Răng khôn mọc lệch, ngầm: Nhổ hay không nhổ?
Ai mà chẳng có răng khôn. Điều đáng nói là hầu hết răng “khôn” lại hay mọc “dại”. Và ta luôn luôn phải băn khoăn: Răng khôn, nên nhổ hay không? Bạn hãy đọc bài viết sau đây để rút ra câu trả lời cho mình nhé!
Hầu hết chúng ta đều nghe qua những câu chuyện “đáng sợ” về việc mọc răng khôn. Đây là răng mọc muộn nhất trên cung hàm nên khả năng để răng khôn mọc được đúng vị trí là rất khó. Một số người nói nó không tệ nhưng nhiều người khác lại nói rằng mọc răng khôn và nhổ răng khôn là trải nghiệm tồi tệ nhất trong cuộc đời họ. Vậy bạn có thực sự cần nhổ răng khôn không, đó là một câu hỏi lớn?
Bản thân tôi đến nay vẫn còn nguyên cả 4 chiếc răng khôn. Răng khôn của tôi mọc tương đối thẳng không mọc lệch hay mọc ngầm như của nhiều người. Mặc dù vậy, đã rất nhiều lần, tôi ước gì có thể loại bỏ chúng bởi mấy chiếc răng này thực sự rất khó để làm sạch. Để giữ gìn, bảo tồn những chiếc răng này, tôi đã phải mất nhiều thời gian hơn bình thường cho việc chải răng và dùng chỉ tơ nha khoa.
Tôi cũng thỉnh thoảng phải đi chụp phim kiểm tra để phát hiện các biến chứng sớm có thể xảy ra. Và nhờ vậy tôi đã có thể sống chung với chúng tới giờ phút này, sau hơn 20 năm. Vì vậy, với câu hỏi “Bạn có thực sự cần nhổ răng khôn không?” – Câu trả lời của tôi là: Có thể không cần, nhưng bạn sẽ phải luôn luôn cảnh giác với các biến chứng, và nếu bạn không phải là người có chuyên môn về nha khoa, thực sự sẽ rất khó khăn.
Ngoài ra, nếu bây giờ bạn đã trên 40 tuổi, chúng tôi thường khuyên rằng, không nên loại bỏ răng khôn nữa trừ khi có một số bệnh lý hoặc nhiễm trùng. Lý do là, khi bạn bước qua tuổi 40, việc nhổ răng thực sự trở nên khó khăn hơn, vì xương của bạn đã giảm độ đàn hồi, các chân răng dính khớp vào xương hàm, hơn nữa thể lực và sự hồi phục cũng là một trở ngại.
Nếu bạn trẻ tuổi hơn (đặc biệt từ 16-30 tuổi) và răng khôn bị biến chứng, không còn lý do gì để trì hoãn nữa, chúng tôi khuyên bạn nên loại bỏ chúng. Ở giai đoạn này, răng khôn của bạn sẽ dễ dàng loại bỏ hơn và khả năng phục hồi của bạn sẽ nhanh hơn rất nhiều.
Nếu răng khôn mọc không có hoặc chỉ có những biến chứng nhẹ thoáng qua, hãy đi khám nha sĩ để nhận được lời khuyên và bạn có quyền lựa chọn giữa nhổ hay không nhổ (bản thân tôi, dù vẫn còn tồn tại răng khôn và không để xảy ra biến chứng, nhưng tôi vẫn luôn phải đề phòng vì giờ đây đã bước qua tuổi có thể nhổ răng một cách dễ dàng).
Dưới đây là một vài ví dụ về răng khôn cùng hình ảnh X-quang toàn cảnh (panorama). Với mỗi trường hợp, tôi sẽ thảo luận cụ thể nên giữ lại hay loại bỏ răng khôn để bạn đọc nắm bắt thông tin dễ dàng hơn.
Hình ảnh 1 (đa số các trường hợp).
Bạn có thể thấy răng khôn mọc ở dưới nằm nghiêng và kẹt (hình 1), xung quanh có một quầng sáng nhỏ là biểu hiện của một biến chứng nguy hiểm tiềm tàng. Dựa vào chân răng khôn, nha sĩ cũng có thể đoán được bệnh nhân này còn rất trẻ (khoảng 16-18 tuổi), và thời điểm nhổ răng khôn lý tưởng nhất là khi chân răng của bạn đã hình thành khoảng một nửa đến 2/3. Căn cứ vào hình ảnh Xquang, những chiếc răng khôn cần phải được loại bỏ ngay và lúc này là thời điểm hoàn hảo để làm điều đó.
Video đang HOT
Hình ảnh thứ 2 (hiếm gặp).
Phim X quang tiếp theo này (hình 2) cho thấy một ví dụ tuyệt vời về vị trí mọc chính xác của răng khôn. Những chiếc răng khôn này mọc khá thẳng hàng (tương đối giống trường hợp của tôi).
Nhưng thật không may, mặc dù mọc thẳng và đúng vị trí nhưng bệnh nhân này vẫn không thể vệ sinh được răng khôn nằm trong cùng tận góc hàm và trên phim đã phát hiện có một số lỗ sâu răng khá lớn trong những chiếc răng khôn này.
Tại thời điểm chụp phim này, nha sĩ và bệnh nhân sẽ phải thảo luận về việc hàn chúng hay loại bỏ chúng. Và trong trường hợp này, bệnh nhân được thống nhất là hàn bảo tồn và tiếp tục theo dõi chúng.
Kết luận
Qua 2 trường hợp kể trên, chúng ta đều nhận thấy ngay cả khi răng khôn mọc thẳng và đúng vị trí trên cung hàm thì việc giữ và bảo tồn được một chiếc răng khôn khỏe mạnh là rất khó, việc bảo tồn cũng chỉ là phương án tạm thời và cần tiếp tục theo dõi các biến chứng, việc loại bỏ nó trong tương lai cũng sẽ phải được tính đến.
Răng khôn và những rắc rối
Ngày 7.7, bệnh nhân nam N.Đ.A (24 tuổi, ở Q.Hoàng Mai, TP.Hà Nội) vào viện Răng Hàm Mặt Trung ương (T.Ư) với tình trạng mệt mỏi, da xanh, niêm mạc nhợt, góc hàm sưng nề, máu chảy thành dòng từ huyệt răng khôn (RK) đã nhổ.
Ngày 2.7, bệnh nhân nhổ răng ở một phòng khám tư, 5 ngày sau thấy ổ răng chảy nhiều máu nhiều hơn nên trở lại phòng khám, được xử trí cầm máu nhưng không đỡ...
Răng khôn mọc lệch thương gây ra nhiêu phiên toai. Anh: Tư điên bênh hoc
Kíp trực cầm máu tạm thời ổ răng, xét nghiệm máu và chụp film CT.Scanner để xác định nguyên nhân, phát hiện bệnh nhân rối loạn đông máu nhẹ và ở ổ RK đã nhổ có vài mảnh xương (chân răng) rất nhỏ. Gia đình cho biết, năm 4 tuổi, bệnh nhân đã phải cấp cứu vì rối loạn đông máu. BS phải gây mê nội khí quản để gắp các mảnh chân răng và cầm máu bằng dao điện lưỡng cực (thực chất là kẹp hai cực chống dính - do mô bị đốt gây dính) Bipolar, sau phẫu thuật, bệnh nhân hết ra máu.
Không phải răng khôn nào cũng nhổ
RK (số 8) thường "mọc" từ 17 - 25 tuổi, đôi khi 16 tuổi và sau 30 tuổi. Có người mọc đủ 4 RK, có người chỉ mọc 2 và nhiều người không mọc RK nào. Nếu RK mọc thẳng, đủ chỗ đứng trên hàm, kích thước tương đương răng số 7 và mọc đối xứng (cả hai hàm trên, dưới cùng bên) thì không nhổ làm gì cho phiền phức.
Tuy nhiên, rất nhiều người có RK mọc lệch (do hàm không đủ chỗ) đâm xiên vào răng số 7, tạo ra khe hở với răng số 7, giắt thức ăn, gây nhiễm trùng viêm lợi, sinh mủ vùng răng 7 - 8, có thể lan sang mang tai, má, cổ hoặc viêm xương hàm, xa hơn là viêm màng trong tim, nhiễm trùng máu... RK đâm xiên vào răng số 7 - răng hàm lớn thứ hai rất quan trọng cho nhai - với áp lực tăng dần khi mọc làm tiêu thân và chân răng số 7. Bất thường này gây đau nhưng nhiều khi không đau và tổn thương âm thầm kéo dài nhiều năm đến khi lan rộng mới phát hiện được thì răng số 7 đã hỏng.
Do vùng mặt dày đặc dây, nhánh các thần kinh (TK) T.Ư phối hợp chi phối nên RK mọc lệch dễ chèn ép TK, gây mất, giảm cảm giác ở môi, da, niêm mạc, răng ở nửa cung hàm bên mọc RK. Lâu dài, mô túi răng sót lại do quá trình mọc không hoàn chỉnh của RK là nguyên nhân hình thành u nang thân răng, nguy hiểm hơn là ung thư xương hàm...
RK mọc thẳng nhưng nhỏ, dị dạng cũng làm giắt thức ăn, thường gây viêm quanh cuống răng (nha chu viêm) hoặc sâu răng. Không mọc RK đối xứng, răng mọc sẽ chồi dài về phía hàm đối diện, ngoài giắt thức ăn còn gây viêm, loét lợi (nướu) hàm đối diện. RK không chồi lên được (mọc ngầm) do xương hàm và lợi cản trở.
RK mọc được nhưng hay viêm quanh cuống, sâu răng. Những bất thường trên là chỉ định nhổ RK. Ngoài ra, RK còn phải nhổ khi cần chỉnh hình hàm, làm răng giả... Không nhất thiết phải nhổ RK khi chân răng gần với các nhánh của TK T.Ư số V; xoang (khoảng rỗng trong xương) hàm trên; người tiểu đường hoặc rối loạn đông máu.
Nhổ RK tốt nhất khi 18 - 25 tuổi, lúc chân răng hình thành khoảng 2/3. Trên 35 tuổi, nhổ sẽ khó khăn hơn do xương cứng và đặc hơn. Theo thống kê, nếu cùng mọc lệch, RK hàm dưới nguy hiểm hơn RK hàm trên.
Vì nhiều tai biến
Tuy là tiểu phẫu nhưng nhổ RK có khá nhiều biến chứng nguy hiểm: Dị ứng, ngộ độc thuốc tê; ra máu huyệt răng kéo dài do bệnh nhân sẵn có rối loạn đông máu; nhiễm trùng vùng răng nhổ không hoặc sinh mủ và các nhiễm trùng xa; tổn thương các nhánh của TK T.Ư số V:
Nhánh lưỡi, ổ răng dưới, miệng và hàm - móng (xương hình móng ngựa ở ngay trên hầu) mà nhiều nhất là nhánh xương ổ dưới và nhánh lưỡi, gây tê, nóng rát hoặc mất cảm giác môi - lưỡi tạm thời hoặc vĩnh viễn; thủng hoặc viêm xoang hàm (xương hàm trên có hai xoang phải và trái, nếu xoang rộng thì chóp chân các răng 4, 5, 6, 7, 8 hàm trên hai bên chạm thành phía đáy xoang, có khi chóp chân răng xuyên thành vào hẳn trong xoang) do chân răng gãy rơi vào xoang hoặc gãy xương hàm trên ra máu vào xoang; sót chân răng;
Không há được miệng (vài ngày); viêm xương hàm; tổn thương răng số VII hoặc vỡ xương hàm; ngoài ra còn sưng đau, bầm tím da mặt vùng răng nhổ; khô nẻ môi; khó nuốt; trật khớp nhai, cắn. Có thể gây hậu quả loạn dưỡng TK giao cảm (gây) phản ứng (Reflex Sympathetic Dystrophy - RSD), biểu hiện là những cơn đau bỏng rát ở mặt, mắt và cổ, không lan theo đường đi của dây, nhánh TK.
Tháng 5, Vương Kiệt (28 tuổi, ở TP.Triệu Khánh, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc - TQ) đến phòng răng nhổ RK vì đau. Sáng hôm sau thức dậy thấy chóng mặt, nhìn mờ dần, anh đến ngay BV địa phương. BS không phát hiện thấy bất thường, nên cho về. Sau đó 12 ngày, Vương Kiệt lại thêm đau đầu dữ dội.
Vợ anh mô tả: "Phía sau đầu xuống đến cổ đều đau, miệng không ngừng co giật và anh ấy biểu hiện mất dần nhận biết". Khi Vương Kiệt được đưa đến BV thì đã tăng nặng, hôn mê, khó thở, co giật chân tay, đồng tử giãn. BS khoa Ngoại thần kinh chẩn đoán: Áp - xe (abces) màng cứng não, thoát vị mô não và chỉ định phẫu thuật khẩn cấp. Khi bộc lộ não thấy màng cứng não (dính chặt vào mặt trong hộp sọ) giãn căng, qua vết rạch màng cứng thấy nhiều mủ trắng chảy ra.
Phải cắt bỏ mảng màng cứng khá rộng do đã áp xe hóa, làm sạch mủ ở mô não dưới vùng áp xe... Khoang miệng là nơi cư ngụ của nhiều loại vi khuẩn (VK) và khoang miệng cùng vùng mặt có kết nối, lưu thông máu rất phong phú với nội sọ. Nhổ răng, nếu không tiệt trùng chuẩn trước và sau nhổ, tổn thương mô mềm ở ổ răng sẽ là "cửa mở" để VK xâm nhập máu gây áp xe não hoặc viêm màng não mủ.
Benjamin Edward LaMontagne, khi đang học ở trường trung học Cheverus, TP.Portland, bang Maine, Mỹ là một trong hai học sinh trung học Mỹ được nhận học bổng cao cấp về âm nhạc và được coi như một thiên tài âm nhạc khi chơi tốt saxophone, trumpet, bass... qua đời chỉ sau hai ngày nhổ RK, mới 18 tuổi. Một ngày sau khi nhổ răng, cậu có biểu hiện khó chịu và họng tấy đỏ. Sáng hôm sau, mọi chuyện trở nên tồi tệ khi Benjamin không thở được và đã ra đi khi chờ xe cấp cứu. Ở Mỹ, hàng năm có đến 10 triệu RK được nhổ, tiêu tốn trên 3 tỉ USD. Nhiều người Mỹ lo ngại việc nhổ RK để ngăn chặn biến chứng đang bị lạm dụng quá mức.
Ngày 25.5, sau khi nhổ RK, L.Q.P (26 tuổi, ở tỉnh Hồ Nam, TQ) sốt cao, rất mệt mỏi, khoang miệng vẫn rỉ máu và mỗi sáng dậy đều có cục máu đông nhỏ trong miệng. 5 ngày sau, tình trạng càng xấu đi, anh không thể ăn cơm và nôn ra máu đến mức choáng váng. Anh trao đổi tin nhắn với BS họ Tả - người nhổ răng cho anh - ở BV Changsha Stomatological Hospital.
Vị BS này nói rằng không đáng ngại và khuyên anh đo huyết áp, nếu huyết áp cao anh sẽ có biểu hiện như thế. Ông BS này còn cam đoan vài ngày sau anh sẽ khỏi. Cho đến ngày 4.6, P suy sụp nên được đưa vào BV Changsha Central Hospital.
BS họ Ngô cho biết: Bệnh nhân sưng đau chi dưới, sốt 40,50C, nhịp tim 123 lần/phút, hô hấp 22 lần/phút, bạch cầu tăng gấp 50 lần, hôn mê... BS chẩn đoán nhiễm trùng máu sau nhổ RK, "mạch máu toàn thân của bệnh nhân đầy VK" - như lời BS họ Ngô. Không chống chọi được, anh P qua đời ngày 9.6. Trên nền rối loạn đông máu, anh P lại thêm nhiễm khuẩn huyết.
Ông Ngô (ở Bắc Kinh, TQ) sau nhổ RK bị viêm màng trong tim và van tim cấp - một bệnh tỉ lệ tử vong cao - do VK Streptococcus viridans - loại VK luôn có ở khoang miệng.
Anh M.K.H (38 tuổi, ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), nhổ RK ở một phòng răng trong TP.Vũng Tàu. Khi nhổ, anh cảm thấy đau đớn như bị bóp cổ, sau đó cổ và mặt phồng to. Ở BV Chợ Rẫy, TPHCM, các BS phát hiện ngoài tràn khí dưới da vùng cổ, mặt, anh còn bị tràn khí dưới da vùng ngực và cả trong trung thất (ở giữa khoang ngực, có mô liên kết lỏng lẻo bao quanh, chứa tim; một đoạn thực quản, khí quản, dây TK T.Ư số X, ống ngực (mạch bạch huyết), tuyến ức và các hạch bạch huyết).
Nguyên nhân của tai biến này là do tổn thương lợi ổ răng, làm khí của máy sấy khô miệng qua "cửa mở" tổn thương len lỏi vào mô liên kết ở mặt cổ, ngực, trung thất và đến dưới da (sờ thấy cảm giác lép bép), nếu nhẹ sẽ gây đau và khó thở, nặng có thể gây sốc.
Đừng xem thường RK nhưng chỉ nhổ khi có bất thường. Những người đang viêm răng, lợi; mới khỏi ốm, đang mang thai và có kinh tuyệt đối không được nhổ RK. Sau nhổ 48h nếu còn rỉ máu phải đến BS ngay.
Ảnh hưởng của nhổ răng lên hệ thần kinh Nhổ răng có ảnh hưởng đến thần kinh hay không là những lo lắng của rất nhiều người. Tâm lý này theo con người từ ngày bé cho đến khi lớn, do vậy rất nhiều người cảm thấy ái ngại khi phải đi nhổ răng. Vậy ảnh hưởng của nhổ răng lên hệ thần kinh là có hay không? Thực tế, lo lắng...