Ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Salmonella

Thời gian gần đây, các vụ ngộ độc thực phẩm với quy mô lớn xảy ra liên tiếp, đa số kết quả xét nghiệm các mẫu (bánh mì, thịt heo xá xíu, cơm gà, gà nướng…) đều dương tính với vi khuẩn Salmonella.

Theo các chuyên gia y tế, vi khuẩn Salmonella vào cơ thể người qua thức ăn uống, sinh độc tố làm tổn thương niêm mạc ruột, lượng lớn có thể gây nhiễm trùng máu, dẫn tới tử vong.

Salmonella – thủ phạm của nhiều vụ ngộ độc lớn

Liên quan đến vụ hơn 500 trường hợp bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì Băng tại TP Long Khánh, tỉnh Đồng Nai, cơ quan chức năng xác định, đa phần các mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân, mẫu nguyên liệu thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn Salmonella, E.coli.

Vi khuẩn Salmonella gần đây đã xuất hiện liên tục trong các vụ ngộ độc lớn ở nước ta khiến khiến hàng trăm người nhập viện ở Quảng Nam, Nha Trang, Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh…

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương – Trưởng Đoàn kiểm tra liên ngành công tác ATTP số 1 của TP Hà Nội kiểm tra siêu thị tại quận Đống Đa, Hà Nội.

Qua kiểm nghiệm cho thấy, nguyên nhân chính gây ra các vụ ngộ độc là do các cơ sở bảo quản và chế biến thực phẩm không đảm bảo dẫn đến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. So với E.coli, ngộ độc do Salmonella có triệu chứng nặng, nguy hiểm hơn. Ngộ độc thực phẩm do Salmonella có thể xuất hiện một ngày sau ăn, nhưng cũng có trường hợp sau 4-5 ngày. Vi khuẩn này sinh độc tố chủ yếu làm tổn thương về đường tiêu hóa.

Đề cập đến vấn đề này, TS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, Salmonella phát triển rất nhanh ở môi trường nóng ẩm 35-37 độ C. Khi vi khuẩn phát tán thường khu trú vào các bề mặt thực phẩm như thịt, cá, rau, củ, quả, trứng, trái cây và thực phẩm chế biến sẵn.

Người dân sau khi dùng thực phẩm nhiễm khuẩn, thường có triệu chứng buồn nôn, choáng váng, sốt, đau bụng, sau đó xuất hiện nôn mửa và đi ngoài nhiều lần, các biểu hiện mất nước, nhiễm trùng. “Tuy nhiên, có tới 8% trường hợp vi khuẩn đi sâu vào máu gây nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn và dễ tử vong, đặc biệt là với trường hợp nhiễm vi khuẩn quá nhiều và cơ thể yếu” – TS Nguyễn Trung Nguyên lưu ý.

Phòng tránh nhiễm khuẩn

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – nguyên cán bộ Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa cho biết, đa phần bệnh nhân ngộ độc thực phẩm do nhóm vi sinh vật ít nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu nhiễm vi khuẩn Salmonella hoặc Botulinum, bệnh nhân dễ diễn biến nặng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Đáng chú ý, vi khuẩn Salmonella có thể gây nhiễm trùng nặng và nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ em hoặc người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch kém. Nếu không bù điện giải và điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều biến chứng, từ nhẹ đến rất nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong.

Vi khuẩn Salmonella có thể xuất hiện ở bất cứ loại thịt động vật sống nào, phổ biến nhất là thịt gia cầm như gà, vịt, ngan, ngỗng. Trong quá trình chế biến, người làm không tuân thủ nguyên tắc chế biến thực phẩm sống – chín, không rửa tay sạch sẽ khiến vi khuẩn từ thực phẩm sống nhiễm sang chín và nhanh chóng sinh sôi. Lượng vi khuẩn càng nhiều, độc tố sinh ra càng lớn.

Chi Cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội Đặng Thanh Phong cho hay, thời tiết nắng nóng là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển trong các thực phẩm giàu dinh dưỡng. Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm ở các bếp ăn tập thể, người dân, cơ sở cần thực hiện các điều kiện quy định chặt chẽ về an toàn thực phẩm ATTP trong kinh doanh dịch vụ ăn uống như nguồn nguyên liệu, cơ sở chế biến, và bảo quản thực phẩm. Người chế biến thực phẩm phải đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến, bảo quản thực phẩm an toàn.

Đối với người tiêu dùng, nên chọn mua, sử dụng thực phẩm của những cơ sở đã được cấp giấy chứng nhận đảm bảo ATTP, thận trọng với các thực phẩm được bày bán ngoài lề đường, hàng rong, nhất là những món ăn được chế biến sẵn.

Test nhanh mẫu thực phẩm tại một siêu thị (quận Đống Đa, Hà Nội).

Theo Viện Y học ứng dụng, Tổng hội Y học Việt Nam, Salmonella đào thải ra khỏi cơ thể qua phân của người và động vật bị nhiễm bệnh. Những người khác bị nhiễm khuẩn khi tay, thực phẩm, hoặc đồ vật dính phân bị nhiễm khuẩn được cho vào miệng. Những người bị nhiễm Salmonella có thể truyền vi khuẩn sang người khác nếu họ không rửa sạch tay của mình sau khi đi vệ sinh.

Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo, để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm, người dân lưu ý thực hiện rửa tay sạch; giữ khu vực nấu ăn và dụng cụ chuẩn bị thực phẩm luôn sạch sẽ; để riêng thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm tươi sống; không nên ăn trứng sống hoặc thực phẩm nấu chưa chín…

Bên cạnh đó, người dân nên sử dụng nước sạch và thực phẩm an toàn; đun nấu kỹ thực phẩm và bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ an toàn.