WHO tiết lộ thời điểm thử nghiệm vaccine phòng ngừa virus corona

WHO vừa chính thức đưa ra những thông tin mới về dịch do virus corona chủng mới gây ra. Đồng thời, tiết lộ thời điểm thử nghiệm lâm sàng vaccine phòng ngừa virus corona.

Ngày 30/1, Tổng Giám đốc WHO tuyên bố dịch do virus corona chủng mới gây ra (Covid-19) là sự kiện y tế công cộng gây quan ngại toàn cầu (PHEIC). Các ca bệnh Covid-19 xuất hiện ở tất cả năm khu vực của WHO và việc lây truyền từ người sang người xảy ra cả ở trong và ngoài Trung Quốc đại lục. Hiện nay, WHO cho biết đang tiếp tục làm việc với các quốc gia và các chuyên gia để tìm hiểu về loại virus mới này và thông báo các hành động tiếp theo. Trong khi vẫn còn nhiều điều chưa biết về Covid-19, WHO vừa chính thức cung cấp thêm những thông tin mới nhất về dịch bệnh này.

Nguồn gốc virus corona

Virus corona (CoV) là một họ virus lớn gây ra các bệnh từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh cảnh nghiêm trọng hơn như MERS-CoV và SARS-CoV. Virus Covid-19 là một chủng mới trước đây chưa được xác định ở người. Một số loại virus corona là có nguồn gốc từ động vật, tức chúng có thể lây truyền giữa động vật và con người. Các nghiên cứu trước đây nghi ngờ rằng SARS-CoV được truyền từ dơi sang cầy hương rồi sang người, và MERS-CoV được truyền từ lạc đà sang người. Một số loại vi rút corona đã được biết hiện đang có ở động vật nhưng chưa gây bệnh cho người.

Đường lây truyền của virus corona

Dựa trên những thông tin nhận được đến nay và dựa trên kinh nghiệm đối với các virus corona khác (như MERS-CoV và SARS-CoV), nhiều khả năng loại virus mới này lây lan chủ yếu qua tiếp xúc gần giữa người với người, qua đường hô hấp, trong trường hợp này là giọt bắn (ví dụ nó được tạo ra khi người nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi, hoặc trong một số quy trình chăm sóc y tế) và qua tiếp xúc với các bề mặt có chứa virus (ví dụ khi một người bị nhiễm bệnh và một người khác dùng chung cốc/ly). Đây là lý do tại sao WHO khuyến cáo người dân nên duy trì vệ sinh tay và đường hô hấp đúng cách.

Ước tính sơ bộ của chính quyền Trung Quốc cho thấy vi rút có thể truyền từ một người sang hai hoặc nhiều người khác. Khi các điều tra viên thu thập dữ liệu và khi các biện pháp chống dịch có hiệu lực, con số này sẽ thay đổi.

Các triệu chứng khi nhiễm covid-19

Virus corona chủng mới có thể gây ra các triệu chứng nhẹ giống như cúm nhưng cũng có thể gây bệnh nặng. Bệnh nhân bị nhiễm virus sẽ xuất hiện một loạt triệu chứng. Mặc dù bệnh này có thể gây bệnh nặng ở một số người, nhưng hầu hết chỉ mắc bệnh nhẹ. Vì vậy, những gì chúng ta thấy hiện nay không giống như hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) hoặc hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS).

Những người bị nhiễm virus Covid-19, bị cảm cúm hay cảm lạnh thường đều có những triệu chứng hô hấp như sốt, ho và sổ mũi. Mặc dù có nhiều triệu chứng giống nhau nhưng chúng lại do các loại virus khác nhau gây ra. Chính do sự giống nhau này nên rất khó để có thể chẩn đoán bệnh nếu chỉ dựa vào các triệu chứng. Vì vậy, để xác định các ca nhiễm virus Covid-19, phải cần đến các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm.

WHO luôn khuyến cáo những người bị ho dai dẳng, sốt và cảm thấy khó thở nên đi khám sớm. Bạn cũng nên kể cho nhân viên y tế biết nếu bạn có đi tới Hồ Bắc trong vòng 14 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện, hoặc nếu bạn đã có tiếp xúc gần với một người bị ốm và có những triệu chứng hô hấp.

Thử nghiệm lâm sàng đối với vaccine ngừa virus corona có thể được thực hiện trong 3-4 tháng tới. Ảnh minh họa

Các biện pháp phòng tránh lây nhiễm virus corona

Trường hợp người dân ở khu vực có dịch ở Trung Quốc hay trở về từ vùng dịch, cần lưu ý những thông tin mới nhất về tình hình dịch bệnh và giữ gìn sức khỏe bằng những cách sau:

Duy trì khoảng cách giao tiếp từ 1 – 2 mét giữa bạn và người khác, đặc biệt là những người đang ho, hắt hơi và bị sốt; tránh sờ vào mắt, mũi và miệng; Rửa tay thường xuyên bằng dung dịch rửa tay có cồn hoặc với xà phòng và nước; nếu bạn bị sốt, ho và khó thở, hãy đi khám sớm và kể cho nhân viên y tế biết chi tiết trước đó bạn đã đi những đâu

Nếu người dân không sống hoặc không đến các vùng dịch bệnh ở Trung Quốc và không tiếp xúc với những người bị ảnh hưởng, chỉ cần và giữ gìn sức khỏe bằng cách: Bảo đảm chế độ ăn uống cân bằng, ngủ đủ giấc và thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh cúm thông thường; tránh sờ vào mắt, mũi và miệng; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước hoặc dung dịch rửa tay có cồn.

Có nên đeo khẩu trang không?

Đeo khẩu trang y tế có thể hạn chế sự lây lan của một số bệnh đường hô hấp. Tuy nhiên, chỉ sử dụng khẩu trang thì không ngăn chặn được việc lây nhiễm, mà phải kết hợp với các biện pháp phòng ngừa khác như vệ sinh tay và đường hô hấp và tránh tiếp xúc gần – giữ khoảng cách ít nhất 1m giữa với những người khác (người bệnh, người có dấu hiệu nghi vấn).

WHO khuyến cáo mọi người sử dụng khẩu trang y tế một cách hợp lý, để tránh lãng phí những tài nguyên quý giá và tránh sử dụng khẩu trang không đúng cách. Điều này có nghĩa là chỉ sử dụng khẩu trang nếu có các triệu chứng về hô hấp (ho hoặc hắt hơi), nghi ngờ nhiễm Covid-19 với các triệu chứng nhẹ hoặc đang chăm sóc cho người bị nghi ngờ nhiễm Covid-19. Một ca nghi ngờ nhiễm Covid-19 là trường hợp người bị nghi nhiễm có lịch sử đi lại khu vực báo cáo có dịch bệnh Covid-19 ở Trung Quốc, hoặc tiếp xúc gần với một người đến từ Trung Quốc và có các triệu chứng hô hấp.

Đã có vaccine ngừa virus corona chưa?

WHO cho biết, cho đến nay, chưa có một loại thuốc nào được khuyến nghị sử dụng trong việc phòng ngừa và điều trị virus corona chủng mới. Tuy nhiên, những người nhiễm Covid-19 sẽ được điều trị triệu chứng, và những trường hợp nặng sẽ được điều trị hỗ trợ tối ưu. Một số phương pháp điều trị đặc hiệu hiện đang được nghiên cứu và sẽ được thử nghiệm trên lâm sàng. WHO đang điều phối những nỗ lực phát triển thuốc điều trị đặc hiệu nCoV cùng với một số đối tác.

Hiện không có vaccine phòng bệnh Covid-19, nhưng việc sản xuất vaccine đang được tiến hành để các thử nghiệm lâm sàng có thể bắt đầu sau 3-4 tháng. WHO sẽ công bố danh sách ban đầu các loại vaccine hiện đang được nghiên cứu và có thể tham gia các thử nghiệm lâm sàng này.

WHO lưu ý, kháng sinh không có tác dụng đối với virus mà chỉ hiệu quả với các loại nhiễm khuẩn do vi khuẩn gây ra. Vi rút corona chủng mới là một loại virus và vì thế, không thể dùng kháng sinh để ngăn ngừa và điều trị loại virus này.

Ghi nhận việc Việt Nam đã xử lý dịch bệnh rất tốt

WHO đánh giá, năng lực của Việt Nam trong việc xử trí các vấn đề y tế công cộng khẩn cấp, kể cả các đợt bùng phát dịch bệnh truyền nhiễm mới nổi, đã tăng lên đáng kể. Kết quả này có được sau nhiều năm đầu tư tăng cường năng lực cốt lõi – bao gồm giám sát và đánh giá nguy cơ, năng lực phòng thí nghiệm, phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn và quản lý lâm sàng, truyền thông nguy cơ – theo như yêu cầu của Điều lệ y tế quốc tế (IHR) (2005).

“Chúng tôi gọi đây là năng lực quốc gia trong việc sẵn sàng ứng phó và kiểm soát các vấn đề y tế khẩn cấp, và năng lực này đã được thử thách và kiểm nghiệm qua các sự kiện thực tế ở Việt Nam, và bây giờ là Covid-19. WHO ghi nhận việc Việt Nam đã xử lý dịch bệnh này rất tốt. Chính phủ đã khởi động hệ thống ứng phó ở giai đoạn đầu của dịch – tăng cường giám sát, bảo đảm phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn, quản lý ca bệnh tại các cơ sở y tế và tăng cường xét nghiệm bên cạnh thực hiện các hoạt động truyền thông và hợp tác đa ngành”, WHO đánh giá.

WHO cũng cho rằng, dự kiến sẽ có thêm các trường hợp nhiễm virus corona mới trong những ngày tới. Vì vậy, Việt Nam cần tiếp tục cảnh giác và sẵn sàng kiểm soát dịch bệnh. Cần phát hiện sớm, cách ly và xử trí các trường hợp mắc bệnh bằng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn thích hợp, tăng cường giám sát, chia sẻ thông tin minh bạch và kịp thời với WHO như yêu cầu của Điều lệ y tế quốc tế (2005).

Bảo Lâm

Theo Time/WHO/vietQ