Bánh đa Kế – Món quà dân dã của Bắc Giang
Có nhiều làng làm bánh đa nổi tiếng cả nước, nhưng bánh đa làng Kế ( Bắc Giang) vẫn có hương vị đặc trưng không giống bánh đa ở bất cứ nơi đâu.
Làng Kế là ngôi làng cổ thuộc xã Dĩnh Kế của thành phố Bắc Giang. Xã có mười một thôn, trong đó có sáu thôn làm bánh đa. Người dân trong vùng thường gọi là bánh Kế…
Ban đầu nghề làm bánh đa chỉ là một nghề phụ, dần dần làm bánh đa đã trở thành nghề chính của người dân. Nhiều hộ gia đình khấm khá lên nhờ bánh đa, từ đó họ gắn bó và say mê với mòn quà quê rất đỗi quen thuộc này.
Bánh đa Kế có từ lâu đời, là một sản phẩm truyền thống chứa đựng sự công phu, khéo léo và tinh tế của người dân. Làm bánh theo kiểu của người Kế thoạt nhìn rất đơn giản, nhưng thực ra lại đòi hỏi sự công phu, khéo léo. Nguyên liệu chính để làm bánh đa Kế là gạo, phải chọn loại gạo ngon, để lâu ngày, khi ấy nhựa gạo chuyển hoá thành một dạng thức khác, nó cô đọng và hoà tan vào những hạt gạo trắng trong.
Công đoạn tráng bánh cũng lắm công phu. Nhìn thì có vẻ như việc tráng bánh đa Kế không khác tráng bánh cuốn là mấy, có điều tráng bánh đa phải dầy hơn, độ chín của bánh đa cũng cần phải kỹ càng hơn. Điều đặc biệt là ở bánh đa Kế, người ta tráng bánh hai lần. Lần đầu khi bánh chín rồi nhưng còn ướt, họ vẫn để bánh trên mặt miếng vải ấy, rồi lại tiếp tục đổ thêm một lượt bột lên trên đợi đến khi chín mới đưa ra. Bánh được tráng hai lần sẽ bảo đảm độ dầy dặn.
Video đang HOT
Công đoạn phơi bánh cũng lắm công phu
Khi phơi bánh đa, người làng Kế đặt lên trên những tấm phên đan bằng nứa, phên phải phẳng phiu, kích thước không được nhỏ hơn bánh đa khi mang từ khuôn ra. Khi bánh se mặt và vẫn còn dẻo, phải kịp thời gỡ bánh cho khỏi dính vào phên tránh bị vỡ, hoặc thủng, rồi mới lật bánh sang mặt bên kia và phơi tiếp cho đến khô. Khi khô bánh được bảo quản rất cẩn thận. Ngày xưa người ta để bánh vào nơi thoáng mát, cao ráo để tránh ẩm, nay thường xếp bánh vào túi ni lông buộc chặt.
Trước khi bánh đa Kế đến với người dùng còn phải thông qua khâu nướng bánh. Đây là công đoạn cuối cùng, phức tạp và cũng đòi hỏi sự tinh tế, kinh nghiệm.
Nướng bánh là công đoạn cuối cùng để làm ra chiếc bánh đa Kế
Có lẽ bởi kỳ công và khéo léo như vậy mà bánh đa Kế vẫn luôn giữ được “chất” riêng không lẫn lộn, để khi nhắc đến Bắc Giang, người ta vẫn nhớ mãi về món quà quê dân dã này.
Bánh đa Kế, quà quê vùng Kinh Bắc
Mỗi khi đi xa, chợt nghe được bài hát "Về quê" của cố nhạc sĩ Phó Đức Phương với những ca từ: "Ơi quê hương ta bánh đa, bánh đúc. Nơi thảo thơm đồng xanh trái ngọt...", những người con đất Kinh Bắc lại cảm thấy nhớ quê, nhớ món bánh đa mẹ vẫn mua làm quà mỗi buổi chợ phiên.
Nhớ hồi đó, vừa thấy bóng mẹ về đầu ngõ, mấy chị em chạy ùa ra níu túi, dò tìm những món quà quê còn nóng hổi. Ngày ấy, chiếc bánh đa của làng Dĩnh Kế, nay là phường Dĩnh Kế, TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang, là một món quà quê bình dị, vừa túi t.iền nên các mẹ, các bà đi chợ hay mua.
Chiếc bánh đa Kế vừa mới ra lò thơm lừng mùi vừng, mùi lạc cùng mùi bột gạo chín trên ánh lửa than hoa. Vui sướng cầm chiếc bánh to như miệng nón trên tay, mấy đứa tranh nhau bẻ ăn luôn để cảm nhận cái giòn tan khi miếng bánh dần vỡ vụn trong miệng.
Khi lớn hơn một chút, đi học cấp 2, cấp 3, bọn học sinh chúng tôi khi làm cỗ dịp tết Trung thu ở trường đã chọn chiếc bánh đa to nhất để treo lên cành tre làm mặt trăng. Cả lớp vui sướng khi được các cô đi chấm cỗ khen biết cách sáng tạo chiếc bánh đa Kế quê mình.
Chẳng biết từ bao giờ người làng Dĩnh Kế đã có nghề làm bánh đa. Những cái mốc 10 đời, 15 đời hay áng chừng vài trăm năm... mà người làm bánh làng Kế kể cho tôi nghe có lẽ chỉ là tương đối. Chỉ biết rằng trên đất nước Việt Nam có rất nhiều làng bánh đa ở Lạng Sơn, Nam Định, Bình Thuận... nhưng bánh đa Kế là một món đặc sản khác biệt, mang hồn quê Kinh Bắc không lẫn vào đâu.
Bánh đa Kế nướng khéo trên than hoa mới ra được chiếc bánh giòn, thơm
Để tạo ra chiếc bánh đa Kế to, giòn, thơm phức thì người làng Kế luôn giữ cho mình bí quyết riêng mà họ bảo là "gia truyền". Bánh đa Kế được làm hoàn toàn thủ công qua rất nhiều quy trình như: xay bột gạo, tráng bánh, rắc vừng, rắc lạc, phơi bánh trên giàn ra trời nắng, rồi nướng bánh bằng than hoa. Trong đó, cách nướng bánh là bí kíp, một "chứng chỉ" khéo tay của những cô gái đất Kế.
Ngày nay, mỗi chuyến xe ngược xuôi qua đất Bắc Giang, người phương xa thường mua về làm quà cho bạn bè, người thân chiếc bánh đa Kế.
Với người lớn, chiếc bánh đa Kế từ lâu đã trở thành một món ẩm thực khai vị tuyệt vời trong mỗi bữa tiệc. Thật tuyệt vời khi được ngồi cùng bạn bè nhâm nhi cốc bia mát lạnh, ăn kèm miếng bánh đa Kế giòn tan chấm tương ớt. Không chỉ ở Bắc Giang mà giờ đây vào nhiều quán bia hơi, quán nhậu ở nhiều tỉnh, thành phía Bắc, ta luôn thấy món bánh đa Kế trên thực đơn.
Cách làm bánh đa cá rô giòn ngon thơm phức cho bữa sáng Bánh đa cá rô với vị giòn của cá, vị ngọt thơm của nước dùng sẽ giúp bạn có bữa sáng thật ngon miệng trong những ngày nắng nóng như thế này. Cách 1 Nguyên liệu: Cách làm bánh đa cá rô cực kỳ đơn giản. - Chả cá: 200 g, cá phi lê: 200 g - Bánh đa: 500 g - Xương...
