Bác sĩ ơi: Phân biệt trào ngược dạ dày thực quản và bệnh tai mũi họng

Gần đây tôi thường viêm họng, khàn tiếng, ho…, có uống thuốc điều trị tai mũi họng nhưng vẫn tái đi tái lại. Tôi nghe nói cũng có thể do bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Vậy làm sao phân biệt trào ngược dạ dày thực quản và viêm họng? Bệnh này có nguy hiểm không?

(C.M.T, 37 tuổi, TP.HCM)

Minh họa bệnh trào ngược dạ dày thực quản – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK

Tiến sĩ – bác sĩ Lê Thị Tuyết Phượng, Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM):

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh tiêu hóa nhưng có một số biểu hiện giống bệnh hô hấp, tai mũi họng nên khó phát hiện, khiến nhiều người nhầm lẫn.

Khi chúng ta ăn, thức ăn sẽ đi từ thực quản xuống dạ dày nhưng trào ngược dạ dày thực quản lại đi theo con đường ngược lại và gây ra một số triệu chứng khó chịu, dẫn đến một vài hệ lụy.

Bình thường cơ thể chúng ta vẫn có thể bị trào ngược dạ dày thực quản. Trong 1 giờ, số lần bị trào ngược dạ dày thực quản sinh lý có thể xảy ra khoảng 2 – 3 lần; nhưng trào ngược dạ dày thực quản bệnh lý có thể lên tới 7 – 8 lần trong 1 giờ.

Đa phần bệnh nhân (BN) đến khám có nhiều triệu chứng như nóng rát vùng trước ngực, đau thượng vị, ợ hơi… Tuy nhiên, chỉ có 2/10 ca trào ngược dạ dày thực quản có triệu chứng điển hình, 8/10 ca còn lại có triệu chứng không điển hình, hay còn gọi là những triệu chứng ngoài thực quản.

Rất nhiều BN đã đến khám ở nhiều chuyên khoa vì không có biểu hiện ở đường tiêu hóa mà lại có triệu chứng khác. Đến khi BN khám chuyên khoa tiêu hóa, được chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản và điều trị thì triệu chứng mới giảm.

Các triệu chứng ngoài đường tiêu hóa kéo dài của trào ngược dạ dày thực quản mà BN cần lưu ý:

Thường xuyên bị viêm họng, ngứa họng, khàn tiếng, ho…, điều trị chuyên khoa tai mũi họng nhiều lần cũng không khỏi triệt để.

Một số em bé có tình trạng viêm mũi, viêm họng, viêm tai giữa cũng có thể là biểu hiện của trào ngược dạ dày thực quản.

Những biểu hiện như hôi miệng, hư răng; và đặc biệt có một triệu chứng làm cho BN trào ngược dạ dày thực quản vô cùng lo lắng, đó là đau ngực, khiến BN hiểu lầm mình bị bệnh tim mạch, thiếu máu cơ tim, hô hấp…

Tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản là đo pH trong lòng thực quản. Tuy nhiên, đây là khảo sát tương đối khó thực hiện và hiện tại không phổ biến ở Việt Nam.

Trào ngược dạ dày thực quản có 20% biểu hiện trong thực quản, nhưng lại đến 80% biểu hiện ngoài thực quản như ho kéo dài, khàn tiếng, đau họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tai giữa, viêm xoang hay cơn đau ngực…

Vì vậy, để chẩn đoán, bác sĩ thường dựa vào triệu chứng điển hình của BN như ợ nóng, trớ, ợ hơi, đau vùng thượng vị hoặc các biểu hiện ngoài thực quản. Sau đó, bác sĩ sẽ có một số test để chẩn đoán BN có bị trào ngược dạ dày thực quản hay không.

Trong một số trường hợp BN loại trừ được những yếu tố nguy hiểm thì sẽ được điều trị thử để vừa chẩn đoán vừa là phương pháp điều trị trào ngược dạ dày thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản có các biến chứng ảnh hưởng đến chất lượng sống:

Viêm thực quản trào ngược sẽ dẫn đến hẹp thực quản, xuất huyết thực quản, hoặc nặng hơn là thủng thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến ung thư thực quản, mặc dù tỷ lệ này không cao.

Do đó, bệnh này cần được theo dõi và điều trị để loại trừ những biến chứng nguy hiểm.