Lần đầu tiên ở Việt Nam mổ thay khớp gối cho bệnh nhân lao khớp
Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết đơn vị này lần đầu tiên phẫu thuật thành công thay khớp gối nhân tạo cho người mắc lao khớp gối.
Bệnh viện Phổi Trung ương vừa tiến hành phẫu thuật thành công thay khớp gối nhân tạo cho người bệnh 59 tuổi bị mắc lao khớp gối. Đây là trường hợp người bệnh bị lao khớp gối đầu tiên tại Việt Nam được phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo thành công.
Bệnh nhân có thể đứng và đi lại sau ca phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo. Ảnh: BVCC.
Bà H.T.Th (59 tuổi, xã Tân Việt, Yên Mỹ, Hưng Yên) đã 17 năm chung sống với bệnh viêm khớp dạng thấp, mỗi năm đều đặn 3-4 lần phải lên bệnh viện Bạch Mai khám và lấy thuốc điều trị uống hàng ngày, bệnh có cải thiện tốt, bà đi lại và sinh hoạt cá nhân được.
Khoảng 6 tháng trước khi vào Bệnh viện Phổi Trung ương, bà Th xuất hiện đau khớp gối bên trái, ban đầu bà nghĩ là đó là do bệnh viêm khớp dạng thấp mạn tính của bà, kèm theo cơn đau chưa dữ dội nên đã chủ quan, không khám xét kĩ. Bệnh tiến triển nặng dần, khớp gối bên trái của bệnh nhân ngày càng sưng to, đến khi đau nhiều, không đi lại được, khớp gối vỡ rò mủ mới đến bệnh viện Phổi Trung ương.
Bệnh nhân tâm sự rằng, một phần do chủ quan, một phần do không có kiến thức về bệnh lao khớp nên bà Th đến viện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, các cơ vùng đùi đã teo, khớp đã cứng, không đi lại sinh hoạt được, khớp rò mủ liên tục khiến các cháu nội ngoại không dám đến gần bà nữa. Tâm lý của bệnh nhân rất tuyệt vọng, không thể đi lại được.
Tháng 1/2021, sau khi bị sưng, đau rất nhiều tại khớp gối trái, bà Th. lên khám tại bệnh viện Bạch Mai, sau đó được chuyển sang bệnh viện Phổi Trung ương và được xét nghiệm dịch khớp gối phát hiện dương tính với vi khuẩn lao.
Ngay lập tức, người bệnh đã được điều trị thuốc lao đa hóa trị liệu, chụp cắt lớp vi tính thấy khớp gối bị phá hủy, có nhiều mủ áp xe. Các bác sĩ đã hội chẩn, quyết định thực hiện phẫu thuật làm sạch khớp gối, song song với điều trị đa hóa trị liệu.
Video đang HOT
Hình ảnh khớp gối bị lao của bệnh nhân.
Tháng 3/2021, người bệnh nhập viện theo lịch hẹn khám lại, sau khi thăm khám và thực hiện các xét nghiệm thấy tình trạng viêm giảm nhiều, chụp phim đánh giá không còn áp xe khớp gối nữa, các bác sĩ khoa Ngoại tổng hợp quyết định phải tiến hành phẫu thuật thay khớp gối nhằm giúp cho người bệnh có cơ hội trở lại sinh hoạt bình thường.
Sau khi phẫu thuật, tình trạng sức khỏe người bệnh ổn định, sau 2 ngày được tập phục hồi chức năng ngay, người bệnh có thể gấp duỗi khớp gối trong phạm vi nhất định, so với trước mổ khớp gối bị cứng, hầu như không gấp duỗi được. Sau hơn 1 tuần, người bệnh đã có thể bước đi những bước đầu tiên mà không cần sử dụng dụng cụ hỗ trợ, không cần người dìu dắt.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Khắc Tráng – Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, bệnh viện Phổi Trung ương cho biết: “Phẫu thuật thay khớp gối bằng khớp nhân tạo là một phương pháp tiên tiến giúp bệnh nhân phục hồi gần như hoàn toàn chức năng vận động của khớp. Chỉ định thay khớp gối nhân tạo đa số do thoái hóa khớp, ngoài ra còn chỉ định trong trường hợp chấn thương làm hỏng khớp, các bệnh lí viêm khớp – màng hoạt dịch làm hỏng sụn khớp.
Đối với lao khớp gối, cho đến nay quan điểm một số nước trên thế giới cũng như một số bệnh viện ở nước ta là không thay khớp vì các lý do:
Thứ nhất, việc phẫu thuật thay khớp do lao là rất khó khăn do vi khuẩn lao phá hủy xương nhiều, không như trong bệnh lí thoái hóa chủ yếu tổn thương vùng sụn ở bề mặt, phần xương phía dưới còn khá nguyên vẹn nên việc thay khớp dễ dàng hơn nhiều.
Thứ hai, lao là bệnh lí nhiễm trùng nên một số quan điểm rất ngại đặt dụng cụ nhân tạo.
Thứ ba, trong lao khớp gối thì việc điều trị thuốc lao là yếu tố quyết định thành công. Trong lao xương khớp nói chung, nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời người bệnh có thể khỏi hoàn toàn vừa không để lại di chứng gì.
Tuy nhiên người bệnh đến bệnh viện chủ yếu là ở giai đoạn muộn, khớp đã bị biến dạng và phá hủy nhiều, trước đây đa phần đều làm phẫu thuật hàn cứng khớp.
Đây là trường hợp đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện thành công. Hiện nay người bệnh đã được ra viện và có thể vận động đi lại được gần như bình thường.
Với kết quả thành công của ca thay khớp gối nhân tạo cho người mắc lao xương khớp đầu tiên tại Việt Nam, đây sẽ là cơ hội mới cho những trường hợp mắc lao xương khớp, lao cột sống ở giai đoạn muộn đã có di chứng có thể trở lại cuộc sống, sinh hoạt bình thường.”
Vì sao bệnh lao là "kẻ giết người hàng đầu"?
Bệnh lao là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 2 trong các bệnh nhiễm trùng, với khoảng 1,6 triệu người tử vong do lao hằng năm trên toàn cầu.
Bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương thăm khám cho người dân
Cứ mỗi ngày, lại có thêm 4.500 người chết bởi bệnh lao và gần 30.000 người mắc bệnh lao trên toàn cầu. Do đó, bệnh lao được mệnh danh là "kẻ giết người hàng đầu" trong các bệnh truyền nhiễm.
Còn tại Việt Nam, hiện nước ta có gánh nặng bệnh lao cao, đứng thứ 11 trong 30 nước có số người mắc lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới.
Mỗi năm nước ta có khoảng 12.000 người tử vong do bệnh lao. Trong đó, 64% bệnh nhân lao thường và 98% bệnh nhân lao kháng thuốc phải chịu gánh nặng chi phí thảm họa, tức là phải tiêu tốn trên 20% thu nhập của cả hộ gia đình trong một năm do mắc lao. 70% người mắc lao ở trong độ tuổi lao động.
Theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Chống lao Quốc gia, lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây nên. Nguồn lây chính của bệnh lao là những bệnh nhân lao phổi có vi trùng lao trong đờm. Đường lây truyền chủ yếu là qua hô hấp. Người bị lây do hít phải những hạt nước bọt nhỏ li ti có chứa vi trùng lao của những người bị lao phổi bắn ra môi trường xung quanh khi ho, khạc, hắt hơi, hoặc khi nói chuyện.
Người bị lao phổi có ho, khạc ra vi trùng lao, sau 1 năm có thể làm cho 10-15 người bị nhiễm lao và 10% số nhiễm đó có thể trở thành bệnh lao.
Biểu hiện điển hình của bệnh lao
Những người bị mắc bệnh lao thường có các biểu hiện: Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm hoặc ho ra máu); người bệnh gầy, sút cân, kém ăn, mệt mỏi, có sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi "trộm" ban đêm, kèm theo có đau ngực, đôi khi khó thở.
PGS.TS Nguyễn Viết Nhung cho biết, bệnh lao hoàn toàn có thể chữa khỏi
Khi có các biểu hiện như trên, người bệnh cần đến ngay các trạm y tế, các trung tâm y tế huyện, thành phố khám, xét nghiệm đờm, chụp X-quang phổi để được chẩn đoán và điều trị sớm. Nếu bị mắc lao sẽ được điều trị theo chỉ dẫn và giám sát chặt chẽ của thầy thuốc. Thuốc chữa lao hiện đã được cấp miễn phí.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh lao
Theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, bệnh lao tuy nguy hiểm nhưng đã có vaccine phòng bệnh. Vì thế, cha mẹ nên cho trẻ sơ sinh đi tiêm vaccine lao theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu chẳng may bị bệnh lao, người bệnh phải điều trị càng sớm càng tốt để mau khỏi bệnh, tránh lây lan cho những người trong gia đình và những người xung quanh.
"Bệnh lao là bệnh lây truyền, không phải bệnh di truyền và hoàn toàn có thể chữa khỏi. Do đó, khi có những biểu hiện ho khạc trên 2 tuần, sốt nhẹ về chiều, người mệt mỏi thì người trong cuộc nên tới các cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời", PGS.TS Nguyễn Viết Nhung khuyến cáo.
Mọi người nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát; ăn uống dinh dưỡng hợp lý; thường xuyên luyện tập để tăng cường sức khỏe. Những người bị tiểu đường, suy dinh dưỡng, người nhiễm HIV... rất dễ bị bệnh lao, do đó phải thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh lao.
Ngày thế giới phòng chống lao 24/3: Việt Nam đưa ra loạt khẩu hiệu vì mục tiêu chấm dứt bệnh lao Theo Bộ Y tế, ngày 24/3 hằng năm được chọn trở thành Ngày thế giới phòng, chống lao để nhắc nhở cộng đồng về mối nguy hại của bệnh lao. Ảnh minh họa, nguồn: SKĐS Hiện nay, Việt Nam vẫn còn trên 20.000 người mắc bệnh lao chưa có thẻ bảo hiểm y tế. Do đó, từ năm 2018, Quỹ PASTB được thành...