Những thực phẩm gây dậy thì sớm
Dậy thì sớm (DTS) được xem là một trong những “ căn bệnh thời đại”, theo đó tuổi dậy thì của trẻ em không theo quy luật “nữ thập tam, nam thập lục” như trước đây mà đã rút xuống, đối với bé gái có thể bắt đầu vào tuổi lên 8 và bé nam là lên 9. Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc lạm dụng các loại thuốc, hoá mỹ phẩm chứa nội tiết tố, thực phẩm chứa hormon tăng trưởng… là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm gia tăng.
Gia tăng trẻ dậy thì sớm
Dậy thì sớm là tình trạng đáng báo động trong xã hội hiện nay. Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, mỗi ngày có đến 6 – 7 trường hợp đến khám và điều trị dậy thì sớm. Nhiều gia đình dở khóc, dở cười khi thấy con trẻ rơi vào tình trạng này. Cháu T.N.M 8 tuổi (Hà Nội) đã có thân hình vạm vỡ, dáng dấp cao hơn bạn cùng trang lứa, giọng nói ồm ồm, mặt xuất hiện trứng cá, mọc lông mu, lông nách. Thấy bất thường, đưa con đi khám, bác sĩ kết luận cháu mắc chứng dậy thì sớm và tư vấn nếu không được điều trị, đến lúc trưởng thành sẽ mất cơ hội phát triển chiều cao.
Hay như cháu D. A ở Hai Bà Trưng, Hà Nội, cháu B. L ở Vĩnh Phúc mới hơn 2 tuổi đã có tuyến vú phát triển và có kinh nguyệt.
Dậy thì sớm hay gặp ở bé gái, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm sinh lý của trẻ.
Biểu hiện của bệnh
Dậy thì sớm được coi là giai đoạn phát triển sinh lý của cơ thể, thường kéo dài 3 – 5 năm. Căn cứ vào những biểu hiện bất thường ở trẻ trai trước 10 tuổi và trước 9 tuổi ở trẻ gái được coi là sớm. Hiện nay, dậy thì sớm được chia thành hai loại là: Dậy thì sớm thật và dậy thì sớm giả. Dậy thì sớm thật có sự kích hoạt của não, do u não, tổn thương não, teo não, động kinh. Dậy thì sớm giả (vô căn) là những nguyên nhân không do tác động hormon sinh dục từ tuyến yên gây nên u nang buồng trứng, u tinh hoàn….
Trẻ dậy thì sớm thường có dấu hiệu tăng trưởng rất nhanh, chiều cao phát triển từ 7 – 15 cm/năm. Ở trẻ gái có tuyến vú to bất thường, có thể to một bên, âm đạo tăng tiết nhày. Kinh nguyệt có trước 8 tuổi. Lông mu và lông nách xuất hiện trước đó hoặc sau khi tuyến vú to ra. Đối với trẻ trai giọng trầm, trứng cá, cơ bắp vạm vỡ, mọc lông mu, mọc ria mép, thể tích tinh hoàn tăng trên 4ml, dương vật to, dài, sẫm màu.
Có thể gây hậu quả nghiêm trọng
Video đang HOT
Đối với những trẻ dậy thì sớm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng. Rất nhiều phụ huynh khi thấy con có biểu hiện dậy thì sớm nhưng vẫn khỏe mạnh, thậm chí còn tự hào khi thấy con mình có thân hình vạm vỡ hơn chúng bạn, không được bác sĩ thăm khám. Những trường hợp này đến tuổi trưởng thành chắc chắn trẻ sẽ lùn hơn so với chiều cao tiêu chuẩn vì hormon sinh dục kích thích sự phát triển của xương làm các đầu xương đóng sớm khiến trẻ không thể phát triển chiều cao.
Ngoài ra, dậy thì sớm còn khiến trẻ bị khủng hoảng cảm xúc, khủng hoảng tâm lý. Trẻ lúc nào cũng hoang mang, lo lắng và tự ti về thân hình của mình. Một hậu quả nghiêm trọng mà các nhà tâm lý học báo động đó là tình trạng trẻ dậy thì sớm thường tò mò, bắt chước chuyện của người lớn dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn.
Thực phẩm “doping” gây dậy thì sớm
Gần đây, trên các phương tiện thông tin đại chúng đều đưa tin về một loại sữa của Trung Quốc có chức hormon tăng trưởng gây hiện tượng dậy thì sớm. Không chỉ có vậy, nhiều thực phẩm như thịt, cá, thịt bò, rau mầm… được người nuôi trồng, chế biến lạm dụng thức ăn, phân bón có chứa hormon tăng trưởng để vật nuôi phát triển nhanh, khi trẻ em ăn vào cũng là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm.
Trung tâm khám, tư vấn dinh dưỡng (Viện dinh dưỡng quốc gia), đã từng ghi nhận nhiều trẻ 9 – 10 tuổi đến khám béo phì nhưng đã có các biểu hiện dậy thì sớm như có kinh nguyệt, ngực phát triển… mặc dù tâm sinh lý các em vẫn còn rất trẻ con. Nguyên nhân có thể do trẻ béo phì ăn quá nhiều chất đạm, chất béo nên dẫn tới cốt hoá xương sớm, tăng tiết hormon giới tính sớm… Từ đó mà trẻ dậy thì sớm, phát triển chiều cao sớm và cũng sẽ dừng phát triển sớm hơn các trẻ bình thường.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, không nên cho trẻ sử dụng nhiều các sản phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu… như thực phẩm đóng hộp, đồ ngọt, béo, thực phẩm nhiều dầu mỡ… vì chất bảo quản có tác dụng tương tự như hormon giới tính, làm gia tăng dậy thì sớm. Các chất giống như hormon giới tính đó có thể tiềm ẩn trong các chất gây mùi, tạo màu, bảo quản, tăng độ đạm giả tạo… Ở châu Âu, hiện chất tạo màu (phtalanats) đã bị cấm sử dụng, bởi nếu dùng hàm lượng cao, sữa sẽ có những tác dụng giống như hormon giới tính, gây ra các hiện tượng như dậy thì sớm.
Dậy thì sớm do bệnh lý rất khó phòng ngừa, vì vậy phải tăng cường khuyến cáo và giáo dục để các bậc phụ huynh, các cháu hiểu rõ hơn về những giai đoạn, dấu hiệu phát triển sinh lý của cơ thể. Còn dậy thì sớm do thực phẩm và môi trường thì có thể phòng tránh. Do vậy các bậc phụ huynh cần cho con cái ăn uống hợp lý, vệ sinh, không cho ăn quá nhiều chất béo, chất đạm, các thực phẩm có chất bảo quản, tạo màu… Ngoài ra, tránh để trẻ béo phì do ăn quá nhiều. Khi trẻ có những biểu hiện của dậy thì sớm cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Theo Bác sĩ Bùi Thị Phương ( Sức khỏe & Đời sống)
Cuộc chiến với căn bệnh thời đại
Bệnh lý tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Nguyên nhân được lý giải: thời buổi hiện đại, phương tiện hỗ trợ con người đủ mọi mặt, thêm vào đó năng lượng nạp vào quá nhiều nhưng không có thời gian để tiêu hao.
Bệnh của thời ít vận động, nhiều stress
Bệnh lý tim mạch đang được toàn cầu quan tâm, bởi đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới (khoảng 17,3 triệu người mỗi năm). Nguyên nhân được lý giải: thời buổi hiện đại, phương tiện hỗ trợ con người đủ mọi mặt, thêm vào đó năng lượng nạp vào quá nhiều nhưng không có thời gian để tiêu hao.
Con người ngày càng ít có điều kiện rèn luyện cơ thể, nếu lười tập thể dục càng khiến cơ thể tích tụ nhiều cholesterol xấu, gây rối loạn mỡ máu, dễ dẫn đến bệnh lý tim mạch. Thêm vào đó, con người ngày càng chịu nhiều áp lực, căng thẳng với mọi mối quan hệ xung quanh. Bộ não bị chi phối nhiều, không còn chỗ cho sự thanh thản.
Tất cả khiến bệnh tim mạch đến nhanh hơn, khó ngờ hơn. GS Đặng Vạn Phước cho biết: "Có những trường hợp chỉ mới thấy tê tê các đầu ngón tay, rồi tự dưng bị hôn mê sâu một thời gian. Bác sĩ cứu kịp, nhưng khi tỉnh lại, họ phải sống đời thực vật, trở thành gánh nặng cho gia đình và cả xã hội".
Nhiều người còn chủ quan, đinh ninh chỉ khi bước sang tuổi xế chiều, sức lực dần tàn thì nguy cơ về tim mạch mới được dịp trỗi dậy. Điều này không hẳn đúng, bởi ở mỗi lứa tuổi, mỗi giai đoạn, con người ta sẽ gặp những nguy cơ về tim mạch khác nhau.
"Ở trẻ em thì mắc bệnh tim bẩm sinh, tuổi học đường thì gặp phải chứng van tim hậu thấp. Người cao tuổi (trên 50) lại gặp các vấn đề cao huyết áp, phình động mạch chủ, suy tim, vỡ mạch máu não. Đặc biệt gần đây, độ tuổi 30 - 50 lại thường gặp các vấn đề nguy hiểm như tai biến, đột quỵ", GS Phước nói.
Cũng theo GS Phước, dường như bệnh lý tim mạch ở phụ nữ đang bị bỏ quên hoặc chưa được đánh giá đúng mức, bởi nếu ở độ tuổi sinh sản, tỷ lệ bệnh tim mạch ở nam giới luôn cao hơn nữ thì từ giai đoạn mãn kinh trở về sau, bệnh nhân nữ bị tim mạch chiếm tỷ lệ không thua nam giới.
Một chế độ ăn hợp lý cho một trái tim khỏe mạnh. (Ảnh minh họa)
Nguyên nhân bởi ở tuổi sinh sản, phụ nữ chỉ lo lắng những tai biến trong việc sinh, chăm sóc và nuôi dạy con cái chứ ít quan tâm đến sức khoẻ của trái tim, khiến bệnh lý về tim mạch tăng vọt khi họ bước sang tuổi xế chiều. Một bạn đọc tên Thuỷ, 60 tuổi, thổ lộ: "Thời còn 30, 40 tuổi, tôi làm việc hết mình, không quản ngày đêm. Đến lúc về hưu, tinh thần cảm thấy trống trải, tôi bị stress, rồi tăng huyết áp phải cấp cứu. Cách đây một năm tôi đi khám, tầm soát tim mạch, mới biết mình bị hẹp van tim, phải điều trị bằng thuốc mỗi ngày. Đó cũng là một nỗi niềm của lứa tuổi chúng tôi khi không còn có ích cho xã hội nữa".
Những biến chứng không thể ngó lơ
Rất nhiều biến chứng và những bệnh lý khác không ít thì nhiều cũng liên quan và tìm cơ hội "phối hợp" với các bệnh tim mạch. Căn bệnh mà thế giới và cả nước ta đang quan tâm chính là đái tháo đường. Theo thông tin GS Phước chia sẻ, nếu cách đây vài chục năm bệnh đái tháo đường chỉ chiếm 0,6% trên cả nước thì hiện tỷ lệ này đã tăng gấp mười lần (khoảng 6%)! Đáng lo nhất là bệnh đái tháo đường gia tăng nếu phối hợp với chứng cao huyết áp càng làm sức khoẻ người bệnh trầm trọng và khó kiểm soát. "Một người bị huyết áp lại mắc đái tháo đường có thể uống ít nhất mười loại thuốc mỗi ngày, kể cả các loại thuốc chống suy thận, tuần hoàn não...", GS Phước nói.
Thêm một biến chứng từ tim mạch chưa được xã hội chú ý nhiều, là suy giảm chức năng thận. Bệnh lý tim mạch ở não thì gây ra đột quỵ, tai biến, vỡ mạch máu não; xảy ra ở tim thì dẫn đến suy, nhồi máu cơ tim; còn ở thận lại làm cho các mạch máu nuôi thận kém, lượng máu lưu thông tới thận giảm khiến cho thận ngày càng suy.
Đổi thói quen, tim thêm khoẻ
Tại buổi giao lưu, khá nhiều câu hỏi của bạn đọc tập trung vào việc phòng ngừa bệnh lý tim mạch. Theo GS Phước, điều đó chứng tỏ nhận thức của người dân ngày một nâng cao. "Đã đến lúc chúng ta thấy được rằng, chờ đến khi xảy ra biến chứng như vỡ mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim mới cuống cuồng điều trị thì đã muộn. Y học nước ta phát triển vượt bậc, có thể phẫu thuật thay thế tim và làm nên những cuộc điều trị ngoạn mục. Nhưng việc đưa quả tim một cô gái còn son trẻ, khoẻ mạnh thay cho một người già, thì quả tim đó cũng nhanh chóng bị già nua, xơ vữa theo chu kỳ sinh học của chủ nhân mới. Vì vậy, việc phòng ngừa là vô cùng quan trọng, đặc biệt là hạn chế các yếu tố nguy cơ như bệnh tiểu đường, điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện để tránh chứng rối loạn mỡ trong máu, béo phì. Bỏ thói quen hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia. Nếu chúng ta chịu khó thực hiện sớm các thói quen trên thì bệnh sẽ không có cơ hội xảy ra, hoặc nếu có thì việc can thiệp sẽ kịp thời hơn", GS Phước nhấn mạnh.
Đối với các trường hợp trẻ em bị tim bẩm sinh, phần lớn nguyên nhân là do những diễn tiến trong quá trình thai kỳ của người mẹ. Thai phụ nên bảo vệ bản thân tránh khỏi các chứng bệnh sởi, cúm, nhiễm siêu vi, ăn uống thiếu vitamin, hoặc dùng thuốc bừa bãi trong thời kỳ mang thai. "Mọi người cần thực hiện thói quen tầm soát tim mạch sáu tháng một lần tại các bệnh viện chuyên khoa, đo huyết áp định kỳ. Trong chế độ ăn uống, phải giảm muối, ăn đầy đủ các chất khoáng, vitamin, tránh lạm dụng thực phẩm chứa nhiều cholesterol xấu như: nội tạng và da động vật, thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị. Khi có bệnh, hãy học cách sống thanh thản, lạc quan", GS Phước nhắn nhủ.
Theo Dũng Anh, My Khanh
SGTT
Suy giảm trí nhớ: Căn bệnh thời đại Hiện nay, có rất nhiều người, không chỉ là những người già mà ngay cả nhiều người trẻ tuổi cũng thường than phiền về trí nhớ của mình. Khi đối mặt với những triệu chứng suy giảm trí nhớ, hầu hết mọi người đều lo lắng khi sợ rằng tình trạng này sẽ tiến triển nặng và dẫn đến mất trí nhớ. Theo...