Thời tiết chuyển mùa, gia tăng người cao tuổi mắc bệnh đường hô hấp
Khoảng 2 tuần trở lại đây, tại BV Thống Nhất (TP.HCM), số lượng người cao tuổi (NCT) đến khám và điều trị các bệnh liên quan đến bệnh lý về đường hô hấp tăng từ 30-50%.
NCT dễ mắc bệnh khi thời tiết thay đổi
Tại Khoa Hô hấp, BV Thống Nhất (TPHCM) bệnh nhân Hoàng Kim Thanh (72 tuổi, ngụ tại quận Tân Bình) đang được điều trị ở ngày thứ 14, sau khi cơn suyễn bị tái phát do thời tiết thay đổi. Bà Thanh bị bệnh suyễn từ năm 1 tuổi, từ đó đến nay đã 71 năm phải sống chung với bệnh này. Mỗi lần mệt mỏi hoặc thời tiết chuyển mùa bệnh lại tái phát.
Gần đây nhất, bà đang ở nhà thì bị lên cơn ho, tức ngực, khó thở, dù đã thở khí dung và dùng hết các thuốc, nhưng không cắt được cơn suyễn, bà được đưa đến bệnh viện để cấp cứu. Sau 2 tuần điều trị, đến nay tình trạng sức khỏe của bà Thanh đã có nhiều biến chuyển tốt.
Được điều trị nội trú gần 20 ngày nay, ông Trương Thuận (75 tuổi) dù khi ngồi còn thở mệt, khá khó khăn trong việc giao tiếp nhưng đã cải thiện hơn, so với trước khi nhập viện rất nhiều. Ông kể, trước khi vào viện ông bị ho, khó thở, cổ họng có nhiều đàm, nặng ngực, mệt mỏi, không chỉ các vấn đề về hô hấp ông cũng gặp nhiều khó khăn trong vận động.
Trước đó ông bị phát hiện mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính COPD từ năm 2002. Ngoài ra ông bị suy tuyến thượng thận, sỏi thận, thiếu máu cơ tim, viêm dạ dày trào ngược, loãng xương… Ông Thuận chia sẻ: “Hiện nay dù vẫn còn khó thở nhưng sức khỏe của tôi đã khá hơn nhiều so với trước đây”.
BS.CKII Ngô Thế Hoàng – Trưởng khoa Hô hấp BV Thống Nhất (TP.HCM) cho biết, trong thời gian qua đã có sự gia tăng số lượng bệnh nhân đến khám và điều trị các bệnh về hô hấp (tăng khoảng 30-50%), đặc biệt các bệnh như viêm phổi, đợt cấp của hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính …
Các bệnh này rất dễ tái phát, gây khó thở do đường hô hấp xuất tiết nhiều, dễ gây nguy hiểm cho người bệnh. Vì vậy, khi NCT mắc một trong các bệnh đường hô hấp, phải cấp cứu khẩn trương, để muộn có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Video đang HOT
Những bệnh lý về đường hô hấp cần lưu ý
Theo BS Ngô Thế Hoàng, khi thời tiết có thay đổi hoặc vào những lúc giao mùa, NCT hay trở bệnh, trong đó bệnh thuộc đường hô hấp là dễ gặp nhất, đặc biệt là bệnh có liên quan đến nhiễm khuẩn.
Nguyên nhân bởi bình thường có nhiều loại vi khuẩn (phế cầu, liên cầu, tụ cầu, vi nấm…) thường trú ở đường hô hấp trên của người khỏe mạnh mà không gây bệnh, nhưng khi có bất kỳ một lý do gì làm cho sức đề kháng của cơ thể suy giảm (cảm lạnh, dinh dưỡng kém…), đặc biệt vào mùa mưa, thời tiết ẩm ướt, thuận lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn này và gây bệnh. NCT sức đề kháng yếu, dinh dưỡng kém hoặc có thể bị tai biến nằm lâu một chỗ sẽ tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. NCT mắc bệnh hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, khi vào mùa mưa, dễ bị các đợt kịch phát của bệnh, cần phải điều trị tích cực hơn hoặc đôi khi phải nhập viện do viêm phổi.
Bên cạnh nguyên nhân thời tiết thay đổi, NCT nếu ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, tắm rửa bằng nước lạnh, mặc không đủ ấm càng dễ bị viêm phổi. Ngoài ra, những người nghiện thuốc lá hoặc sống ở vùng có nhiều khói bụi, vệ sinh môi trường kém, nhiều bụi, khói của bếp than, bếp củi, nhà ở chật chội, không thông thoáng cũng là những yếu tố thuận lợi làm cho NCT dễ mắc hoặc tái phát các bệnh đường hô hấp nhất.
Thận trọng khi dùng thuốc
Trong nhiều trường hợp, việc điều trị các bệnh lý về hô hấp ở NCT gặp nhiều khó khăn phức tạp hơn người trẻ vì nhiều lý do: NCT thường có nhiều bệnh lý mạn tính (bệnh xương khớp, tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm phế quản mạn, hen suyễn, giãn phế quản, viêm họng mũi mạn …), các loại bệnh này về mùa mưa thường tái phát hoặc nặng thêm. Khi điều trị, phải điều trị nhiều bệnh cùng lúc, dùng nhiều loại thuốc nên sự tương tác của thuốc sẽ làm giảm hiệu quả, đôi khi làm tăng tác dụng phụ của một loại thuốc nào đó.
NCT có chức năng gan, thận, đường tiêu hóa … suy giảm nên ảnh hưởng ít nhiều đến hấp thu và chuyển hóa của thuốc. Việc sử dụng thuốc thường dưới mức cần thiết nên hiệu quả điều trị thấp và chậm. NCT dễ bị tác dụng phụ khi dùng thuốc hơn người trẻ. Bên cạnh đó, các cấu trúc và chức năng của đường hô hấp của NCT bị biến đổi và suy giảm do quá trình lão hóa nên sự đáp ứng với thuốc tại chỗ cũng kém đi.
BS.CKII Ngô Thế Hoàng Trưởng khoa Hô hấp BV Thống Nhất (TP.HCM) đang khám cho bệnh nhân là NCT mắc các bệnh lý về hô hấp
“Người bệnh có thể quên uống thuốc hoặc bỏ thuốc làm bệnh tái phát mặc dù bệnh đã được kiểm soát. Thuốc điều trị các bệnh lý hô hấp có thể được sử dụng dưới dạng hít hoặc phun khí dung, NCT có gặp khó khăn khi sử dụng các loại thuốc này và thiết bị máy móc. Do vậy, cần có sự giúp đỡ, hỗ trợ của người thân hoặc người chăm sóc. Mặt khác, nhờ có người chăm sóc, các bệnh nhân già yếu không còn minh mẫn có thể dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ, theo dõi và phát hiện khi bệnh trở nặng cũng như những biến chứng do bệnh hoặc do thuốc gây ra”, BS Hoàng nhấn mạnh.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
BS Hoàng khuyến cáo, việc chủ động phòng bệnh hô hấp cho NCT vào thời điểm giao mùa là hết sức cần thiết. Theo đó, việc tắm rửa hàng ngày nên dùng nước ấm, buồng tắm kín gió, không tắm lâu, lau khô và mặc quần áo ngay. Cần có người hỗ trợ, nếu NCT sức yếu không tự làm được. Hạn chế quạt máy và máy lạnh, không uống nước lạnh có đá, không khí luôn cần được thông thoáng.
Khi mưa rét, cần hạn chế đi ra đường, nên giữ ấm cơ thể tránh bị lạnh đột ngột. Phải mặc đủ ấm và đeo khẩu trang. Vệ sinh răng miệng sau ăn, trước và sau ngủ. Nếu có hàm răng giả, cần làm vệ sinh vài ba ngày một lần. Về dinh dưỡng, cần chế độ ăn hợp lý, bổ sung vitamin từ rau xanh, hoa quả để tăng sức đề kháng. Đặc biệt, không hút thuốc lá, tập thể dục mỗi ngày, tập hít thở đều (hít sâu, thở ra từ từ), tiêm vaccine phòng cúm định kỳ hàng năm nhằm tăng sức đề kháng.
Tuyệt đối không tự ý mua kháng sinh để điều trị khi có triệu chứng ho, cúm và sốt hoặc sử dụng đơn thuốc cũ nhiều lần khi bệnh tái phát dù không có chỉ định, bởi sẽ làm gia tăng sự đề kháng kháng sinh của vi khuẩn. Sử dụng thuốc không phù hợp khiến người bệnh và các bác sĩ gặp khó khăn trong điều trị. Bệnh tiến triển nặng, gây biến chứng, làm giảm cơ hội điều trị.
Những NCT mắc bệnh về đường hô hấp mạn tính hoặc các bệnh mạn tính khác nên khám bệnh định kỳ, để được tư vấn những điều cần thiết về bảo vệ sức khỏe khi thời tiết chuyển mùa.
Nguy cơ hen suyễn cấp nặng ở người cao tuổi khi mưa dông
Các nhà khoa học đã xác định được mối liên hệ giữa điều kiện thời tiết khi có dông bão và các bệnh về đường hô hấp ở người cao tuổi.
Bệnh thời tiết?
Cũng giống như những người luôn cảm thấy các cơn đau nhức xương khớp tăng lên khi thời tiết ẩm ướt hay chuyển mùa, những người mắc bệnh hen suyễn cũng có thể cảm nhận điều tương tự trong một số điều kiện thời tiết, đặc biệt là dông bão. Trong một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Jama Internal Medicine, các nhà khoa học Mỹ đã gọi căn bệnh về đường hô hấp liên quan đến thời tiết này là "hen suyễn mưa dông".
(Ảnh minh họa)
Để đi tới kết luận, các nhà khoa học đã nghiên cứu dữ liệu khí quyển liên quan đến dông bão và sét của Cơ quan quản lý khí quyền và đại dương quốc gia (NOAA) từ năm 1999 đến năm 2012 trên khắp Bắc Mỹ. Sau đó, họ kiểm tra chéo dữ liệu này với nguyên nhân phải đến phòng cấp cứu vì bệnh hô hấp ở những người trên 65 tuổi theo diện được hưởng chương trình bảo hiểm y tế Medicare.
Gia tăng các trường hợp cần hỗ trợ về hô hấp khi mưa dông
Qua phân tích dữ liệu thống kê, các nhà khoa học nhận thấy, trước khi cơn dông ập đến, nhiệt độ và nồng độ của các hạt trong không khí sẽ tăng lên trước khi giảm xuống sau cơn dông. Điều này có liên quan đến lượng người đến phòng cấp cứu do các vấn đề về hô hấp, theo đó cao điểm thường là vào những ngày mưa dông.
Cụ thể, có thêm 6,3 người trong số 1 triệu người thuộc diện hưởng chương trình bảo hiểm Medicare đến bệnh viên vì lên cơn hen suyễn, 6,4 người đối với bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (BCPO) và 9,4 người với cả 2 bệnh. So với 37,7 triệu người Mỹ trên 65 tuổi, con số này tương đương với việc có thêm khoảng 52.000 người phải đến phòng cấp cứu trong vòng 3 ngày trước khi xảy ra dông bão từ năm 1999 đến năm 2012. Thời điểm bão kèm theo gió và mưa là lúc cơn hen suyễn bùng phát dữ dội nhất.
Phấn hoa có làm trầm trọng hơn tình hình?
Nhiều bệnh hen suyễn có nguồn gốc dị ứng, trong đó có dị ứng phấn hoa, đặc biệt là ở người trẻ tuổi. Dù nghiên cứu chỉ tập trung vào những bệnh nhân lớn tuổi, những đối tượng mà bệnh hen suyễn có thể xuất phát từ những nguyên nhân khác, song các nhà khoa học cũng cảnh báo khi một cơn mưa dông kết hợp với nồng độ phấn hoa cao trong khí quyển có thể làm trầm trọng hơn tình trạng hen suyễn./.
Bệnh phổi đặc biệt nguy hiểm, cần bảo vệ phổi mùa thu bằng cách nào? Nhiệt độ thay đổi nhanh chóng, bệnh phổi mùa thu rất dễ xuất hiện. Để bảo vệ sức khỏe mọi người cần chủ động tìm cách phòng tránh bệnh. Trời lạnh, coi chừng đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính xảy ra. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính gây tắc nghẽn thường xuyên lưu lượng khí thở ra, đặc biệt bệnh...