Mỹ đón Quốc khánh với kinh tế tươi sáng

Nước Mỹ đã có tin vui trước ngày Quốc khánh 4-7 khi số việc làm và mức lương của người lao động tăng lên, nhưng đi kèm đó là thách thức duy trì tăng trưởng kinh tế ổn định khi “ bóng ma” COVID-19 vẫn còn.

Hội chợ việc làm ở thành phố Roswell, bang Georgia (Mỹ) diễn ra ngày 13-5 vừa qua – Ảnh: REUTERS

Lịch sử rất rõ ràng: Khi một nền kinh tế hoạt động trở lại, tâm lý đám đông trỗi dậy và chi tiêu tăng lên, lạm phát cùng với trì trệ sẽ theo sau.

Trưởng kinh tế gia Allen Sinai của Hãng phân tích Decision Economics cảnh báo.

Bộ Lao động Mỹ ngày 2-7 công bố số việc làm của Mỹ đã tăng đáng kể trong bối cảnh doanh nghiệp bắt đầu nhịp hồi phục kinh tế hậu đại dịch.

Hiệu quả từ chính sách

Theo Bộ Lao động Mỹ, số việc làm ở khu vực phi nông nghiệp đã tăng thêm 850.000 trong tháng 6, cao hơn mức 583.000 của tháng 5. Con số này cũng cao hơn đáng kể so với mức dự đoán tăng thêm 706.000 việc làm trong tháng 6 của Hãng tài chính Dow Jones. Dù vậy, tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ tăng nhẹ từ 5,8% trong tháng 5 lên 5,9% trong tháng 6.

Bình luận về số liệu do Bộ Lao động công bố hôm 2-7, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng những tín hiệu tích cực này cho thấy sự thành công của Kế hoạch giải cứu nước Mỹ (American Rescue Plan) cũng như chiến dịch tiêm chủng toàn quốc. Kế hoạch giải cứu nước Mỹ là gói cứu trợ kinh tế trị giá 1.900 tỉ USD được Quốc hội Mỹ thông qua hồi tháng 3 năm nay.

Không chỉ bổ sung hàng tỉ USD cho chiến dịch tiêm chủng vắc xin COVID-19, gói cứu trợ còn trực tiếp hỗ trợ 1.400 USD cho mỗi người dân đồng thời kéo dài khoản trợ cấp thất nghiệp bổ sung cho người lao động.

Cho đến nay, các chương trình này đã tỏ ra hiệu quả, giúp kinh tế Mỹ tăng trưởng trong quý 2-2021. Dù tổng số việc làm tại Mỹ vẫn thấp hơn so với trước đại dịch nhưng kể từ khi ông Biden nhậm chức đã có thêm hơn 2 triệu việc làm mới. Giới chuyên gia lạc quan cho rằng con số này sẽ tiếp tục tăng. Mức lương của người lao động Mỹ cũng tăng 2% trong một năm qua.

“Chúng ta đã chứng minh cho những người bi quan và hoài nghi rằng họ đã sai. Công việc nhiều hơn, lương tốt hơn là một sự kết hợp tốt. Nói một cách đơn giản, nền kinh tế của chúng ta đang trên đà tiến lên và chúng ta đang đánh đuổi COVID-19″, ông Biden phát biểu tại Nhà Trắng hôm 2-7.

Trong bài viết ngày 30-6, Đài CNBC nhận định đa phần các chỉ số kinh tế cho thấy người lao động và doanh nghiệp Mỹ đang trong giai đoạn hồi phục mạnh mẽ. Đây là thành quả của một loạt chính sách chưa từng có tiền lệ từ chính quyền của cả Tổng thống Joe Biden lẫn người tiền nhiệm Donald Trump.

Nguồn: Tradingeconomics.com/Cục Thống kê lao động Mỹ – Dữ liệu: NGUYÊN HẠNH – Đồ họa: N.KH.

Lo tăng trưởng nóng, lạm phát

Dù nhiều chuyên gia bày tỏ lạc quan với tương lai kinh tế Mỹ, cũng không ít người còn thận trọng trước những tác động dài hạn của đại dịch.

Trả lời Đài NBC News, bà Julia Pollak, chuyên gia kinh tế của trang tìm kiếm việc làm ZipRecruiter, cho rằng việc nhận định COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề tới kinh tế Mỹ là không hề phóng đại.

“Vẫn còn nhiều nút thắt và khó khăn trong quá trình tái cơ cấu toàn bộ các ngành công nghiệp”, bà Pollak nói.

Giống như bà Pollak, các chuyên gia kinh tế thường không thích đặt nặng số liệu của một tháng đơn lẻ vì chúng không thể hiện được toàn bộ quá trình. Thậm chí, một số người bày tỏ lo ngại liệu nền kinh tế Mỹ có đang tăng trưởng quá “nóng”.

“Khi tổng thống đề xuất chi thêm hàng ngàn tỉ đôla sau gói kích thích lịch sử trước đó, có nguy cơ chính quyền của ông ấy sẽ làm tăng trưởng nóng nền kinh tế Mỹ và khiến giá cả tăng điên cuồng”, Đài CNBC cảnh báo.

CNBC bày tỏ lo ngại nguy cơ lạm phát có thể vượt tầm kiểm soát của Cục Dự trữ liên bang (FED), khi mà toàn thị trường và người tiêu dùng đang hành xử như thể đại dịch đã chấm dứt và Chính phủ Mỹ cũng đang mạnh tay bơm tiền.

Các dấu hiệu lo ngại đã xuất hiện. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ tháng 5 tăng 5% so cùng kỳ năm trước, cao nhất từ 2008. Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) – chỉ số đo lạm phát thường được FED sử dụng – tăng 3,4% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm ngoái, cao nhất kể từ đầu những năm 1990.

Trong nhiều tuần qua, giới đầu tư và các nhà kinh tế đã cảnh báo về chi phí đầu vào tăng cao không chỉ tại Mỹ mà còn trên toàn thế giới. Dù đây là vấn đề có thể giải quyết được trong dài hạn, doanh nghiệp sẽ đẩy gánh nặng chi phí về phía người tiêu dùng nếu họ cảm thấy không thể điều tiết và bị ảnh hưởng thu nhập.