Ung thư vòm họng là gì?
Dấu hiệu ung thư vòm họng thường dễ nhầm lẫn với bệnh khác như xuất hiện khối u ở mũi hoặc cổ, đau họng, khó nói, mất thính lực…
Ảnh minh họa
Bác sĩ Nguyễn Văn Thành, Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, cho biết ung thư vòm họng là loại hiếm gặp trong các ung thư đầu – mặt – cổ. Bệnh xuất phát từ các tế bào biểu mô của vùng này với sự tăng trưởng vượt mức kiểm soát, xâm lấn các cấu trúc xung quanh, lan đến các hạch ở phần trên cổ và thậm chí đến những cơ quan khác của cơ thể ( di căn). Ung thư vòm họng gặp ở nam giới nhiều gấp hai lần ở nữ giới.
Các yếu tố làm tăng khả năng phát triển bệnh như uống rượu, hút thuốc lá, nhiễm virus mạn tính, chế độ ăn uống ít chất xơ, trong gia đình có người bị ung thư vòm họng thì người thân của họ có nhiều hơn khả năng mắc loại ung thư này. Những nguy cơ khác khiến bệnh nặng hơn như tình trạng suy giảm miễn dịch, phơi nhiễm trong nghề nghiệp như phóng xạ, vệ sinh miệng kém, làm việc ở nơi có nhiều bụi gỗ hay hóa chất formaldehyde…
Theo bác sĩ Thành, các nghiên cứu gần đây cho thấy khi phân tích dịch tiết của những người bệnh mắc ung thư vòm họng đều thấy có virus HPV (virus gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ). Khi quan hệ tình dục bằng miệng, nếu bạn tình bị nhiễm HPV thì bạn có nguy cơ lây bệnh khoảng 90%. Đây cũng chính là nguyên nhân làm gia tăng ung thư họng trong những năm gần đây.
Một trong các triệu chứng đầu tiên và thường gặp nhất của bệnh là xuất hiện một cục sưng u không đau ở phần trên cổ. Mắt nhìn mờ hoặc nhìn đôi, nhiễm trùng tai, đau hoặc tê bì ở mặt, tiếng kêu trong tai, ù tai, khó há miệng, chảy máu mũi, sung huyết mũi, đau họng…
“Nếu có một vài triệu chứng nói trên, bạn cần đi khám bác sĩ. Chỉ có nhân viên y tế kinh nghiệm mới có thể phát hiện ung thư vòm họng”, bác sĩ Thành nói.
Tuy các triệu chứng dễ nhầm lẫn với những bệnh lý về tai – mũi – họng khác, song để ý cẩn thận vẫn có thể nhìn ra sự khác biệt vì điểm chung của ung thư vòm họng là các dấu hiệu bệnh thường phát sinh ở cùng một bên. Khi bệnh tới giai đoạn di căn (giai đoạn cuối), các triệu chứng sẽ phát tán nhanh và trở nên rõ ràng hơn như hạch to và lan sang các vị trí khác, mất cảm giác ở họng, chảy nước mũi đi kèm máu, đau đầu dữ dội, thính lực giảm hẳn, rối loạn thị giác…
Bác sĩ Thành cho biết, giai đoạn sớm của ung thư vòm họng có các triệu chứng rất mờ nhạt và khó phát hiện. Các triệu chứng chỉ biểu hiện khi bệnh đã bước đến giai đoạn nặng hơn và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sẽ suy giảm rất nhiều. Cách tốt nhất để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm là tầm soát ung thư một năm ít nhất hai lần.
Cẩm Anh
Video đang HOT
Theo VNE
Cách phân biệt ung thư vòm họng và viêm họng
Ở nước ta, bệnh ung thư vòm họng (UTVH) đứng hàng đầu trong các bệnh ung thư vùng đầu cổ và đứng thứ 5 trong các bệnh ung thư nói chung.
Tỷ lệ mắc bệnh cao là như vậy, nhưng các triệu chứng của bệnh lại không điển hình. Chính vì vậy, phát hiện UTVH gặp nhiều khó khăn.
UTVH và những dấu hiệu không thể bỏ qua
UTVH còn được gọi với cái tên là ung thư biểu mô vòm họng (NPC), là một dạng bệnh hiếm của ung thư đầu cổ. Nó xảy ra ở vòm họng, phần trên của họng phía sau mũi.
Vị trí của vòm họng có thể mô tả như sau: Mũi họng nằm "bấp bênh" ở đáy hộp sọ, phía trên vòm miệng. Lỗ mũi sẽ thông với vòm họng. Khi bạn hít thở, không khí sẽ đi vào mũi và đi qua cổ họng và vòm họng, sau đó mới đi vào phổi.
Để phát hiện UTVH sớm ở giai đoạn đầu là khá khó khăn, ngay cả đối với các bác sĩ bởi rất khó để khám vùng mũi họng, hơn thế nữa triệu chứng của UTVH giống một số bệnh khác. Ung thư có thể di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể thông qua mô, hệ thống bạch huyết và máu, phổ biến nhất là xương, phổi và gan.
Bệnh UTVH gồm có 4 giai đoạn là giai đoạn đầu, giai đoạn trung gian, giai đoạn tiến triển, giai đoạn cuối. Bệnh này nếu được phát hiện càng sớm thì khả năng ung thư di căn đến các cơ quan khác càng thấp. Nếu được chữa trị kịp thời cơ hội hồi phục tương đối cao.
Ung thư vòm họng và viêm họng có những dấu hiệu tương đồng.
Cách phát hiện UTVH
Có thể phát hiện UTVH thông qua những triệu chứng phổ biến như:
Sưng cổ, xuất hiện hạch cổ: Đây là triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân UTVH, chiếm tới 60-90% các trường hợp. Vòm họng có cấu trúc mô bạch huyết phong phú, vì vậy khi có sự xuất hiện của tế bào ung thư ở đây sẽ lây lan nhanh chóng tới các hạch vùng cổ.
Ngạt mũi một bên, chảy nước mũi có máu: Là một trong các triệu chứng sớm của UTVH.
Ho dai dẳng: Bệnh nhân UTVH hay có triệu chứng ho dai dẳng, ho khạc ra đờm dính máu.
Khàn tiếng, khó nghe, cảm giác bị vọng tiếng.
Đau đầu: Thường là đau nửa đầu hoặc đau sâu trong hốc mắt, đây là một triệu chứng thần kinh hay gặp ở bệnh nhân UTVH. Với những bệnh nhân đến muộn có thể có cảm giác tê bì vùng mặt cùng bên đau đầu do dây thần kinh tam thoa bị chèn ép.
Ngoài ra, khi khối u đã xâm lấn và di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể, bệnh nhân có thể có các triệu chứng khác như mệt mỏi, giảm cân, khó thở, đau xương...
Nguyên nhân gây bệnh UTVH
Cho đến nay, nguyên nhân gây bệnh UTVH chưa được xác định rõ ràng. Căn nguyên gây bệnh UTVH không phải chỉ do một yếu tố mà có thể do nhiều yếu tố cùng tác động gây ra. Những yếu tố liên quan được xem xét tới như:
Yếu tố môi trường: Gồm điều kiện vi khí hậu, khói bụi, tình trạng ô nhiễm cùng với tập quán ăn uống như ăn cá muối, ăn tương, cà và các chất mốc,... bởi các thứ này có chứa nitrosamine là chất gây ung thư.
Do virus Epstein Barr (EBV): Các nhà khoa học đã phát hiện được bộ gene của virus Epstein Barr trong tế bào của khối u vòm họng và trong huyết thanh của bệnh nhân UTVH. Đồng thời hiệu giá kháng thể IgA kháng VCA-EBV rất cao ở bệnh nhân mắc UTVH, trong khi đó kháng thể này lại rất thấp hoặc không có ở người bình thường hoặc bị các bệnh ung thư khác.
Yếu tố gene di truyền: Người cùng huyết thống có khả năng cùng mắc bệnh UTVH, đã tìm thấy khoảng 30 gene ung thư nội sinh. Bình thường, các gene này ở trạng thái nằm im, khi có một cơ chế cảm ứng nào đó, chúng sẽ thúc đẩy phát triển tạo thành ung thư.
Nam giới có nguy cơ mắc UTVH cao hơn nữ giới. Những thói quen, lối sống không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh UTVH bao gồm: hút thuốc, nghiện rượu, thức ăn kém dưỡng chất, bụi amiăng, vệ sinh kém...
UTVH còn liên quan đến một số loại ung thư khác, ví dụ như nhiều bệnh nhân được chẩn đoán mắc UTVH và đồng thời cũng bị ung thư phổi hay bàng quang cùng một lúc. Có thể do các loại ung thư này có cùng một số yếu tố nguy cơ.
Phân biệt UTVH và viêm họng
Triệu chứng của bệnh viêm họng bao gồm: Ngứa, rát, rét run, cơ thể yếu, sưng tấy vùng cổ họng; bệnh nhân thể đau khi nuốt hoặc nói chuyện; họng hoặc amidan có thể sưng tấy đỏ lên... Bên cạnh những triệu chứng điển hình, bệnh nhân có thể có các triệu chứng khác như ngạt mũi, chảy nước mũi, ho, hắt hơi, sốt, ớn lạnh, sưng ở cổ, thay đổi giọng nói, toàn thân đau nhức. Đau đầu, khó nuốt, ăn không ngon...
Virus là nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm họng (virus Influenza). Hiếm gặp hơn, vi khuẩn cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.
UTVH và viêm họng đều có một vài triệu chứng giống nhau như khó nuốt, đau họng hay sưng ở cổ. Đôi khi mọi người vẫn còn nhầm lẫn giữa 2 bệnh này. Rất khó để phân biệt UTVH và viêm họng vì các triệu chứng đều rất giống nhau. Nhưng ở UTVH có một vài sự khác biệt như sụt cân nhanh nhưng cũng thường rất mờ nhạt. Tuy vậy điều khác biệt lớn nhất chính là thời gian kéo dài triệu chứng. Nếu các triệu chứng trên tiếp tục kéo dài trong vòng 2 tuần, thì tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ để có kết quả chính xác nhất.
Dù viêm họng hay UTVH đều ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn. Tuy nhiên, việc thay đổi lối sống lành mạnh, luyện tập đều đặn và xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học là cách để bạn bảo vệ sức khỏe của mình trước những căn bệnh xung quanh. Cách tốt nhất để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm là đi tầm soát ung thư 1 năm ít nhất 2 lần.
BS. Tấn Hùng
Theo Suckhoedoisong
Quảng Ninh ghi nhận số trẻ mắc tay chân miệng gia tăng Miền Bắc đang trong giai đoạn chuyển mùa, là điều kiện thuận lợi cho bệnh tay chân miệng phát triển. Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh, từ đầu năm đến nay toàn tỉnh ghi nhận 160 ca mắc bệnh tay chân miệng, đa phần là bệnh nhi từ 5-12 tuổi. Bệnh tay chân miệng thường gặp...