Thoả thuận hạt nhân Iran có làm thị trường dầu mỏ châu Âu ‘đỡ khát’

Nỗ lực cuối cùng của châu Âu nhằm hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran đã làm dấy lên triển vọng hàng triệu thùng dầu có thể sớm chảy vào thị trường thế giới.

Dầu Iran có thể xoa dịu thị trường dầu toàn cầu đang lung lay do cuộc xung đột Ukraine. Ảnh: Nikkei Asia

Theo tờ Nikkei Asia, tuần trước, Tehran đã phản hồi đề xuất cuối cùng của Liên minh châu Âu (EU) nhằm kích hoạt lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Trong khi đó, EU hiện tham khảo ý kiến ​​của Mỹ về các bước tiếp theo. Được coi là cơ hội cuối cùng để cứu vãn thỏa thuận, kế hoạch chi tiết bao gồm đề xuất nới lỏng lệnh trừng phạt, đối với dầu của Iran, để đổi lấy nước này cam kết hạn chế hoạt động hạt nhân.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nếu một thỏa thuận như trên thành hiện thực, Tehran có thể tăng sản lượng dầu tung ra thị trường trong vòng vài tháng, nâng nguồn cung lên hàng trăm nghìn thùng dầu mỗi ngày. Điều này sẽ giúp xoa dịu một thị trường toàn cầu đang bị lung lay bởi cuộc xung đột tại Ukraine.

“Iran có thể tăng sản lượng lên tới 900.000 thùng/ngày trong vòng 3 tháng kể từ khi các lệnh trừng phạt được nới lỏng và có khả năng đạt công suất tối đa lên khoảng 3,7 triệu thùng/ngày trong vòng 6 tháng”, Iman Nasseri, Giám đốc điều hành công ty tư vấn năng lượng FGE có trụ sở tại Dubai, trả lời tờ Nikkei Asia.

Triển vọng nguồn cung Iran trở lại đã giúp giá dầu thô Brent chuẩn duy trì dưới mức 100 USD/thùng trong tháng này.

Các nhà phân tích cho rằng lệnh cấm của Liên minh châu Âu đối với việc vận chuyển dầu qua đường biển của Nga có hiệu lực từ ngày 5/12 sẽ giúp khối này có thêm động lực để đạt được thỏa thuận hạt nhân Iran.

“Chúng tôi lưu ý rằng châu Âu có động cơ đạt được một thỏa trong bối cảnh châu lục này đang phải đối mặt với sự thiếu hụt nguồn cung khi các lệnh trừng phạt Nga bắt đầu có hiệu lực vào tháng 12″, Helima Croft , người đứng đầu bộ phận nghiên cứu hàng hóa tại RBC Capital Markets, cho biết trong một bản ghi chú.

IEA ước tính lệnh cấm dầu thô của châu Âu có hiệu lực từ tháng 12 sẽ khiến khoảng 2 triệu thùng dầu Nga rời thị trường châu Âu mỗi ngày.

Vandana Hari, người sáng lập và Giám đốc điều hành của Vanda Insights, chia sẻ quan điểm tương tự: “EU đang thiếu các lựa chọn thay thế trong trường hợp họ có ý định thúc đẩy lệnh cấm đối với tất cả các hoạt động nhập khẩu dầu thô của Nga. Điều đó giải thích tại sao EU tích cực làm trung gian giữa Iran và Mỹ trong nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân”.

“Thêm 1 triệu thùng/ngày hoặc nhiều dầu thô Iran chảy vào thị trường hơn sẽ là một phao cứu trợ hiệu quả. Nhưng nếu thỏa thuận không khôi phục, EU có thể phải nghĩ đến việc trì hoãn thực hiện đầy đủ lệnh cấm hoặc nhập khẩu các sản phẩm tinh chế hơn từ các nước khác, có thể bao gồm nhiên liệu làm từ dầu thô của Nga”, bà Hari giải thích.

Tuy nhiên, có một số nhà phân tích cảnh báo ngay cả khi đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran, điều này cũng không khiến các nhà nhập khẩu đói dầu bớt lo lắng.

“Cần nhớ rằng không có quốc gia nào có thể thay thế hoàn toàn Nga trong thị trường năng lượng toàn cầu. Nếu đạt được thỏa thuận hạt nhân, điều này cũng chỉ có tác dụng tạm thời bởi vì một phần dầu Iran đã có sẵn trên thị trường”, Umud Shokri, cố vấn chính sách đối ngoại và chiến lược gia năng lượng tại công ty tư vấn rủi ro địa chính trị Washington State Analytics, nói,

Bên cạnh đó, ông Shokri chỉ ra mối quan hệ giữa Tehran và Moskva đang ở mức độ tốt và Tehran không muốn thách thức lợi ích của Nga trên thị trường năng lượng.