Cách chính xác nhất phân biệt bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay để xác định cần phải nhập viện hay không
Làm thế nào để xác định rõ tình trạng của bản thân là bong gân cổ tay hay gãy xương cổ tay?
Nhiều người nhầm tưởng bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay
Cùng là chấn thương ở cổ tay, rất nhiều người thường nhầm tưởng bong gân với gãy xương và ngược lại. Theo PGS.TS Nguyễn Vĩnh Ngọc (Phó Chủ tịch Hội Thấp khớp học Việt Nam), gãy xương cổ tay nghĩa là một trong các xương cổ tay bị gãy. Trong khi đó, bong gân là tình trạng tổn thương của bao khớp, phổ biến nhất là các dây chằng, thường xảy ra sau động tác va chạm quá mạnh nhưng không gây ra trật khớp hoặc gãy xương.
Rất nhiều người thường nhầm tưởng bong gân với gãy xương và ngược lại.
Đôi khi bạn sẽ rất khó phân biệt giữa bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay, vì cả hai chấn thương này đều có các triệu chứng như nhau và đều do các chấn thương tương tự gây ra – chống tay khi ngã hoặc cổ tay bị va đ.ập trực tiếp…
Trong thực tế, gãy xương cổ tay cũng thường bao gồm cả bong gân cổ tay. Việc chẩn đoán đòi hỏi phải chính xác. Nếu chẩn đoán sai, chắc chắn bạn sẽ gặp những biến chứng khôn lường bởi hướng điều trị cũng sai cũng như sơ cứu tại chỗ sai hoàn toàn. Chuyện này không phải hiếm gặp. Thực tế thì tai nạn y khoa này vẫn thường xảy ra. Vậy làm thế nào để phân biệt bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay?
Phân biệt bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay
Theo chuyên gia, để phân biệt bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay, chúng ta cần thực hiện xác định theo các bước sau:
Chẩn đoán bong gân cổ tay
- Thử cử động cổ tay và tự đ.ánh giá. Bong gân có thể xảy ra với nhiều mức độ. Trong trường hợp bong gân cổ tay nhẹ (độ 1), các dây chằng bị giãn nhưng không rách đáng kể; trường hợp trung bình (độ 2) chỉ tình trạng rách dây chằng khá nhiều (lên đến 50% số sợi) và có thể mất một số chức năng; trường hợp bong gân nặng (độ 3) chỉ tình trạng rách dây chằng nặng hơn hoặc đứt hoàn toàn.
Bong gân có thể xảy ra với nhiều mức độ.
Ở cấp độ 1 và 2, bạn vẫn có thể cử động bình thường dù đau đớn. Riêng trường hợp 3 thì cử động không ổn định vì dây chằng gắn xương cổ tay bị đứt hoàn toàn. Trường hợp này dễ bị nhầm lẫn với gãy xương cổ tay nhất.
- Xác định kiểu đau. Khi bị bong gân cổ tay, bạn cũng có các mức độ và kiểu đau khác nhau. Ở cấp độ 1, bạn sẽ thấy đau nhẹ, ở cấp độ 2 sẽ đau trung bình đến dữ dội, sưng nhiều hơn. Trong khi đó, bong gân cấp độ 3 ban đầu thường ít gây đau hơn, sau đó sẽ liên tục đau nhói khi tình trạng sưng gia tăng.
- Chườm đá và quan sát phản ứng. Bong gân ở mọi cấp độ đều đáp ứng tốt với liệu pháp chườm đá hoặc chườm lạnh nhờ tác dụng giảm sưng và làm tê các dây thần kinh xung quanh vốn gây đau. Duy trì chườm đá lên cổ tay bị bong gân sau khi chấn thương khoảng 1-2 giờ/ lần, mỗi lần khoảng 10-15 phút giúp giảm đau đáng kể sau 1 ngày, nhờ đó việc cử động cũng dễ dàng hơn. Trái lại, chườm đá khi bị gãy xương cổ tay tuy cũng giúp giảm đau và giảm sưng nhưng các triệu chứng thường quay trở lại sau một lúc được chườm.
Bong gân ở mọi cấp độ đều đáp ứng tốt với liệu pháp chườm đá hoặc chườm lạnh nhờ tác dụng giảm sưng và làm tê.
Video đang HOT
- Kiểm tra hiện tượng bầm tím vào ngày hôm sau. Bong gân độ 1 thường không gây bầm tím, trừ khi cú va đ.ập mạnh làm vỡ các mạch m.áu dưới da. Bong gân độ 2 thường kèm sưng, nhưng có thể không bầm tím nhiều – điều này phụ thuộc vào việc chấn thương xảy ra như thế nào. Bong gân độ 3 gây sưng nhiều và thường bầm tím đáng kể vì chấn thương làm đứt dây chằng thường nghiêm trọng đủ để làm vỡ hoặc tổn thương cách mạch m.áu xung quanh.
- Theo dõi diễn tiến sau vài ngày. Bong gân độ 1 và 2 sẽ được cải thiện đáng kể sau vài ngày. Nếu cổ tay khá hơn, không sưng rõ rệt, có thể cử động mà không thấy đau thì không cần can thiệp y khoa. Nếu vết thương không cải thiện nhiều, thậm chí xấu đi sau vài ngày thì khả năng bạn bị gãy xương, cần đi kiểm tra càng sớm càng tốt.
Nếu vết thương không cải thiện nhiều, thậm chí xấu đi sau vài ngày thì khả năng bạn bị gãy xương, cần đi kiểm tra càng sớm càng tốt.
Chẩn đoán gãy xương cổ tay
- Quan sát xem có hiện tượng lệch và vẹo không. Cần quan sát kĩ, chú ý từng chi tiết nếu không sẽ rất khó nhận ra. Nếu không có thì bạn có thể yên tâm một phần.
- Xác định kiểu đau. Mức độ và kiểu đau do gãy xương cổ tay cũng tùy thuộc vào độ nặng nhẹ của chấn thương, nhưng thông thường được mô tả là đau nhói khi cử động và đau nhức khi bất động. Cơn đau do gãy xương cổ tay thường gia tăng khi nắm hoặc siết bàn tay; tình trạng này thường không xảy ra khi bong gân.
- Theo dõi xem các triệu chứng có nặng hơn vào ngày hôm sau không. Nếu với tình trạng bong gân cổ tay, bạn có thể thấy giảm đau hẳn sau vài ngày nếu được nghỉ ngơi và chườm lạnh. Nhưng nếu đã bị gãy xương thì không như vậy, thậm chí thấy đau hơn.
Đừng quên chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT scan) mới có thể xác định chính xác trong hầu hết các trường hợp
Theo PGS.TS Nguyễn Vĩnh Ngọc, tất cả những thông tin phân biệt bong gân cổ tay và gãy xương cổ tay như trên có thể hướng dẫn bạn tự chẩn đoán. Tuy nhiên, đừng quên chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT scan) mới có thể xác định chính xác trong hầu hết các trường hợp – trừ khi xương gãy đ.âm qua da. Để yên tâm tuyệt đối, bạn vẫn nên đến thăm khám, chụp X-quang tại những khoa cơ xương khớp uy tín.
Theo Helino
Cha mẹ còn cầm tay con theo kiểu này, đề phòng trật khớp tay con
Nhiều cha mẹ có thói quen kéo mạnh tay con, kéo đột ngột hoặc cầm tay con để chơi trò quăng người mà không hề ý thức được hành động này có thể khiến cánh tay vốn còn rất non yếu của trẻ bị trật khớp.
Trong cuộc sống hàng ngày, có rất nhiều tai nạn có thể xảy ra với trẻ, nguyên nhân có thể do các yếu tố khách quan, nhưng cũng có nhiều nguyên nhân do sự chủ quan của chính cha mẹ. Tay trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vốn còn khá non yếu, xương chưa phát triển hoàn thiện nên rất dễ bị tổn thương. Thế nhưng nhiều bậc cha mẹ có thói quen kéo mạnh tay con, kéo đột ngột hoặc cầm tay con để chơi trò quăng người mà không hề ý thức được rằng hành động này có thể gây nguy hiểm cho cánh tay, làm trật khớp khuỷu tay của trẻ.
Nhiều bậc cha mẹ chủ quan và đã vô tình làm trật khớp khuỷu tay vốn còn non yếu của trẻ bằng những hành động như kéo mạnh tay con, cầm tay con để đu người (Ảnh minh họa)
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị trật khớp khuỷu tay
Thông thường, xương khuỷu tay (xương quay) và khớp khuỷu tay (xương cánh tay) của trẻ được giữ cố định nhờ các dây chằng có tính đàn hồi, nhưng khi dây chằng bị giãn (ví dụ như khi trẻ bị kéo mạnh tay đột ngột hoặc té ngã) thì xương sẽ bị trượt ra khỏi vị trí bình thường tại khớp. Đây là một loại chấn thương phổ biến thường xảy ra với trẻ dưới 5 t.uổi. Nguyên nhân là do các dây chằng vẫn còn lỏng lẻo, khớp xương còn yếu nên rất dễ dẫn đến tình trạng trật khớp đầu xương khuỷu tay, kèm theo một số hành động chủ quan gây nguy hiểm của cha mẹ như:
- Nâng hoặc nhấc bế trẻ lên bằng cách kéo tay, xách tay bé.
- Cha mẹ cầm tay bé và di chuyển theo hướng ngược nhau đột ngột (chẳng hạn như khi chơi trò chơi).
- Bé bị kéo hoặc giật tay mạnh, đột ngột.
- Bé bị kéo tay lại lúc sắp té ngã hoặc khi trẻ đột nhiên bước xuống lề đường hoặc cầu thang khi bạn đang nắm tay của trẻ có thể tạo ra lực kéo, dẫn đến trật khớp khuỷu tay.
Mô phỏng hiện tượng trật khớp xương khuỷu tay ở trẻ.
- Cha mẹ cầm tay con để chơi trò quăng người, đu đưa.
- Kéo tay con trong lúc mặc áo, thay áo cho con.
Bất kỳ hành động giật tay đột ngột, kéo tay, quăng tay trẻ đều có thể khiến các khớp khuỷu tay bị trượt ra khỏi vị trí ban đầu. Ngoài ra trật khớp khuỷu tay còn xảy ra khi trẻ bị ngã, với trẻ nhỏ hơn thì ngay cả hành động trườn, lăn người qua tay cũng có thể vô tình khiến khớp bị trật.
Một số biểu hiện khi trẻ bị trật khớp xương khuỷu tay
Sau khi bị trật khớp, trẻ có thể khóc với cơn đau dữ dội khi cử động khuỷu tay, trẻ không thể uốn cong khuỷu tay, cầm nắm hay làm bất cứ việc gì như bình thường, thậm chí cha mẹ có thể nghe thấy tiếng "rắc" phát ra, tay trẻ không cử động được và buông thõng xuống.
Sau khi bị trật khớp, trẻ có thể bị đau và không thể cử động tay như bình thường (Ảnh minh họa)
Với một số trẻ, trật khớp đầu xương khuỷu tay có thể không dễ nhận ra vì các chấn thương không gây ra biến dạng rõ ràng ở tay hoặc sưng ở khuỷu tay trừ khi bé kêu đau hoặc không thể cử động được nữa.
Hướng điều trị khi trẻ bị trật khớp khuỷu tay
Trật khớp xương đầu khuỷu tay là một tình trạng dễ xảy ra với trẻ nhỏ, các bé cần được điều trị tức thời và hợp lý để tránh những tổn thương lâu dài. Nếu để tình trạng trật khuỷu tay của bé càng lâu thì bé sẽ càng bị đau và sẽ càng khó chữa.
Việc cha mẹ cần làm:
- Chườm đá hoặc nước lạnh trong 10-15 phút lên chỗ bị đau để làm dịu cũng như giảm sưng.
- Không để bé di chuyển, cử động để tránh lực tác động lên khớp đang bị sai.
- Dùng một miếng vải hay áo buộc cố định cánh tay trẻ để cố định phần trật khớp khuỷu tay đang bị đau.
- Đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
Các bác sĩ có thể dễ dàng điều trị tình trạng này bằng cách:
- Cho trẻ dùng thuốc giảm đau và thư giãn cơ bắp.
- Nắn khớp xương tay của trẻ cho trở lại đúng vị trí của nó.
Khi phát hiện trẻ bị trật khớp tay, cha mẹ cần cố định tay cho bé và đưa con đến cơ sở y tế
- Cho trẻ đeo nẹp hoặc băng trong một thời gian nếu cần thiết.
- Tiến hành các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện phạm vi chuyển động và sức mạnh ở tay.
- Với những trường hợp trẻ bị nặng cần phải phẫu thuật như có bất kỳ phần xương trật khớp nào bị gãy, dây chằng bị tổn thương nặng cần phải được gắn lại hoặc cần khôi phục các mạch m.áu.
Biện pháp phòng ngừa hiện tượng trật khớp khuỷu tay ở trẻ
Để hạn chế tình trạng trật khớp xương đầu khuỷu tay ở trẻ nhỏ, ngay từ bây giờ cha mẹ hãy cùng thực hiện các biện pháp phòng ngừa như sau:
- Không nhấc trẻ lên bằng cánh tay hoặc bàn tay, hãy nhấc trẻ lên từ dưới nách.
- Không kéo mạnh hoặc giật tay, cánh tay của trẻ.
- Không chơi đu quay, di chuyển trẻ bằng cách nắm lấy bàn tay hoặc cánh tay của trẻ.
- Hướng dẫn và nhắc nhở người thân trong gia đình (ông bà nội ngoại, người trông trẻ) các nguyên tắc an toàn cho trẻ và cùng thực hiện.
Nguồn: Kidshealth, Children, Instagram
Theo Helino
Bị trật khớp: Hãy sơ cứu đúng cách và nhanh chóng theo những bước này! Chuyên gia khuyến cáo, không nên chủ quan khi bị trật khớp bởi nếu không phát hiện và chữa trị sớm có thể gây ra một vài biến chứng nguy hiểm như rách cơ, dây chằng... Trật khớp - Tai nạn thường gặp trong cuộc sống hiện đại Việc mang vác nặng, xách đồ, xách túi hàng ngày... đôi khi có thể khiến...
