Nhận diện 3 loại vi khuẩn trong món cánh gà chiên gây ngộ độc ở trường iSchool Nha Trang
Theo kết quả xét nghiệm của Viện Pasteur Nha Trang, đã tìm thấy nhiều vi khuẩn trong cánh gà chiên của bữa ăn khiến hàng loạt học sinh ngộ độc ở trường iSchool Nha Trang.
Cụ thể, phát hiện vi khuẩn Salmonella spp; vi khuẩn Bacillus cereus; vi khuẩn Escherichia coli trong mẫu cánh gà chiên. Đồng thời vi khuẩn Bacillus cereus cũng được phát hiện trong mẫu nước mắm.
Để hạn chế và phòng ngừa những ca ngộ độc thực phẩm tập thể, việc đảm bảo vệ sinh, bảo quản thực phẩm theo đúng điều kiện quy định… là những việc làm cần thiết.
1. Bacillus cereus, độc tố gây nôn và tiêu chảy
Là một trong ba loại vi khuẩn được tìm thấy trong thực phẩm gây ngộ độc tập thể cho các em học sinh ở Nha Trang, Bacillus cereus là một trong những loài vi khuẩn phổ biến gây ra ngộ độc thực phẩm. Nó tạo ra một loại độc tố gây nôn và ba loại độc tố ruột khác nhau.
Thực phẩm nhiễm vi khuẩn Bacillus cereus gây ra tình trạng nôn và tiêu chảy.
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), Bacillus cereus là một loại vi khuẩn gram dương kỵ khí dễ sinh độc tố. Vi khuẩn thường được tìm thấy trong môi trường, thường có trong đất và thảm thực vật. Nhưng nó cũng có cả trong thực phẩm. Đặc biệt, loài vi khuẩn này có thể nhanh chóng nhân lên ở nhiệt độ phòng.
Khi bị nhiễm khuẩn Bacillus cereus, nạn nhân có thể bị nôn ói với thời gian ủ bệnh ngắn, hay tiêu chảy có thời gian ủ bệnh dài hơn từ 8 -16 giờ.
Có thể chủ động ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn Bacillus cereus bằng các quy trình xử lý thực phẩm thích hợp. Theo đó:
Thịt và rau không nên giữ ở nhiệt độ từ 10-45C trong thời gian dài. Cơm nguội để qua đêm sau khi nấu nên được bảo quản lạnh, không giữ ở nhiệt độ phòng.Phòng ngừa nhiễm trùng ở bệnh nhân sau phẫu thuật hoặc ở những người bị suy giảm miễn dịch; hoặc những người có khuynh hướng nhiễm trùng, phụ thuộc vào thực hành tốt.Sát khuẩn tay, rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi nấu ăn, đi vệ sinh.
2. Sử dụng thực phẩm bị ô nhiễm là con đường lây truyền E.Coli
Vi khuẩn Escherichia Coli (E.Coli) hường sống ký sinh trong ruột người và động vật. Hầu hết chúng đều là những vi khuẩn vô hại nhưg một số loài đặc biệt gây bệnh đường ruột như tiêu chảy, đau bụng, sốt hoặc ngộ độc thức ăn.
E.Coli có thể xâm nhập vào cơ thể chúng ta qua nhiều con đường khác nhau, trong đó sử dụng thực phẩm bị ô nhiễm, không hợp vệ sinh là nguyên nhân phổ biến và dễ xảy ra nhất. Việc bảo quản và sơ chế không đúng cách là những nguyên nhân làm thực phẩm bị ô nhiễm:
Video đang HOT
Ăn phải thực phẩm chưa chín hoặc không được rửa sạch như rau sống…Không rửa tay trước khi nấu nướng hoặc trước khi ăn.Dụng cụ chế biến thức ăn, hoặc chén bát không đảm bảo vệ sinh.Thực phẩm bị hư thối hoặc nổi mốc do bảo quản không đúng cách.Giết mổ hoặc ăn phải những loại gia súc gia cầm đang nhiễm bệnh.
Theo PGS.TS Vũ Đức Định, nguyên giảng viên bộ môn Nội tiêu hóa, Học viện Quân y để phòng nhiễm trùng nhiễm độc tiêu hóa do vi khuẩn E.Coli cần bảo đảm các nguyên tắc ăn sạch, ăn chín, uống sôi, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đối với nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể cần tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm để ngừa các nguy cơ ngộ độc tập thể.
3. Nhiều trường hợp bị ngộ độc thực phẩm do Salmonella
Ở Việt Nam, hội chứng ngộ độc thực phẩm do Salmonella được xếp vào nhóm các bệnh tiêu chảy cấp tính và được giám sát, ghi nhận từ cơ sở y tế. Số liệu giám sát trong nhiều năm qua cho thấy, hội chứng tiêu chảy cấp (trong đó có căn nguyên Salmonella) thường đứng vị trí thứ 2 sau hội chứng cúm, với khoảng trên dưới 1 triệu trường hợp khai báo hàng năm.
Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), nhiễm độc thực phẩm do Salmonella là hội chứng nhiễm trùng – nhiễm độc, biểu hiện bằng viêm ruột cấp tính, gây ra do vi khuẩn Salmonella.
Các chủng vi khuẩn Salmonella (Salmonella spp.) là một họ vi khuẩn đường ruột khá lớn với nhiều typ huyết thanh, gây bệnh thương hàn, phó thương hàn và các viêm ruột cấp tính khác cho người và động vật. Trong số 1.500 typ huyết thanh có khả năng gây bệnh cho động vật, chỉ có khoảng 10 chủng có khả năng gây viêm dạ dày ruột cấp cho người.
Rửa tay bằng nước sạch và xà phòng trước khi chế biến thực phẩm.
Nguồn bệnh và ổ chứa chính của các vi khuẩn Salmonella là các loài động vật, bao gồm động vật ốm và động vật lành mang khuẩn. Động vật thải vi khuẩn theo đường phân, nước tiểu, chất nôn… từ đó gây ô nhiễm cho môi trường, nước, thực phẩm. Trong một số trường hợp Salmonella có trong máu, sữa động vật sẽ là nguồn lây cho người khi ăn tiết canh hay thịt, sữa tươi của động vật không được khử trùng hay chế biến kỹ.
Đường lây nhiễm vi khuẩn Salmonella là lây theo đường tiêu hóa, từ động vật sang người hay từ người sang người, thông qua các yếu tố truyền nhiễm. Để phòng bệnh nên chọn thực phẩm đã chế biến an toàn; nấu kỹ thức ăn, chỉ nên ăn thức ăn vừa mới nấu, bảo quản thực phẩm đã nấu cẩn thận, hâm nóng lại kỹ những thực phẩm đã nấu; tránh tiếp xúc thực phẩm tươi sống và thực phẩm chín; rửa tay nhiều lần; giữ sạch bề mặt của bếp; bảo vệ thực phẩm khỏi côn trùng, loài gặm nhấm và các động vật khác; dùng nguồn nước sạch…
Đồng thời, quản lý tốt vệ sinh các khâu chế biến, vận chuyển, phân phối thực phẩm như thịt gia cầm, sữa tươi và trứng gia cầm tới người tiêu dùng.
Bác sĩ chỉ cách nhận biết và xử trí khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm
Vụ việc vừa xảy ra tại Trường Ischool Nha Trang cảnh báo về nguy cơ ngộ độc thực phẩm - mối đe dọa thường trực đối với mỗi người.
Do sức đề kháng yếu nên trẻ thường là đối tượng dễ bị ngộ độc thức ăn hơn người lớn.
Chính vì vậy bố mẹ nên chuẩn bị các kiến thức cơ bản để có cách xử trí tốt nhất dành cho bé. Bởi khi không có phương pháp xử trí phù hợp có thể gây ra tình trạng nguy hiểm đối với sức khỏe, thậm chí là tính mạng của trẻ.
Bác sĩ (BS) Nguyễn Thu Hà - BS dinh dưỡng - Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn (TP.HCM), cho biết ngộ độc thực phẩm thường mắc phải sau khi ăn những thức ăn có một trong những tác nhân như: do vi sinh vật, do độc chất phụ gia thêm, do bản thân thực phẩm có chứa độc chất tự nhiên hoặc độc chất do ô nhiễm môi trường . Trong đó vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất, ngoài ra còn có virus, ký sinh trùng, độc tố từ nấm và các độc chất như chất bảo quản, thuốc bảo vệ thực vật, chất ép trái cây chín nhanh, hóa chất, phụ gia...
Cần đưa trẻ đến bệnh viện nếu thấy trẻ có dấu hiệu bị ngộ độc thực phẩm. Ảnh SHUTTERSTOCK
Ngộ độc thực phẩm cấp tính hoặc có thể mạn tính do tích lũy chất độc hại, có khả năng đưa đến tử vong. Thông thường thời gian ủ bệnh từ 2 giờ cho đến 3 ngày trước khi có biểu hiện triệu chứng, tùy thuộc vào loại độc tố. Vi khuẩn gây nhiễm vào thức ăn có thể không gây ôi thiu rõ rệt, bề ngoài thức ăn có vẻ vẫn an toàn nhưng thực chất đã có chứa lượng lớn vi khuẩn hoặc độc tố nguy hại gây ra ngộ độc.
Triệu chứng khi bị ngộ độc thực phẩm
Triệu chứng xuất hiện sau khi ăn hay uống một thực phẩm bị nhiễm độc và xảy ra với một số đông người cùng ăn loại thực phẩm đó. Khi bị ngộ độc thực phẩm cơ thể thường xuất hiện các triệu chứng nôn ói, đau quặn bụng, tiêu phân lỏng trên 3 lần một ngày, có thể dẫn đến rối loạn nước - điện giải nhất là ở trẻ em và người già. Các triệu chứng khác có thể gặp như sốt, tiêu ra máu, yếu liệt, nhìn đôi, tê tay chân tùy theo loại vi khuẩn, độc chất. Cần lưu ý một số triệu chứng đe dọa tính mạng như mạch nhanh, huyết áp tụt, thay đổi tri giác, tay chân lạnh, mất nước.
Khi bị ngộ độc thực phẩm cơ thể thường xuất hiện các triệu chứng nôn ói, đau quặn bụng, tiêu phân lỏng... Ảnh MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Riêng với ngộ độc cá nóc hay ngộ độc củ ấu tàu, bệnh nhân có cảm giác đầu to ra, lưỡi phồng lên, ngắn lại khiến không nói được...
Sơ cứu, xử trí khi bị ngộ độc thực phẩm
BS Nguyễn Thu Hà cho biết khi nhận thấy bản thân hoặc những người xung quanh có những biểu hiện ngộ độc, cần bình tĩnh và áp dụng những biện pháp sơ cứu ngay lập tức để giảm thiểu ảnh hưởng, tác động xấu đến sức khỏe người bệnh.
Chú ý tình trạng nôn của trẻ: Nếu bị ngộ độc thức ăn, phải ngừng ngay món đó. Khẩn trương gây nôn cho bệnh nhân, nôn càng nhiều càng tốt để đẩy hết thức ăn có độc chất ra ngoài. Có thể gây nôn bằng cách uống nhiều nước rồi đặt tay đè vào lưỡi, ép cơ thể nôn được càng nhiều các thức ăn trong dạ dày ra càng tốt. Tư thế gây nôn đúng cách là để bé nằm đầu thấp hơn người, nghiêng đầu sang một bên rồi dùng ngón tay nhấn mạnh vào cuống lưỡi để trẻ nôn thức ăn ra. Không gây nôn cho trẻ khi đang nằm ngửa, vì tư thế này rất dễ khiến bé bị sặc, thức ăn bị trào ngược lên mũi gây ngạt hoặc xuống phổi, rất nguy hiểm.
Bổ sung nước và điện giải: Sau khi gây nôn để người bệnh nằm nghỉ, sau đó hòa 1 lít nước với một gói oresol hoặc nếu không có sẵn gói oresol thì có thể pha 1/2 thìa cà phê muối cộng với 4 thìa cà phê đường trong 1 lít nước rồi cho người bệnh uống để bù lượng nước mất do nôn ói, tiêu chảy và chống mất nước cho cơ thể.
Nếu bị co giật và ngừng thở, ngừng tim phải cấp cứu cho bệnh nhân bằng cách hà hơi thổi ngạt và ép tim. Nếu bệnh nhân hôn mê, để bệnh nhân nằm đầu thấp, nghiêng về một bên phòng chất nôn sặc vào phổi.
Sau khi sơ cứu, phải khẩn trương đưa người bị ngộ độc đến bệnh viện sớm nhất để được xử lý tiếp. Cần mang theo mẫu thức ăn nghi ngờ gây ngộ độc, chất nôn hoặc phân để giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị nhanh hơn.
Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
BS Nguyễn Thu Hà cho biết, để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, chúng ta cần:
- Giữ sạch khu chế biến, vật dụng tiếp xúc với thực phẩm. Rửa tay trước và thường xuyên trong quá trình chế biến.
- Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Lựa chọn nguồn thực phẩm thịt cá tươi sống, rau quả tươi, trứng còn nguyên vẹn không nứt vỏ, trứng cũ.
- Nếu ăn đồ hộp đóng gói phải nấu chín kỹ trước khi ăn và tuyệt đối không ăn đồ hộp đã bị phồng hoặc biến dạng bao bì.
- Không ăn bơ, sữa hay các sản phẩm từ bơ sữa để quá lâu và không được bảo quản kín.
- Tách riêng thực phẩm sống - chín, dùng riêng dụng cụ dao, thớt.
- Thịt cá tươi cần bỏ vào dụng cụ sạch để vào ngăn đá của tủ lạnh. Nếu lấy ra nấu thì cần ăn hết, không nên lấy ra rã đông rồi cất lại để dành.
- Không để thực phẩm đã được nấu chín ở nhiệt độ phòng trên 2 giờ. Nhiệt độ ngăn mát tủ lạnh đảm bảo dưới 5 độ C. Hâm nóng thực phẩm ở nhiệt độ trên 60 độ C.
- Vệ sinh tủ lạnh, tủ đồ khô mỗi tuần, bỏ đi các thực phẩm đã quá hạn sử dụng.
- Thức ăn có mùi lạ, nấm mốc phải bỏ đi.
- Sử dụng nguồn nước an toàn, đã qua xử lý.
- Khi đi du lịch, cẩn thận khi ăn uống dọc đường.
Ăn thực phẩm hết hạn sử dụng, cơ thể sẽ phản ứng thế nào? Tôi đọc báo thấy cơ quan chức năng vừa thu hồi 90 tấn thực phẩm đã hết hạn sử dụng 1, 2 năm. Vậy nếu ăn phải những thực phẩm này có bị ngộ độc ngay tức thì không? Triệu chứng ngộ độc như thế nào? Làm cách nào để tránh ngộ độc thực phẩm? (T.Mân, ở TP.HCM). Việc sử dụng các thực...