới dùng một chiếc lá chuối ngự gói trứng kiến vào để mùi thơm của trứng lẫn với hương lá chuối, thử hỏi, trên đời còn thứ gì ngon hơn.

Đặt chõ lên bếp, nấu cho xôi chín, bắc ra, mở gói trứng kiến rắc đều lên trên, dùng đũa xới nhẹ cho thật đều, đơm lên đĩa ăn nóng. Xôi nếp dẻo thơm phưng phức; trứng kiến béo ngầy ngậy, nhai chậm lắng nghe tiếng trứng kiến vỡ lép bép trong miệng, thoáng hơi mỡ gà, hành phi và hương thơm lá chuối ngự.

Một số nơi của dân tộc này, trứng kiến còn được bày bán ở chợ

Món xôi trứng kiến còn là một món ăn không thể thiếu được trong lễ hội của người Tày, đặc biệt là trong dịp tết Hàn Thực ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch hàng năm, người dân tộc Tày đều thổi xôi trứng kiến hoặc bánh trứng kiến để cúng tế Thành Hoàng làng. Món xôi trứng kiến sau khi làm xong có vị béo của mỡ hành, bùi bùi của trứng kiến, dẻo thơm của xôi nếp. Khi ăn nghe tiếng trứng kiến nổ lép bép trong miệng mới thấy hết cái thú vị của món ăn này. Bất kỳ ai một lần được thưởng thức xôi trứng kiến cũng sẽ nhớ mãi.

Theo Amthuc365

Món ngon không thể bỏ qua khi đến Ninh Bình

Ninh Bình không chỉ được thiên nhiên ban tặng cho cảnh sắc non nước hữu tình mà khi đến với vùng đất này khách du lịch còn được thưởng thức vô vàn đặc sản nổi tiếng như: thịt dê, cơm cháy, ốc núi, cua đồng và rất nhiều sản vật ngon khác.

Nem dê

Nem dê Ninh Bình là một món ăn mát, bổ được chế biến từ thịt dê. Cái vị nem dê chua chua ngọt ngọt, thơm nồng vị của núi rừng làm người ăn một lần sẽ khó có thể quên. Nem dê ăn cùng với lá sung, lá ổi, cùng với khế, quả chuối xanh, lá mơ, rau thơm chấm với tương gừng, khi ăn người ăn sẽ cảm nhận được vị ngọt, cay, thơm lan toả.

Ở Ninh Bình, dê sống thành bầy, đàn trên các sườn núi, các hộ gia đình nuôi thả dê cả năm trên núi, chỉ khi nào dê trưởng thành mới vào núi bắt về làm thịt. Thịt dê do sống quanh năm trên núi và ăn các loại lá cây rừng nên dai, giòn, ít mỡ, vị ngọt thanh và rất bổ dưỡng. Người ta đem dê về xẻ thịt chế biến thành các món trong đó có món nem dê.

Cơm cháy

Đặc sản đầu tiên phải kể đến đó là cơm cháy, đây cũng là món nổi tiếng nhất của Ninh Bình. Được làm 100% từ gạo nguyên chất, cơm cháy Ninh Bình mang hương vị đặc trưng của mảnh đất Cố đô mà không thể lẫn lộn với bất cứ tỉnh thành nào khác. Cơm cháy có màu vàng nhạt của gạo chiên giòn, khi ăn có vị thơm ngon của hạt gạo, vị ngậy của ruốc, bùi béo mà không ngán, thích hợp cho mọi lứa tuổi. Cơm cháy được bày bán ở khắp mảnh đất Ninh Bình, từ thành phố cho đến các khu du lịch chùa Bái Đính, Tràng An, Tam Cốc...kể cả dọc đường quốc lộ, du khách sẽ không khó để tìm mua được món đặc sản Cố đô hấp dẫn này.

Cà niễng

Cà niễng thường nhỏ như đầu ngón tay út, cánh đen, hơi cứng, sống nơi ruộng nước, chỗ có nhiều cỏ năn, cỏ lác hoặc nhiều rong rêu. Cà niễng được vặt hết chân, bỏ cánh và có người cẩn thận hơn moi bụng, rồi rửa sạch, để cho khô nước, rang lên như rang tép rồi cho mắm muối vừa phải (có nơi "thêm" vào một chút nước muối cà), thế là thành một món ăn đồng quê đích thực.

Cầm miếng cháy cuộn tròn lại như cái chuôi dao, gắp vài con cà niễng làm "nhân" khẽ cắn và đủng đỉnh mà nhai, mới cảm thấy cái hương vị đồng quê sao mà đậm đà thấm thía vậy.

Gỏi cá nhệch Kim Sơn

Là một trong những đặc sản ẩm thực nổi tiếng của Ninh Bình, gỏi cá nhệch khiến bao du khách phải say lòng, ăn một lần nhớ mãi không quên. Những con cá được chọn phải tươi ngon, thuộc loại to từ 400gram trở lên, bụng béo trắng, lưng xanh màu đá thẫm qua nhiều khâu chế biến hết sức tỉ mỉ, cầu kỳ mới làm nên được món gỏi không có vị tanh của cá, khi ăn có hương vị thơm ngon xen lẫn vị bùi của gạo nếp rang cùng vị chua thanh của dấm và vị cay nồng ấm của gừng, tiêu, ớt, xả trong nước chấm. Đến Ninh Bình phải ăn gỏi cá Kim Sơn mới cảm nhận hết được hương vị thơm ngon của món gỏi cá này.

Tái dê Hoa Lư

Món ăn dân dã đất cố đô Hoa Lư nhưng không kém phần hấp dẫn phải kể đến là dê núi. Tái dê là món nổi bật nhất và đứng đầu bảng. Qua rất nhiều công đoạn phức tạp và kỹ lưỡng mới cho ra được món tái dê thơm ngon, khử hết mùi hôi. Tái dê thường ăn kèm các loại lá, quả và đặc biệt nhất là nước chấm tương gừng. Đây là món ăn ngon và cũng là bài thuốc quý dùng để bồi bổ cơ thể rất tốt cho sức khỏe.

Nem chua Yên Mạc

Vùng đất Yên Mạc Ninh Bình nổi tiếng với món nem cổ truyền được tinh chế từ thịt lợn. Nguyên liệu để làm món nem này tuy đơn giản nhưng quá trình chế biến lại hết sức cầu kỳ để làm nên món nem với màu hồng rực đặc trưng của thịt lợn, cùng những sợi bì màu trắng tinh cùng gia vị và tỏi ớt, khi ăn nem có vị chua chua cay cay thường dùng kèm lá ổi hoặc lá sung chấm nước mắm chanh tỏi ớt để thưởng thức hết hương vị đặc biệt của món ăn.

Canh chua cá rô Tổng Trường

"Đi thì nhớ cậu cùng cô

Khi về lại nhớ cá rô Tổng Trường"

Một đặc sản nổi tiếng mà dân dã của vùng núi đá vôi ven đồng chiêm trũng ở Ninh Bình không thể bỏ qua đó là canh chua cá rô đồng. Canh cá rô nấu chua thì ở đâu cũng có nhưng cá rô bắt từ Tổng Trường, vùng đất với nhiều hang động mới là đặc biệt. Được lựa chọn kỹ càng từ những con cá rô to béo sau quá trình chế biến cẩn thận để làm nên một món ăn chua chua thanh thanh của dưa lần với vị ngọt bùi của cá, thơm mát của cà chua và đậu phụ, tất cả cùng hoà quyện vào nhau làm nên món đặc sản hấp dẫn này.

Bún mọc Tố Như

Đúng như tên gọi, bún mọc Tố Như gồm có bún, mọc, rau sống và nước dùng, thành phần tuy đơn giản nhưng người làm bún phải rất kỳ công từ khâu chọn nguyên liệu và cách ăn thì không như những nơi khác, chan nước vào bát to bỏ sẵn bún và mọc mà được để riêng thành từng đĩa, tùy người dùng lựa chọn ăn nhiều, ăn ít, ăn đến đâu lấy đến đó. Nếu bạn có dịp ghé chân nhà thờ Phát Diệm - Kim Sơn đừng bở lỡ món bún độc đáo này.

Xôi trứng kiến Nho Quan

Nho Quan là vùng đồi núi đá vôi lởm chởm, nơi cư ngụ của loài kiến nâu có trứng dùng để là nên món xôi trứng kiến lạ lẫm. Hàng năm vào tháng 2 âm lịch, người dân địa phương lại bắt đầu hành trình đánh trứng kiến. Phải quan sát kỹ, chọn những tổ căng tròn có nhiều trứng. Trứng kiến mang về được rửa nước ấm, ráo nước, tẩm ướp gia vị rồi chế biến thành món ăn độc đáo này. Xôi trứng kiến Nho Quan là quà đặc biệt mà thiên nhiên ưu ái cho con người và vùng đất Ninh Bình, ai một lần được thưởng thức hẳn sẽ nhớ mãi không quên.

Mắm tép Gia Viễn

Đến Ninh Bình, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món đặc sản mắm tép Gia Viễn để tận hưởng cái độc đáo trong văn hóa ẩm thực của người Ninh Bình. Loại mắm này được làm từ loại tép riu còn tươi, già, thân tròn nhỏ và màu xanh lam. Sau khi chế biến, người ta phải bịt kín để từ một tháng trở lên mới đem nấu chín ăn. Lúc này mắm mới ngon ngọt, đậm đà, rất hấp dẫn.

Rượu cần Nho Quan

Rượu cần Nho Quan là một sản vật không thể bỏ qua khi đến Ninh Bình. Đây là đặc sản của người dân tộc Mường, một loại rượu dùng gạo nếp nấu thành cơm rồi trộn đều với men và ủ trong những sành lớn sau ít nhất 3 tháng mới đem ra dùng, không hề qua quá trình chưng cất. Rượu cần biểu tượng cho tinh thần đoàn kết cộng đồng nên khi dùng, người ta không rót ra chén mà dùng các cần rượu làm từ thân trúc rỗng cùng hút từ chum lớn. Vị ngọt thơm nồng của rượu khiến người uống có cảm giác khoan khoái, lâng lâng nhẹ nhàng.

Cá kho gáo

Ninh Bình vốn nổi danh với thịt dê và cơm cháy lại có món cá kho gáo khá độc đáo và lạ lẫm. Gáo là một loại cây tầm nổi thường mọc ở khe suối hoặc chân đồi, không chỉ có tác dụng làm thuốc mà còn dùng để nấu ăn. Quả gáo có vị chua,hơi ngọt mát và có mùi thơm nên thường được dùng để nấu các món canh chua thay me, sấu tuy nhiên ngon hơn cả là món cá kho gáo. Với hương vị rất đặc biệt, không ngấy mà lại khử được mùi tanh của cá cùng mùi thơm của gáo làm nên một món ăn đặc sản nổi tiếng của Ninh Bình.

Miến lươn

Cùng với cơm cháy, tái dê, miến lươn cũng là món đặc sản nổi tiếng ở Ninh Bình được nhiều người biết đến. Không như những nơi khác, lươn ở Ninh Bình để làm miến chỉ chọn lươn cốm, lưng nâu hồng bụng vàng rộm, con hơi nhỏ nhưng thịt rất thơm và săn chắc. Miến lươn thường ăn kèm hoa chuối để làm nên vị thanh dịu mà không bị tanh của lươn. Nếu ai đã từng một lần thưởng thức miến lươn Ninh Bình đều mong muốn được một lần quay lại nơi đây để thưởng thức món đặc sản bình dị này.

Cua đồng rang lá lốt

Một món ăn dân dã mang đậm hương vị đồng quê mà du khách nên nếm thử khi dừng chân manh đất cố đô đó là món cua đồng rang lá lốt. Từ những con cua đồng béo ngậy cùng lá lốt rửa sạch thái sợi rang giòn tạo nên một hương vị quê nhà đặc biệt, mang đến cho du khách nhiều cảm nhận bất ngờ. Nếu như trước đây những món ăn từ cua đông chỉ là món ăn giản dị ở những vùng quê nghèo thì ngày nay nó đã trở thành món đặc sản khiến bao du khách không thể chối từ.

Ốc núi

Ốc núi Ninh Bình là một đặc sản mới nổi của Ninh Bình. Loài ốc này cực hiếm vì chúng chỉ sống trong các hốc đá, đến mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 8 mới bò ra kiếm ăn và sinh sản. Ốc núi xuất hiện ở hầu hết các nơi tỉnh Ninh Bình nhưng tập trung nhiều nhất là ở các dãy núi đá vôi Tam Điệp, Yên Mô và Nho Quan. Ốc núi trong hang rất khó phát hiện, người ta thường phải dậy từ sáng sớm khi ốc bò ra khỏi hang kiếm ăn mới tìm bắt được. Thịt ốc núi dai, giòn, ngọt, thơm mùi thuốc bắc. Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món như nướng, xào me, hấp gừng, luộc xả hết, trộn gỏi hành tây...đều rất hấp dẫn.

Bánh trôi

Nếu nhắc đến đặc sản Ninh Bình mà quên không kể đến món bánh trôi thì quả là một thiếu sót. Được làm từ những nguyên liệu hết sức bình dân nhưng bánh trôi Ninh Bình khá đặc biệt với phần nhân là sự kết hợp của đường mật, lạc khô giã nhỏ trộn đều với lá cúc mốc thái nhỏ, vì thế bánh có vị thơm mát, ngọt nhẹ cùng với hương thơm thoang thoảng của lá cúc mốc và hoa bưởi trong nước luộc bánh khiến cho món ăn dân dã này có những ấn tượng khó phai trong lòng du khách.

Theo Vietnamnet

Đi tìm những món ăn lạ lùng từ... kiến Những người sành ăn thường bảo nhau rằng, thưởng thức các món ăn làm từ kiến và trứng kiến phải thật thư thả thì mới cảm nhận được cái ngon, vị khác lạ mà không món ăn nào có được. Bánh trứng kiến Bánh trứng kiến là một trong những món bánh độc đáo của người Tày ở vùng núi Đông Bắc. Loại...