Chỉ số UV ở mức nguy hiểm, loại ung thư nào có nguy cơ cao nhất?

Tia UV trong ánh nắng mặt trời là yếu tố nguy cơ của cả 3 loại ung thư da chính, trong đó ung thư biểu mô tế bào đáy là bệnh có mối liên quan mật thiết đến tổn thương do tia UV gây ra nhiều hơn cả.

Cường độ UV cao trong ánh nắng gay gắt là một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe đặc trưng của mùa hè. Trên thực tế, suốt đợt cao điểm nắng nóng vừa qua, ở nhiều địa phương trên cả nước, chỉ số UV luôn thường trực trong khoảng 7 – 10 (nguy cơ gây hại cao đến rất cao).

Theo các chuyên gia, việc thường xuyên tiếp xúc với cường độ UV cao từ ánh nắng mặt trời, mà không có biện pháp che chắn, bảo vệ hợp lý sẽ có thể dẫn đến những vấn đề về da liễu như: đen da, cháy nắng, bỏng nắng, lão hóa da, rám má, khô da và nguy hiểm nhất là nguy cơ ung thư da.

Nguy cơ ung thư da từ tia UV trong ánh nắng

Tia UV trong ánh nắng mặt trời là yếu tố nguy cơ của cả 3 loại ung thư da chính là: ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào gai và ung thư tế bào hắc tố, trong đó ung thư biểu mô tế bào đáy là bệnh có mối liên quan mật thiết đến tổn thương do UV gây ra nhiều hơn cả.

Ung thư biểu mô tế bào đáy cũng chính là loại ung thư da phổ biến nhất. Vì tác nhân chính gây ra loại ung thư này là ánh nắng mặt trời, nên khối u thường khởi phát ở những vùng da hở như đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay, bàn tay.

Dấu hiệu nhận biết ung thư biểu mô tế bào đáy là ở trên da (thường là những vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời) sẽ nổi sần màu đen, sau một thời gian vết sần có thể loét ra, dễ ra máu. Nếu không phát hiện sớm, tổn thương có thể lan rộng, xâm lấn tổ chức xung quanh gây biến dạng và làm rối loạn chức năng của các cơ quan lân cận như mũi, miệng, mắt.

Ung thư biểu mô tế bào đáy

Bên cạnh ung thư biểu mô tế bào đáy, thì nguy cơ mắc ung thư tế bào hắc tố, loại ung thư da ác tính nhất và khó điều trị nhất, cũng có mối liên quan mật thiết đến các sự kiện da bị bỏng nắng, cháy nắng. Theo thống kê, các trẻ em chỉ cần bị bỏng nắng 1 lần trong đời sẽ có nguy cơ bị ung thư tế bào hắc tố tăng lên vài lần.

Đối với ung thư tế bào gai, bệnh chủ yếu phát sinh trên nền các bệnh lý về da như: lupus ban đỏ, bệnh lý do di truyền hoặc các tổn thương da như sẹo, chấn thương có sẵn. Việc chịu thêm tác động của ánh sáng mặt trời càng làm tăng khả năng ung thư hóa ở những trường hợp nguy cơ cao kể trên.

Những người có tiền sử ung thư da cũng thuộc đối tượng rủi ro

Không chỉ nguy hiểm với những người khỏe mạnh, mà cả những người có tiền sử mắc ung thư da cũng cần đặc biệt cảnh giác với kiểu thời tiết cực đoan như hiện nay. Với những trường hợp này, khả năng tự bảo vệ của làn da đã bị suy giảm đáng kể, do đó các tế bào da sẽ dễ bị tổn thương hơn dưới tác động của tia UV. Điều này không chỉ khiến tình trạng ung thư trở nên trầm trọng hơn, mà còn có thể làm phát sinh thêm các bệnh lý khác về da.

Bảo vệ cơ thể trước tia UV như thế nào để phòng tránh ung thư da?

Để phòng tránh các rủi ro sức khỏe vừa đề cập, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên có biện pháp bảo vệ da phù hợp với kiểu thời tiết cực đoan của mùa hè.

Cụ thể, cần hạn chế ra đường vào khung giờ chỉ số UV từ mặt trời đạt đỉnh: 10h-14h. Mỗi khi ra ngoài, cần có biện pháp che chắn cẩn thận bằng áo chống nắng, mũ rộng vành và sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp, để tối ưu hóa hiệu quả bảo vệ sức khỏe.

Bạn có thể tham khảo thêm các biện pháp bảo vệ làn da được khuyến nghị cho từng mức chỉ số UV, tổng hợp trong bảng dưới đây:

Dấu hiệu cảnh báo các vấn đề về da do tia UV

Để chặn đứng ung thư da từ trong trứng nước, cần đến ngay các cơ sở y tế, nếu có các dấu hiệu da bị tổn thương do tia UV hoặc dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư da như:

- Da bị đau rát, có cảm giác ấm/nóng khi chạm vào.

- Vùng da hở xuất hiện mảng đỏ hoặc hồng.

- Có hiện tượng bong da và nặng hơn là lột da.

- Xuất hiện các nốt ruồi kích thước không cân đối, bờ nham nhở hoặc không đều, màu sắc không đồng đều và lớn dần lên.

- Nốt ruồi bị ra máu hoặc đau.

- Nốt mụn không hết ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng.

- Một vết loét không liền.

- Các vệt màu nâu hoặc đen dưới móng tay hoặc móng chân.