Sân bay – chuyển nhượng thế nào?
Sau tuyên bố chuyển nhượng đường cao tốc, Bộ GTVT đang xúc tiến chuyển nhượng quyền khai thác các nhà ga hàng không để lấy vốn xây dựng các sân bay mới, trước mắt là sân bay Long Thành. Vấn đề nhiều người quan tâm là việc bán loại hàng hóa lớn, chưa từng có t.iền lệ này được thực hiện ra sao?
Cảng hàng không sân bay Nội Bài – nơi dự kiến chuyển nhượng một phần cho doanh nghiệp khai thác . Ảnh: Ngọc Châu.
Nhà nước quản an ninh, an toàn
Một trong những lo ngại lớn nhất khi nhà ga, cảng hàng không được giao vào tay tư nhân là vấn đề an toàn, an ninh hàng không sẽ được xử lý ra sao? Trả lời vấn đề này, ông Võ Huy Cường, Phó Cục trưởng Hàng không khẳng định: “Với hàng không, an toàn, an ninh là vấn đề hàng đầu, nhà nước trực tiếp quản lý. Dù tư nhân khai thác nhà ga, các cơ quan quản lý nhà nước (cảng vụ hàng không, Tổng Cty Quản lý bay) vẫn nắm quyền điều hành về an ninh, an toàn bay. Các doanh nghiệp nhận chuyển nhượng nhà ga thực ra chỉ là nhà khai thác cảng như Tổng Cty Cảng hàng không Việt Nam hiện nay”.
“Việc xác định giá trị công trình vô cùng quan trọng, ngoài phần nhìn thấy được, còn phải xem tính giá thương hiệu hay không. Do đó, phải có một bộ phận chịu trách nhiệm xác định giá do ngành tài chính đảm nhiệm”. Cục trưởng quản lý đấu thầu Lê Văn Tăng.
TS Lương Hoài Nam, chuyên gia hàng không, Tổng GĐ hãng Hàng không Hải Âu cho rằng, việc đảm bảo an toàn, an ninh hàng không, an ninh quốc phòng không liên quan đến việc nhà nước, tư nhân hay nước ngoài là chủ sân bay. “Quan điểm cứ phải nhà nước đầu tư mới quản lý được là trái với thực tiễn thế giới. Không chỉ riêng trong lĩnh vực hàng không mà trong bất kỳ lĩnh vực kinh tế nào cũng vậy”, ông Nam nói. Theo ông Nam, việc tư nhân sở hữu sân bay diễn ra phổ biến trên thế giới.
Ông Vũ Anh Minh, Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ GTVT) cho biết, chủ trương xã hội hóa đầu tư sân bay không phải bây giờ mới thực hiện. Đầu tháng 1 vừa qua, sân bay Phan Thiết được Tập đoàn Rạng Đông đầu tư khoảng 1.600 tỷ đồng theo hình thức BOT (xây dựng, vận hành, chuyển giao). Tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp với liên danh Tổng Cty Cảng hàng không Hàn Quốc, Cty TNHH Joinus VN và Cty TNHH Posco E&C lập báo cáo nghiên cứu khả thi theo hình thức BOT sân bay Vân Đồn với diện tích gần 284,6 ha.
Ông Minh cho biết, hiện tại, Bộ GTVT chỉ mới chủ yếu lên phương án chuyển nhượng các nhà ga hàng không, chưa tính đến việc chuyển nhượng toàn bộ cảng hàng không (bao gồm cả nhà ga hàng không, phần đường băng cất hạ cánh…) vì các cảng hàng không ở nước ta phần lớn dùng chung cho cả mục đích quân sự và dân sự.
Video đang HOT
Sảnh E nhà ga T1 sân bay Nội Bài có thể sẽ được nhượng quyền khai thác cho VietJet. Ảnh: Sỹ Lực.
Công khai chọn nhà đầu tư
Tổng GĐ Tổng Cty Cảng Hàng không Việt Nam Lê Mạnh Hùng cho biết, Tổng Cty đang được Bộ GTVT giao nhiệm vụ nghiên cứu các cơ chế và triển khai thực hiện việc chuyển nhượng sân bay; trước hết là sân bay Phú Quốc. Theo ông Hùng, phương án chuyển nhượng sẽ bao gồm nhiều nội dung như xác định giá cả, cách thức đấu thầu, các điều kiện khi thực hiện; trong đó có điều kiện đảm bảo an toàn, an ninh hàng không sau khi chuyển nhượng.
Về chủ trương chỉ định chuyển nhượng sảnh E nhà ga T1 sân bay Nội Bài (Hà Nội) cho Hãng hàng không Vietjet, ông Hùng cho biết, hiện chỉ mới dừng ở chủ trương. “Việc lựa chọn doanh nghiệp nhận chuyển nhượng sẽ được bàn từng bước hết sức cụ thể trên nguyên tắc đảm bảo theo quy định pháp luật”.
Trao đổi với PVTiền Phong, ông Lê Văn Tăng, Cục trưởng Quản lý Đấu thầu (Bộ KH&ĐT) cho biết, việc chuyển nhượng quyền khai thác nhà ga hàng không có thể căn cứ theo quy định đấu thầu, đấu giá tài sản nhà nước hoặc theo Nghị định về đầu tư theo hình thức đối tác công – tư (PPP) vừa được Chính phủ ban hành.
Theo ông Tăng, Nghị định về đầu tư PPP có quy định về hình thức đầu tư mới là “Kinh doanh- Quản lý” (O&M). Theo đó, O&M là hợp đồng được ký giữa cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư để kinh doanh một phần hoặc toàn bộ công trình trong một thời hạn nhất định. Như nhà nước đầu tư làm một con đường, sau đó có thể giao cho một đơn vị quản lý, vận hành và khai thác một thời gian và phải trả t.iền cho nhà nước.
Ngoài ra, Nghị định cũng quy định nhiều hình thức đối tác công – tư khác. “Nhưng dù hình thức nào thì việc lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu đều phải đấu thầu rộng rãi, kể cả dự án đó do nhà đầu tư tự đề xuất cũng đấu thầu. Nhà đầu tư đề xuất chỉ được cộng 5% ưu đãi so với nhà đầu tư khác”, ông Tăng nói. Theo đó, quy định mới loại bỏ trường hợp dự án do nhà đầu tư tự đề xuất sẽ đương nhiên trúng thầu (hoặc được chỉ định thầu) như trước đây.
Trường hợp nếu chỉ có một nhà đầu tư, liệu nhà đầu tư đó có chắc chắn trúng thầu hay không? Ông Tăng cho biết: Cơ quan nhà nước sẽ tiến hành thẩm định giá công trình, nhà đầu tư đáp ứng được giá (thậm chí giá cao hơn) mới trúng thầu. Không phải chỉ một đơn vị, thì muốn trả giá bao nhiêu cũng được.
Theo Sỹ Lực – Lê Hữu Việt
T.iền Phong
“Cân” chi phí xây mới sân bay Long Thành và mở rộng Tân Sơn Nhất
Hàng chục câu hỏi đặt ra với dự án sân bay Long Thành tiếp tục được trả lời, giải đáp trong phiên thảo luận tại UB Thường vụ Quốc hội hôm nay, 26/2. Cơ quan thẩm tra dự án đã "gật đầu" với nhiều nội dung giải trình bổ sung từ Bộ GTVT.
Ngoài vốn đầu tư, UB Kinh tế của Quốc hội cũng báo cáo một số vấn đề lớn còn nhiều ý kiến về dự án này. UB Kinh tế của Quốc hội cho biết đã xem xét sự cần thiết đầu tư sân bay Long Thành trong khi vẫn có ý kiến đề nghị chuyển hoạt động quân sự tại sân bay Tân Sơn Nhất sang sân bay quân sự Biên Hòa để dành toàn bộ quỹ đất tại Tân Sơn Nhất cho mục đích khai thác hàng không dân dụng.
Theo UB Kinh tế, phương án cải tạo, mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất sẽ phát sinh nhiều bất cập mới. Cụ thể, để nâng được công suất sân bay này lên 40 - 50 triệu hành khách/năm, thì phải xây dựng thêm một nhà ga hành khách công suất 15 - 25 triệu hành khách/năm (sử dụng đất quốc phòng hiện quản lý để mở rộng).
Đồng thời, phương án cải tạo cũng đặt ra yêu cầu xây dựng thêm một đường cất, hạ cánh dài 4.000 m, rộng 60 m cách đường cất, hạ cánh hiện hữu 1.035 m về phía Bắc, cùng các công trình phụ trợ và hệ thống đường lăn kết nối. Và để làm công trình này thì cần phải thu hồi đất dân cư ngoài khu vực sân bay và đất quốc phòng hiện tại của sân bay Tân Sơn Nhất.
Chi phí đầu tư theo phương án này quá tốn kém so với phương án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành. Chủ nhiệm UB Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho biết, theo báo cáo của Chính phủ, tổng chi phí ước tính khoảng 9,1 tỷ USD, bao gồm cả chi phí giải tỏa, di dời khoảng 140.000 hộ dân với khoảng 500.000 nhân khẩu.
Các phương án cải tạo, nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất hiện tại được xem là bất khả thi, ngốn kinh phí cực lớn.
Bên cạnh vấn đề tốn kém, UB Kinh tế cũng nêu không ít các bất cập khác của phương án mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất.
Sân bay này hiện nằm trọn trong nội thị TPHCM, khu vực dân cư và thương mại có mật độ dân số rất cao nên không đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn bay, tiếng ồn, khí thải... Theo tiêu chuẩn về phát triển bền vững của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) thì sân bay trong thành phố sẽ không được phép hoạt động vào ban đêm (từ 0h đến 5h), do đó cũng không thể khai thác hết công suất thiết kế.
Liên quan đến vấn đề này, cơ quan chủ trì làm dự án cũng xin ý kiến Bộ Quốc phòng. Báo cáo của Bộ này khẳng định, Tân Sơn Nhất là vị trí quan trọng về quốc phòng, có các đơn vị quân đội đóng quân, đi kèm với hạ tầng, phương tiện hậu cần kỹ thuật, là căn cứ quân sự dự bị chiến lược, nên không thể dành toàn bộ đất cho mục đích khai thác dân sự của sân bay Tân Sơn Nhất.
Ngoài ra, nhiều câu hỏi đặt ra với dự án đã được Bộ GTVT giải trình để đặt lên bàn nghị sự của UB Thường vụ Quốc hội trong phiên họp thứ 35 đang diễn ra.
Bảo lưu quan điểm không thể nâng cấp cùng lúc sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay quân sự Biên Hòa để thay thế cho phương án xây dựng mới sân nay Long Thành, Bộ GTVT mô tả cụ thể tình hình tắc nghẽn không lưu khi cùng lúc khai thác 2 sân bay hiện có.
Vùng trời phục vụ cho máy bay tiếp cận cất, hạ cánh của sân bay Tân Sơn Nhất có giới hạn nằm trong bán kính 75km từ mặt đất tới độ cao 4.500m, phía Tây bị khuyết một phần bởi biên giới Campuchia, phía Bắc bị khuyết do vùng trời trách nhiệm của sân bay quân sự Biên Hòa chồng lấn lên. Sân bay Tân Sơn Nhất nằm cách sân bay Biên Hòa 25km về phía Tây Nam trong khi hướng cất hạ cánh của cả 2 sân bay này là hướng Đông Bắc - Tây Nam, tạo thành xung đột nghiêm trọng, thậm chí có xu thế triệt tiêu nhau, tạo ra "nút thắt cổ chai" ở đây. Đây là một lý do quan trọng khiến không thể tiếp tục nâng công suất khai thác của cả 2 sân bay này.
Trong khi đó, theo cơ quan trình dự án, vị trí quy hoạch của sân bay mới Long Thành sẽ giải quyết được hầu hết các hạn chế hiện tại mà Tân Sơn Nhất đang vấp phải, về mặt tổ chức vùng trời. Vị trí sân bay mới dịch chuyển về phía Đông nên phương thức tiếp cận cất, hạ cánh đầu Đông - Bắc của Long Thành ít bị ảnh hưởng bởi phương thức cất, hạ cánh của sân bay Biên Hòa.
Vị trí Long Thành cũng cho phép có thể thiết kế linh hoạt và áp dụng các công nghệ, phương thức bay mới nhất hiện nay (như phương thức dạng chữ U, phương thức hợp điểm), từ đó nâng cao đáng kể công suất tối đa của vùng trời phục vụ cho việc cất, hạ cánh của máy bay tại Long Thành.
Khoảng cách từ Long Thành tới biên giới Campuchia cũng được tăng thêm đáng kể (100km thay vì 60km như đối với Tân Sơn Nhất), sẽ tạo điều kiện cho việc thiết kế và áp dụng các tuyến bay đi/đến theo mô hình lập thể không giao cắt.
Bài toán tắc nghẽn bầu trời cũng được giải quyết khi phần lớn các chuyến bay quốc tế sẽ được chuyển từ Tân Sơn Nhất về Long Thành khai thác khi sân bay này đi vào hoạt động. Như vậy, sau khi có Long Thành, Tân Sơn Nhất sẽ chỉ khai thác 10% các chuyến bay quốc tế, 80% dành cho bay quốc nội. Ngược lại, Long Thành sẽ đảm nhiệm 90% các chuyến bay quốc tế và 20% bay quốc nội của Tân Sơn Nhất chuyển sang.
Việc này được khẳng định sẽ khắc phục được tình trạng quá tải tại sân bay Tân Sơn Nhất và đáp ứng nhu cầu tăng cao về giao thông hàng không của khu vực. 20% các chuyến bay quốc nội được phục vụ tại Long Thành sẽ chủ yếu là các chuyến bay chuyển tiếp để tạo thuận lợi cho khách hàng.
Về sân golf trong khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, báo cáo của Bộ Quốc phòng cho biết, diện tích làm sân golf trong sân bay Tân Sơn Nhất là đất dự trữ quốc phòng, khu đất lưu không nằm trong vùng bảo đảm tĩnh không của sườn sân bay. Hiện nay, diện tích đất này được tận dụng để xây dựng sân golf theo kinh nghiệm của một số sân bay trên thế giới. Tổng vốn đầu tư Dự án khoảng 6.000 tỷ đồng bằng nguồn vốn của các công ty trong nước với quy mô diện tích đất sử dụng là 157,29 ha. Doanh nghiệp cam kết khi Nhà nước có nhu cầu sử dụng đất thì trả lại mà không yêu cầu bồi thường. Cũng theo đ.ánh giá của Bộ Quốc phòng, dự án sân golf này cũng đóng góp cho ngân sách TPHCM khoảng 114 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho khoảng 1.200 lao động. Còn Bộ GTVT cho biết, kể cả trường hợp dịch chuyển đường cất hạ cánh của sân bay Tân Sơn Nhất hiện nay về phía sân golf để làm thêm một đường cất, hạ cánh nữa tại đây thì cũng không đạt tiêu chuẩn khai thác đồng thời song song độc lập. Cùng với hạn chế về vùng trời thì năng lực khai thác của 2 đường cất hạ cách sau khi được dịch chuyển cũng chỉ bằng một đường, năng lực khai thác tối đa của Tân Sơn Nhất cũng chỉ đạt 25-26 triệu khách/năm.
P.Thảo
Theo Dantri
“Bán” sảnh E sân bay Nội Bài cho Vietjet trong 20 năm Toàn bộ sảnh E của nhà ga hành khách T1 - Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài - với công suất khai thác 5 triệu lượt hành khách/năm sẽ được nhượng quyền khai thác thương mại cho Hãng hàng không tư nhân Vietjet Air trong vòng 20 năm. Quầy check-in tại sảnh E - Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài Quyết...
