Điều trị PrEP: “Cứu cánh” cho người có nguy cơ nhiễm HIV!
Với những bước tiến dài trong phát triển khoa học công nghệ của lĩnh vực y tế, những đối tượng có nguy cơ nhiễm HIV đã có thể dự phòng nhờ vào PrEP.
Ngày 27/7, Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế đã tổ chức tập huấn truyền thông về điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP).
Anh Nguyễn Văn Thuận, Phòng khám Pride Health đang giới thiệu cách thức đăng ký khám, tư vấn PrEP tại đây. Ảnh: DN
Tại buổi tập huấn, bà Nguyễn Thị Minh Tâm, Trưởng Phòng Dự phòng lây nhiễm HIV, Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết, PrEP là viết tắt của cụm từ tiếng Anh (Pre-Exposure prophylaxis ), có nghĩa là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV.
PrEP cũng có có nghĩa là một người có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV, nếu sử dụng thuố.c kháng vi rút (ARV) mỗi ngày, sẽ dự phòng không bị nhiễm HIV.
Thuố.c PrEP là các thuố.c có chứa Tenofovir. Ở Việt Nam thuố.c PrEP đang được các chương trình, dự án cấp miễn phí là sự kết hợp 2 loại thuố.c ARV là Tenofovir và Emtricitabine (TDF/FTC).
Video đang HOT
Nói về lợi ích của việc dùng PrEP, bà Tâm cho rằng, khi dùng thuố.c hàng ngày, nồng độ thuố.c ARV trong má.u có thể ngăn chặn không cho virút HIV xâm nhập và nếu chẳng may xâm nhập cũng không nhân lên trong cơ thể. Từ đó dự phòng được lây nhiễm HIV.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu đã chỉ ra PrEP có hiệu quả cao trong dự phòng lây nhiễm HIV nếu dùng mỗi ngày. Khi sử dụng PrEP mỗi ngày, PrEP có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV đến hơn 90%.
Tuy nhiên, nếu không tuân thủ dùng thuố.c đều đặn hằng ngày, sẽ không thể dự phòng lây nhiễm HIV một cách hiệu quả.
Với băn khoăn của nhiều người về việc các đối tượng nên dùng PrEP để dự phòng lây nhiễm HIV, đại diện Cục Phòng chống HIV/AIDS cho rằng, 5 đối tượng nên sử dụng PrEP là nam giới có quan hệ tìn.h dụ.c đồng giới; Người chuyển giới nữ; Người bá.n dâ.m; Người tiêm chích m.a tú.y; Bạn tình của người nhiễm HIV mà người nhiễm HIV đó chưa điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV chưa đạt dưới ngưỡng phát hiện vi rút (vẫn còn trên 200 bản sao/ml má.u);
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng khuyến cáo 4 đối tượng không nên dùng PrEP là người có HIV dương tính hoặc chưa xác định được; Người có dấu hiệu hoặc triệu chứng của nhiễm HIV cấp tính; Những người rối loạn chức năng thận; Người dị ứng với thuố.c (Tenofovir và Emtricitabine); Người phơi nhiễm với HIV trong 72 giờ qua.
Theo bà Cao Kim Thoa, Phó trưởng Phòng Dự phòng lây nhiễm HIV, Cục phòng chống HIV/AIDS, HIV luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng khi vẫn còn nhiều người chưa được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc triển khai điều trị PrEP chính là một trong những”vũ khí” tối ưu góp phần hạn chế HIV lây lan.
Thống kê của Cục Phòng chống HIV/AIDS cho thấy, 3 tháng năm 2020, Việt Nam phát hiện thâm 2.671 người mắc HIV, trong đó có 440 người t.ử von.g. Luỹ tich đến thời điểm hiện tại Việt Nam hiện có khoảng 230.000 người nhiễm HIV.
Một viên thuố.c hàng ngày ngăn được HIV
Điều trị bằng thuố.c ARV đến mức ức chế virus dưới 200 bản sao trong một ml má.u sẽ ngăn được HIV lây qua đường tìn.h dụ.c.
Ảnh minh họa
Ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, cho biết dịch HIV ở Việt Nam đã có những thay đổi trong những năm gần đây. Tỷ lệ nhiễm HIV trong người nghiệ.n chích m.a tú.y và phụ nữ mại dâm giảm, tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tìn.h dụ.c đồng giới (MSM) và chuyển giới nữ (TGW) vẫn ở mức cao. Tỷ lệ này đang gia tăng, nhất là ở các khu vực đô thị lớn, nguyên nhân chủ yếu là do hành vi tìn.h dụ.c không an toàn trong nhóm MSM và TGW.
Việt Nam ghi nhận hơn 200.000 người nhiễm HIV còn sống. Hiện chưa có vaccine ngừa HIV/AIDS, có các loại thuố.c điều trị và dự phòng. Hơn 140.000 người đang điều trị thuố.c kháng virus (ARV) ở khắp các tỉnh thành, trong đó có cả tr.ẻ e.m. Thuố.c đang được bảo hiểm y tế chi trả, gần 200 cơ sở điều trị cung cấp thuố.c ARV.
Theo ông Cảnh, Việt Nam là một số ít quốc gia trên thế giới triển khai thí điểm điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuố.c kháng virus (PrEP). Chương trình thí điểm tiến hành từ năm 2017, đến nay mở rộng 26 tỉnh, thành phố. Bộ Y tế có kế hoạch mở rộng dịch vụ PrEP ra tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước.
PrEP (Pre-Exposure prophylaxis ) có nghĩa là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV. Một người có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV, nếu sử dụng thuố.c kháng virus mỗi ngày, sẽ dự phòng, không bị nhiễm HIV.
PrEP là các thuố.c có chứa Tenofovir. Ở Việt Nam, thuố.c PrEP đang được các chương trình, dự án cấp miễn phí, kết hợp hai loại thuố.c ARV là Tenofovir và Emtricitabine (TDF/FTC).
Khi dùng thuố.c hàng ngày, nồng độ thuố.c ARV trong má.u có thể ngăn chặn không cho virus HIV xâm nhập và nếu chẳng may xâm nhập cũng không nhân lên trong cơ thể. Từ đó dự phòng được lây nhiễm HIV.
Bộ Y tế khuyến cáo dùng PrEP để dự phòng lây nhiễm HIV cho các nhóm: Nam có quan hệ tìn.h dụ.c đồng giới; Người chuyển giới nữ; Người bá.n dâ.m; Người tiêm chích m.a tú.y; Bạn tình của người nhiễm HIV mà người nhiễm HIV đó chưa điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV chưa đạt dưới ngưỡng phát hiện virus (hơn 200 bản sao trong một ml má.u).
Không phải ai có nguy cơ lây nhiễm HIV cũng dùng được PrEP. Những người không sử dụng được PrEP gồm: Người có HIV dương tính hoặc chưa xác định được; Người có dấu hiệu hoặc triệu chứng của nhiễm HIV cấp tính; Những người rối loạn chức năng thận; Người dị ứng với thuố.c (Tenofovir và Emtricitabine); Người phơi nhiễm với HIV trong 72 giờ qua.
Khi một người có hành vi nguy cơ cao bị nhiễm HIV như quan hệ tìn.h dụ.c không an toàn (không sử dụng ba.o ca.o s.u) và tiêm chích không an toàn (sử dụng chung bơm kim tiêm), nên đến cơ sở cung cấp dịch vụ PrEP.
Thuố.c PrEP uống hàng ngày, mỗi ngày một viên. Có thể uống trước hoặc sau khi ăn. Các bác sĩ khuyến cáo nên uống vào một thời điểm nhất định để tạo thói quen uống thuố.c đều đặn. Nếu quên liều, cần uống ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên không được uống quá hai liều trong 24 giờ. PrEP không tương tác với đa số thuố.c khác nên an toàn khi uống cùng với nhau.
Hầu hết người dùng PrEP không gặp tác dụng phụ nào nghiêm trọng. Tuy nhiên, một số ít người có thể gặp phải một số tác dụng phụ như: buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, chóng mặt, đau đầu, chán ăn... Thông thường, các phản ứng phụ này chấm dứt sau một đến hai tuần. Nếu những biểu hiện này kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt, phải liên hệ bác sĩ để tham vấn.
PrEP là phương án dự phòng, được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo và nhiều quốc gia thực hiện từ nhiều năm nay. Phương pháp này không thay thế được vaccine HIV nhưng là cách đơn giản nhất, có thể giảm tới hơn 90% nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm MSM.
Vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo PrEP nên được cung cấp cho những người nguy cơ nhiễm HIV cao, trong gói dự phòng HIV kết hợp.
Dịch AIDS sẽ chấm dứt tại Việt Nam vào năm 2030 Bộ Y tế đang chủ trì dự thảo Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, gồm 11 giải pháp, để đạt được mục tiêu đã đề ra trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Tuyên truyền về HIV/AIDS tại Việt Nam. Ảnh: PV Việt Nam là điểm sáng trong phòng, chống AIDS Theo thông tin từ Bộ Y tế,...