Dấu hiệu nhận biết Whitmore – bệnh ‘ăn’ mũi có thể gây chết người sau 48 tiếng
Whitmore thường không có dấu hiệu ban đầu rõ ràng, nên rất dễ dẫn đến chẩn đoán sai, điều trị kém hiệu quả, khiến bệnh nặng thêm.
Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm 2019 đến nay, trung tâm tiếp nhận 20 ca mắc bệnh Whitmore. Riêng tháng 8/2019, bệnh viện tiếp nhận tới 12 ca mắc Whitmore, trong đó 4 ca thiệt mạng.
Với tỷ lệ thiệt mạng cao lên tới 40%, nguy cơ tái bùng phát lớn, bệnh Whitmore đang khiến nhiều người hoang mang, lo lắng.
Theo PGS.TS Bùi Khắc Hậu – nguyên Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh Whitmore do vi khuẩn cùng tên Whitmore (hay còn gọi là Burkhoderia pseudomalei) gây nên. Người mắc Whitmore thường tùy theo thể bệnh mà có những biểu hiện lâm sàng khác nhau như: sốt cao, rét run hay mệt mỏi do nhiểm khuẩn huyết, áp xe ở các tạng…
Tuy nhiên, hầu hết mọi người nhiễm Whitmore đều có chung biểu hiện lâm sàng bao gồm: nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn tản mạn, áp xe cơ, phần mềm, viêm phổi, viêm hạch hay viêm xương.
Hầu hết các biểu hiện ban đầu này thường không rõ ràng, nên Whitmore dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác (viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ) dẫn đến việc điều trị không hiệu quả, bệnh ngày càng nặng thêm, dễ tái phát.
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) người bị nhiễm Whitmore sẽ có những biểu hiện về nhiễm trùng, gồm:
Nhiễm trùng phổi: Sốt cao, đau đầu, đau ngực, ho nhiều, chán ăn
Nhiễm trùng máu: Sốt, đau đầu, đau khớp, suy hô hấp và khó chịu vùng bụng.
Nhiễm trùng cục bộ: Bệnh nhân sẽ đau hoặc sưng cục bộ, sốt, loét, áp xe tại vị trí nhiễm trùng.
Nhiễm trùng lan toả: Sốt, giảm cân, đau dạ dày hoặc ngực, đau cơ hoặc khớp, đau đầu, co giật hoặc có các cơn động kinh.
PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai thăm khám bệnh nhân bị Whitmore.
Video đang HOT
Phương pháp điều trị bệnh Whitmore
Theo PGS.TS Bùi Khắc Hậu, bệnh Whitmore lây lan qua nhiều đường, trong đó chủ yếu là vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở, xây xước hoạt do tai nạn. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây lan qua đường hô hấp, từ khí bụi, hơi nước có vi khuẩn Whitmore.
Nhóm người dễ mắc bệnh bao gồm: người già, trẻ em, những người có sức đề kháng yếu, người bị tiểu đường, nghiện rượu hay nghiện ma túy.
Chẩn đoán bệnh, các bác sĩ thường dựa vào lâm sàng, tiền sử của bệnh (các chấn thương, trầy xước da…). Thông thường, người bệnh sẽ được phân lập vi khuẩn từ máu, đờm, nước tiểu hoặc vết mủ để làm kháng sinh đồ, từ đó chọn ra loại kháng sinh hiệu quả phục vụ cho quá trình điều trị. Tuy nhiên, việc chẩn đoán đúng bệnh cũng gặp khá nhiều khó khăn.
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh Whitmore dù có đưa ra chẩn đoán đúng thì việc điều trị cũng hết sức khó khăn và kéo dài.
Để chữa bệnh, thông thường các bác sĩ phải dùng kháng sinh (thường là nhóm ceftazidime hoặc carbapenem, cotrimoxazole) tấn công liều cao (6-8g Ceftazidim/ngày truyền tĩnh mạch) kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 đến 6 tháng mới mang lại hiệu quả.
“Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần và vẫn có thể thiệt mạng dù được chẩn đoán đúng. Ngoài ra, do quá trình theo dõi, điều trị bệnh kéo dài, lại tốn kém nên khiến không ít bệnh nhân phải bỏ cuộc. Đây cũng là 1 trong là những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ người chết do Whitmore còn cao, lên tới 40%”, bác sĩ Cường nhấn mạnh.
Whitmore hiện chưa có vaccine phòng bệnh, việc phòng ngừa hiện nay vẫn chủ yếu ở thói quen của người dân. Người dân cần hạn chế tiếp xúc khi trầy, xước da. Khi bị thương cần rửa sạch, sát trùng vết thương. Mọi người hạn chế tới những nơi nghi có nguồn bệnh; thực hiện ăn chín, uống sôi.
Ngoài ra, khi phát hiện thấy có những dấu hiệu như sốt cao, mệt mỏi, nổi mụn mủ bất thường… bạn cần nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, xét nghiệm.
Theo VTC
4 bệnh nhân BV Bạch Mai tử vong do whitmore, những dấu hiệu cần biết
Whitmore hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, việc chẩn đoán gặp nhiều khó khăn do các triệu chứng dễ dầm lẫn với nhiều bệnh khác.
Từ đầu năm đến nay, BV Bạch Mai đã tiếp nhận 20 trường hợp mắc bệnh whitmore, trong đó riêng tháng 8 có 12 trường hợp, trong đó đã có 4 ca tử vong.
Bệnh whitmore là gì?
Bệnh melioidosis còn được gọi là bệnh whitmore, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei gây ra. Căn bệnh này được phát hiện đầu tiên trên thế giới vào năm 1911.
Vi khuẩn B. pseudomallei sống trong bùn đất và nước, lây truyền cho người và động vật chủ yếu qua vùng da tổn thương do tiếp xúc với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn. Hiện ghi nhận rất hiếm các trường hợp lây bệnh từ người qua người hay từ động vật qua người.
Bệnh lưu hành chủ yếu tại vùng nhiệt đới, đặc biệt là các quốc gia Đông Nam Á, phổ biến nhất là Thái Lan, Malaysia, Singapore và bắc Australia.
Hình dạng của vi khuẩn B. pseudomallei
Tại vùng đông bắc Thái Lan, nghiên cứu năm 2009 do Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ) phối hợp thực hiện cho thấy, tỉ lệ mắc whitmore trong dân số là 14,9/100.000 người, trong đó nam giới chiếm 60%.
Thời gian ủ bệnh whitmore từ 1-21 ngày, trung bình 9 ngày nhưng cũng có trường hợp chỉ vài giờ. Trong giai đoạn này thường không có triệu chứng.
Bệnh thường xuất hiện nhiều vào mùa mưa ẩm. Vi khuẩn có thể sống nhiều năm trong đất và nước bị ô nhiễm.
Loại vi khuẩn này cũng được coi là mối nguy tiềm tàng dẫn tới chiến tranh sinh học hay khủng bố sinh học. Đến nay, B. pseudomallei là một trong những vi khuẩn có bộ gene di truyền phức tạp nhất.
Người khoẻ mạnh cũng có thể mắc whitmore nhưng những trường hợp có hệ miễn dịch suy yếu như người nhiễm HIV, ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh gan, thalassemia, tiểu đường, bệnh thận... sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.
Dấu hiệu bệnh whitmore
Theo CDC Hoa Kỳ, sau khi bị vi khuẩn xâm nhập, thường sau 2-4 tuần, các triệu chứng bệnh bắt đầu xuất hiện. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh rất mơ hồ, chẩn đoán rất khó nên dễ bị chẩn đoán nhầm sang các bệnh khác như lao, các bệnh về phổi, nhiễm khuẩn huyết...
- Nhiễm trùng cục bộ: Bệnh nhân sẽ đau hoặc sưng cục bộ, sốt, loét, áp xe tại vị trí nhiễm trùng
- Nhiễm trùng phổi: Sốt cao, đau đầu, đau ngực kèm ho, chán ăn
- Nhiễm trùng máu: Sốt, đau đầu, suy hô hấp, đau khớp, khó chịu ở bụng
- Nhiễm trùng lan toả: Sốt, giảm cân, đau dạ dày hoặc ngực, đau cơ hoặc khớp, đau đầu, co giật hoặc có các cơn động kinh.
Để chẩn đoán bệnh whitmore, bác sĩ phải thực hiện phân lập vi khuẩn từ máu, đờm, nước tiểu, dịch áp xe của bệnh nhân. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm kháng thể trong máu để chẩn đoán bệnh nhưng độ tin cậy thấp hơn so với cấy vi khuẩn.
Điều trị whitmore
Tuỳ từng loại nhiễm trùng, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc thích hợp để điều trị whitmore. Thông thường, điều trị chia làm 2 đợt: Đợt 1, tấn công bằng kháng sinh liều cao (thường truyền tĩnh mạch) trong 10-14 ngày. Đợt 2, dùng kháng sinh đường uống duy trì trong 3-6 tháng kế tiếp.
2 loại kháng sinh truyền tĩnh mạch điều trị whitmore phổ biến nhất là Ceftazidime, dùng mỗi 6-8 giờ hoặc Meropenem dùng mỗi 8 giờ. Các loại kháng sinh đường uống bao gồm: Trimethoprim-sulfamethoxazole hoặc Amoxicillin / axit clavulanic (co-amoxiclav) được thực hiện mỗi 8 giờ. Với những bệnh nhân nặng, bác sĩ có thể kết hợp cùng lúc nhiều loại thuốc.
Với những bệnh nhân áp xe phổi, nếu sau 6 tháng, bệnh nhân vẫn còn khối áp xe, khi đó bác sĩ sẽ xem xét phẫu thuật cắt bỏ.
Nếu bệnh nhân không tuân thủ điều trị, nguy cơ tái phát vẫn có thể xảy ra, khi đó tiên lượng điều trị sẽ khó khăn hơn nhiều.
Khi nhiễm whitmore, nếu không được điều trị sớm, bệnh nhân sẽ diễn tiến nặng dẫn tới nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng rồi tử vong. Tỉ lệ tử vong chung khi nhiễm whitmore là 40%.
Cách phòng ngừa bệnh
Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh whitmore, nên phòng bệnh cần được trú trọng. Do vi khuẩn thường có trong bùn đất, nước nên người dân, đặc biệt là các đối tượng nguy cơ cao cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc nước ô nhiễm. Nông dân khi làm đồng nên đeo ủng, găng tay.
Minh Anh
Theo vietnamnet
Cảnh báo căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỷ lệ tử vong rất cao PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai cho biết, chỉ trong tháng 8/2019, Trung tâm đã tiếp nhận 12 ca mắc Whitmore, trong đó có 4 ca đã tử vong. Căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỷ lệ tử vong rất cao (từ 40-60%). Bệnh nhân mắc bệnh Whitmore điều trị tại Trung tâm...