Món đặc sản của người Tày ở Tuyên Quang: tên nghe độc đáo, hương vị mê đắm

Nếu có dịp đến huyện vùng cao Lâm Bình, Tuyên Quang thì bạn đừng quên thưởng thức món ăn độc đáo và hấp dẫn nơi đây, đó là món “Bánh trứng kiến” của người Tày. Món bánh trứng kiến này đã chinh phục người ăn bằng vị dẻo thơm, bùi bùi được làm từ những nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên.

Nghe tới cái tên có lẽ ai cũng hình dung ra nguyên liệu chính của món ăn này đó là trứng kiến. Và có một điều đặc biệt đó là món bánh này chỉ có trong một khoảng thời gian rất ngắn mỗi năm vào những ngày đầu và cuối tháng 3 âm lịch, lúc này trứng rất mẩy nên các gia đình thường rủ nhau đi rừng lấy về ăn hoặc bán, ngày nghỉ học sinh cũng không muốn bỏ lỡ cơ hội đi hái lộc rừng. Bởi đây chính là thời gian sinh trưởng mạnh nhất của kiến, những hạt trứng li ti bắt đầu lớn dần cũng là lúc người ta thu lượm mang về. Trứng kiến lớn bằng hạt gạo, màu trắng sữa phải trải qua rất nhiều công đoạn mới chế biến thành nhân bánh.

Phần khó nhất trong khâu làm bánh là tìm và lấy được trứng kiến. Phải những người có kinh nghiệm mới không lấy nhầm loại kiến độc gây nguy hiểm.

Người dân chỉ hạ tổ kiến khi gặp nắng to. Lúc này, kiến sẽ nhanh chóng tản ra ngoài để lại những hạt trắng muốt như gạo. Muốn kiến bỏ đi nhanh và không tha theo trứng, người dân thường cho thêm mấy cành cây bỏ vào chậu. Ngoài ra, người ta còn dùng khăn sạch quét đều trên miệng chậu, khi đó những hạt bụi bẩn sẽ bám vào khăn, làm cho chậu trứng kiến sạch và ngon hơn. Trứng kiến khi bắt về được đãi nhẹ tay trong nước ấm để những hạt trứng nhỏ li ti màu trắng không bị vỡ.

Bột gạo nghiền nhuyễn được dát mỏng vừa phải, dày cỡ nửa phân rồi áp vào lá vả non thật vừa vặn, khi làm chú ý không trải bột ra hết mép lá để khi hấp chỗ lá đó xoăn lại thành mép vừa để bột không tràn ra ngoài lại vừa làm khuôn cho chiếc bánh.

Tiếp đến là cho trứng kiến đã rang thơm, cho thêm gia vị, ít lá hẹ rồi trải đều trên mặt miếng bột, cho tiếp lá vả áp trên mặt nhân trứng kiến. Tuy nhiên với lượng trứng kiến ngày càng hạn chế như ngày nay nên người ta thường cho thêm thịt lợn băm nhỏ, hành khô, vừng hoặc lạc rang giã nhỏ làm nhân, cùng các gia vị khác tạo vị mặn cho bánh.

Để miếng bánh đẹp, thường người ta cắt miếng bánh vuông. Bánh được hấp cách thủy cho chín tới và thưởng thức khi bánh nguội. Bánh trứng kiến ăn dẻo, thơm mùi lá vả, béo và ngậy mùi trứng kiến ngon tuyệt lại có hàm lượng đạm cao rất hợp cho những người muốn cải thiện cân nặng.