10 điều cần biết về gan, bạn chớ coi thường!
Gan là hệ thống lọc chính của cơ thể. Gan giúp làm sạch máu, chuyển đổi chất độc thành chất thải, chuyển hóa chất dinh dưỡng và protein.
Một trong những công việc quan trọng nhất của gan là thải độc cho cơ thể. – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Sau đây là 10 điều có thể bạn chưa biết về lá gan, theo CNN.
1. To bằng quả bóng
Gan là cơ quan lớn nhất trong cơ thể, to bằng quả bóng đá, và thực hiện hơn 500 chức năng, hoạt động suốt 24/7, theo CNN.
2. Là kho dự trữ vitamin và khoáng chất
Ngoài việc lưu trữ một số vitamin, khoáng chất, đường, gan điều chỉnh chất béo, lưu trữ và kiểm soát việc sản xuất, bài tiết cholesterol.
Mật, được sản xuất bởi các tế bào gan, giúp tiêu hóa thức ăn và hấp thu các chất dinh dưỡng quan trọng. Sau đó, nó chuyển đổi các chất dinh dưỡng đó thành cơ bắp, năng lượng, hoóc môn và các yếu tố miễn dịch để bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.
3. Là nhà máy lọc chất độc
Một trong những công việc quan trọng nhất của gan là thải độc cho cơ thể. Nó lọc và giải độc mọi thứ bạn ăn vào, hít thở vào và hấp thu qua da. Nhờ đó, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và loại bỏ vi khuẩn khỏi dòng máu, giúp cơ thể khỏe mạnh. Nó cũng giúp chuyển hóa rượu với một lượng nhỏ.
Video đang HOT
Tập thể dục, ăn uống lành mạnh… là một số việc bạn phải làm để bảo vệ gan khỏe mạnh – SHUTTERSTOCK
4. Có khả năng tái tạo
Thực tế, nếu cắt bỏ 3/4 lá gan, nó sẽ phát triển trở lại với hình dạng như cũ trong vòng vài tuần, theo CNN.
Nhưng không có nghĩa là có thể bỏ mặc lá gan hoặc để gan làm việc quá sức.
Sử dụng rượu và thuốc uống, chất gây ô nhiễm môi trường, virus, và một số rối loạn chuyển hóa đều có thể gây ra những tổn thương cho tế bào gan.
5. Viêm gan C làm gan bị sưng lên
Viêm gan C gây viêm hoặc làm sưng gan, theo CNN. Đôi khi, bệnh có thể tự khỏi nhưng cần dùng thuốc để chấm dứt tình trạng viêm.
Nếu bị viêm gan C, cần phải tránh những thứ có thể gây kích ứng gan hơn nữa.
6. Lạm dụng thuốc và rượu có thể tàn phá gan và cơ thể
Lạm dụng thuốc uống và rượu có thể khiến tế bào gan bị tổn thương vĩnh viễn hoặc gây xơ gan, có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của gan và ảnh hưởng đến nhiều chức năng khác của cơ thể. Điều đó cũng có thể dẫn đến bệnh gan. Để bảo vệ gan cần hạn chế uống rượu, đặc biệt là bệnh nhân viêm gan C.
May mắn là gan của người nghiện rượu nặng có thể cải thiện nếu ngừng uống hoàn toàn.
7. Không có gan, máu sẽ không đông
Gan sản xuất protein, gồm cả các yếu tố đông máu, giúp chữa lành sau chấn thương.
Người bị bệnh gan nghiêm trọng, như xơ gan, dễ bị cục máu đông trong tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch lớn dẫn đến gan. Khi tĩnh mạch bị tắc nghẽn, có thể làm gia tăng áp lực lên tĩnh mạch cửa, buộc máu phải tìm đến một tĩnh mạch thay thế. Nếu tĩnh mạch quá nhỏ, có thể vỡ, gây xuất huyết nội nghiêm trọng.
8. Các loại thuốc tự mua quen thuộc có thể gây hại cho gan
Acetaminophen – có trong Tylenol hoặc các loại thuốc trị cảm lạnh và đau đầu khác – có thể gây hại cho gan, đặc biệt nếu dùng khi uống rượu.
Tốt nhất không nên tự ý mua thuốc về uống, mà nên hỏi ý kiến bác sĩ. Tất cả các loại thuốc đều được tạo thành từ các chất hóa học và có thể gây nguy hiểm cho tế bào gan của bạn, theo CNN.
9. Một số hóa chất độc hại có thể xâm nhập vào gan
Dung môi pha sơn, thuốc xịt côn trùng và các hóa chất xịt khác cũng có thể đến gan thông qua các mạch máu nhỏ trong phổi và gây ra tổn thương tiềm ẩn.
10. Gan sẽ không cho bạn biết nó bị tổn thương, cho đến khi tổn thương đã xảy ra
Đó là lý do tại sao nó thường được gọi là “người bạn thầm lặng” của bạn. Và tại sao cần phải giữ cho lá gan khỏe mạnh nhất có thể.
Tập thể dục, ăn uống lành mạnh, hít thở không khí trong lành, tránh rượu và cẩn trọng khi uống thuốc chữa bệnh là tất cả những điều bạn có thể làm.
Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng của gan, theo CNN.
Đừng chủ quan với bệnh viêm gan virus
Bệnh viêm gan virus là bệnh truyền nhiễm phổ biến toàn cầu, trong đó Việt Nam có hơn 10 triệu người mang virus viêm gan B, C. Bệnh gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và có thể tử vong do các biến chứng của viêm gan virus
Bệnh nhân H.S.H (36 tuổi, ở Thanh Hóa) chỉ phát hiện viêm gan C khi xuất hiện các triệu chứng của viêm gan mạn tính như mệt mỏi tăng dần, da và mắt vàng, phù hai chân, đau hạ sườn phải. Còn bệnh nhân V.T.T (56 tuổi; ở Hạ Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) chỉ "vô tình" phát hiện viêm gan B khi phải phẫu thuật cắt mật. Tuy nhiên, sau 1 tuần điều trị tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai, tình trạng sức khỏe của cả 2 bệnh nhân đã tiến triển rõ rệt.
Hơn 10 triệu người nhiễm viêm gan B, C
PGS-TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai, cho hay viêm gan đã trở thành nguyên nhân đứng thứ 3 gây tử vong ở Việt Nam với gánh nặng bệnh tật rất lớn. Khi bị nhiễm virus viêm gan, người bệnh có thể tiến triển nhanh tới viêm gan cấp và suy gan, có thể viêm mạn tính và dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Đáng chú ý, bệnh viêm gan virus thường diễn biến thầm lặng, có tới 90% người nhiễm không biết về tình trạng nhiễm virus của bản thân, vì thế khi phát hiện thường đã ở giai đoạn muộn, khi đã viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.
Theo PGS-TS Nguyễn Xuân Thành, chuyên gia về bệnh gan mật Bệnh viện Đa khoa quốc tế Thu Cúc, nguyên nhân khiến ung thư gan tăng chóng mặt trong những năm qua đến từ tình trạng nhiễm virus viêm gan cao, thói quen tiêu thụ rượu bia nhiều, thực phẩm và môi trường sống tồn dư hóa chất bảo quản, thuốc trừ sâu, diệt cỏ, tình trạng tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là các thuốc có thành phần paracetamol. Trong số các nguyên nhân đó, virus viêm gan B và C là vấn đề nổi cộm. Đây là 2 loại virus gây ra hơn 80% ca bệnh ung thư gan được chẩn đoán hiện nay.
Tại Việt Nam, tỉ lệ nhiễm virus viêm gan B, C cao hơn nhiều, trung bình khoảng 10%-15% dân số, trong đó có những khu vực có tỉ lệ nhiễm đến 33%. Số người nhiễm hai loại virus này ước tính khoảng hơn 10 triệu người. Tuy nhiên, 90% người bệnh không biết về tình trạng của mình, chỉ có khoảng 10% số người mắc viêm gan B và C được chẩn đoán và chỉ khoảng 30% người được chẩn đoán được điều trị.
Siêu âm gan là một trong những biện pháp để đánh giá tình trạng sức khỏe lá gan Ảnh: Kim Thanh
Điều trị viêm gan B, đừng tự ý ngưng thuốc
Theo giới chuyên môn, ung thư gan là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Bệnh thường diễn tiến âm thầm nên khi phát hiện phần lớn các trường hợp đã ở giai đoan trung gian hoặc giai đoạn tiến triển và đã quá chỉ định điều trị triệt để. Viêm gan virus B có liên hệ mật thiết và là nguyên nhân dẫn đến ung thư gan. Tại Việt Nam, một nghiên cứu tại Bệnh viện Chợ Rẫy khảo sát trên 24.091 bệnh nhân ung thư gan cho thấy có đến 62,3% các trường hợp có viêm gan virus B mạn.
Với viêm gan C hiện đã có thuốc điều trị khỏi bệnh. Tổng thời gian điều trị khoảng 3 tháng, ngày uống 1 viên, chi phí cho cả liệu trình đã giảm đi rất nhiều. Đây là một trong những tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại. Hiện nay ở một số cơ sở điều trị, BHYT đã thanh toán 50% tiền thuốc nên bệnh nhân viêm gan C đã đỡ được gánh nặng chi phí điều trị.
Viêm gan B không lây lan qua đường tiếp xúc thông thường như ôm, hôn, ho, hắt hơi hoặc ăn uống chung mà có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với máu, qua quan hệ tình dục không được bảo vệ và tiếp xúc với chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh. Vì vậy, cần tránh quan hệ tình dục không được bảo vệ. Không dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, kim tiêm, cắt móng tay, bàn chải đánh răng hoặc khuyên tai, trang sức cơ thể - bất cứ thứ gì có thể có dấu vết máu. Không tiếp xúc trực tiếp với vết cắt và vết loét mở trên da và niêm mạc...
PGS Thành cho biết với việc ứng dụng khoa học hiện đại vẫn còn hy vọng cho bệnh nhân viêm gan B mạn tính để không phải điều trị thuốc cả đời, đặc biệt là với những bệnh nhân trẻ. Tuy nhiên, quan trọng nhất là bệnh nhân phải chủ động phát hiện bệnh, chủ động điều trị và tuyệt đối tuân thủ phác đồ.
Các bác sĩ cũng lưu ý hiện vắc-xin ngừa virus viêm gan B có trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, cũng như thuốc tiêm ngừa được phổ biến rộng rãi và giá thành không cao. Vì vậy, phòng bệnh hơn chữa bệnh, chúng ta nên chủ động tầm soát và tiêm phòng virus viêm gan B. Nếu đã nhiễm virus viêm gan B, người bệnh nên tái khám thường xuyên với bác sĩ chuyên khoa gan mật hoặc khi đã có chỉ định phải dùng thuốc điều trị thì không nên ngưng thuốc khi không có ý kiến của bác sĩ. Thực tế, có những người bệnh sau một thời gian điều trị đáp ứng tốt, nồng độ virus trong máu đạt dưới ngưỡng phát hiện, chức năng gan cải thiện nhưng vì một số yếu tố khách quan đã tự ý ngưng thuốc (như chủ quan vì bệnh đã ổn định, tự ngưng thuốc khi mang thai...) mà chưa qua tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị. Điều này khiến người bệnh có thể nguy kịch do viêm gan virus B bùng phát chỉ sau ngưng thuốc ức chế virus.
6 loại thực phẩm giúp đào thải độc tố trong người Muốn cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai, tăng sức đề kháng và không ốm đau bệnh tật hãy dùng thường xuyên những món này để đào thải mọi độc tố ra khỏi cơ thể. Những thực phẩm giúp thải độc tố ra khỏi cơ thể Dưới đây là những loại thực phẩm giúp bạn tống mọi độc tố ra khỏi cơ thể. Hãy...