Hương vị khác biệt giữa bánh xèo miền Tây và miền Trung
Thực khách có thể thấy no khi ăn một chiếc bánh xèo miền Tây, nhưng khi thưởng thức bánh xèo miền Trung phải 2-3 cái mới thỏa cơn thèm.
Tên gọi bánh xèo xuất phát từ tiếng “xèo, xèo…” khi đổ phần bột vào chảo gang nóng hổi, và hơi nóng bốc lên thành những làn khói bay vươn trên mặt bánh vàng ươm, kèm theo mùi thơm của các loại nhân tươi ngon được sơ chế tỉ mỉ.
Món bánh có tên nghe vui tai lại càng độc đáo về hương vị, dù ở miền Tây hay miền Trung, thực khách cũng có thể thưởng thức những chiếc bánh xèo mang đậm bản sắc địa phương.
Ở miền Trung, chiếc bánh xèo có kích thước nhỏ, được làm trong chảo gang có khuôn sẵn từ 10 đến 15 cm. Trước khi đổ bột, người làm bánh cho nhiều dầu vào chảo để bánh nhanh chín.
Bánh xèo miền Tây được đổ trong một chiếc chảo lớn, khi đổ nghe một tiếng “xèo xèo”
Còn tại miền Tây, người làm bánh thường dùng chảo lớn, không giới hạn kích cỡ. Họ dùng thân tàu lá chuối quét lớp dầu mỏng đều chảo, đợi nóng rồi mới đổ bột vào, xoay đều chảo để bánh tròn trịa, vỏ bánh mỏng nhưng không bị rách, giòn nhưng không dễ vỡ.
Chiếc bánh xèo miền Trung cũng dày dặn hơn bánh xèo miền Tây ở điểm này. Tuy nhiên do chênh lệch kích thước, thực khách có thể ăn một chiếc bánh xèo miền Tây đã no, nhưng bánh xèo miền Trung phải dùng 2 đến 3 cái mới thỏa cơn thèm.
Bánh xèo miền Trung được đổ trên những chiếc khuôn nhỏ xinh
Phần bột làm bánh xèo cả hai miền đều dùng loại bột gạo. Gạo ngon được ngâm nước qua đêm cho nở rồi đem xay nhuyễn. Trước đây, người ta dùng cối đá xay bột, nhưng giờ để tiết kiệm thời gian và công sức, họ dùng máy xay, cũng có người mua bột bánh xèo pha sẵn về chế biến.
Ở miền Trung, phần bột bánh xèo dung dị hơn với màu trắng nguyên của gạo, ít pha thêm gia vị, màu củ quả như miền Tây. Còn người miền Tây thường cho thêm bột nghệ hay nước màu dừa để bột có màu vàng nhạt.
Tùy theo kinh nghiệm của từng người mà bột bánh có thể thêm bột đậu xanh hay cơm nguội xay nhuyễn để bánh thêm giòn, nhưng bình dân và phổ biến hơn vẫn là bột gạo pha loãng thêm màu nghệ, nước cốt dừa, đường, muối, hành lá cắt nhỏ.
Bánh xèo miền Tây có kích thước lớn với đa dạng loại nhân
Nhân bánh xèo ở miền Trung và miền Tây có sự khác biệt lớn và mang tính bản địa nhiều hơn. Các tỉnh thành miền Trung ven biển với nguồn thủy hải sản dồi dào, người làm bánh dùng nguồn hải sản địa phương gồm tôm, mực, một số nơi thêm cá, sò điệp hoặc tép biển. Vài hàng quán nhất định phải chọn tôm sú và mực sữa thì nhân bánh mới ngon và béo.
Bánh xèo miền Tây đã dạng các loại nhân từ tôm, thịt heo, nấm cho đến thịt vịt
Video đang HOT
Nhân bánh xèo miền Trung thường được để tươi, người làm bánh đợi dầu nóng rồi mới cho tôm, mực vào, nhanh tay đảo cho nhân chín săn lại, rồi mới đổ phần bột vào khuôn, thêm nhúm giá, hẹ cắt khúc, khi bánh chín thì rau giá cũng vừa chín tới.
Nhân bánh xèo miền Tây thường đa dạng hơn với các loại thịt heo, thịt vịt, tép sông cho đến các loại nấm. Đặc sắc nhất phải kể đến bánh xèo thịt vịt xiêm, vịt được làm sạch, bỏ xương to, còn xương nhỏ thì băm nhuyễn cùng thịt rồi nêm gia vị, xào chín. Khi thưởng thức, thực khách cảm nhận được chút lợn cợn giòn sần sật của xương vịt khi nhai.
Vỏ bánh xèo miền Tây khi căn một miếng nghe “giòn rụm”
Bên cạnh đó, người làm bánh còn cho vào phần nhân các loại rau củ, hoa quả như giá hẹ, củ sắn, bông điên điển, bông thiên lý, bông so đũa, củ hủ dừa, củ hủ khóm…
Chiếc bánh xèo miền Trung ngon được dọn ra với phần bánh trắng mềm hoặc giòn tùy nơi chế biến, phần nhân tươi ngọt, ăn cùng rau sống gồm cải xanh, xà lách, diếp cá… chấm cùng nước mắm đục (mắm nêm) có màu nâu, hơi đặc, trộn kèm chanh ớt, có người cũng ăn chung bánh xèo với nước mắm ngọt tùy theo sở thích. Một số nơi có phục vụ thêm bánh tráng để thực khách cuốn bánh xèo với rau sống chấm nước mắm ăn.
Mâm bánh xèo miền Trung nổi bật với nhân tôm, mực tươi, ăn cùng rau sống cuốn bánh tráng chấm nước mắm ngọt
Bánh xèo miền Tây ngon thì bánh phải mỏng, vành bánh giòn, không bị nát và tròn trịa, nhân trải đều sau khi được gập đôi lại. Có khoảng 20 loại rau khác nhau như rau diếp cá, rau húng, xà lách, cải xanh, cát lồi, đọt bứa, kim thất, lá vông, mã đề, tía tô, đọt xoài, đọt cách, đọt bằng lăng, lá lốt… để ăn cùng bánh xèo.
Khi ăn lấy rau, thêm phần vỏ bánh, nhân bánh cuộn tròn lại, chấm ngập trong nước mắm chua ngọt pha đường, chanh, ớt băm, củ cải đỏ, củ cải trắng cắt sợi mỏng.
Món Việt "hớp hồn" nhà phê bình ẩm thực Ấn Độ, khiến khách Tây thốt lên: Bùng nổ vị giác!
Năm 2017, đài CNN của Mỹ đã lựa chọn bánh xèo vào danh sách "40 món ăn Việt Nam sẽ khiến bạn thích mê". Bánh xèo - cái tên vừa đọc lên đã gợi liên tưởng đến âm thanh "xèo xèo" hấp dẫn khi món ăn này được chế biến.
Nhưng sự hấp dẫn của món bánh này không chỉ dừng lại ở âm thanh, mà còn cả ở vẻ ngoài và mùi vị.
Món bánh xèo có màu vàng ruộm nhờ bột nghệ, có nhân rau, thịt, tôm tùy vùng miền, và ăn kèm cùng các loại rau sống theo mùa và thứ nước chấm đặc biệt - có thể là nước mắm chua ngọt hoặc loại sốt chấm khác do người đầu bếp tự sáng tạo.
Năm 2017, đài CNN (Mỹ) từng đăng tải danh sách "40 món ăn Việt Nam sẽ khiến bạn thích mê", trong đó món bánh xèo được ưu ái xếp ở vị trí thứ 3. Vốn không có từ tương đồng trong tiếng Anh, các hãng truyền thông nước ngoài như CNN thường mô tả món bánh xèo của Việt Nam là "loại bánh crepe từ bột gạo".
"Để thưởng thức món ăn này như một người địa phương, hãy cắt [bánh xèo] thành từng miếng vừa ăn, cuộn trong bánh tráng hoặc lá rau diếp và chấm với món nước sốt đặc biệt của nhà hàng", CNN viết.
Ảnh: Citypassguide
Món bánh "hớp hồn" nhà phê bình ẩm thực Ấn Độ
Báo Tribune India mới đây vừa đăng tải bài viết về bánh xèo của Việt Nam, trong đó có nêu những điểm tương đồng về văn hóa ẩm thực của hai nước như sự đa dạng về món ăn, việc chú trọng sử dụng các loại thực phẩm theo mùa, hay cân bằng các nhóm dinh dưỡng trong một bữa ăn.
Tác giả của bài viết, nhà phê bình ẩm thực Pushpesh Pant, đã ghé thăm một nhà hàng món Việt Nam ở thủ đô New Delhi của một đầu bếp "từng tu nghiệp nhiều tháng ở Việt Nam và gây tiếng vang nhờ cách trình bày những món châu Á đầy sáng tạo", và cho biết trong số rất nhiều món ông đã nếm thử, thì bánh xèo đã "hớp hồn chúng tôi".
Nhà phê bình ẩm thực người Ấn Độ đã so sánh món ăn của Việt Nam có vẻ ngoài và màu sắc khá giống món bánh cheela của Ấn Độ, nhưng được làm bằng bột gạo, giòn hơn, với màu vàng từ bột nghệ không chỉ đẹp mắt mà còn đem đến một hương vị tinh tế lạ kỳ.
Ảnh: Citypassguide
Sự "bùng nổ vị giác"
John L, cây viết của trang Loves Food and Art, cho biết bánh xèo là một trong những "khám phá" yêu thích nhất của anh trong chuyến đi đến Việt Nam.
Lần đầu tiên John nếm thử bánh xèo là ở phố biển Nha Trang của Việt Nam. Nhìn chị bán hàng đổ bột, rắc nhân bánh nhanh thoăn thoát trên 6 chiếc chảo, John dã quyết định phải thử món ăn này.
Ảnh: Citypassguide
Khi người phục vụ mang bát rau sống khổng lồ gồm lá rau cải, húng bạc hà, rau ngò, húng quế, tía tô... John cứ ngỡ anh được tặng một món "salad". Trước sự bỡ ngỡ của anh, người phục vụ đã tận tình hướng dẫn cách ăn rau sống như một phần không thể thiếu trong "trải nghiệm bánh xèo."
"Theo sự chỉ dẫn của cô ấy, tôi đã lấy ra một chiếc lá rau cải và đặt nửa miếng bánh xèo vào giữa. Sau đó, tôi nhặt thêm rau thơm từ trong chiếc bát khổng lồ, cẩn thận lựa chọn mỗi loại một ít để có trải nghiệm hương vị tối đa. Sau đó, tôi cuộn tất cả lại như một chiếc bánh burito, chấm vào bát nước chấm và cắn thử một miếng.
Đó là sự bùng nổ vị giác!" - John viết.
John mô tả các loại rau sống có vị tươi mát cân bằng độ giòn béo của bánh xèo, nhân mực mềm và tinh tế, nước mắm chua ngọt cũng rất đậm đà và kích thích vị giác.
Ảnh: Rubicon Tours
Các "phiên bản" của bánh xèo
Theo China Daily HK, vỏ bánh xèo có bề ngoài tương đồng với bánh crepe của phương Tây nhưng lại có khác biệt lớn do nguyên liệu khác hoàn toàn: Nếu như phương Tây dùng bột mì khiến vỏ bánh mềm, thì bánh xèo Việt Nam dùng bột gạo và bột nghệ tạo màu vàng.
Theo The Takeout, điểm độc đáo của bánh xèo là các loại nhân bánh. Trong khi bánh xèo miền Nam có kích thước lớn, vỏ bánh được thêm nước cốt dừa, thì những vùng khác ở Việt Nam có những phiên bản "biến tấu" về cách chế biến và mùi vị rất thú vị.
Ảnh: Golden Spoon Awards
Ở Quy Nhơn, nơi nổi tiếng với món bánh xèo tôm nhảy, bánh xèo thường được làm bằng bột gạo xay thủ công và không gấp lại như bánh xèo miền Nam. Ở Quãng Ngãi, vỏ bánh xèo được thêm chút hành lá thái nhỏ và trứng nên mềm chứ không giòn rụm.
Sự khác biệt không chỉ dừng lại ở đó. Dọc theo bờ biển Nam Trung Bộ của Việt Nam, chẳng hạn như các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận, chiếc bánh xèo thường nhỏ hơn. Càng về phía Nam, kích cỡ chiếc bánh xèo càng to hơn.
Theo Citypassguide, phần rìa của bánh xèo Miền Tây thường mỏng và giòn hơn phần giữa bánh, mỗi miếng bánh đều toát lên mùi thơm của cốt dừa. Nhân bánh xèo miền Tây có thêm đậu xanh làm tăng vị bùi, ngọt cho chiếc bánh, rất hợp ăn cùng rau sống, dưa góp và nước mắm chua ngọt.
Ảnh: Golden Spoon Awards
Bánh xèo miền Trung lựa chọn loại tôm vừa và nhỏ, thay thịt heo bằng thịt bò và thay thế đậu xanh bằng hành tây và hành lá.
Đến nay, nguồn gốc của bánh xèo vẫn còn là một bí ẩn, nhưng có ý kiến cho rằng vỏ bánh cho nước cốt dừa của miền Nam có nguồn gốc từ cách nấu ăn của người Khmer, và các loại bánh xèo miền Trung cỡ nhỏ hơn có thể được ảnh hưởng từ người Tây Nguyên hoặc người Chăm ở Bình Định./.
Tổng hợp các cách làm bánh xèo chuẩn vị ba miền Bắc - Trung - Nam Bánh xèo là món ăn quen thuộc của người Việt Nam, mỗi vùng miền sẽ có những cách chế biến bánh xèo khác nhau. Cùng tìm hiểu cách làm bánh xèo chuẩn vị ba miền Bắc - Trung - Nam nhé. Món bánh xèo được rất nhiều người yêu thích và phổ biến cả ba miền Bắc - Trung - Nam. Món ăn...