Mua sắm kết hợp giải trí lên ngôi
Các sàn thương mại điện tử đã ý thức được việc “đốt tiền” vào giảm giá đơn thuần chưa đủ để giữ chân khách hàng lâu dài
Là thành viên của trang Facebook Lazada Shopee Xiaomi Việt Nam, chị Hoài Anh (quận 8, TP HCM) thường xuyên truy cập vào để tìm hiểu và chia sẻ cách “săn” mã giảm giá, chơi các game (trò chơi) tương tác để đổi thưởng, theo dõi livestream của người nổi tiếng nhằm giảm căng thẳng cũng như canh “deal chớp nhoáng”.
Thu hút thêm nhóm khách hàng thụ động
“Mỗi ngày bỏ ra vài phút chơi game trên ứng dụng, tôi đã tích được kha khá phiếu giảm giá để mua sắm từ vật dụng cá nhân đến nhu yếu phẩm cho gia đình” – chị Hoài Anh cho biết.
Không riêng chị Hoài Anh, phần lớn tín đồ mua sắm online trong khoảng 1-2 năm gần đây đều ít nhất một lần tiếp cận các hình thức mua hàng kết hợp giải trí (shoppertainment) trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT).
Shoppertainment được khởi xướng lần đầu tiên bởi sàn TMĐT Alibaba khoảng 10 năm trước thông qua lễ hội mua sắm trực tuyến ngày Độc thân (Single Day) 11-11 với hàng loạt chương trình như lễ hội đếm ngược, trình diễn âm nhạc – thời trang, trò chơi tương tác trực tiếp… Hiệu quả của hình thức này đã vượt ngoài sức tưởng tượng khi Single Day trở thành ngày mua sắm lớn nhất thế giới, vượt qua Black Friday, Cyber Monday… của các nước phương Tây.
Tại Việt Nam, doanh nghiệp (DN) TMĐT cũng bắt đầu chuyển hướng sang chiến lược marketing thiên về giải trí, gia tăng trải nghiệm vui vẻ cho khách hàng kể từ năm 2019, sau một thời gian khá dài chạy đua “đốt tiền” vào giảm giá, khuyến mại. Chiến lược này giúp DN tăng doanh thu nhờ lôi cuốn được một phần không nhỏ khách hàng mua sắm thụ động khi tương tác với các trò chơi, bên cạnh nhóm khách hàng chủ động vừa mua sắm vừa giải trí trên sàn.
Thiết kế chiến lược shoppertainment gần như sớm nhất trên thị trường là Lazada, một phần bởi sàn TMĐT này là một thành viên của Tập đoàn Alibaba. Trong đó, nổi bật là LazGame gồm tập hợp các trò chơi sáng tạo, đồ họa bắt mắt và tự động bổ sung phần thưởng là phiếu mua hàng vào kho giảm giá của người dùng… Ông James Dong, Tổng Giám đốc Lazada Việt Nam, cho biết tại lễ hội mua sắm 11-11 vừa qua, Lazada ghi nhận lượng đơn hàng và khách hàng mua sắm trên LazMall (gian hàng chính hãng) tăng gấp đôi so với năm ngoái, một phần chính nhờ hình thức shoppertainment.
Dịp 11-11, Shopee cũng ghi nhận hơn 20 triệu giờ xem trên Shopee Live và hơn 2,5 tỉ lượt tham gia các trò chơi trên ứng dụng, cho thấy người tiêu dùng ngày càng yêu thích các chương trình giải trí có kèm quà tặng. Sàn này cũng tỏ ra thức thời khi ngay từ năm 2019 đã xác định: “Vui vẻ chính là yếu tố trọng tâm trong trải nghiệm mà Shopee mang đến cho người dùng”.
Video đang HOT
Tuy lép vế nhưng Sendo, Tiki cũng nỗ lực cạnh tranh bằng các chiến dịch livestream sử dụng các nhân vật có sức ảnh hưởng trên cộng đồng mạng để lôi kéo khách hàng.
Ngày hội mua sắm trực tuyến Việt Nam (Online Friday) 2020 vừa được Bộ Công Thương bấm nút khởi động vào ngày 19-11 vừa qua cũng lấy chủ đề “Siêu sao siêu sale”, cho thấy một cách tiếp cận mới của TMĐT gần đây.
Các sàn thương mại điện tử đang tích hợp nhiều tiện ích, dịch vụ mới nhằm thu hút khách hàng cũng như các đơn vị tham gia kinh doanh trên sàn.
Chiến lược lâu dài
Bà Nguyễn Thúy Hằng, Giám đốc Marketing Lazada Việt Nam, cho hay phần lớn nguồn lực marketing của sàn này đều hướng tới việc tăng trưởng số lượng người mua sắm trên ứng dụng mỗi ngày thông qua những trải nghiệm mua sắm thú vị nhất. “Lazada đang xây dựng một hệ sinh thái TMĐT tăng trưởng lành mạnh và bền vững. Theo đó, hoạt động marketing của chúng tôi không chạy theo những mục tiêu thời vụ mà muốn định hình thành một điểm đến để người tiêu dùng có thể mua sắm, giải trí, trải nghiệm cùng bạn bè. Chẳng hạn, chúng tôi đã tiên phong giới thiệu hình thức livestream trên sàn TMĐT tại Việt Nam. Đó là một nền tảng livestream hàng đầu với hơn 1.000 tập, có những lúc thu hút đến hơn 1 triệu người xem mỗi ngày” – bà Hằng thông tin.
Giới chuyên gia TMĐT nhận định xu thế các nhà bán lẻ trực tuyến đưa yếu tố giải trí kết hợp với mua sắm online chứng tỏ họ ngày càng ý thức rằng giảm giá đơn thuần là chưa đủ mà phải cạnh tranh để giữ chân những nhóm khách hàng ưa thích cái mới, lạ. Do vậy, thay vì chỉ nhắm vào các chương trình ưu đãi, giảm giá, các nhà bán lẻ cần đầu tư mạnh hơn vào shoppertainment cùng với cải tiến những hình thức thanh toán online sẽ là xu hướng lâu dài trong thời gian tới.
Chuyên gia marketing Hoàng Tùng cho hay hình thức livestream bán hàng đã được nhiều DN triển khai từ lâu, đặc biệt có nhiều nhãn thời trang Việt đi lên từ livestream và bán hàng trên Facebook trước khi phát triển thành những chuỗi lớn sau này. “Hình thức livestream bán hàng tương tác với KOLs (nhân vật có ảnh hưởng – PV) trên các sàn TMĐT có một điểm ưu việt hơn nữa, chính là tệp khách hàng trên các sàn TMĐT có khả năng sẵn sàng mua cao hơn rất nhiều so với trên nền tảng Facebook. Ngoài ra, những quy trình còn lại như giao vận, tư vấn trên sàn TMĐT cũng được gói gọn lại và ưu việt hơn cho DN kinh doanh rất nhiều…” – ông Hoàng Tùng nhận định.
Chuyên gia marketing Hoàng Tùng cũng khẳng định livestream bán hàng dưới sự hợp tác của KOLs là cơ hội cho những DN biết biến chuyển nhanh, sẵn sàng thay đổi cùng với sự lớn mạnh của các sàn TMĐT và thói quen tiêu dùng mới của khách hàng.
Xu hướng của tương lai
Nêu thực tế ở Trung Quốc, có những ngôi sao livestream bán hàng đạt doanh số hàng triệu USD, chuyên gia Hoàng Tùng cho rằng đây là xu hướng của tương lai khi sự tương tác trở nên nhanh hơn, trực tiếp hơn và kích thích hành vi mua hàng tốt hơn rất nhiều. “Ngay cả các CEO (giám đốc điều hành) nổi tiếng cũng tận dụng hình thức này, vừa để bán hàng vừa để tiếp cận gần hơn với khách hàng, như tỉ phú Jack Ma đã từng livestream bán hàng. Hiện nay, kể cả nông dân cũng bán hàng livestream, bán nông sản trực tiếp từ khu vườn, mảnh ruộng của mình cho khách hàng trên sàn TMĐT. Tại Việt Nam, chúng ta cũng đang bắt đầu xuất hiện những ngôi sao bán hàng livestream trên các sàn TMĐT hay các nền tảng khác như TikTok. Đây là hình thức gia tăng doanh số rất hiệu quả và đã chứng minh được tiềm năng cực kỳ lớn” – ông Tùng nói thêm và cũng nhấn mạnh người bán hàng, thậm chí chủ DN, cần phải xuất hiện ở nơi khách hàng có mặt với những hoạt động gần gũi nhất.
Sẽ "siết" bán hàng online và người vận chuyển
Đại dịch Covid-19 đã tạo thêm nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp (DN) kinh doanh thương mại điện tử, song "sân chơi" này sẽ ngày càng "hẹp cửa" đối với những DN không tôn trọng khách hàng và luật chơi.
Cơ hội có doanh thu tiền tỷ
Mới đây, đại diện hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) đã đưa ra những số liệu ấn tượng của toàn ngành trong năm 2020. Tiếp nối đà tăng trưởng hơn 30% của các năm trước, chỉ trong 9 tháng đầu năm nay, số lượng truy cập mua sắm trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) đã tăng hơn 150% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng nhóm 4 đơn vị dẫn đầu (Tiki, Shopee, Lazada và Sendo) có hơn 4 triệu lượt mua sắm mỗi ngày.Ông Nguyễn Ngọc Dũng - Phó Chủ tịch VECOM - chia sẻ, đại dịch Covid-19 đã trở thành tác nhân thúc đẩy sự bùng nổ của TMĐT. Tuy nhiên, các DN không hề "ngư ông hưởng lợi" vì 80 - 90% hàng hóa phải nhập về. Khi siết chặt quản lý biên giới, nguồn cung hàng hóa hay đường vận chuyển cũng bị "đứt gãy". "Khó khăn kinh tế khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu hơn. Thay vì túi xách hàng hiệu trị giá hàng nghìn USD, người ta sẽ mua những mặt hàng thiết yếu như nước rửa tay, gạo, mỳ gói,... nên giá trị đơn hàng giảm xuống. Nhưng bù lại, đã có thêm hàng triệu người từ thói quen mua sắm kiểu truyền thống chuyển sang mua online. Ví dụ, phụ huynh dạy con học online rồi dần dần mua hàng qua mạng..., từ đó đã đẩy nhanh tốc độ thay đổi thói quen của người dân đối với TMĐT", ông Dũng phân tích. Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tuấn - Phó Giám đốc trung tâm Xúc tiến thương mại & Đầu tư TP.HCM - cũng đánh giá: "Tại khu vực Đông Nam Á, tốc độ phát triển TMĐT trong năm 2020 của Việt Nam ở mức khá nhanh, vượt trội so với các quốc gia khác. Việt Nam đang trở thành thị trường tiềm năng, được nhiều nhà đầu tư, nhà bán lẻ hướng đến".
Các sàn TMĐT lớn đang bước vào mùa cao điểm cuối năm
Thời điểm này, các sàn TMĐT lớn đang bước vào mùa cao điểm cuối năm. Bằng chứng là nhiều chương trình ưu đãi mua sắm đang được các sàn TMĐT triển khai rầm rộ. Đại diện sàn Lazada tiết lộ, đơn vị này đã đưa ra tổng giá trị voucher giảm giá dành cho người dùng lên đến 22 tỷ đồng với hơn 1 triệu lượt voucher được tung ra mỗi ngày. Tương tự, Shopee cũng áp dụng nhiều chương trình sale hấp dẫn như mã miễn phí vận chuyển, chương trình đồng giá 1.000 đồng/sản phẩm, 11 triệu voucher giảm giá tới 50%,... Từ chính sách kích cầu đó, các sàn TMĐT những ngày này đã nhanh chóng đạt mức doanh thu tiền tỷ. Như sàn Lazada đã đạt 38,4 tỷ USD vào ngày 11/11/2019. Cùng thời điểm, chỉ thông qua số lượng đơn hàng và khách hàng trên Tiki tăng cao gấp 4 lần so với ngày thường cũng có thể đoán được, doanh số tiền tỷ là không khó đối với sàn TMĐT này.
Rủi ro pháp lý đối với bên bán và bên vận chuyển
Trao đổi với PV tạp chí Đời sống & Pháp luật, Phó Chánh văn phòng tổng cục Quản lý thị trường Nguyễn Kỳ Minh nhận định: "Bên cạnh sự phát triển tích cực, TMĐT cũng tồn tại không ít vấn đề khiến cơ quan chức năng luôn phải tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý. Nổi cộm nhất là tình trạng chào bán hàng giả, hàng cấm, hàng nhập lậu trên các trang web, mạng xã hội. Tình trạng này có xu hướng gia tăng, tiềm ẩn nhiều phức tạp". Theo ông Kỳ, những đối tượng lợi dụng TMĐT để buôn bán hàng giả, hàng lậu, hàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật thường có trình độ và am hiểu nhất định về công nghệ thông tin hoặc có đội ngũ kỹ thuật chuyên trách việc này. Những đối tượng này cũng tận dụng công nghệ để lẩn tránh cơ quan chức năng, xóa bỏ dấu vết giao dịch, ẩn danh trên mạng Internet, gây khó khăn cho việc xác minh thông tin. "Việc kiểm tra, xử lý của cơ quan chức năng đòi hỏi phải có dấu hiệu, chứng cứ vi phạm cụ thể. Trong khi các giao dịch, thanh toán trên mạng đều có rủi ro bị hủy, xóa dấu vết rất nhanh, không có địa điểm kinh doanh rõ ràng, không thể kiểm tra được ngay. Ngay cả website TMĐT, các trang đích dùng để bán hàng cũng có thể bị đóng trong tích tắc", ông Nguyễn Kỳ Minh chia sẻ khó khăn khi xử lý nạn hàng giả, hàng lậu trong TMĐT.
Ông Minh còn cảnh báo tình trạng lợi dụng TMĐT để vận chuyển "hàng cấm". Theo đánh giá của tổng cục Quản lý thị trường, chỉ 2 năm vừa qua, rất nhiều hàng hóa được mua bán, giao nhận là hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Ngoài trách nhiệm của chủ sàn giao dịch TMĐT hay chủ cửa hàng, đơn vị này còn đề cập đến trách nhiệm của đơn vị vận chuyển. "Đối với nhiều gói hàng chỉ ghi thông tin qua loa là dụng cụ kỹ thuật nhưng khi kiểm tra lại là hàng cấm như hơi cay, súng ống,... chúng tôi yêu cầu đơn vị giao nhận phải trả lời cho khách hàng về danh tính người gửi, thông tin hàng hóa,... nếu không muốn đối diện với nhiều rủi ro pháp lý.
Theo đó, đơn vị giao nhận phải kiểm tra hoá đơn chứng từ và đối chiếu kiểm tra trước khi chấp nhận giao nhận kiện hàng. Bởi trong thực tế, có nhiều doanh nghiệp giao nhận bỏ qua quy trình này để tăng lợi nhuận", ông Minh cho biết.
Ông Nguyễn Kỳ Minh cảnh cáo tình trạng lợi dụng TMĐT để vận chuyển hàng cấm.
Đồng thời ông Minh cũng khuyến cáo, trong trường hợp không thể hỗ trợ cơ quan chức năng tìm kiếm người gửi gói hàng bị kiểm tra, DN vận chuyển sẽ đối diện rủi ro bị xử lý về hành vi cố ý vận chuyển hàng nhập lậu nếu xe vận chuyển đang lưu thông trên đường.
Còn khi hàng đã nhập vào kho và bị phát hiện là hàng lậu hàng giả thì DN vận chuyển sẽ bị khép vào tội Cố ý tàng trữ hàng giả, hàng nhập lậu. Tình tiết sẽ tăng nặng hơn đối với hành vi cố ý giao nhận hàng hóa nhập lậu, vì đây là giai đoạn cuối của quá trình giao nhận.
Đại diện tổng cục Quản lý thị trường khẳng định sẽ tiếp tục chỉ đạo cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố tăng cường công tác kiểm tra, xử lý sai phạm trên môi trường mạng như bán hàng online, các tài khoản livetream bán hàng... nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của DN và người tiêu dùng.
Sắp sửa Nghị định để nâng cao giám sát
Hiện tại, cục TMĐT và Kinh tế số (bộ Công Thương) đang chủ trì xây dựng dự thảo sửa đổi Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về TMĐT. Trong đó, sẽ đặc biệt chú trọng các nội dung liên quan đến điều kiện thiết lập các website và ứng dụng TMĐT để kinh doanh các mặt hàng kinh doanh có điều kiện, hạn chế kinh doanh; yêu cầu minh bạch hóa thông tin sản phẩm, ghi nhãn hàng hóa hiện hành (kể cả nhãn phụ, nhãn gốc) và các thông tin về người bán. Cùng với đó, quy định mới sẽ tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu các " sàn TMĐT trong quản lý hoạt động
Chủ shop thời trang thu hơn 2 tỉ đồng trong ngày độc thân 11-11 Tính đến cuối ngày 12-11, hầu hết các sàn bán lẻ trực tuyến đều thông báo đã ghi nhận sự bùng nổ đơn hàng và lượt truy cập trong ngày độc thân 11-11. Chẳng hạn, Shopee ghi nhận kỷ lục mới vào ngày 11-11 tại tất cả 7 thị trường trên toàn khu vực khi số lượng đơn hàng tăng gấp 10 lần...