Giải Nobel Y sinh 2024 vinh danh phát minh RNA
Chiều 7/10, tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel Y Sinh 2024 thuộc về 2 nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros (sinh năm 1953) và Gary Ruvkun (sinh năm 1952) với việc phát hiện ra RNA siêu nhỏ (microRNA hay microARN), qua đó khám phá ra nguyên lý cơ bản chi phối cách thức điều hòa hoạt động của gene.
Lễ công bố hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun được trao giải Nobel Y sinh 2024 với công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene, tại Stockholm (Thụy Điển) ngày 7/10/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Tuyên bố của Hội đồng Nobel nhấn mạnh giải Nobel Y sinh năm nay tập trung khám phá cơ chế điều hòa quan trọng được các tế bào sử dụng để kiểm soát hoạt động của gene. Thông tin di truyền từ ADN đến RNA thông tin (mRNA – một loại RNA đóng vai trò khuôn mẫu để sản xuất protein theo hướng dẫn được ghi trong gene), thông qua quá trình phiên mã, sau đó đến bộ máy tế bào để sản xuất protein. Tại đó, mRNA được dịch mã để protein được tạo ra theo các hướng dẫn di truyền lưu trữ trong ADN. Kể từ giữa thế kỷ XX, một số khám phá khoa học cơ bản nhất đã giải thích cách thức hoạt động của các quá trình này.
Video đang HOT
Vào cuối những năm 1980 của thế kỷ trước, 2 nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun là nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Robert Horvitz – người đã được trao giải Nobel Y Sinh năm 2002, cùng với Sydney Brenner và John Sulston vì những khám phá về “Điều hòa di truyền trong phát triển tạng và chế.t tế bào theo chương trình”, mở đường cho việc nghiên cứu tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới các căn bệnh liên quan đến tế bào, trong đó có ung thư. Trong phòng thí nghiệm của Horvitz, cả Ambros và Ruvkun đã nghiên cứu loài giun tròn C.elegans, sống tự do (không ký sinh), trong suốt, chiều dài khoảng 1 mm sống trong môi trường đất ôn đới. Mặc dù có kích thước nhỏ, song C.elegans sở hữu nhiều loại tế bào chuyên biệt như tế bào thần kinh và cơ – vốn cũng được tìm thấy ở các loài động vật lớn hơn, phức tạp hơn, khiến loài giun này trở thành một mô hình hữu ích để nghiên cứu cách thức mô phát triển và trưởng thành ở các sinh vật đa bào.
Thông qua việc nghiên cứu giun C.elegans, 2 nhà khoa học đã phát hiện RNA siêu nhỏ, cùng vai trò của chúng trong quá trình điều hòa gene sau phiên mã. Cơ chế này đã thúc đẩy quá trình tiến hóa của các sinh vật ngày càng phức tạp. Các nghiên cứu di truyền chỉ ra rằng các tế bào và mô không phát triển bình thường, nếu không có RNA siêu nhỏ. Điều hòa bất thường của RNA siêu nhỏ – có thể góp phần gây ung thư và đột biến ở các gene mã hóa cho RNA siêu nhỏ – đã được tìm thấy ở người, gây ra các tình trạng như mất thính lực bẩm sinh, rối loạn mắt và xương.
Giải Nobel Y sinh năm 2024 thuộc về công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene. Ảnh: nobelprize.org/TTXVN
Giải Nobel Y Sinh đã được trao 114 lần kể từ năm 1901 đến nay. Trong năm 2023, giả.i thưởn.g danh giá này thuộc về nhà khoa học người Hungary Katalin Kariko và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vaccine công nghệ mRNA hiệu quả trong phòng ngừa COVID-19.
Giả.i thưởn.g Y Sinh là giải khai màn tuần lễ Nobel 2024. Các giả.i thưởn.g tiếp theo được công bố gồm Giải Nobel Vật lý (ngày 8/10), Giải Nobel Hóa học (ngày 9/10) và Giải Nobel Văn học (ngày 10/10).
Giải Nobel Hòa bình là giả.i thưởn.g duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) ngày 11/10. Trong khi đó, giải Nobel Kinh tế sẽ khép lại Tuần lễ Nobel 2024 vào ngày 14/10.
Thụy Điển bắt đối tượng nghi mang bom tự chế lên tàu
Ngày 11/7, cơ quan công tố Thụy Điển cho biết cảnh sát nước này đã bắt giữ hai nghi phạm sau khi phát hiện một quả bom tự chế trong túi xách của họ tại nhà ga trung tâm ở thủ đô Stockholm.
Cảnh sát Thụy Điển phong tỏa hiện trường một vụ nổ ở Hssleholm, miền Nam Thụy Điển. Ảnh: The Siver Post/TTXVN
Vụ việc được báo cáo ngày 10/7 theo giờ địa phương. Ngay lập tức, cảnh sát đã phong tỏa một phần nhà ga nói trên. Đội rà phá bom mìn đã được điều động đến hiện trường để xử lý tình huống.
Theo tờ Aftonbladet của Thụy Điển, hai đối tượng trên, gồm một người đàn ông và một phụ nữ ở độ tuổ.i 30, được cho là đang trên đường tới miền Bắc Thụy Điển với một quả bom tự chế giấu trong túi xách, cùng m.a tú.y và một con dao. Họ bị bắt với cáo buộc vi phạm quy định về sở hữu thiết bị dễ cháy nổ.
Từ đầu năm đến nay, cảnh sát Thụy Điển đã phát hiện hàng chục vụ việc liên quan đến âm mưu gây nổ. Trong nhiều năm gần đây, Thụy Điển liên tục phải ứng phó với tình trạng băng nhóm tội phạm gia tăng hoạt động, điển hình là các vụ x.ả sún.g và đán.h bom gây thương vong lớn được báo cáo hằng tuần trên cả nước.
Thị trấn 'đẹp như tranh vẽ' bán đất với giá chỉ bằng một cốc cà phê Gtene, một thị trấn với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp cách thủ đô Stockholm (Thuỵ Điển) 320 km về phía Tây Nam, đang rao bán 30 lô đất với giá khởi điểm chỉ 1 krona (22.000 đồng) cho mỗi mét vuông. Cảnh đẹp thiên nhiên tại thị trấn Gtene. Ảnh: Getty Images Theo quy định của chính quyền địa phương, người mua...