Chỉ số bất thường về nhịp tim: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm

Hầu hết người bệnh khi đi thăm khám thường chỉ chú trọng vào chỉ số huyết áp mà bỏ qua việc để ý nhịp tim.

Điều này khiến người bệnh vô tình bỏ qua dấu hiệu để nhận biết sớm bất thường về nhịp tim. Theo các chuyên gia y tế, chỉ số nhịp tim cảnh báo nhiều bệnh nguy hiểm như tăng huyết áp, bệnh mạch vành. Đây là 2 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong đối với người có bệnh lý tim mạch, trong đó, nhịp tim nhanh góp phần làm tăng nguy cơ xảy ra các biến cố nguy hiểm cho người bệnh.

Một ca phẫu thuật cho bệnh nhân bị suy tim tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM

Biến chứng nguy hiểm

Mới đây, Bệnh viện (BV) Đại học Y Dược TPHCM tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân T.M.T. (43 tuổi, ngụ tại TPHCM) đến khám trong tình trạng liên tục đánh trống ngực, khó thở, nhịp tim nhanh. Anh T. có tiền sử tăng huyết áp và đái tháo đường hơn 4 năm nay. 3 tháng gần đây, anh uống thuốc không đều và bỏ tái khám, thường cảm thấy tức ngực, mệt mỏi. Sau khi thăm khám, thực hiện đo điện tâm đồ, các bác sĩ đánh giá, việc ngưng sử dụng thuốc khiến anh T. không kiểm soát tốt nhịp tim, tim hoạt động quá mức. Nếu tình trạng này kéo dài, anh T. có nguy cơ dẫn đến tình trạng thiếu máu cục bộ cơ tim, thậm chí có thể bị suy tim, nhồi máu cơ tim.

Theo BS Lương Cao Sơn, Phó Trưởng khoa Nội tim mạch, Trưởng đơn vị Nhịp tim học BV Đại học Y Dược TPHCM, nhịp tim bình thường ở người trưởng thành dao động từ 60-100 lần/phút, nhịp tim nhanh nếu trên 100 lần/phút và nhịp tim chậm nếu dưới 60 lần/phút. Đa số các trường hợp, nhịp tim nhanh không có biểu hiện đặc biệt và chỉ vô tình phát hiện khi đi khám sức khỏe.

Nhịp tim nhanh là một yếu tố không tốt cho sức khỏe của con người nói chung, người có bệnh lý về tăng huyết áp và bệnh mạch vành nói riêng. Đối với người bệnh tăng huyết áp, nhịp tim nhanh có nhiều ảnh hưởng. Khi người bệnh bị tăng huyết áp thì tim phải làm việc nhiều hơn, nhịp tim nhanh khiến tim càng phải làm việc nhiều hơn nữa. Từ đó dẫn tới các biến chứng như suy tim và có thể dẫn tới tử vong.

“Người bị tăng huyết áp và nhịp tim trên 80 lần/phút thì tỷ lệ tử vong sẽ cao hơn so với người có nhịp tim dưới mức này. Còn đối với những người mắc bệnh mạch vành, bệnh lý này xuất phát từ tình trạng cung cấp máu cho cơ tim không đầy đủ (do hẹp, tắc các nhánh mạch máu nuôi tim khiến cơ tim hoạt động yếu hơn), dễ gây triệu chứng đau ngực, ảnh hưởng đến khả năng vận động gắng sức. Về lâu dài, tim sẽ trở nên suy yếu dần, dẫn đến tình trạng suy tim và rối loạn nhịp tim. Do vậy, ở người bệnh mạch vành, nhịp tim cần được duy trì từ 55-60 lần/phút để tránh các biến chứng nguy hiểm”, BS Lương Cao Sơn cho hay.

Kiểm soát nhịp tim đúng cách

Theo BS Lương Cao Sơn, nhịp tim là trị số rất dễ thay đổi. Khi người bệnh bị lo lắng, stress hay bị sốt, nhiễm trùng, thiếu máu… thì nhịp tim sẽ tăng. Tuy nhiên, trong trường hợp nhịp tim lúc nào cũng tăng dù không có nguyên nhân nào tác động thì được cho là bất thường. Khi đó, cần phải dùng nhiều biện pháp để kiểm soát nhịp tim, đặc biệt ở người bệnh tăng huyết áp và bệnh mạch vành. Bệnh huyết áp và bệnh mạch vành là những bệnh mãn tính. Thuốc dùng để điều trị thường chỉ có tác dụng trong 24 giờ. Do vậy khi người bệnh ngưng thuốc thì nhịp tim sẽ tiếp tục tăng như trước, thậm chí còn cao hơn, đó gọi là hiệu ứng dội ngược, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tử vong. Do vậy, người bệnh cần tuân thủ việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không được tự ý bỏ thuốc để duy trì nhịp tim ở mức an toàn.

Mặt khác, người bệnh thường có những sai lầm trong điều trị như không quan tâm tới việc kiểm soát nhịp tim, người có triệu chứng nhịp tim nhanh nhưng lại nghĩ không liên quan đến bệnh về tim và không thông báo với bác sĩ khi khám bệnh. Đặc biệt, người bệnh thường bỏ điều trị khi bệnh đã được ổn định. Đây cũng là những sai lầm khiến người bệnh không kiểm soát được nhịp tim ở mức phù hợp, làm tăng nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

“Người bệnh có sẵn bệnh lý về huyết áp và bệnh mạch vành, cần chú ý đến các triệu chứng của nhịp tim nhanh như hồi hộp, đánh trống ngực… Nếu có các triệu chứng trên nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ. Đặc biệt, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Bên cạnh đó, người bệnh cần xây dựng lối sống, ăn uống phù hợp, tránh các thức ăn nhanh, cà phê, rượu bia, thuốc lá… và duy trì các bài tập tăng cường thể lực phù hợp để góp phần kiểm soát nhịp tim, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra”, BS Lương Cao Sơn khuyến cáo.