Phát hiện tia vũ trụ cực mạnh tới Trái Đất từ ngoài Dải Ngân hà
Các nhà khoa học vũ trụ, đang nghiên cứu về nguồn gốc bí ẩn của các tia vũ trụ mạnh mẽ, đã phát hiện ra hạt năng lượng cao cực hiếm mà họ tin rằng đã tới Trái Đất từ bên ngoài Dải Ngân hà.
Năng lượng của hạt hạ nguyên tử này không thể thấy bằng mắt thường, tương đương với việc thả một viên gạch vào ngón chân của bạn từ độ cao thắt lưng, các tác giả của nghiên cứu mới cho hay ngày 23/11 trên tạp chí Science. Loại hạt này mạnh ngang với hạt Oh-My-God (hay hạt của Chúa) trong tia vũ trụ mạnh nhất từng quan sát được vào năm 1991.
Các tia vũ trụ là những hạt tích điện di chuyển qua không gian và rơi xuống Trái Đất liên tục. Các tia vũ trụ năng lượng thấp có thể phát ra từ Mặt trời nhưng các tia năng lượng cực cao thì khác. Chúng được cho là đã tới Trái Đất từ các thiên hà khác.
Ảnh minh họa: Đại học Kyoto
Bất chấp nhiều năm nghiên cứu, nguồn gốc chính xác của các hạt năng lượng cao này vẫn chưa rõ ràng. Chúng được cho là liên quan đến những hiện tượng dữ dội nhất trong vũ trụ, chẳng hạn như các hiện tượng liên quan đến hố đen, vụ nổ tia gamma và hạt nhân của thiên hà nhưng tia vũ trụ mạnh nhất mới được phát hiện dường như đến từ khoảng không vũ trụ – nơi mà không có sự kiện dữ dội nào từng diễn ra.
Video đang HOT
Các hạt được phát hiện gần đây, có tên là Amaterasu, được đặt theo tên Thần Mặt trời trong thần thoại Nhật Bản, đã được phát hiện bởi một đài quan sát tia vũ trụ có tên là Kính thiên văn Array ở Sa mạc phía Tây của bang Utah, Mỹ.
Kính thiên văn Array bắt đầu hoạt động vào năm 2008, đã quan sát được hơn 30 tia vũ trụ năng lượng cực cao nhưng không tia nào trong số đó mạnh hơn hạt Amaterasu đi qua bầu khí quyển ở Utah ngày 27/5/2021.
Một tia vũ trụ năng lượng cực cao mang năng lượng gấp hàng chục triệu lần năng lượng của bất kỳ máy gia tốc hạt nào do con người tạo ra, Giáo sư Vật lý Glennys Farrar tại Đại học New York cho biết.
Nguồn gốc của các hạt năng lượng cực cao đã khiến các nhà khoa học phải đau đầu. Hạt Amaterasu dường như có nguồn gốc từ nơi được gọi là Local Void, một khoảng không giáp với Dải Ngân hà.
Trái Đất trúng tia vũ trụ 'nữ thần' cực mạnh, chưa rõ nguồn gốc
Các nhà nghiên cứu cho biết đó là tia vũ trụ năng lượng cực cao, mạnh nhất từ khi hạt Oh My God được phát hiện vào năm 1991.
Nó dường như đến từ vùng trống rỗng bí ẩn nhất vũ trụ.
Tia vũ trụ mà nghiên cứu mới đề cập chính là thứ đã bắn vào Trái Đất ngày 21-5-2021, được phát hiện bởi hệ thống Telescope Array, một mạng lưới quan sát thiên văn gồm nhiều trạm trải rộng trên diện tích 700 km2 ở bang Utah - Mỹ.
Hạt đặc biệt tạo nên tia vũ trụ này có năng lượng khổng lồ 244 EeV, khiến nó trở thành tia vũ trụ mạnh nhất từng được phát hiện kể từ tia mang hạt Oh My God (OMG) nổi tiếng năm 1991 (năng lượng 320 EeV).
Ảnh đồ họa mô tả về tia vũ trụ "nữ thần" - Ảnh: OMU
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Osaka Metropolitan (OMU - Nhật Bản) đã mô tả tia vũ trụ này trong một bài báo khoa học vừa công bố trên tạp chí Science.
Hạt bí ẩn tạo nên tia vũ trụ năm 2021 được họ đặt tên là "Amaterasu", theo tên vị nữ thần Mặt Trời đã giúp tạo ra Nhật Bản trong truyền thuyết.
"Khi lần đầu tiên phát hiện ra tia vũ trụ năng lượng cực cao (UEH) này, tôi đã nghĩ chắc chắn có sự nhầm lẫn vì nó cho thấy mức năng lượng chưa từng có trong 3 thập kỷ qua" - TS Toshihiro Fujii, tác giả chính, cho biết.
Họ không chắc chắn tia này đến từ đâu, bởi hướng của nó dường như quay về một vùng trống rỗng trong cấu trúc quy mô lớn của vũ trụ, là khu vực không có thiên hà, tinh vân hay cấu trúc vũ trụ khác được biết đến.
Có thể nó đã bị chuyển hướng trên đường đi, khi đi qua một khu vực từ trường mạnh của vật thể nào đó. Tuy nhiên, khả năng đó thấp vì hạt này quá mạnh.
Một số giả thuyết về nguồn gốc của tia được đề cập bao gồm vụ nổ siêu tân tinh, lỗ đen sáp nhập sao xung (một dạng cực mạnh của sao neutron - xác chết của những ngôi sao khổng lồ), tuy nhiên vẫn chưa thể giải thích được toàn bộ sự kiện.
"Hạt này có thể đến từ một hiện tượng thiên văn chưa biết và có nguồn gốc vật lý mới, vượt ra ngoài Mô hình Chuẩn trong vật lý" - TS Fujii nhận xét.
Đi tìm ngôi sao lớn nhất trong vũ trụ: Vua các vì sao Ngôi sao này có vị trí nằm gần trung tâm dải Ngân hà chúng ta, cách Trái đất khoảng 9.500 năm ánh sáng. Nằm trong chòm sao Scutum, UY Scuti là một ngôi sao Đại siêu khổng lồ (Hypergiants). Khi nhắc đến sự vĩ đại, chúng ta thường đem Mặt trời ra so sánh. Điều này cũng không có gì là lạ vì...