Tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới giáo dục dân tộc
Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng-Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã đến thăm, làm việc với Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc.
Ngày 25/9, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng- Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cùng đoàn công tác của hai Bộ đã đến thăm và làm việc với Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc. Cùng đi có Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh, đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban Dân tộc.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh kiểm tra bếp ăn của Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc (ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Báo cáo với đoàn công tác, cô giáo Lục Thúy Hằng, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc cho biết: Trường được thành lập năm 1957, từ đó đến nay, nhà trường đã đào tạo được hơn 50.000 học sinh của 32 dân tộc thiểu số thuộc 21 tỉnh miền núi từ Quảng Bình trở ra.
Thực hiện nhiệm vụ được giao là nuôi dạy học sinh các dân tộc rất ít người từ lớp 9, trong 64 năm qua, đã có hơn 600 học sinh dân tộc thiểu số rất ít người (Ngái, Lự, Mảng, Sila, Clao, La Chí, La Hủ, Cống, Pu Péo, Bố Y…) học tập tại trường và tiếp tục học cao hơn nữa.
Nhà trường hiện có 227 cán bộ, giáo viên, nhân viên và 2.500 học sinh thuộc hệ phổ thông và hệ dự bị đại học. Trong những năm học qua, trường đã tích cực đổi mới phương pháp, hình thức dạy học thông qua việc áp dụng đa dạng các hình thức tổ chức dạy học phân hoá theo năng lực của học sinh dựa vào chuẩn kiến thức, chuẩn kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông… Nhờ đó, chất lượng giáo dục của nhà trường luôn ở trong nhóm hàng đầu của tỉnh Thái Nguyên.
Là trường duy nhất của cả nước không thuộc khối trường chuyên có đội tuyển học sinh giỏi quốc gia, hằng năm, trường có 15-20 học sinh đạt giải học sinh giỏi Quốc gia và nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia – đây là thành tích vượt trội của nhà trường, không chỉ so với hệ thống các trường dân tộc nội trú, mà còn sánh với một số trường chuyên của các tỉnh.
Riêng năm học 2020-2021, Trường Phổ thông Vùng Cao Việt Bắc có 672 em đạt học sinh giỏi các cấp, trong đó có 2 em xuất sắc dành huy chương Vàng cuộc thi Quốc tế “Phát minh và sáng chế công nghệ mới 2021″, 100% học sinh của nhà trường đỗ tốt nghiệp, một em trong số đó trở thành thủ khoa khối xét tuyển đại học năm nay.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn phát biểu trong cuộc làm việc với cán bộ, giáo viên Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc (ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao những kết quả mà Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc đã đạt được trong suốt những năm qua. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, điều kiện giảng dạy, học tập, sinh hoạt, song đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường và các em học sinh đã không ngừng nỗ lực vượt khó để dạy tốt, học tốt, đạt được nhiều thành tích đáng tự hào.
Về nhiệm vụ trong thời gian tới, hai Bộ trưởng mong muốn nhà trường tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, triển khai tốt các hoạt động dạy và học theo định hướng đổi mới. Trong đó, tập trung củng cố đội ngũ giáo viên để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác giáo dục; thực hiện đầu tư về cơ sở vật chất theo hướng ưu tiên cho những công trình cần thiết như thư viện, phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm…; tiếp tục quan tâm giáo dục kỹ năng sống và bảo tồn bản sắc văn hoá của đồng bào các dân tộc thiểu số cho học sinh; chuẩn bị các điều kiện để triển khai tốt đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018 từ sang năm đối với lớp 10…
Trước những yêu cầu đổi mới của giáo dục, đào tạo, trong đó có giáo dục dân tộc, hai Bộ trưởng thống nhất cần thiết phải có những nghiên cứu để tham mưu điều chỉnh, bổ sung các chính sách liên quan, tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới giáo dục dân tộc, tạo thêm nhiều cơ hội cho học sinh dân tộc thiểu số được học tập và phát triển, qua đó tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và cho cả nước.
Tại Trường Phổ thông Vùng cao Việt Bắc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã đi kiểm tra có sở vật chất của nhà trường bao gồm phòng học, thư viện, bếp ăn, nơi ở của học sinh…
Video đang HOT
Trung tâm của sự nghiệp đổi mới giáo dục là thầy, trò hay... toa tàu? (1)
Bài viết này xin phác họa đôi điều về "ngôi nhà giáo dục" mà Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mới dọn vào được hơn hai tháng.
Thực hiện chủ trương đổi mới toàn diện Giáo dục và Đào tạo là cả Hệ thống chính trị nhưng vai trò chính là Chính phủ, cụ thể là Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Những định hướng cơ bản của Giáo dục và Đào tạo Việt Nam có thể tìm thấy trong nhiều văn bản của Đảng, chẳng hạn Nghị quyết 29-NQ/TW, trong Hiến pháp và ba đạo luật dành riêng cho Giáo dục và Đào tạo là Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp.
Vấn đề còn lại là quyết sách mà Chính phủ giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện.
Và điều này phụ thuộc vào tâm đức, trình độ chuyên môn, năng lực quản lý của các vị Bộ trưởng, Thứ trưởng cùng với đội ngũ giúp việc cho lãnh đạo Bộ, cụ thể là cấp cục, vụ và tương đương trong cơ quan Bộ.
Là cơ quan hành pháp, Chính phủ không được làm những điều luật pháp không cho phép đồng thời còn phải tuân theo chủ trương, đường lối của Đảng.
Dựa theo cách nói "Phải nhốt quyền lực trong lồng cơ chế", mọi sáng tạo của Chính phủ tại bất kỳ thời điểm nào chỉ giới hạn trong phạm vi "chiếc lồng Luật pháp và Nghị quyết".
(Ảnh minh họa: Giaoducthoidai.vn)
Mới đây, chuyên mục "Kết nối" báo Giaoducthoidai.vn đăng một bài báo dài ba kỳ với cái tít mang tính ẩn dụ: "Giáo dục Việt Nam - Nắng soi qua nóc". [1], [2], [3]
Có một chi tiết khá thú vị, đó là lúc đầu bài viết được đăng với tiêu đề "Giáo dục Việt Nam - Nắng soi qua tóc". Sau đó, theo đề nghị của tác giả, từ "nóc" được sửa thành "tóc" theo đúng nguyên bản.
"Nắng soi qua tóc" là chuyện bình thường xứ nhiệt đới, để đầu trần dưới trời nắng thế nào cũng bị nắng soi qua tóc chạm đến đỉnh đầu, về nhà nhẹ thì sổ mũi, nặng thì cảm nắng nhưng điều này không ăn nhập với giáo dục.
"Nắng soi qua nóc" lại là chuyện khác, đặc biệt khi đó là "nóc" của giáo dục Việt Nam.
"Nóc" thường liên quan đến nhà, nhiều trường hợp "nhà" là lâu đài, biệt thự, cũng có khi là cung điện, dinh nguyên thủ hoặc tháp ngà mà dân thường chỉ được phép đứng ngoài hàng rào chiêm ngưỡng.
Một khi nắng soi qua nóc xuống tận nền nhà thì có phải những cư dân sống ở đó không quan tâm đến mái nhà, để mặc cho thời gian bào mòn, gió mưa làm thủng?
Tác giả loạt bài "Giáo dục Việt Nam - Nắng soi qua nóc" thứ nhất là muốn gửi đôi lời tâm sự đến Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đúng vào dịp ông được đề cử làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đây có thể là những lời "nghịch nhĩ" nhưng tuyệt không phải là "cầm đèn chạy trước Bộ trưởng".
Thứ hai là hình như tác giả cố ý tránh không muốn nhắc đến chuyện "Nhà dột từ nóc" nên mới nói "Nắng soi qua nóc", nếu nóc không có lỗ thủng thì làm gì có chuyện nắng soi qua. Vả lại khi nắng có thể soi thì chả nhẽ mưa không thể dột!
Thứ ba là có vẻ như tác giả vẫn rất ưu ái giáo dục nên mới để nắng soi qua nóc vào trong nhà, nắng chiếu xuống nền giúp nhà sáng sủa, làm nhà khô ráo, giúp gia chủ nhận biết chỗ ẩm mốc, chỗ mối mọt mà cứu chữa. Nếu nhà bị "dột từ nóc" mà lại để lâu ngày thì mọi thứ mục nát, chỉ còn cách vứt đi sắm đồ mới.
Cái tít bài tưởng bình thường hóa ra hàm chứa nhiều điều, thế nên mấy ông đồ già còn biết đùa với chữ nghĩa cũng là may mắn cho con cháu trong nhà.
Nóc nhà nào phía trên cũng là bầu trời, có thể có "nhà chọc trời" nhưng "nhà trên trời" họa chăng chỉ có trong các phim thần thoại. Thực ra thì bất kể nhà kiểu gì, chuyện nắng soi hay mưa dội vào nhà qua nóc có thể ít xảy ra nhưng lọt qua cửa sổ không phải là hiếm.
Nói "Giáo dục Việt Nam - Nắng soi qua nóc" mà không có dẫn chứng đủ sức thuyết phục thì đó là nói bừa, nói kiểu anh Chí làng Vũ Đại.
Ngôi nhà giáo dục giống một khu chung cư với đủ loại chủ hộ, vì thế cần phân biệt chủ thật của giáo dục với những hộ "ăn ké, ở nhờ".
Bài viết này xin phác họa đôi điều về "ngôi nhà giáo dục" mà Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn mới dọn vào được hơn hai tháng.
Thứ nhất, "nóc nhà" của Giáo dục Việt Nam là gì?
Thứ hai, vì sao "nóc nhà giáo dục" lại bị nắng soi qua"?
Thứ ba, muốn chống dột, muốn tránh nắng soi qua nóc, Giáo dục Việt Nam phải làm gì?
Về câu hỏi thứ nhất: "nóc nhà" của Giáo dục Việt Nam là gì?
Vị trí "nóc nhà giáo dục" đương nhiên thuộc về lãnh đạo cao nhất Bộ Giáo dục và Đào tạo và người viết trong không ít bài đăng đã cho rằng bất kỳ ai - theo sự phân công hay theo nguyện vọng - nhận trách nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đều là người dũng cảm.
Không ít ý kiến cho rằng đây là chiếc ghế Bộ trưởng khó ngồi nhất trong trong 22 chiếc ghế lãnh đạo cấp bộ và cơ quan ngang bộ thuộc Chính phủ.
Sự "khó ngồi" thể hiện ở bốn yếu tố: "quyền", "lực", "thế" và "hướng".
Giáo dục gần như không có quyền:
Đây là nói về quyền quản lý, điều động, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật,... cán bộ trong ngành. Đại bộ phận cán bộ, giáo viên khối giáo dục phổ thông do chính quyền cấp tỉnh quản lý, khối đào tạo nghề do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý. Phần lớn cơ sở giáo dục đại học do các bộ, ngành, tổ chức chính trị xã hội và địa phương quản lý, Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ quản lý một số trường sư phạm và đại học.
Theo số liệu tại công văn số 1279/BGDĐT-KHTC của Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Giáo dục và Đào tạo thì trong số 132 cơ sở giáo dục đại học (tính đến ngày ban hành công văn), Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ quản lý 37 cơ sở, chiếm tỷ lệ 28,03%.
Số lượng cơ sở giáo dục đại học thuộc quyền "chủ quản" của một vài đơn vị, tổ chức không được Luật Giáo dục giao chức năng quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo như sau:
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch - 12; Bộ Y tế - 11; Bộ Công thương - 8; Bộ Giao thông Vận Tải - 5; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội - 4; Bộ Quốc phòng - 8; Bộ Công an - 8;...
Có 04 cơ sở giáo dục đại học trực thuộc bốn đơn vị kinh tế: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
Một số tổ chức chính trị xã hội cũng có đại học của riêng mình như: Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam 02 trường, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam 01 học viện, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh 01 học viện,...
Vì không quản lý nhân sự và tài chính giáo dục phổ thông nên Bộ Giáo dục và Đào tạo không thể xử lý cán bộ địa phương trong vụ gian lận điểm thi trung học phổ thông năm 2018 tại ba tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình bởi những người này thuộc quyền quản lý của Đảng bộ và chính quyền cơ sở.
Bộ Giáo dục và Đào tạo không thể xử lý một số lãnh đạo, cựu lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ninh khi những người này phạm luật hình sự về đấu thầu từ nguồn vốn ngân sách,...
Bộ Giáo dục và Đào tạo không thể xử lý những cán bộ, giáo viên vi phạm trong kỳ thi tuyển viên chức giáo dục tại tỉnh Quảng Ngãi năm 2017.
Sau khi có sự tố cáo gian lận, trù úm từ người trong cuộc, tỉnh Quảng Ngãi là lập đoàn kiểm tra 10/14 hội đồng thi và phát hiện hàng loạt hội đồng thi có sai phạm từ khâu tổ chức thi đến việc chấm thi, đặc biệt là có chuyện Giám đốc sở Nội vụ nhờ chạy điểm cho hai người thân của mình.
Thông tin trên báo cho biết ngày 14/06/2021, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Cần Thơ Trần Hồng Thắm gửi đơn cho Bí thư Thành uỷ, Ban Tổ chức Thành uỷ và Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Cần Thơ xin nghỉ việc. [4]
Tường thuật của Vietnamnet.vn cho thấy đơn xin thôi việc của bà Thắm không gửi tới lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trong khi Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân thành phố Cần Thơ Dương Tấn Hiển cho biết "Có nhiều biểu hiện mất đoàn kết nội bộ tại Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Cần Thơ" thì Bộ Giáo dục và Đào tạo biết được những gì và đã có những chỉ đạo gì? [5]
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo không quản được nhân sự gần 80% cơ sở giáo dục đại học, không được xử lý Giám đốc sở mắc sai phạm, không nắm được nhân sự và nguồn lực giáo dục tại địa phương có phải là lỗ hổng lớn nhất trên "mái nhà giáo dục" khiến cho mọi thứ, cả nắng, mưa, bụi và rác đều có thể lọt vào trong nhà?
( Còn nữa )
Đề xuất gửi Tân Bộ trưởng Giáo dục: GS.TS Đặng Kim Vui nêu 3 vấn đề cải thiện đại học GS.TS Đặng Kim Vui, nguyên Giám đốc ĐH Thái Nguyên đã đưa ra 3 vấn đề để cải thiện chất lượng giáo dục ĐH gửi đến tân Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn. Giữ chân người tài Theo GS. Đặng Kim Vui, hiện nay đang có xu hướng chảy máu chất xám trong các cơ sở giáo dục ĐH. Người giỏi không...