Triển khai Chương trình (CT), SGK mới: Những chuyển biến tích cực
Dẫu gặp những khó khăn, vướng mắc ban đầu xong tới nay ghi nhận sự chủ động thích nghi trong dạy và học. Giáo viên, học sinh yên tâm, không áp lực và tự tin sẽ về đích cùng chương trình và SGK mới.
Ban giám hiệu và tổ chuyên môn dự giờ tại lớp 1A7 Trường Tiểu học Phan Đình Giót. Ảnh: NTCC
Nhanh chóng “hòa nhịp” chương trình
Thầy Đào Chí Mạnh – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Ngọc ( thành phố Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc) cho biết: Việc dạy và học diễn ra ổn định. So với cùng kỳ năm trước, kết quả triển khai CT, SGK Cánh Diều tích cực hơn. Năm ngoái sau mỗi âm, vần HS phải luyện viết nhiều, nay giảm nhẹ yêu cầu đó khiến HS “nhàn” hơn.
Mặt khác, nhà trường áp dụng HS khối 1 không mang cặp sách về nhà, cuối tuần GV gửi nhận xét kết quả học tập cả tuần nên phụ huynh không cảm thấy áp lực và có phản ứng mang tính tình huống. Đặc biệt, phụ huynh có thể nhìn nhận HS hoàn thành kĩ năng, nội dung nào đó một cách cụ thể.
Theo thầy Mạnh, việc triển khai dạy học cho 245 HS lớp 1 tại Trường Tiểu học Kim Ngọc diễn ra suôn sẻ. Chưa thể đánh giá kết quả toàn diện song với dấu hiệu tích cực ghi nhận được tại mỗi lớp học giúp thầy hiệu trưởng tin tưởng việc dạy học theo CT, SGK mới sẽ hoàn thành và về đích.
Thầy Lê Quang Tùng – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trung Lý 1 (huyện Mường Lát – Thanh Hóa) khẳng định: Với 100% HS người dân tộc và thuộc vùng khó nên triển khai CT, SGK nào cũng khó hơn so với HS vùng xuôi chứ không phải vì triển khai CT và SGK Cánh Diều. Thậm chí, nếu so với triển khai sách Công nghệ giáo dục, GV nhận xét dễ triển khai, HS tiếp nhận kiến thức nhanh hơn, không áp lực trong cả dạy và học.
Theo thầy Tùng, dạy học tại vùng khó như huyện Mường Lát, GV phải đối diện với nhiều thách thức: HS dân tộc tiếp thu chậm, hạn chế về tiếng Việt nên việc nhớ mặt chữ cái, ghép âm, vần, đọc cả câu của HS còn chậm. Cùng đó, trang thiết bị, đồ dùng dạy học, công nghệ thông tin thiếu, GV chưa thể ứng dụng phương pháp dạy học hiện đại vào thực tế giúp HS dễ tiếp thu bài học…
Tuy nhiên, ban giám hiệu đã có chỉ đạo sát sao, định hướng kịp thời giúp GV linh hoạt thay đổi các ngữ liệu phù hợp với HS, tận dụng thiết bị dạy học năm học trước, kết hợp làm thêm đồ dùng dạy học… việc dạy học vẫn cơ bản bảo đảm và phát huy hiệu quả.
Thầy Lê Quang Tùng cũng đánh giá cao những nỗ lực của đội ngũ GV lớp 1 trong việc tìm tòi phương pháp dạy học hiệu quả, chủ động soạn giáo án phù hợp với HS… nên 60% HS/10 điểm trường đã theo kịp CT, SGK lớp 1 mới. Việc nhớ chữ cái, ghép, đánh vần của HS tiến triển đáng kể so với 2 – 3 tuần đầu năm học… Với một số HS dân tộc Thái, Mông tiếp thu chậm, GV có kế hoạch và dành thời gian hỗ trợ vào buổi chiều, tối… nên HS có sự tiến bộ nhất định.
“Trường chỉ đạo GV không chạy theo yêu cầu tốc độ thời gian, thời lượng chương trình; Chủ động thay thế ngữ liệu phù hợp HS. HS có thể nhớ, và đọc chậm hơn yêu cầu chung… song cuối năm vẫn đạt được mục tiêu đọc thông viết thạo là thành công” – thầy Lê Quang Tùng chia sẻ.
Video đang HOT
Chị Nguyễn Thu Quỳnh, có con học lớp 1 tại Trường Tiểu học Khương Thượng (Đống Đa – Hà Nội) chia sẻ: 1 – 2 tuần đầu thấy dư luận về áp lực học theo CT, SGK mới cũng sốt ruột. Tuy nhiên thấy con học bình thường, không nhăn nhó khó dễ hay sợ học. Mặt khác, GV nhà trường áp dụng thiết bị dạy học hiện đại vào giảng dạy nên tiết học phong phú, HS hào hứng. Các cô cũng chủ động tương tác, hướng dẫn phụ huynh phương pháp kèm HS tại nhà… nên cả GV, HS, phụ huynh đều không áp lực. Với tiến triển như hiện nay, tôi không còn lo lắng việc học của con. Tôi cũng cho rằng học thêm tại nhà hay ở trung tâm không cần thiết với HS lớp 1.
Cô và trò HS lớp 1A7 Trường Tiểu học Phan Đình Giót (Thanh Xuân – Hà Nội) hứng thú trong tiết Toán. Ảnh: NTCC
Hỗ trợ tích cực GV lớp 1
Cô Đỗ Huyền Trang, GV dạy lớp 1A8, Trường Tiểu học Phan Đình Giót (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết: Do chuẩn bị kĩ càng về phương pháp, giáo án, tâm thế… nên việc dạy và học diễn ra ổn định, HS theo kịp chương trình.
Đặc biệt, GV khối 1 có sự hỗ trợ sát sao, động viên kịp thời của ban giám hiệu, tổ chuyên môn. GV lớp 1 tham dự thường xuyên vào các buổi sinh hoạt chuyên đề cấp quận, nhà trường nên học hỏi và tăng cường kinh nghiệm; Tổ chuyên môn nhà trường cũng tìm kiếm các bài giảng mẫu trên mạng, sưu tầm tư liệu dạy học để GV nghiên cứu và áp dụng giảng dạy, mỗi tiết học thêm phong phú, hiệu quả. GV và HS hoàn toàn tự tin sẽ hoàn thành chương trình với kết quả tốt.
Theo Lê Quang Tùng, hiệu trưởng và 2 hiệu phó thường xuyên dự giờ lớp 1 tại 9 điểm trường lẻ để hỗ trợ GV nếu gặp vướng mắc. Mặt khác “bất kỳ khi nào thầy cô gặp vướng mắc có thể gọi điện cho hiệu trưởng, tổ chuyên môn cùng tháo gỡ. Dạy và học có thể chậm nhưng tới đâu chắc đó. Nhà trường luôn đồng hành cùng thầy cô trong chuyên môn để việc dạy và học đạt hiệu quả tối đa…”.
Thầy Đào Chí Mạnh cũng khẳng định: Nhà trường có sự chuẩn bị kĩ càng về chuyên môn, tâm lý… cho thầy cô dạy lớp 1. Hơn thế trong quá trình triển khai nảy sinh khó khăn, hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn sẽ tháo gỡ ngay cùng GV. Ban giám hiệu thống nhất cùng GV dạy lớp 1 là: “Không để GV tự triển khai, tự gánh áp lực. Ban giám hiệu kiểm tra nhưng không đánh giá quy trình, thời lượng đúng hay sai theo thời điểm. Kiểm tra, dự giờ chỉ để xem GV cần hỗ trợ không? Hỗ trợ những gì?…” – thầy Mạnh bày tỏ.
Có thể nói, tới thời điểm này việc dạy và học theo CT, SGK mới tại hầu hết các trường tiểu học đã đi vào “guồng” và ổn định. Nhiều tín hiệu vui khi phụ huynh phản ánh con không sợ học, thích đến trường. Cùng đó, phần lớn GV đã chủ động, linh hoạt trong từng tiết dạy, chủ động dẫn dắt kiến thức, không phụ thuộc vào SGK để tiết học đạt hiệu quả.
Đánh giá kết quả dạy học theo CT, SGK mới thời điểm này là chưa thể. Song với những tín hiệu vui từ GV, HS và các nhà trường có thể coi đây là thành công ban đầu. Với sự kiên trì, nỗ lực, vững vàng kiến thức, nắm rõ yêu cầu CT, SGK mới… chắc chắn GV và HS lớp 1 sẽ vượt qua khó khăn, tháo bỏ “nút thắt” tiến về đích.
Bộ GD&ĐT: 'SGK Cánh diều được giáo viên phản hồi tốt'
Bộ GD&ĐT nhận định quá trình triển khai tập huấn chương trình giáo dục phổ thông mới có gián đoạn dẫn đến hạn chế thời gian, ít được tương tác.
Thời gian qua, dư luận phản ứng khá gay gắt về nội dung trong sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh diều có một số ngữ liệu chưa phù hợp nếu dành cho học sinh (HS) lớp 1.
Ngày 15-10, Bộ GD&ĐT đã có yêu cầu nhóm chủ biên chỉnh sửa một số nội dung được phản ánh.
Phản hồi của giáo viên về SGK Cánh diều
Tuy nhiên, theo Bộ GD&ĐT, khi tiếp cận các nhóm giáo viên (GV) trực tiếp dạy bộ Cánh diều, nhất là GV dạy Tiếng Việt 1, hầu hết đều cho rằng Cánh diều là một bộ sách hay, bám sát chương trình và không có ý kiến gì về sách Cánh diều như dư luận phản ánh.
Cụ thể, ban giám hiệu và GV Trường Tiểu học Vietkids (Hà Nội) đánh giá Cánh diều là một trong năm bộ SGK phù hợp với lứa tuổi và mức độ chuẩn của HS lớp 1. Nội dung chương trình sách đúng chuẩn chương trình giáo dục phổ thông mới và phù hợp với lứa tuổi HS lớp 1. Các bài học chữ sắp xếp theo nhóm nét chữ kết hợp thứ tự trong bảng chữ cái. Các bài học vần sắp xếp theo mô hình vần. Mỗi bài học chỉ dạy hai âm mới hoặc hai vần mới, vừa sức với HS.
Ngay từ những bài đầu, sách đã có nhiều bài tập đọc thú vị, hấp dẫn dựa trên những chữ và vần mới học. Các GV tham gia dạy chương trình thử nghiệm đều thấy HS được học đọc và viết nhanh hơn, vốn kiến thức và hiểu biết được mở rộng phong phú hơn. Thời lượng giảng dạy các tiết học đảm bảo vừa sức. "Về những nội dung dư luận phản ánh, tôi cho rằng vấn đề không quá như đến mức mạng xã hội đánh giá, vì mỗi một bộ sách đều có cái hay, cái chưa hay riêng. Nếu bắt lỗi thì cả năm bộ SGK lớp 1 sẽ đều có lỗi" - cô Thu Hương, Hiệu trưởng, nói.
Thầy Đào Chí Mạnh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Ngọc (Vĩnh Phúc), cũng chia sẻ quá trình hơn một tháng đưa SGK Tiếng Việt 1 Cánh diều vào giảng dạy, GV đều đánh giá nội dung nhẹ hơn nhiều so với chương trình Tiếng Việt đã từng triển khai. Ở SGK Tiếng Việt 1 Cánh diều, HS có thể học tới hai âm nhưng chưa cần phải viết ngay âm đó mà ngấm dần dần. Như vậy tư tưởng của HS không bị áp lực.
Lý giải về việc trong quá trình dạy học vừa qua, GV không có ý kiến gì về sách Cánh diều nhưng Bộ GD&ĐT lại có yêu cầu điều chỉnh trước phản ánh của dư luận, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết đúng là GV dạy bộ Cánh diều không có phản ứng gì như dư luận cả. Bộ GD&ĐT đã tìm hiểu và khi đi kiểm tra các trường sử dụng bộ SGK mới cơ bản GV đều khen hay, có nhiều đổi mới, hấp dẫn với HS.
Qua theo dõi thì thấy nhà phát triển Cánh diều tập huấn tốt, GV có hứng thú và có sáng tạo trong phương pháp giảng dạy. Những phần mà dư luận có ý kiến thì chưa dạy tới. Có lẽ GV cũng âm thầm tập trung vào công tác giảng dạy, sáng tạo phương pháp dạy học chứ không quan tâm nhiều tới dư luận bên ngoài.
"Ngoài bộ Cánh diều, bộ cũng yêu cầu các nhóm tác giả khác rà soát, phát hiện, chủ động chỉnh sửa nếu phát hiện có nội dung chưa phù hợp. Nếu đến mức phải in ngữ liệu bổ sung, các nhóm chủ biên sẽ in phát cho HS và GV miễn phí" - ông Độ nói.
Học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Phạm Văn Chính, quận 9, TP.HCM trong một tiết học. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN
Tập huấn bị gián đoạn, ít tương tác
Liên quan đến quá trình tập huấn cho GV trong chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT thừa nhận do tình hình dịch bệnh COVID-19 nên việc triển khai tập huấn có gián đoạn và ảnh hưởng khá nhiều đến tiến độ và chất lượng, hạn chế thời gian, ít được tương tác, thực hành về nghiệp vụ trước khi dạy học theo chương trình mới.
Các chương trình tập huấn chủ yếu thông qua trực tuyến, được thực hành trên môi trường mạng, ít được tương tác với đồng nghiệp và các giảng viên được giao nhiệm vụ thực hiện chương trình tập huấn.
Theo quan điểm của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nhà trường nghiên cứu chương trình, SGK, đặc điểm của HS tại trường của mình để xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể, phù hợp với đối tượng. Bộ GD&ĐT giao quyền và trách nhiệm cho GV, nhiều hơn nên GV, nhà trường nhiều nơi chưa mạnh dạn thực hiện mà vẫn thực hiện theo cách cũ.
Nhằm khắc phục những khó khăn trên, thời gian tới Bộ GD&ĐT sẽ yêu cầu các chủ biên tăng cường dự giờ, thăm lớp, hỗ trợ thường xuyên cho GV trong quá trình triển khai thực hiện chương trình.
Các chủ biên chủ động phối hợp với các nhà xuất bản, cơ sở đào tạo GV trong công tác bồi dưỡng, hỗ trợ chuyên môn cho GV một cách phù hợp. Trong quá trình triển khai thực hiện, yêu cầu các Sở GD&ĐT tăng cường nắm bắt thông tin phản ánh từ các nhà trường, GV và phụ huynh.
Để xử lý kịp thời, hiệu quả các khó khăn khi sử dụng SGK trong giảng dạy và có phương án khắc phục khi phát hiện lỗi trong SGK, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo các nhà xuất bản, các tác giả viết SGK thực hiện các giải pháp linh hoạt, đa dạng để kịp thời hỗ trợ địa phương và GV khắc phục những khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện chương trình. Các nhà xuất bản hỗ trợ GV chủ động lựa chọn ngữ liệu khác phù hợp (nếu cần thiết) để tổ chức dạy học cho HS căn cứ vào yêu cầu của ngữ liệu được quy định trong chương trình ngữ văn, căn cứ vào trình độ HS, căn cứ vào mục tiêu của hoạt động dạy học đúng theo quy định của chương trình và các văn bản hướng dẫn của Bộ GD&ĐT.
Bộ sách Cánh diều chiếm 32% thị phần như 2 bộ sách khác
Toàn quốc hiện có khoảng 14.000 trường tiểu học; gần 500.000 GV tiểu học, trong đó có khoảng 100.000 GV dạy lớp 1 năm học 2020-2021 (trực tiếp lựa chọn SGK lớp 1). Tỉ lệ lựa chọn năm bộ SGK trên toàn quốc:
Cánh diều: 32%.
Kết nối tri thức: 28%.
Vì sự bình đẳng: 8%.
Hai bộ Cùng học để phát triển và Chân trời sáng tạo: 32%.
Dạy sách Tiếng Việt 1 cũ mà vẫn đạt mục tiêu chương trình mới, có được không? Rõ ràng, muốn đổi mới giáo dục thành công thì trước hết phải đào tạo giáo viên thật tốt. Giáo viên chính là gốc, là nền tảng cho đổi mới. Học sinh lớp 1 đã học được 25% chương trình năm học. Câu chuyện về chương trình mới, về sách giáo khoa mới đang gây áp lực lớn cho giáo viên dạy và...