Pháp có thể mất thêm hợp đồng đóng tàu nhiều tỉ đô vào tay Mỹ

Mỹ đã thông qua một thương vụ bán vũ khí lớn cho Hy Lạp, cung cấp bốn khinh hạm mới và một gói hiện đại hóa tổng trị giá tới 9,4 tỷ USD, trực tiếp thách thức một thỏa thuận sơ bộ tương tự mà Pháp và Athens từng công bố.

Hình ảnh thiết kế khinh hạm Hellenic của hãng Lockheed Martin. Ảnh: RT

Theo kênh RT, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đã phê duyệt các thỏa thuận tiềm tàng trên vào ngày 10/12, theo đó Mỹ sẽ cung cấp một số tàu Chiến đấu Mặt nước Đa nhiệm vụ (MMSC) bên cạnh một kế hoạch riêng trị giá 2,5 tỷ USD để hiện đại hóa các tàu khu trục lớp MEKO của Hy Lạp.

Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ cho biết: “Thương vụ đề xuất này sẽ hỗ trợ chính sách đối ngoại và các mục tiêu an ninh quốc gia của Mỹ bằng cách giúp cải thiện an ninh của một đồng minh NATO, một đối tác quan trọng đối với sự ổn định chính trị và tiến bộ kinh tế ở châu Âu”.

Nếu được thực hiện, kế hoạch tăng cường hạm đội khinh hạm của Hy Lạp sẽ bao gồm việc lắp đặt một số hệ thống mới, chẳng hạn như pháo 127 ly mới và thiết bị sonar cải tiếng.

Thỏa thuận mới cũng sẽ bao gồm 4 tàu MMSC trang bị Hệ thống quản lý chiến đấu COMBATSS-21 dựa trên Aegis, 200 tên lửa RAM BLK 2, 32 tên lửa phóng thẳng đứng chống tàu ngầm (ASROC), 32 Ngư lôi hạng nhẹ MK-54… – cộng với thiết bị hỗ trợ, đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật, hậu cần… nhằm đảm bảo các tàu mới nhanh chóng đi vào hoạt động.

Các nhà cung cấp vũ khí Lockheed Martin, Raytheon, VSE Corporation của Mỹ và BAE Systems của Anh sẽ đóng vai trò là nhà thầu chính.

Hai nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán đang diễn cho biết cuộc cạnh tranh cung cấp vũ khí cho Hy Lạp đang được xử lý ở cấp chính phủ với chính phủ. Hy Lạp chính thức trình thư yêu cầu tới Mỹ, trình bày về nhu cầu của mình. Việc Bộ Ngoại giao Mỹ vừa thông qua thư yêu cầu cho thấy gói tối đa có thể được ký thành thoả thuận. Tiếp theo hai nước sẽ đàm phán xem Hy Lạp muốn cả gói, giảm quy mô ở bất kỳ hạng mục nào.

Tuy vậy, số phận của thương vụ này vẫn chưa rõ ràng. Hy Lạp đã theo đuổi các lựa chọn từ 6 nhóm chính phủ / ngành đủ điều kiện, yêu cầu mỗi nhóm gửi thư thỏa thuận (LOA) riêng, phác thảo hồ sơ dự thầu của họ.

Thoả thuận tiềm năng trên được công bố sau khi Pháp thông báo hồi tháng 9 rằng họ đã đạt được một thỏa thuận tương tự với Hy Lạp để cung cấp tới 3 khinh hạm mới với giá 3,4 tỷ USD, và một lựa chọn giảm giá cho con tàu thứ tư. Nhà sản xuất nhóm tàu này là Naval Group – một tập đoàn công nghiệp do nhà nước sở hữu đa số. Naval Group chính là công ty để vuột hợp đồng hàng chục tỉ USD chế tạo tàu ngầm diesel cho Australia.

Tuy nhiên, vào thời điểm đó, phát ngôn viên quân đội Pháp Herve Grandjean cho biết, mặc dù một số cam kết đã được thực hiện, hai bên vẫn chưa ký kết hợp đồng chính thức nào. Ông nói thêm rằng thỏa thuận sẽ được hoàn tất sau khoảng thời gian ba tháng, như vậy sẽ đến hạn trong vài tuần tới.

Mặc dù vẫn chưa rõ đề xuất của Mỹ sẽ có ý nghĩa gì đối với thỏa thuận của Pháp, nhưng động thái này có thể được hiểu là một hành động qua mặt của Washington, nhất là sau khi Mỹ đã khiến người Pháp “uất hận” vì bị “hớt tay trên” thỏa thuận chế tạo tàu ngầm diesel hàng chục tỉ USD với Australia. Paris từng cáo buộc bị Mỹ “đâm sau lưng” với thoả thuận thành lập liên minh AUKUS, bao gồm dự án chế tạo tàu ngầm chạy năng lượng hạt nhân cho Canberra. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron còn phản ứng mạnh bằng cách triệu hồi đại sứ ở cả Mỹ và Australia, đồng thời chỉ trích nặng lời với cả hai đồng minh.

Hai tuần sau “quả bom” AUKUS, Tổng thống Macron đã có mặt trên sân khấu với Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis để đích thân thông báo về việc bán tàu chiến của Pháp cho Athens. Ông nói rằng đã đến lúc “ngừng ngây thơ” và coi thỏa thuận này như một dấu hiệu thể hiện “quyền tự chủ chiến lược của châu Âu và chủ quyền. “