Hiện tượng ‘Đèn âm hồn’: Cú lội ngược dòng của YouTuber trước Trấn Thành?

“Đèn âm hồn” là hiện tượng điện ảnh đáng chú ý ngay đầu năm khi đạo diễn vốn xuất thân là YouTuber đã vượt doanh thu trong ngày của các phim do Trấn Thành, Thu Trang đạo diễn.

* Bài nêu quan điểm của người viết:

Những năm gần đây, tôi nhận thấy Trấn Thành thống trị phòng vé Tết với loạt phim đạt doanh thu “khủng” như Bố già (2022), Nhà bà Nữ (2023), Mai (2024) và mới nhất là Bộ tứ báo thủ. Tuy nhiên, Tết Ất Tỵ 2025 chứng kiến bất ngờ khi Đèn âm hồn – tác phẩm đầu tay của đạo diễn Hoàng Nam vốn là một YouTuber.

Theo Box Office Vietnam sáng 12/2, Đèn âm hồn thu hơn 67 tỷ đồng sau 5 ngày, dẫn đầu doanh thu, vé bán ra và suất chiếu trong ngày. Tuy nhiên doanh số của phim vẫn còn kém xa Bộ tứ báo thủ và Nụ hôn bạc tỷ do 2 phim này được khởi chiếu trước Đèn âm hồn 9 ngày. Hiện phim của Trấn Thành đã vượt 307 tỷ đồng sau 2 tuần công chiếu trong khi phim của Thu Trang đạt 157 tỷ.

Dấu ấn văn hóa dân gian Việt Nam trong phim

Đáng khen của Đèn âm hồn là cách tiếp cận văn hóa dân gian khi thể hiện chân thực các nghi lễ tâm linh truyền thống của người Việt, từ cách bài trí bàn thờ, cách thắp hương cho đến các động tác, nghi thức trong lễ cúng.

Những chi tiết như việc sử dụng đèn ông sao – một nét văn hóa đặc trưng của trẻ em vùng Bắc Bộ xưa, hay cách thể hiện các phong tục thờ cúng tổ tiên đều được dàn dựng đúng với truyền thống. Điều này cho thấy ê-kíp làm phim đã có sự nghiên cứu kỹ lưỡng về văn hóa dân gian trước khi thực hiện tác phẩm.

Trước khi bước chân vào điện ảnh, đạo diễn Hoàng Nam đã có 10 năm kinh nghiệm làm YouTube với thế mạnh về các video khám phá địa điểm bí ẩn, rùng rợn. Theo tôi, kinh nghiệm này giúp đạo diễn có cái nhìn sâu sắc về yếu tố huyền bí, ma quái trong văn hóa dân gian Việt Nam, đồng thời tạo nên lợi thế trong việc xây dựng bầu không khí kinh dị cho phim. Tôi đánh giá đây là một ví dụ điển hình cho thấy kinh nghiệm từ nền tảng số có thể chuyển hóa thành công sang điện ảnh nếu được đầu tư nghiêm túc và bài bản.

Bên cạnh kinh nghiệm làm YouTube, đạo diễn dành 3 năm học hỏi nghiêm túc về điện ảnh qua các khóa phim ngắn trong nước và quốc tế tại Pháp, Mỹ. Việc Hoàng Nam chuyển thể lấy cảm hứng từ Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ nhưng sáng tạo theo hướng xoay quanh hình ảnh cây đèn dầu cho thấy hướng đi mới.

Đạo diễn Hoàng Nam và các diễn viên.

Về mặt hình ảnh, tôi đặc biệt ấn tượng với cách Đèn âm hồn khai thác thành công vẻ đẹp hoang sơ của Cao Bằng. Từ những thung lũng mây mờ, những thác nước đẹp như tranh, dãy núi trùng điệp… mỗi khung hình đều toát lên vẻ đẹp huyền bí đặc trưng của vùng Đông Bắc. Đặc biệt ấn tượng là cảnh các em nhỏ cầm đèn ông sao đi chơi trong đêm, tạo nên những khoảnh khắc đẹp đẽ và giàu tính nhân văn. Việc thực hiện được những cảnh quay chất lượng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của bão Yagi càng cho thấy bản lĩnh của ê-kíp sản xuất.

Âm nhạc trong phim cũng là một điểm sáng đáng ghi nhận. Nhạc phim không chỉ góp phần tạo không khí ma mị cần thiết cho thể loại kinh dị tâm linh, mà còn khéo léo đan cài những âm sắc dân gian, tạo nên bầu không khí đặc trưng của vùng miền. Đặc biệt, bài nhạc kết phim Em mong anh về nhà với những giai điệu truyền thống được xử lý tinh tế đã để lại ấn tượng sâu sắc và đang gây sốt.

Hoàng Kim Ngọc và Tuấn Mõ tạo được thiện cảm trong phim.

Tuy nhiên, theo dõi phim, tôi nhận thấy có sự chênh lệch rõ rệt giữa các vai diễn. Nổi bật nhất là diễn xuất của hai diễn viên đảm nhận vai cô đồng Liễu (Hà Kim Ngọc) và cậu Hường (Tuấn Mõ), thể hiện được sự tự nhiên và có dấu ấn riêng. Tuy nhiên, một số vai khác còn khá đơ, đặc biệt là vai người chồng Lưu Đinh (Phú Thịnh) với những phân đoạn thiếu cảm xúc, làm giảm đi phần nào sức nặng của những tình huống kịch tính trong phim.

Kịch bản phim vẫn còn những điểm hạn chế. Một số tình tiết còn thiếu logic, như cảnh nhân vật Thương (Diễm Trang) dễ dàng có ý định tự tử khi chồng nghi ngờ ngoại tình, hay phân đoạn cuối phim khi các nhân vật dường như thờ ơ với số phận của cô đồng Liễu – người đã giúp đỡ họ… Những chi tiết này làm giảm đi tính thuyết phục của câu chuyện, ảnh hưởng ít nhiều đến trải nghiệm của người xem.

Thắng thế trước Trấn Thành là quá xa vời!

Có 3 yếu tố chính dẫn đến việc Đèn âm hồn gây chú ý.

Thứ nhất, chiến lược phát hành thông minh – phim ra mắt sau các đối thủ, khi khán giả đã bắt đầu có phản hồi trái chiều về chất lượng của các phim. Bộ tứ báo thủ và Nụ hôn bạc tỷ bị chỉ trích trên mạng xã hội vì lạm dụng yếu tố hài hước, drama ồn ào và câu chuyện tình yêu phi thực tế.

Thứ hai, khán giả có nhu cầu tìm kiếm một lựa chọn mới, khác biệt với dòng phim hài – tình cảm vốn thống trị rạp chiếu dịp Tết. Đèn âm hồn với thể loại kinh dị tâm linh, gắn liền với văn hóa dân gian đã mang đến màu sắc mới cho mùa phim.

Ngoài ra, hiệu ứng truyền miệng tích cực về bối cảnh đẹp và yếu tố văn hóa giúp phim thu hút khán giả. Nhiều người chọn xem Đèn âm hồn để thưởng thức vẻ đẹp Cao Bằng trên màn ảnh rộng và tò mò cách một đạo diễn trẻ xử lý đề tài tâm linh dân gian. Điều này tạo lợi thế cạnh tranh đặc biệt khi đối đầu với các tác phẩm theo công thức quen thuộc.

Vẻ đẹp thiên nhiên huyền bí đặc trưng của vùng Đông Bắc gây chú ý trong phim.

Nhìn chung, tôi cho rằng hiện tượng Đèn âm hồn là một tiền lệ đáng khích lệ cho điện ảnh Việt. Dù còn những hạn chế nhất định, Hoàng Nam cho thấy con đường từ nhà sáng tạo nội dung đến điện ảnh không còn là điều không tưởng, miễn là người làm phim có đủ đam mê và nỗ lực. Điều này có thể sẽ tạo cảm hứng cho nhiều người trẻ dám theo đuổi giấc mơ điện ảnh, góp phần làm đa dạng hóa đội ngũ sáng tạo trong ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam.

Trailer phim “Đèn âm hồn”