Đến Đồng Tháp ngắm ‘Bình minh Tràm chim’
Vườn quốc gia Tràm Chim ở huyện Tam Nông (tỉnh Đồng Tháp) có hệ sinh thái đất ngập nước mang nét đặc trưng của vùng đất trũng Đồng Tháp Mười.
Cánh đồng cỏ năng và rừng tràm tại Vườn quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
Đây là khu Ramsar thứ 4 của Việt Nam, thứ 2.000 của thế giới. Địa phương đã khai đã thác lợi thế tự nhiên phát triển loại hình du lịch sinh thái gắn với quản lý, phát triển bền vững “Đồng Tháp Mười thu nhỏ” này ở Đồng Tháp.
Đến Tràm Chim vào lúc bình minh hay hoàng hôn là thời điểm lý tưởng để du khách di chuyển trên xuồng kéo len lỏi vào sâu trong vườn ngắm các loài cò, chim cổ rắn (điên điển), diệc xám, trích cồ… Gần đây, nhiều khách du lịch được trải nghiệm một buổi sáng thú vị tại Vườn quốc gia Tràm Chim với tour “Bình minh Tràm Chim” khi mặt trời chưa ló dạng.
Tranh thủ ngày nghỉ cuối tuần, chị Trần Thị Kim Hương ở thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương cùng bạn bè đến tham quan hệ sinh thái đất ngập nước mang nét đặc trưng của vùng đất trũng Đồng Tháp Mười tại Vườn quốc gia Tràm Chim.
“Sáng sớm, tiết trời mát rượi, ngồi trên xuồng len lỏi giữa tán rừng tràm, sau đó, dừng lại giữa khu vực đồng nước để vừa ngắm mặt trời dần lên cao, vừa hít thở bầu không khí trong lành, cảm giác thật tuyệt vời. Tôi còn tận mắt thấy những loài chim, nhiều loài cây mà trước đây chỉ bắt gặp trong tivi và mạng xã hội” – chị Hương cho hay.
Một trong những con đường rợp bóng mát ở Vườn quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
Hoạt động du lịch ở Tràm Chim diễn ra quanh năm nhưng có một số sản phẩm du lịch đặc trưng theo mùa. Mùa hoa nhĩ cán tím – hoa của một loại rong sống ở vùng đất ngập nước bắt đầu nở thường cuối tháng 1 hằng năm và kéo dài khoảng 2 tháng. Nối tiếp là mùa hoa hoàng đầu ấn, đây là loài hoa “đặc sản” của vùng đất chua phèn, mọc tự nhiên ở khu vực hoang sơ, hệ sinh thái đất ngập nước đặc trưng của vùng trũng Đồng Tháp Mười. Khoảng tháng 3 – 5 hằng năm, du khách đến đây được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ, tự nhiên của hoa hoàng đầu ấn, hoa nở rộ, vàng rực cả cánh đồng rộng hơn 20 ha. Nhưng Tràm Chim có lẽ đẹp nhất vào mùa nước nổi khoảng tháng 9 âm lịch. Lúc ấy, nước từ thượng nguồn sông Mekong tràn về phủ ngập cánh đồng, biến Tràm Chim thành một “ốc đảo” giữa trời nước mênh mông, rực lên màu vàng hoa điên điển, màu tím hoa s.úng pha lẫn sắc hồng của những cánh sen, màu xanh mướt của rừng tràm…
Chị Đặng Bích Hân ở quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh cùng người thân, bạn bè đến Tràm Chim để tham quan cánh đồng hoa hoàng đầu ấn khá sớm và ngạc nhiên vì không ngờ ở miền Tây có cánh đồng hoa đẹp như vậy, dù quãng đường từ ngoài vào phải đi xe mô tô và 2 đoạn đường di chuyển bằng tắc ráng (thuyền nhỏ và dài, có gắn máy) và phải lội bùn.
Du khách tham quan, chụp ảnh tại cánh đồng hoa hoàng đầu ấn của Vườn quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
Theo ông Lê Hoàng Long, Giám đốc Khu Du lịch Tràm Chim, đơn vị tổ chức đa dạng hóa các dịch vụ, đặc biệt là sản phẩm dịch vụ theo mùa, mang nét đặc trưng và độc đáo của vùng Đồng Tháp Mười để thu hút khách tham quan, trải nghiệm, gắn với việc bảo vệ môi trường sinh thái và đảm bảo an toàn cho du khách. Riêng năm 2023, Khu Du lịch Tràm Chim đón tiếp hơn 58.700 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm; trong đó có gần 1.000 lượt khách quốc tế.
Hoa hoàng đầu ấn tại Vườn quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp Huỳnh Thị Hoài Thu cho biết, thực hiện Đề án phát triển du lịch tỉnh Đồng Tháp, tỉnh định vị Vườn quốc gia Tràm Chim là một trong những nơi để du khách đến tham quan, trải nghiệm, hiểu hơn về hệ sinh thái đất ngập nước. Khai thác du lịch trên tinh thần tuân thủ các nguyên tắc bảo tồn tại Vườn quốc gia Tràm Chim và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan định hướng người dân tham gia thực hiện những hoạt động du lịch cộng đồng, bảo vệ môi trường nhằm phát triển du lịch nơi đây một cách bền vững.
Video đang HOT
Du khách trải nghiệm di chuyển bằng tắc ráng để tham quan Vườn quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
Để bảo vệ đa dạng sinh học ở Vườn quốc gia Tràm Chim, chính quyền địa phương chú trọng phát triển các hoạt động sinh kế, tăng thu nhập cho người dân gắn với quản lý vườn. Huyện Tam Nông có một thị trấn và 11 xã; trong đó, vùng đệm Vườn Quốc gia Tràm Chim nằm trong địa giới hành chính của 5 xã và một thị trấn, cũng là nơi sinh sống của hơn 46.000 người. Người dân nơi đây chủ yếu sinh sống bằng sản xuất nông nghiệp; một bộ phận có nghề truyền thống như đan ghế nhựa, đan lục bình, làm khô, làm nhang và làm thuê phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Theo lãnh đạo Vườn Quốc gia Tràm Chim, hiện nay, biến đổi khí hậu toàn cầu, sự thay đổi chế độ thủy văn đã gây khó khăn trong công tác quản lý và bảo tồn đa dạng sinh học, nhất là việc điều tiết mực nước bảo đảm sự thích nghi của các loài bên trong các phân khu của vườn quốc gia. Bên cạnh đó, một số người dân sống quanh vườn sinh kế không ổn định, thường xuyên đ.ánh bắt thủy sản trái phép, “ăn” ong vào mùa khô, chăn thả gia súc trái phép, đ.ánh bắt các loài động vật hoang dã từ bên ngoài vườn… đã gây nhiều khó khăn trong việc bảo tồn và quản lý sinh thái vùng đất ngập nước của Vườn quốc gia Tràm Chim.
Đàn cò tìm thức ăn trên cánh đồng gần vùng đệm của Vườn Quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
Mới đây, Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Tam Nông đã xây dựng Đề án “Phát triển sinh kế vùng đệm Vườn quốc gia Tràm Chim” trên cơ sở vừa tạo thêm sinh kế, vừa bảo vệ đa dạng sinh học, dung hòa mâu thuẫn giữa lợi ích sinh kế và lợi ích bảo tồn. Các xã vùng đệm và Vườn quốc gia tham mưu UBND huyện lập kế hoạch đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho các lao động nhằm ổn định sinh kế. Vườn quốc gia Tràm Chim sẽ sớm triển khai đề án phát triển các loại hình du lịch sinh thái tại vườn đã được tỉnh phê duyệt nhằm giải quyết việc làm, tạo thêm sinh kế cho người dân, từ đó giảm áp lực tác động xâm hại vườn.
Những nỗ lực bảo tồn hệ sinh thái bước đầu cho tín hiệu đáng mừng. Những ngày gần đây, trên cánh đồng ở quanh vùng đệm của Vườn Quốc gia Tràm Chim xuất hiện đàn cò với số lượng lên đến hàng nghìn con, bay lượn và tìm kiếm thức ăn trên đồng ruộng, tạo nên “bức tranh” vô cùng đẹp mắt và ấn tượng. Trong đó, có những loại cò quý hiếm như cò quắm, cò ốc (cò nhạn).
Đàn cò tìm thức ăn trên cánh đồng gần vùng đệm của Vườn Quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nhựt An/BNEWS/TTXVN
UBND tỉnh Đồng Tháp đã phê duyệt Đề án bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ tại Vườn Quốc gia Tràm Chim giai đoạn 2022 – 2032 với tổng kinh phí thực hiện dự kiến hơn 184 tỷ đồng. Việc này được kỳ vọng không những khôi phục được đàn sếu mà còn phục hồi cả hệ sinh thái Tràm Chim; duy trì hệ Ramsar – vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế
Khám phá 'vương quốc của những loài chim'
Để đến vườn quốc gia Tràm Chim, du khách phải lái xe gần 160km từ trung tâm TP.HCM đến huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp.
Mùa nước nổi từ tháng 8 đến tháng 11 âm lịch là thời điểm lý tưởng để du khách thăm thú Tràm Chim.
Không chỉ nổi tiếng với các cánh đồng tỏa hương sen thơm ngát, ruộng vườn bạc cánh cò bay, tỉnh Đồng Tháp còn có nhiều điểm du lịch sinh thái làm nao lòng du khách.
Một trong các điểm đến nổi bật của tỉnh chính là vườn quốc gia Tràm Chim, được Ban thư ký Công ước Ramsar công nhận là khu Ramsar thứ 2.000 trên thế giới và thứ 4 ở Việt Nam. Khung cảnh thiên nhiên tươi mát, bầu không khí thoáng đãng, sở hữu nhiều loài chim quý hiếm là những nét nổi bật của Tràm Chim, mang đến trải nghiệm thú vị và độc đáo cho du khách khám phá.
Một chú Cò bợ trơ trọi giữa đầm sen Tràm Chim. Đây là giống cò phổ biến ở khu vực Nam Bộ, dài 45-52cm, sinh cảnh của chúng là đất ngập nước ngọt, rừng ngập mặn. Ảnh: Hải An.
Bộ đôi Le hôi xinh xắn thong dong trên mặt hồ. Đây là giống chim phổ biến ở Việt Nam, có khả năng lặn nước săn mồi rất tốt. Phần lông cổ màu đỏ cho thấy chúng đang trong mùa sinh sản. Ảnh: Hải An.
Một chú Trích cồ đẹp mã. Đây là giống chim quý hiếm, có màu sắc vô cùng bắt mắt. Ảnh: Hải An.
Sẻ bụi đen là một giống chim thuộc bộ sẻ, phân họ chích chòe, thường sống ngoài đồng cỏ, bụi cây và thích làm tổ trong những bụi cây sát mặt đất, vì thế nên còn có tên gọi khác là Chích chòe đất. Ảnh: Hải An.
Một chú Cò lửa lùn tinh ranh đang quan sát con mồi. Ảnh: Hải An.
Vườn quốc gia Tràm Chim có tổng diện tích hơn 7.500ha, mang đặc điểm sinh thái của vùng sông nước miền Tây Nam Bộ. Tràm Chim nổi bật với hệ chim nước phong phú, gồm 233 loài, thuộc 25 chi, 49 họ. Trong đó, đặc biệt là loài Sếu đầu đỏ, lớn nhất trong họ Hạc, là một tài sản thiên thiên vô giá của vườn quốc gia Tràm Chim.
Bên cạnh đó, hệ cá ở vườn quốc gia Tràm Chim cũng không kém phần đa dạng, vừa đóng vai trò cân bằng sinh thái, vừa là nguồn thức ăn cho các loài chim. Trong đó có một số loài cá nằm trong sách đỏ Việt Nam như: cá Còm, cá Mang hổ, cá Ngựa nam, cá Duồng bay, cá Ét mọi, cá Hô...
Gà lôi nước - loài chim có khả năng sinh tồn mạnh mẽ. Nhờ có bàn chân to cho phép gà lôi nước chiếm một vùng sinh thái đặc biệt. Chúng có thể đi giữa cánh hoa s.úng, cách xa động vật săn mồi trên cạn. Nếu có mối đe dọa trên cao, chúng có thể sử dụng chiếc mỏ như ống lặn để duy trì ở dưới nước cho tới khi nguy hiểm qua đi. Ảnh: Hải An.
Một chú gà lôi nước khác đang cặm cụi kiếm ăn. Ảnh: Hải An.
Chim Cồng cộc đen, hay còn gọi với cái tên khác là chim Cốc đen, thường xuất hiện tại Tràm Chim vào mùa nước nổi. Thức ăn chính của loài này là cá nhỏ, tôm cua. Hình thức kiếm ăn là lặn đuổi mồi trong nước. Ảnh: Hải An.
Một chú chim Diệc lửa có dáng hình đầy kiêu hãnh. Ảnh: Hải An.
Mùa nước nổi từ tháng 8 đến tháng 11 âm lịch là mùa cao điểm du lịch tại Tràm Chim. Khung cảnh ngập nước, xanh tốt, điểm xuyết sắc hồng của hoa sen, hoa s.úng bừng nở. Nguồn sản vật trở nên dồi dào và các loài chim như tụ họp về đây dự tiệc.
Thời điểm này cũng là mùa sinh sản của các loài chim, cho phép du khách ghé thăm Tràm Chim có cơ hội tận mắt chứng kiến nhịp sống chốn thiên nhiên hoang dã của các loài chim đầy sắc màu. Hàng nghìn con chim đua nhau mớm mồi, tiêu biểu là Điêng điểng và Cồng cộc, thể hiện tình mẫu t.ử t.hiêng liêng, giúp du khách hiểu hơn về tầm quan trọng của việc giữ gìn sự cân bằng sinh thái, bảo vệ môi trường cũng như có dịp lưu giữ mãi hình ảnh đẹp về nơi đất lành chim đậu.
Mùa nước nổi ở Tràm Chim sinh động, rực rỡ muôn sắc màu của những loài chim quý; của những đầm sen, đầm s.úng nở hoa tươi tắn cả một vùng trời. Tất cả làm nên một bữa yến tiệc linh đình tại "vương quốc của những loài chim". Ảnh: Hải An.
Trải nghiệm thú vị nhất tại vườn quốc gia Tràm Chim chính là ngồi xuồng vỏ lãi len lỏi dọc theo những dòng kênh xanh mát, ngắm nhìn đủ loài chim bay lượn tìm mồi, cất tiếng gọi bầy huyên náo cả không gian. Xuồng theo dòng rẽ nước, đưa bạn đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những cánh đồng sen hồng, sen trắng, lúa trời, năng kim... vươn mình trong nắng. Vài con chim Trích có mào đỏ tươi, lông xanh thẫm, đuôi vanh vảnh, cứ thoắt ẩn, thoắt hiện trong lùm cỏ năng như đang chơi trốn tìm cùng du khách.
Nét thú vị khi khám phá vườn quốc gia Tràm Chim vào mùa nước nổi chính là trải nghiệm ngồi xuồng len lỏi giữa những dòng kênh xanh để mục sở thị vẻ đẹp của các loài chim trong vườn. Ảnh: Hải An.
Qua đó, cho phép du khách tiếp chạm vào nhịp sống hoang dã của các loài chim theo cách thật gần gũi và sinh động. Ảnh: Hải An.
Cách đến vườn quốc gia Tràm Chim
Từ TP.HCM, bạn chỉ cần chạy thẳng theo cao tốc Trung Lương - Tân An - Tân Thanh. Khi đến ngã ba Mỹ An - Mộc Hóa thì rẽ vào Trường Xuân và chạy xe một đoạn nữa là sẽ đến thị trấn Tràm Chim. Khi đó, bạn sẽ nhìn thấy nhiều biển chỉ dẫn đến vườn quốc gia Tràm Chim, chỉ cần chạy theo các biển chỉ dẫn này là sẽ đến nơi.
Những đặc sản tại Tràm Chim mua về làm quà
Ghé thăm vườn quốc gia Tràm Chim, du khách có thể bắt gặp nhiều món quà lưu niệm được bày bán tại đây. Nón tai bèo, khăn rằn, mô hình các loại ngư cụ, cá khô, sữa hạt sen, mật ong hương tràm... là những món quà lý tưởng dành cho du khách mua về tặng người thân, bạn bè sau chuyến du lịch Tràm Chim.
Rực rỡ sắc hoa Hoàng Đầu Ấn ở Vườn Quốc gia Tràm Chim Hoa Hoàng Đầu Ấn ở Vườn Quốc gia Tràm Chim (huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp) đang vào mùa nở rộ, vàng rực cả cánh đồng rộng hơn 20 ha. Hoa Hoàng Đầu Ấn vàng rực rỡ dưới ánh nắng mặt trời. Vẻ đẹp hoang sơ, tự nhiên của hoa Hoàng Đầu Ấn đã thu hút nhiều du khách gần xa đến tham...
